Dilavər Paşa (XVI əsr – 1622, Konstantinopol) — II Osman dönəmində 17 sentyabr 1621 - 19 may 1622 tarixlərində ümumilikdə 8 ay 2 gün Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır.
Dilavər Paşa | |
---|---|
ديلافر باشا | |
17 sentyabr 1621 – 19 may 1622 | |
Əvvəlki | Ohrili Hüseyn Paşa |
Sonrakı | Ohrili Hüseyn Paşa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | XVI əsr |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Dini | islam |
Həyatı
Xorvat əsilli olub, Əndərunda təhsil almışdır. Əvvəlcə sarayda, ardından Misirdə bir çox vəzifələrdə xidmət göstərdi. Daha sonra İstanbula çağırılaraq sarayda çeşnigirbaşı təyin olundu. 1610-cu ildə Krım xanı Səlamət Gəray vəfat etmiş, İstanbulda olan la birlikdə Krıma gedərək onun xan olmağında köməklik göstərdi. 1613-cü ildə çeşnigirbaşlığından Kipr bəylərbəyiliyinə gətirilən Dilavər Paşa, bir il sonra Cığalızadə Mahmud Paşanın yerinə vəzir rütbəsiylə Bağdad bəylərbəyi oldu. 1616-cı ildə baş tutan İrəvan səfərinə Diyarbəkir bəylərbəyi olaraq qatıldı və bölgədə 2 qala inşa etdirərək döyüş sursatlarını bölgəyə gətirtdi. Burada mükəmməl idarəçilik məharətilə yerini sabitləyən Dilavər Paşa II Osmanın taxta çıxışından sonra (1618) Rumeli bəylərbəyliyinə gətirildi. Bu vəzifədə ikən Kürəkən Xəlil Paşa ilə birlikdə Səfəvilər üzərinə səfərə çıxdı. 10 sentyabr 1618 tarixində baş verən Sınıq körpü döyüşündə Osmanlı ordusu məğlub olmuş, bu məğlubiyyətin ardından ikinci dəfə Diyarbəkir bəylərbəyiliyinə gətirildi. 26 sentyabr 1618 tarixində Səfəvilərlə bağlanan Sərab sülhünün ardından ikinci dəfə Bağdad bəylərbəyiliyinə gətirilsə də, çox keçmədən əvvəlki vəzifəsinə qaytarıldı. II Osmanın 1621-ci ildə baş tutan Lehistan səfərinə öz qoşunları ilə qatılan Dilavər Paşa səfər əsnasında 17 sentyabr 1621 tarixində sədrəzəmliyə gətirildi. Dilavər Paşa sədarətə gətirildikdən sonra edilən hər iki hücum cəhdi də uğursuz oldu. Ruslarla ittifaq quran lehistanlılarla sülh bağlamaq üçün padşahı razı salan Dilavər Paşa səfərdən döndükdən sonra gənc padşahın yenilikçi hərəkətlərinə qarşı çıxdı. Ancaq Gənc Osmanın Hicaza getmək istəyi və bunu hər kəsə bəyan etməsi, ordunu padşaha və onun ətrafındakı dövlət adamlarına qarşı ayaqlanmasına səbəb oldu. Üsyanın ilk günü olan 18 may 1622 tarixində padşahı həccə getməməyə razı salmaq üçün üsyançılar sədrəzəmin sarayına yürümüş, ancaq Dilavər Paşa razılıq üçün gələn üsyançıları silahla geri döndərdi. Məhz buna görə də ertəsi gün Sultan Əhməd məscidində üləma ilə müzakirələrə gedən üsyançılar sədrəzəm Dilavər Paşanın da edamını tələb etdi. II Osman üsyançıların istədiyi dövlət adamlarını öncə təslim etmədi. Ancaq üsyançıların taxtdan endirilən I Mustafanı yenidən taxta çıxarmaq istədiyini öyrənən Gənc Osman o günlərdə Mahmud Hüdayi Həzrətlərinə sığınan Dilavər Paşanı üsyançılara təslim etməyə məcbur oldu. Üsyançılar tərəfindən dərhal öldürüldükdən sonra cəsədi ayaqlar altına alınan Dilavər Paşa üsyanın ardından Üsküdarda yerləşən Miskinlər məzarlığına dəfn olundu.
İstinadlar
- Peçevi İbrâhim, II, 377-378
- Hammer, VIII, 205-206
- Sicill-i Osmânî, II, 339
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dilaver Pasa XVI esr 1622 Konstantinopol II Osman doneminde 17 sentyabr 1621 19 may 1622 tarixlerinde umumilikde 8 ay 2 gun Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Dilaver Pasaديلافر باشاOsmanli sedrezemi17 sentyabr 1621 19 may 1622EvvelkiOhrili Huseyn PasaSonrakiOhrili Huseyn PasaSexsi melumatlarDogum tarixi XVI esrVefat tarixi 19 may 1622Vefat yeri KonstantinopolDefn yeri KonstantinopolFealiyyeti siyasetciDini islamHeyatiXorvat esilli olub Enderunda tehsil almisdir Evvelce sarayda ardindan Misirde bir cox vezifelerde xidmet gosterdi Daha sonra Istanbula cagirilaraq sarayda cesnigirbasi teyin olundu 1610 cu ilde Krim xani Selamet Geray vefat etmis Istanbulda olan la birlikde Krima gederek onun xan olmaginda komeklik gosterdi 1613 cu ilde cesnigirbasligindan Kipr beylerbeyiliyine getirilen Dilaver Pasa bir il sonra Cigalizade Mahmud Pasanin yerine vezir rutbesiyle Bagdad beylerbeyi oldu 1616 ci ilde bas tutan Irevan seferine Diyarbekir beylerbeyi olaraq qatildi ve bolgede 2 qala insa etdirerek doyus sursatlarini bolgeye getirtdi Burada mukemmel idarecilik meharetile yerini sabitleyen Dilaver Pasa II Osmanin taxta cixisindan sonra 1618 Rumeli beylerbeyliyine getirildi Bu vezifede iken Kureken Xelil Pasa ile birlikde Sefeviler uzerine sefere cixdi 10 sentyabr 1618 tarixinde bas veren Siniq korpu doyusunde Osmanli ordusu meglub olmus bu meglubiyyetin ardindan ikinci defe Diyarbekir beylerbeyiliyine getirildi 26 sentyabr 1618 tarixinde Sefevilerle baglanan Serab sulhunun ardindan ikinci defe Bagdad beylerbeyiliyine getirilse de cox kecmeden evvelki vezifesine qaytarildi II Osmanin 1621 ci ilde bas tutan Lehistan seferine oz qosunlari ile qatilan Dilaver Pasa sefer esnasinda 17 sentyabr 1621 tarixinde sedrezemliye getirildi Dilaver Pasa sedarete getirildikden sonra edilen her iki hucum cehdi de ugursuz oldu Ruslarla ittifaq quran lehistanlilarla sulh baglamaq ucun padsahi razi salan Dilaver Pasa seferden dondukden sonra genc padsahin yenilikci hereketlerine qarsi cixdi Ancaq Genc Osmanin Hicaza getmek isteyi ve bunu her kese beyan etmesi ordunu padsaha ve onun etrafindaki dovlet adamlarina qarsi ayaqlanmasina sebeb oldu Usyanin ilk gunu olan 18 may 1622 tarixinde padsahi hecce getmemeye razi salmaq ucun usyancilar sedrezemin sarayina yurumus ancaq Dilaver Pasa raziliq ucun gelen usyancilari silahla geri donderdi Mehz buna gore de ertesi gun Sultan Ehmed mescidinde ulema ile muzakirelere geden usyancilar sedrezem Dilaver Pasanin da edamini teleb etdi II Osman usyancilarin istediyi dovlet adamlarini once teslim etmedi Ancaq usyancilarin taxtdan endirilen I Mustafani yeniden taxta cixarmaq istediyini oyrenen Genc Osman o gunlerde Mahmud Hudayi Hezretlerine siginan Dilaver Pasani usyancilara teslim etmeye mecbur oldu Usyancilar terefinden derhal olduruldukden sonra cesedi ayaqlar altina alinan Dilaver Pasa usyanin ardindan Uskudarda yerlesen Miskinler mezarligina defn olundu IstinadlarPecevi Ibrahim II 377 378 Hammer VIII 205 206 Sicill i Osmani II 339