Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağac yoxsa taxta — ağaclarda və kollarda hüceyrə bölünməsi nəticəsində yaranan daimi toxumadan ibarət materialdır. Ağacın oduncaq hissəsi sənaye üçün qiymətli hesab olunur. Ondan müxtəlif məqsədlər üçün konstruksiya materialları kimi istifadə olunur. Metala nisbətən aşağı möhkəmlik göstəricilərinə malik olmasına baxmayaraq ağacın texnikada öz tətbiq sahəsi mövcuddur. Ağac gövdəsinin en kəsiyi şəkildə göstərilmişdir. Gövdə xarici və daxili qatlardan ibarətdir. Xarici qat gövdəni xarici təsirlərdən qoruduğu halda, daxili qat – mantar qida madəllərini ağacın daxilinə hərəkət etdirməyə xidmət edir. Mantarın altında cavan hüceyrələrin və qabıq hissələrinin inkişaf etdiyi nazik kambi qatı yerləşir. Mərkəzə doğru getdikcə ağac gövdəsində sütul, nüvə və özək yerləşir. Sütul qatında əsas inkişaf prosesi gedir. Nüvə tədricən ölməkədə olan hüceyrələrdən, özək isə kövrək və çox yaşlı hüceyrələrin toplaşdığı yerdir. Ağacın özəyindən səthə doğru özək şüaları yönəlir, daxildə isə qabığa nisbətən daha yüksək konsentrasiyaya malik həlqələr yerləşir. Ağac inkişaf etdikcə hər il yeni həlqə əmələ gəlir. Ağacın tərkibi başlıca efir yağları, qətranlar və başqa maddələrdən ibarətdir. Onun tərkibində sellülozun və liqninin miqdarı 60%-i təşkil edir. Sellüloz lifləri ağaca mexaniki möhkəmlik, linqin isə elastiklik verir.
Ağac anizotrop struktura malikdir, yəni onun xassələri anatomik istiqamətlərdən çox asılıdır. Müxtəlif ağaclardan hazırlanmış nümunələrin en kəsiklərində bunu aydın görmək olur. Buradan göründüyü kimi tikanlı ağac (məsələn küknar) nisbətən oxşar hüceyrələrdən ibarətdir və mantar bu ağaclarda möhkəmlik, həm də güc funksiyaları üçün cavabdehdir. Yarpaqlı ağacların strukturu dəyişən hüceyrələrdən təşkil olunur. Burada ağacın möhkəmliyinin yaranmasında damarların gücə, ağac liflərinin isə möhkəmliyə cavabdeh olması aydınca görünür. Ağac əl sənəti və sənaye üçün vacib materiallardan sayılır. Ağac materialları müxtəlif en kəsiyə malik uzunsov (çubuqşəkilli) və ya lövhə şəklində emal olunaraq müxtəlif məqsədlər üçün tətbiq olunur.
Mənbə
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s. (az.)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agac yoxsa taxta agaclarda ve kollarda huceyre bolunmesi neticesinde yaranan daimi toxumadan ibaret materialdir Agacin oduncaq hissesi senaye ucun qiymetli hesab olunur Ondan muxtelif meqsedler ucun konstruksiya materiallari kimi istifade olunur Metala nisbeten asagi mohkemlik gostericilerine malik olmasina baxmayaraq agacin texnikada oz tetbiq sahesi movcuddur Agac govdesinin en kesiyi sekilde gosterilmisdir Govde xarici ve daxili qatlardan ibaretdir Xarici qat govdeni xarici tesirlerden qorudugu halda daxili qat mantar qida madellerini agacin daxiline hereket etdirmeye xidmet edir Mantarin altinda cavan huceyrelerin ve qabiq hisselerinin inkisaf etdiyi nazik kambi qati yerlesir Merkeze dogru getdikce agac govdesinde sutul nuve ve ozek yerlesir Sutul qatinda esas inkisaf prosesi gedir Nuve tedricen olmekede olan huceyrelerden ozek ise kovrek ve cox yasli huceyrelerin toplasdigi yerdir Agacin ozeyinden sethe dogru ozek sualari yonelir daxilde ise qabiga nisbeten daha yuksek konsentrasiyaya malik helqeler yerlesir Agac inkisaf etdikce her il yeni helqe emele gelir Agacin terkibi baslica efir yaglari qetranlar ve basqa maddelerden ibaretdir Onun terkibinde sellulozun ve liqninin miqdari 60 i teskil edir Selluloz lifleri agaca mexaniki mohkemlik linqin ise elastiklik verir Agacin en kesiyi 6 qabiq 5 mantar 4 kambi 3 sutul 2 nuve 1 ozekBu adin diger istifade formalari ucun bax Agac deqiqlesdirme Kesilmis agac Agac anizotrop struktura malikdir yeni onun xasseleri anatomik istiqametlerden cox asilidir Muxtelif agaclardan hazirlanmis numunelerin en kesiklerinde bunu aydin gormek olur Buradan gorunduyu kimi tikanli agac meselen kuknar nisbeten oxsar huceyrelerden ibaretdir ve mantar bu agaclarda mohkemlik hem de guc funksiyalari ucun cavabdehdir Yarpaqli agaclarin strukturu deyisen huceyrelerden teskil olunur Burada agacin mohkemliyinin yaranmasinda damarlarin guce agac liflerinin ise mohkemliye cavabdeh olmasi aydinca gorunur Agac el seneti ve senaye ucun vacib materiallardan sayilir Agac materiallari muxtelif en kesiye malik uzunsov cubuqsekilli ve ya lovhe seklinde emal olunaraq muxtelif meqsedler ucun tetbiq olunur MenbeRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s az Xarici kecidlerVikianbarda Agac ile elaqeli mediafayllar var