Zevsin heykəli — qədimdə "dünyanın yeddi möcüzəsi"ndən biri sayılmışdır.
Olimpdə Zevsin heykəli | |
---|---|
Ölkə | |
Tikilib | e.ə.430 |
Hündürlüyü | 12 m |
Material | qızıl, ağac |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Yunanıstanın Olimp dağlarında, yunanların baş allahı Zevsin adına e.ə. V əsrdə heykəltaraş Fidi tərəfindən hazırlanmışdır. Olimpiya şəhərinin mərkəzi meydanında mərmər suvaq çəkilmiş və müxtəlif heykəllərlə bəzədilmiş əzəmətli məbəd ucalırdı. Məbədin daxilində döşəmə möhtəşəm mozaika ilə bəzədilmişdi. Məbədin içərisində böyük qırmızı pərdə arxasında qədimdə, "dünyanın yeddi möcüzəsi"ndən biri hesab olunan Olimpiyalı Zevsin heykəli dururdu. Olimpiyalı Zevsin heykəlini görməyəni Yunanıstanda bədbəxt adam hesab edirdilər. Antik müəlliflərin məlumatına görə, Zevs qızıl və fil sümüyü ilə bəzədilmiş taxtda əyləşmişdi. Onun gövdəsinin yuxarı hissəsi çılpaq, aşağı hissəsi isə zəngin paltara bürünmüşdü. Zevsin bədəni və başı ağacdan düzəldilmiş və üzəri fil sümüyü ilə örtülmüşdü. Zevsin bir əlində Nika — qələbə ilahəsinin heykəli, o biri əlində isə Zevsin müqəddəs quşu — qartalın təsviri ilə bəzədilmiş jezl — hökmdarlıq əsası var idi. Zevsin başını qızıldan düzəldilmiş zeytun yarpaqları çələngi bəzəyirdi.
Zevsin heykəlinin qalıqları Afinanın 150 km qərbində yerləşən qədim Olimpiya şəhərində, ilk olimpiadaların keçirildiyi yerdədir. Olimpiadalar əsnasında döyüşlər dayanar, dünyanın dörd bir tərəfindən gələn atletlər üçün bu heykəlin qarşısında mərasimlər təşkil olunarmış. Zevsin heykəli e.ə. 450-ci ildə, məbəd isə daha əvvəl — e.ə. 770-ci illərdə olimpiadalar başlandıqdan sonra tikilmişdir. İllər keçdikcə insanlar yalnız ibadət etmək üçün deyil, heykəli görmək üçün də buranı ziyarət etmişlər. E.ə. 200-cü ildə heykəl bərpa edilmiş, bundan sonra Romaya daşınarkən zədələnir, 391-ci ildə Roma imperatoru Dominisian (284–305) tərəfindən olimpiadaların qadağan edilməsi ilə buraya göstərilən maraq azalmışdır. Zəlzələlərin, sellərin təsiri ilə heykəl daha da köhnəlmişdir. Zəngin bir yunan tərəfindən İstanbula gətirilən heykəl, 462-ci ildə baş verən böyük bir yanğında tamamilə yox olmuşdur. Daha sonra 1829-da Olimp dağında heykələ aid bəzi parçalar tapılmış və Fransaya aparılmışdır.
Zevs məbədinin içində olan heykəl, məbədə çətinliklə sığırdı, hətta oturaq vəziyyətdə təsvir edilən Zevs, ayağa qalxsa məbədin tavanı yıxılacaqmış kimi dayanırdı. Heykəlin oturdulduğu döşəmə 6.5 metr genişliyində və 1 metr hündürlükdə, heykəlin özü isə 12 metr hündürlükdə idi. Üzərində, Yunan tanrılarının və sfinks kimi mistik heyvan fiqurları təsvir edilirdi. Heykəlin dərisi fil dişindən, saqqalı, saçları və paltarı qızıldan idi. Qaranlıq bir koridordan keçilərək görülə bildiyi üçün, parlaq fil dişi, insanların gözünü qamaşdırır və dərindən təsir edirdi.
Olimpiada oyunları 391-ci ildə bütpərəstlik olaraq günahlandırılıb ləğv edildi və Zevs məbədi də bağlanıldı. Dünyanın yeddi möcüzəsindən biri sayılan heykəl, zəngin yunanlar tərəfindən, yeni qurulan və o zamanki adıyla Konstantinopol deyilən İstanbula daşınmışdır və orada 462-ci ildə baş verən böyük yanğında məhv olmuşdur.
1829-da Olimp dağında fransızlar tərəfindən burada tapılan heykələ aid bəzi parçalar Parisdə Luvr muzeyində sərgilənir.
Mənbə
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zevsin heykeli qedimde dunyanin yeddi mocuzesi nden biri sayilmisdir Olimpde Zevsin heykeliOlke YunanistanTikilib e e 430Hundurluyu 12 mMaterial qizil agac Vikianbarda elaqeli mediafayllarcizimleri esasinda cekdiyi resmTarixiYunanistanin Olimp daglarinda yunanlarin bas allahi Zevsin adina e e V esrde heykeltaras Fidi terefinden hazirlanmisdir Olimpiya seherinin merkezi meydaninda mermer suvaq cekilmis ve muxtelif heykellerle bezedilmis ezemetli mebed ucalirdi Mebedin daxilinde doseme mohtesem mozaika ile bezedilmisdi Mebedin icerisinde boyuk qirmizi perde arxasinda qedimde dunyanin yeddi mocuzesi nden biri hesab olunan Olimpiyali Zevsin heykeli dururdu Olimpiyali Zevsin heykelini gormeyeni Yunanistanda bedbext adam hesab edirdiler Antik muelliflerin melumatina gore Zevs qizil ve fil sumuyu ile bezedilmis taxtda eylesmisdi Onun govdesinin yuxari hissesi cilpaq asagi hissesi ise zengin paltara burunmusdu Zevsin bedeni ve basi agacdan duzeldilmis ve uzeri fil sumuyu ile ortulmusdu Zevsin bir elinde Nika qelebe ilahesinin heykeli o biri elinde ise Zevsin muqeddes qusu qartalin tesviri ile bezedilmis jezl hokmdarliq esasi var idi Zevsin basini qizildan duzeldilmis zeytun yarpaqlari celengi bezeyirdi Zevsin heykelinin qaliqlari Afinanin 150 km qerbinde yerlesen qedim Olimpiya seherinde ilk olimpiadalarin kecirildiyi yerdedir Olimpiadalar esnasinda doyusler dayanar dunyanin dord bir terefinden gelen atletler ucun bu heykelin qarsisinda merasimler teskil olunarmis Zevsin heykeli e e 450 ci ilde mebed ise daha evvel e e 770 ci illerde olimpiadalar baslandiqdan sonra tikilmisdir Iller kecdikce insanlar yalniz ibadet etmek ucun deyil heykeli gormek ucun de burani ziyaret etmisler E e 200 cu ilde heykel berpa edilmis bundan sonra Romaya dasinarken zedelenir 391 ci ilde Roma imperatoru Dominisian 284 305 terefinden olimpiadalarin qadagan edilmesi ile buraya gosterilen maraq azalmisdir Zelzelelerin sellerin tesiri ile heykel daha da kohnelmisdir Zengin bir yunan terefinden Istanbula getirilen heykel 462 ci ilde bas veren boyuk bir yanginda tamamile yox olmusdur Daha sonra 1829 da Olimp daginda heykele aid bezi parcalar tapilmis ve Fransaya aparilmisdir Zevs mebedinin icinde olan heykel mebede cetinlikle sigirdi hetta oturaq veziyyetde tesvir edilen Zevs ayaga qalxsa mebedin tavani yixilacaqmis kimi dayanirdi Heykelin oturduldugu doseme 6 5 metr genisliyinde ve 1 metr hundurlukde heykelin ozu ise 12 metr hundurlukde idi Uzerinde Yunan tanrilarinin ve sfinks kimi mistik heyvan fiqurlari tesvir edilirdi Heykelin derisi fil disinden saqqali saclari ve paltari qizildan idi Qaranliq bir koridordan kecilerek gorule bildiyi ucun parlaq fil disi insanlarin gozunu qamasdirir ve derinden tesir edirdi Olimpiada oyunlari 391 ci ilde butperestlik olaraq gunahlandirilib legv edildi ve Zevs mebedi de baglanildi Dunyanin yeddi mocuzesinden biri sayilan heykel zengin yunanlar terefinden yeni qurulan ve o zamanki adiyla Konstantinopol deyilen Istanbula dasinmisdir ve orada 462 ci ilde bas veren boyuk yanginda mehv olmusdur 1829 da Olimp daginda fransizlar terefinden burada tapilan heykele aid bezi parcalar Parisde Luvr muzeyinde sergilenir MenbeIstinadlar Abide ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin