Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dünyanın yeddi möcüzəsi — Qədim dünyada inşa edilmiş Xeops ehramı, İsgəndəriyyə mayakı, Semiramidanın (Babilin) asma bağları, Artemis məbədi, Rodos heykəli, Halikarnas mavzoleyi adlı altı bina və Olimpdə Zevsin heykəli. Bunlar müxtəlif müəlliflər tərəfindən insanın etdiyi inanılmaz strukturlar olaraq "möcüzə" adlandırıldı.
7-Möcüzənin siyahısı
Xeops ehramı
E.ə 2500-cü illərdə inşa edildiyi təxmin edilən Xeops ehramı, dünyanın yeddi möcüzəsi arasında indiki dövrə çatan tək əsərdir. Misir fironu Xeops üçün mavzoley olaraq inşa edilmişdir. Təəssüf ki, quldurlar fironun dəfn olduğu otağa girməyi bacarıb, hökmdarın mumiyasını və qiymətli əşyalarını oğurlayıb qaçıblar. Ehramın sahəsi 2.6 milyon kubmetr, hündürlüyü isə 146,6 metrdir. Piramida 2,3 milyon əhəng daşından kəsilmiş daş bloklarla tikilib və ümumi çəkisinin isə 6,75 milyon ton olduğu ehtimal edilir. Herodotun verdiyi məlumata görə Xeops ehramı 20 ilə tikilmişdir. Xeops ehramı XX əsrə qədər dünyanın ən böyük binası idi.
Semiramidanın (Babilin) asma bağları
Semiramidanın asma bağları qədim Şərqin ən böyük və zəngin şəhəri olan Babildə yerləşirdi. Bu bağların salınmasını e.ə. əsrdə padşah II Navuxodonosor sevgili arvadı, Midiya şahzadəsi Semiramidanın vətəni Midiyanın həsrətini çəkməməsi üçün əmr etmişdi. Bağlar tağları 25 metrlik sütunlara söykənən, pillə-pillə qalxıb, əlvan daşlardan hörülmüş əydəmli pilləkənlər, bir-biri ilə birləşən dörd yarusdan ibarət idi. Bağların meydançasında yastı daşlar, qır qarışıqlı, qurğuşun təbəqəli bir qat qamış döşənmişdi ki, su aşağıdakı mərtəbələrə keçməsin. Hər yarusda iri ağacın yetişə biləcəyi qədər qalın torpaq qatı salınmış, şimaldan nadir bitki və kol toxumu, ağac tingləri gətirilmişdi. Beləliklə, II Navuxodonosor arvadına olan sevgisini sübut edir və bu bağlar "Semiramidanın asma bağları" adı ilə məşhurlaşıb, tarixin yaddaşında daşlaşır. Belə bir maraqlı fikir də var ki, Semiramida adını daşıyan bu bağlarda heç vaxt yaşamayıb. Bağlar müasir dövrə gəlib çatmayaraq, yerləşdiyi şəhər ilə birlikdə məhv olub gedir.
Olimpdə Zevsin heykəli
Zevs heykəli e.ə 430-cu illərdə qədim yunanların baş ilahı Zevsin şərəfinə Olimpiyadakı üçün heykəltaraş Fidi tərəfindən hazırlanmışdı. Antik müəlliflərin məlumatına görə, Zevs qızıl və fil sümüyü ilə bəzədilmiş taxtda əyləşmişdi. Onun gövdəsinin yuxarı hissəsi çılpaq, aşağı hissəsi isə zəngin paltara bürünmüşdü. Zevsin bədəni və başı ağacdan düzəldilmiş və üzəri fil sümüyü ilə örtülmüşdü. Zevsin bir əlində Nika – qələbə ilahəsinin heykəli, o biri əlində isə Zevsin müqəddəs quşu – qartalın təsviri ilə bəzədilmiş jezl – hökmdarlıq əsası var idi. Zevsin başını qızıldan düzəldilmiş zeytun yarpaqlarından ibarət çələng bəzəyirdi. Zevs məbədinin içində olan heykəl, məbədə çətinliklə sığırdı, hətta oturaq vəziyyətdə təsvir edilən Zevs, ayağa qalxsa məbədin tavanı yıxılacaqmış kimi dayanırdı. Heykəlin oturdulduğu döşəmə 6,5 metr genişliyində və 1 metr hündürlükdə, heykəlin özü isə 12 metr hündürlükdə idi. Üzərində qədim yunan tanrıları və sfinks kimi mistik heyvan fiqurları təsvir edilmişdi. Heykəlin dərisi fil dişindən, saqqalı, saçları və paltarı isə qızıldan idi.
391-ci ildə Roma imperatoru Diokletian (284–305) tərəfindən olimpiada oyunlarının qadağan edilməsi nəticəsində Zevs məbədinə olan maraq azaldı. Varlı bir yunan tərəfindən Konstantinopola gətirilən heykəl, 462-ci ildə baş verən böyük bir yanğında tamamilə yox olmuşdur. Daha sonra 1829-da Olimp dağında heykələ aid bəzi parçalar tapılıb Fransaya aparılmış və Parisdəki Luvr Muzeyində sərgilənməyə başlanmışdır.
Artemida məbədi
Qərbi Anadolunun qədim şəhəri Efesdə yerləşən məbədin təməlləri e.ə VII əsrə kimi gedib çıxır. Məbəd yunan mifologiyasında ay, ov və vəhşi təbiət ilahəsi Artemidanın şərəfinə yox, Efesin bəzən Diana da adlanan bərəkət və doğruluq ilahəsi Artemidanın şərəfinə tikilmişdi. Bu qədim məbəddə Yupiterdən düşən bir meteor olduğu təxmin edilən müqəddəs bir daş var idi. Lidiya kralı Krez, e.ə 550-ci ildə Efesi və Anadoludakı digər yunan şəhərlərini fəth etdi. Bu döyüş zamanı məbəd dağıdıldı. Krez memarlıqda əvvəlkilərin hamısını kölgədə qoyan yeni bir məbəd tikdirdi. Yeni məbəd əvvəlkindən mərtəbə sayında 4 mətəbə, yüksəklikdə 90 və enlikdə 45 metr böyük idi. Məbədin damı yüzdən çox daş sütunla dəstəklənirdi. Amma, bu məbəd də e.ə 356-cı ildə Herostratus adlı şəhər sakini tərəfindən törədilən yanğında dağılır. Hadisədən qısa müddət sonra yeni bir məbəd tikilir. Romalı tarixçi Pliniyə görə yeni məbəd 130 metr uzunluqda və 68 metr enlikdə idi. Tavanı yüksəkliyi 18 metr olan 127 ədəd sütun dəstəkləyirdi. Tikinti 120 il davam etmişdi. Yeni məbəd yunan məbədləri içərisində o vaxta qədər tikilən ən böyük bina idi. Məbədin başqa xüsusiyyəti onun bütünlüklə mərmərdən tikilməsi idi. Lakin bu məbəd də, qotların 262-ci ildəki basqınında şəhərlə birlikdə dağıdıldı. Bu hadisədən bir əsr sonra Roma imperatoru I Konstantin Efesi bərpa etsə də, xristian olduğu üçün məbədi bərpa etdirmir. Məbədin qalıqlarının böyük hissəsi digər tikintilərdə istifadə olundu.
Halhazırda məbədin dövrümüzə çatan qalıqlarının əksəriyyəti Britaniya Müzeyində saxlanılsa da, Türkiyədəki qədim Efes şəhərində onun bir-iki qalığı sərgilənir.
Rodoslu Koloss heykəli
Rodos şəhərindəki limanının girişində yerləşən, dəmir və daşla dəstəklənən 32 metr hündürlüyündə tunc heykəl yunan günəş tanrısı Helios şərəfinə ucaldılmışdı.
E.ə 305-ci ildə Makedoniyalı İsgəndərin davamçıları olan Antiqonidlər Rodosa hücum etdilər və mühasirə 1 il davam etdi. M.ö 304-cü ildəki sülhdən sonra Rodoslular tanrılara minnətdarlıqlarını bildirmək üçün heykəl tikdirmək istədilər. Heykəl dövrünün məşhur heykəltaraşı Lissipin şagirdi Xares tərəfindən 12 ilə tikilir və e.ə 282-ci ildə inşaat tamamlanır.
32 metrlik tunc heykəldə gənc oğlan təsvir olunmuşdu. Onun möhkəm ayaqları azca aralı, sağ əli gözlərinin üstündə idi. Başında günəş şüalarının rəmzi sayılan tac vardı. Bu heykəl günəş tanrısı Heliosun təsviri idi. Camaat onu öz himayəçisi hesab edirdi. Limanın girişində dayanan heykəlin ayaqları arasından gəmilərin keçdiyi barədə bir rəvayət var, lakin o dövrün tikinti texnikası və materialları ilə belə bir heykəli düzəltməyin mümkün olmadığı düşünülür.
Heykəl e.ə 226-cı ildə baş verən zəlzələ nəticəsində ən zəif yeri olan diz nahiyəsində qırıldı. Rodoslular Misir fironu III Ptolemey tərəfində bərpa üçün kömək təklifi alsalar da, bir kahinlə məsləhətləşdilər və bunun Heliosu incidəcəyindən qorxub, köməkdən imtina etdilər. Heykəl təxminən 900 il xaraba vəziyyətində qaldı.
653-cü ildə I Muaviyənin başçılıq etdiyi ərəb qoşunları Rodosu ələ keçirdi və heykəli əridərək, tuncunu 900 dəvəyə yükləyib, Edessalı (Şanlıurfalı) yəhudi tacirə satdılar.
İsgəndəriyyə mayakı
Halikarnas mavzoleyi
İstinadlar
- "Doğuhan Murat Yücel — Dünyanın yedi harikası". 2021-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-10-02.
- Xeops ehramı: Piramidanı neçə nəfər tikib? – Tarixi sirr açılır [ölü keçid]
- "7 möcüzədən biri – Babilin asma bağlarının hekayəsi". 2021-08-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-31.
Xarici keçidlər
- Oktay Talıstanlı. Qədim Şərqin möcüzələri. Bakı: "Adiloğlu", 2007.
 | Memarlıq ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dunyanin yeddi mocuzesi Qedim dunyada insa edilmis Xeops ehrami Isgenderiyye mayaki Semiramidanin Babilin asma baglari Artemis mebedi Rodos heykeli Halikarnas mavzoleyi adli alti bina ve Olimpde Zevsin heykeli Bunlar muxtelif muellifler terefinden insanin etdiyi inanilmaz strukturlar olaraq mocuze adlandirildi 7 Mocuzenin siyahisiMocuze Yer SekilXeops ehrami Cize MisirSemiramidanin Babilin asma baglari El Hilleh IraqOlimpde Zevsin heykeli Olimpiya YunanistanArtemida mebedi Izmir TurkiyeRodoslu Koloss heykeli Rodos YunanistanIsgenderiyye mayaki Isgenderiyye MisirHalikarnas Yunanistan mavzoleyi Bodrum TurkiyeXeops ehramiEsas meqale Xeops ehrami E e 2500 cu illerde insa edildiyi texmin edilen Xeops ehrami dunyanin yeddi mocuzesi arasinda indiki dovre catan tek eserdir Misir fironu Xeops ucun mavzoley olaraq insa edilmisdir Teessuf ki quldurlar fironun defn oldugu otaga girmeyi bacarib hokmdarin mumiyasini ve qiymetli esyalarini ogurlayib qaciblar Ehramin sahesi 2 6 milyon kubmetr hundurluyu ise 146 6 metrdir Piramida 2 3 milyon eheng dasindan kesilmis das bloklarla tikilib ve umumi cekisinin ise 6 75 milyon ton oldugu ehtimal edilir Herodotun verdiyi melumata gore Xeops ehrami 20 ile tikilmisdir Xeops ehrami XX esre qeder dunyanin en boyuk binasi idi Semiramidanin Babilin asma baglariEsas meqale Semiramidanin asma baglari Semiramidanin asma baglari qedim Serqin en boyuk ve zengin seheri olan Babilde yerlesirdi Bu baglarin salinmasini e e esrde padsah II Navuxodonosor sevgili arvadi Midiya sahzadesi Semiramidanin veteni Midiyanin hesretini cekmemesi ucun emr etmisdi Baglar taglari 25 metrlik sutunlara soykenen pille pille qalxib elvan daslardan horulmus eydemli pillekenler bir biri ile birlesen dord yarusdan ibaret idi Baglarin meydancasinda yasti daslar qir qarisiqli qurgusun tebeqeli bir qat qamis dosenmisdi ki su asagidaki mertebelere kecmesin Her yarusda iri agacin yetise bileceyi qeder qalin torpaq qati salinmis simaldan nadir bitki ve kol toxumu agac tingleri getirilmisdi Belelikle II Navuxodonosor arvadina olan sevgisini subut edir ve bu baglar Semiramidanin asma baglari adi ile meshurlasib tarixin yaddasinda daslasir Bele bir maraqli fikir de var ki Semiramida adini dasiyan bu baglarda hec vaxt yasamayib Baglar muasir dovre gelib catmayaraq yerlesdiyi seher ile birlikde mehv olub gedir Hollandiyali ressam Marten van Hemskerk terefinden tesvir edilen dunyanin yeddi mocuzesi haqqinda olan resm eserlerinin kolaji Olimpde Zevsin heykeliEsas meqale Olimpde Zevsin heykeli Zevs heykeli e e 430 cu illerde qedim yunanlarin bas ilahi Zevsin serefine Olimpiyadaki ucun heykeltaras Fidi terefinden hazirlanmisdi Antik muelliflerin melumatina gore Zevs qizil ve fil sumuyu ile bezedilmis taxtda eylesmisdi Onun govdesinin yuxari hissesi cilpaq asagi hissesi ise zengin paltara burunmusdu Zevsin bedeni ve basi agacdan duzeldilmis ve uzeri fil sumuyu ile ortulmusdu Zevsin bir elinde Nika qelebe ilahesinin heykeli o biri elinde ise Zevsin muqeddes qusu qartalin tesviri ile bezedilmis jezl hokmdarliq esasi var idi Zevsin basini qizildan duzeldilmis zeytun yarpaqlarindan ibaret celeng bezeyirdi Zevs mebedinin icinde olan heykel mebede cetinlikle sigirdi hetta oturaq veziyyetde tesvir edilen Zevs ayaga qalxsa mebedin tavani yixilacaqmis kimi dayanirdi Heykelin oturduldugu doseme 6 5 metr genisliyinde ve 1 metr hundurlukde heykelin ozu ise 12 metr hundurlukde idi Uzerinde qedim yunan tanrilari ve sfinks kimi mistik heyvan fiqurlari tesvir edilmisdi Heykelin derisi fil disinden saqqali saclari ve paltari ise qizildan idi 391 ci ilde Roma imperatoru Diokletian 284 305 terefinden olimpiada oyunlarinin qadagan edilmesi neticesinde Zevs mebedine olan maraq azaldi Varli bir yunan terefinden Konstantinopola getirilen heykel 462 ci ilde bas veren boyuk bir yanginda tamamile yox olmusdur Daha sonra 1829 da Olimp daginda heykele aid bezi parcalar tapilib Fransaya aparilmis ve Parisdeki Luvr Muzeyinde sergilenmeye baslanmisdir Artemida mebediEsas meqale Artemida mebedi Qerbi Anadolunun qedim seheri Efesde yerlesen mebedin temelleri e e VII esre kimi gedib cixir Mebed yunan mifologiyasinda ay ov ve vehsi tebiet ilahesi Artemidanin serefine yox Efesin bezen Diana da adlanan bereket ve dogruluq ilahesi Artemidanin serefine tikilmisdi Bu qedim mebedde Yupiterden dusen bir meteor oldugu texmin edilen muqeddes bir das var idi Lidiya krali Krez e e 550 ci ilde Efesi ve Anadoludaki diger yunan seherlerini feth etdi Bu doyus zamani mebed dagidildi Krez memarliqda evvelkilerin hamisini kolgede qoyan yeni bir mebed tikdirdi Yeni mebed evvelkinden mertebe sayinda 4 metebe yukseklikde 90 ve enlikde 45 metr boyuk idi Mebedin dami yuzden cox das sutunla desteklenirdi Amma bu mebed de e e 356 ci ilde Herostratus adli seher sakini terefinden toredilen yanginda dagilir Hadiseden qisa muddet sonra yeni bir mebed tikilir Romali tarixci Pliniye gore yeni mebed 130 metr uzunluqda ve 68 metr enlikde idi Tavani yuksekliyi 18 metr olan 127 eded sutun destekleyirdi Tikinti 120 il davam etmisdi Yeni mebed yunan mebedleri icerisinde o vaxta qeder tikilen en boyuk bina idi Mebedin basqa xususiyyeti onun butunlukle mermerden tikilmesi idi Lakin bu mebed de qotlarin 262 ci ildeki basqininda seherle birlikde dagidildi Bu hadiseden bir esr sonra Roma imperatoru I Konstantin Efesi berpa etse de xristian oldugu ucun mebedi berpa etdirmir Mebedin qaliqlarinin boyuk hissesi diger tikintilerde istifade olundu Halhazirda mebedin dovrumuze catan qaliqlarinin ekseriyyeti Britaniya Muzeyinde saxlanilsa da Turkiyedeki qedim Efes seherinde onun bir iki qaligi sergilenir Rodoslu Koloss heykeliEsas meqale Rodoslu Koloss Rodos seherindeki limaninin girisinde yerlesen demir ve dasla desteklenen 32 metr hundurluyunde tunc heykel yunan gunes tanrisi Helios serefine ucaldilmisdi E e 305 ci ilde Makedoniyali Isgenderin davamcilari olan Antiqonidler Rodosa hucum etdiler ve muhasire 1 il davam etdi M o 304 cu ildeki sulhden sonra Rodoslular tanrilara minnetdarliqlarini bildirmek ucun heykel tikdirmek istediler Heykel dovrunun meshur heykeltarasi Lissipin sagirdi Xares terefinden 12 ile tikilir ve e e 282 ci ilde insaat tamamlanir 32 metrlik tunc heykelde genc oglan tesvir olunmusdu Onun mohkem ayaqlari azca arali sag eli gozlerinin ustunde idi Basinda gunes sualarinin remzi sayilan tac vardi Bu heykel gunes tanrisi Heliosun tesviri idi Camaat onu oz himayecisi hesab edirdi Limanin girisinde dayanan heykelin ayaqlari arasindan gemilerin kecdiyi barede bir revayet var lakin o dovrun tikinti texnikasi ve materiallari ile bele bir heykeli duzeltmeyin mumkun olmadigi dusunulur Heykel e e 226 ci ilde bas veren zelzele neticesinde en zeif yeri olan diz nahiyesinde qirildi Rodoslular Misir fironu III Ptolemey terefinde berpa ucun komek teklifi alsalar da bir kahinle meslehetlesdiler ve bunun Heliosu incideceyinden qorxub komekden imtina etdiler Heykel texminen 900 il xaraba veziyyetinde qaldi 653 cu ilde I Muaviyenin basciliq etdiyi ereb qosunlari Rodosu ele kecirdi ve heykeli eriderek tuncunu 900 deveye yukleyib Edessali Sanliurfali yehudi tacire satdilar Isgenderiyye mayakiEsas meqale Isgenderiyye mayakiHalikarnas mavzoleyiEsas meqale Halikarnas mavzoleyiIstinadlar Doguhan Murat Yucel Dunyanin yedi harikasi 2021 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2013 10 02 Xeops ehrami Piramidani nece nefer tikib Tarixi sirr acilir olu kecid 7 mocuzeden biri Babilin asma baglarinin hekayesi 2021 08 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 31 Xarici kecidlerOktay Talistanli Qedim Serqin mocuzeleri Baki Adiloglu 2007 Memarliq ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin