İkinci Qarabağ müharibəsi, Vətən müharibəsi, 44 günlük müharibə və ya "Dəmir Yumruq" əməliyyatı — Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında Dağlıq Qarabağda davam edən silahlı qarşıdurma. Atəşkəsdən sonra müşahidə olunan ən gərgin və uzunmüddətli döyüşdür. Beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanınan, lakin Ermənistan hökumətinin idarəetməsi altında yaradılan Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası ilə bağlı həll olunmamış münaqişənin son gərginləşməsidir.
İkinci Qarabağ müharibəsi | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi | ||||||
| ||||||
Tarix | 27 sentyabr 2020 — 10 noyabr 2020 (1 ay, 2 həftə) | |||||
Yeri | Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı işğal altında olan ərazilər, Azərbaycan–Ermənistan sərhədi | |||||
Nəticəsi | Azərbaycanın qələbəsi • Atəşkəs bəyanatının imzalanması. • Azərbaycanın müharibə dövründə işğaldan azad etdiyi ərazilər üzərində nəzarəti əlində saxlaması. • Rus sülhməramlı qüvvələrinin bölgəyə yerləşdirilməsi. • Paşinyan əleyhinə etirazların başlanması. • Türk-Rus ortaq monitorinq mərkəzinin qurulması üçün anlaşma memorandumunun imzalanması. | |||||
Ərazi dəyişikliyi | Müharibə zamanı: • Azərbaycan 5 şəhəri, 4 qəsəbəni, 286 kəndi və Azərbaycan-İran sərhədini işğaldan azad etdi. Atəşkəsdən sonra: • Dağlıq Qarabağ ətrafındakı bütün Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilər 1 dekabr 2020-ci ilədək Azərbaycana qaytarılması. • Ermənistan ərazisindən açılacaq dəhliz vasitəsilə Azərbaycandan Naxçıvana birbaşa quru yolunun açılması. | |||||
Münaqişə tərəfləri | ||||||
| ||||||
Komandan(lar) | ||||||
Tərəflərin qüvvəsi | ||||||
İtkilər | ||||||
| ||||||
Ümumi itkilər | ||||||
| ||||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qarşıdurmalar 27 sentyabr 2020-ci il səhər saat 06:00-da Qarabağ müharibəsindən sonra yaradılmış təmas xətti boyunca başladı. Bunun ardınca Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik, Azərbaycan isə hərbi vəziyyət, komendant saatı və qismən səfərbərlik elan etdi. Türkiyə, bu dəstəyin dərəcəsi mübahisəli olsa da, Azərbaycana hərbi dəstək verdi. Türkiyənin iştirakının, münaqişədə Azərbaycanın mövqeyini artırmaqla və Rusiyanın bölgədəki təsirini kənarlaşdırmaqla təsir dairəsini genişləndirmək cəhdi olduğu düşünülür.
Beynəlxalq ekspertlər müharibənin Azərbaycanın hücumu ilə başladığını və əsas məqsədin bölgənin müdafiəsi zəif olan cənub bölgələrini işğaldan azad etmək olduğunu iddia edirlər. Müharibə, pilotsuz təyyarələrin, sensorların, ağır artilleriyanın və raket zərbələrinin istifadəsi, habelə dövlət təbliğatının və onlayn informasiya müharibəsində rəsmi sosial media hesablarının istifadəsi ilə yadda qalan oldu. Çoxsaylı ölkələr və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı döyüşləri kəskin şəkildə qınadı və hər iki tərəfi gərginliyi azaltmağa və mənalı danışıqları təxirə salmadan davam etdirməyə çağırdı. Rusiya, Fransa və ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə əldə olunan üç atəşkəs də müharibəni dayandıra bilmədi.
Dağlıq Qarabağdakı ən böyük ikinci şəhər olan Şuşanın azad edilməsindən sonra İlham Əliyev, Vladimir Putin və Nikol Paşinyan arasında 10 noyabr 2020-ci il, saat 00:00-dan (UTC+3) etibarən bütün döyüş əməliyyatlarını dayandıran atəşkəs bəyanatı imzalandı. Müqaviləyə əsasən, Azərbaycan müharibə zamanı işğaldan azad etdiyi ərazilərə nəzarəti əlində saxladı. Ermənistan isə işğal altındakı keçmiş DQMV ətrafı əraziləri Azərbaycana qaytardı. Azərbaycan, həmçinin Türkiyə və İranla həmsərhəd olan Naxçıvana dəhliz əldə etdi. Təxminən 2000 rus əsgəri Ermənistan və Dağlıq Qarabağ arasındakı Laçın dəhlizi boyunca və keçmiş DQMV-nin Azərbaycanın nəzarətində olmayan hissəsində ən azı 5 il müddətinə sülhməramlı qüvvələr olaraq yerləşdirildi.
Zəmin
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin əsasında Dağlıq Qarabağ ərazisinin statusu ilə bağlı faktiki olaraq həll olunmayan məsələ dayanır. Ermənilər üçün Qarabağ müasir dövrdə ermənilərin çoxluq təşkil etdiyi, lakin 1921-ci ildə bolşeviklər tərəfindən nahaq yerə Sovet Azərbaycanına verilmiş və erməni kilsələrinin olduğu iddia etdikləri tarixi erməni ərazisidir. Azərbaycanlılar üçün isə Qarabağ əsrlər boyu müsəlman Qarabağ xanlığı ərazisi kimi, mərkəzi Şuşa şəhərinin ətrafında yerləşən və bir çox Azərbaycan musiqiçilərinin və rəssamlarının doğulduğu yer kimi böyük mədəni əhəmiyyətə malik bir yer hesab olunur. Azərbaycanlılar Qarabağı iqtisadiyyat və coğrafiyas baxımından öz ölkələrinin bir hissəsi olduğunu və beynəlxalq aləmdə belə tanındığını bildirirlər. Bu münaqişə postsovet məkanındakı digərlərindən bir neçə mühüm cəhətlərinə görə fərqlənir. Bu, iki milli dövləti bir-birinə qarşı qoyur. 2019-cu ildə yazdığı "Ermənistan və Azərbaycan, Rəqabətin Anatomiyası" kitabında iddia edir ki, bu münaqişə "davamlı rəqabətdir" və bir çox cəhətdən digər postsovet münaqişələrindən daha çox Hindistan və Pakistan arasındakı münaqişəyə bənzəyir. Nəhayət, münaqişə postsovet məkanında digərlərindən qat-qat toksikdir. Ermənilər və azərbaycanlılar bir-biri ilə təkcə siyasi və diplomatik əlaqələrdən imtina etmirlər; qarşı millətin mədəni və tarixi hüquqlarını da fəal şəkildə inkar edir və silirlər.
Sovet dövrü
Sovet dövründə, ermənilərin yaşadığı Qarabağ bölgəsinin Dağlıq hissəsi Azərbaycan SSR tərkibində muxtar vilayət kimi idarə olunurdu. Sovet İttifaqı 1980-ci illərin sonlarında dağılmağa başlayarkən, Dağlıq Qarabağın statusu məsələsi yenidən gündəmə gəldi və 20 fevral 1988-ci ildə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin parlamenti bölgənin Azərbaycan SSR-dən Ermənistan SSR-ə verilməsini tələb edən bir qərar qəbul etdi. Azərbaycan bu tələbi bir neçə dəfə rədd etdi. Qısa müddət sonra 1988–1990-cı illər arasında Sumqayıt, Gəncə və Bakıdakı ermənilərə,Quqark və Xankəndindəki azərbaycanlılara qarşı edilən poqromlardan sonra etnik zorakılıq başladı. Dağlıq Qarabağın muxtariyyəti ləğv edildikdən sonra, 10 dekabr 1991-ci il tarixində bölgədə müstəqillik referendumu keçirildi. Referendum bölgə əhalisinin 22,8%-ni təşkil edən azərbaycanlılar tərəfindən boykot edildi. Səs verənlərin 99,8%-i lehinə səs verdi. 1992-ci ilin əvvəllərində Sovet İttifaqının dağılmasından sonra bölgədə birbaşa müharibəyə başladı.
Qarabağ müharibəsi
Qarabağ Müharibəsi Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərindən və Ermənistandan təxminən 725.000 azərbaycanlının və Azərbaycandan 300.000–500.000 erməninin qovulması ilə nəticələndi. Ermənistan Dağlıq Qarabağ və ətrafındakı 7 rayonu; Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Kəlbəcər, Qubadlı, Laçın və Zəngilan rayonlarını işğal etdi. Müharibə dövründə Jeleznovodsk və Tehran kommünikeləri kimi təmaslar baş tutsa da, onlar sülhü təmin edə bilmədi. Ardınca, Bişkek protokolu döyüşləri yekunlaşdırdı və münaqişə passiv fazaya qədəm qoydu.
Atəşkəs dövrü və sülh danışıqları
Qarabağ müharibəsi nəticəsində öz torpaqlarının 20 faizini itirən Azərbaycan Respublikası əsasən 1994-cü ildə imzalanmış Bişkek protokolundan sonra Ermənistan Respublikası ilə BMT Təhlükəsizlik Şurasının işğalçı qüvvələrin qeyd-şərtsiz Azərbaycan torpaqlarından çıxarılmasını nəzərdə tutan 4 qətnaməsinin icrası üçün müxtəlif beynəlxalq qurumlar çərçivəsində uzunmüddətli diplomatik danışıqlar apardı. 2008-ci ildə Baş Assambleya erməni işğalçı qüvvələrinin dərhal geri çəkilməsini tələb edən bir qərar qəbul etdi. Buna baxmayaraq, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri Rusiya, Fransa və ABŞ buna əleyhinə səs verdilər.
Beynəxalq təşkilatların sülh platformaları ilə yanaşı, Azərbaycan region ölkələrinin də münaqişənin həlli istiqamətindəki təşəbbüslərində yaxından iştirak edirdi. 2011-ci ildə Rusiyanın təşəbbüsü iə Kazanda keçirilən sammitdə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Ermənistanın işğal etdiyi 7 rayonu Azərbaycana qaytarmağa hazır olduğunu bildirən Kazan sənədini imzalamaqdan imtina etdi. Bunun səbəbi isə Azərbaycanın ətraf rayonlarla yanaşı, Dağlıq Qarabağ bölgəsinin də, Azərbaycandan kənarda istənilən statusunu qəbul etməməsi idi. Formal olaraq, 2016-cı ildən sonra Madrid prinsipləri, yaxud konfiqurasiyaları əsasında davam edən sülh danışıqları prosesi, 2018-ci ildə Ermənistan inqilabı nəticəsində hakimiyyətə gəlmiş Nikol Paşinyanın "Qarabağ Ermənistandır və nöqtə" kimi populist bəyanatları və Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə ardıcıl qanunsuz səfərləri kimi təxribatçı xarakter daşıyan hərəkətləri ilə ciddi ölçüdə sarsıldı.
Təxribatçı əməllərin davamı qismində, 2019-cu ilin mart ayında Ermənistanın müdafiə naziri David Tonoyan ABŞ-də rəsmi səfərdə olarkən, "yeni torpaqları üçün yeni müharibə" çağırışı etdi. Tonoyanın bəyanatı təmas xəttində bir sıra hərbi təxribatlarla müşayiət olundu. Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri 2020-ci ilin iyul ayında Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Tovuz istiqamətində əlverişli mövqeləri ələ keçirmək məqsədilə artilleriya atəşindən istifadə edərək hücuma keçməyə cəhd göstərsə də, müvəffəq ola bilmədi. 23 iyulda isə Ermənistan Silahlı Qüvvələri, Rusiya ilə ortaq hava hücumundan müdafiə sistemi təlimlərinə başladığını elan etdi. Bunun ardınca, Azərbaycan ərazisində, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin birgə iştirakı ilə sentyabr ayının əvvəlinə qədər davam edən bir sıra hərbi təlimlər keçirildi. Avqust ayında təmas xəttinin Goranboy rayonu istiqamətində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin diversiya-kəşfiyyat qrupu təxribat törətməyə cəhd göstərmiş, lakin görülən tədbirlər nəticəsində diversiya qrupu itki verərək geri çəkilmiş və qrupunun komandiri baş leytenant Qurgin Alberyan əsir götürülmüşdür.
Birbaşa hərbi təxribatlarla yanaşı, Ermənistan tərəfindən beynəlxalq hüquqi prinsiplərə zidd olaraq Azərbaycan Respublikasının işğal altındakı ərazilərinə çox sayda YPG, PKK terrorçularının, o cümlədən Beyrut limanında baş tutan partlayışlardan sonra minlərlə Livan ermənilərinin köçürülməsi münaqişəni daha da alovlandırdı. Situasiyanın gərginliyi 2020-ci ilin avqust ayının sonlarında Ermənistanın baş nazirinin həyat yoldaşı Anna Hakobyanın Azərbaycanın işğal altındakı ərazilərində qeyri-leqal olaraq təşkil olunmuş hərbi təlimdə iştirakını ictimailəşdirməsi ilə pik həddə çatdı.Ermənistan tərəfinin bu qəbildən olan səmərəsiz və təhrikedici bəyanatları və hərəkətləri bir sıra tədqiqatçılar tərəfindən danışıqlar prosesindən tamamilə imtina olaraq qiymətləndirilmişdir.
25 sentyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyasının ümumi debatlarında videoformatda çıxışında Ermənistanın təxribatları nəticəsində azərbaycanlı hərbçilərin və 76 yaşlı mülki vətəndaşın həlak olması, habelə mülki infrastruktura vurulan ciddi ziyan qeyd olunmuşdur. O cümlədən, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti iyulun 17-dən etibarən sentyabr ayına qədər hərbi yük təyyarələri ilə Ermənistana min tondan artıq hərbi avadanlığın daşındığını bildirmişdir. Sözügedən tədbirdə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Azərbaycan və Gürcüstanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyən çıxışlar etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev sentyabrın 27-də saat 06:00 radələrində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin atəşkəs rejimini kobud şəkildə pozması ilə bağlı bəyanat yaymışdır. Həmin gün Azərbaycan Silahlı Qüvvələri erməni təxribatlarının qarşısını almaq üçün əks-həmlə əməliyyatlarına başlamış və respublika ərazisində hərbi vəziyyət elan olunmuşdur.
Döyüşlərin gedişi
Bu döyüşlərdə Azərbaycan xeyli az itki ilə böyük irəliləyişlərə imza atdı. 4 oktyabrda Cəbrayıl azad edildikdən sonra Ermənistan ordusu cəbhənin cənub istiqamətində sonrakı döyüşlərin də gedişatına təsir edən uğursuz həmləyə, Azərbaycan ordusunun 2016-cı ilin aprelində azad etdiyi "Lələtəpə" yüksəkliyini geri almağa cəhd etdi. Lakin Azərbaycan ordusunun kəşfiyyat bölmələri erməni tərəfinin hücumu barədə əvvəlcədən məlumat topladığı üçün Azərbaycan tərəfi döyüş üçün lazımi tədbirləri aldı. Əks-hücum cəhdi nəticəsində Ermənistan ordusunun bir tank polku darmadağın edilib, 800-dən çox hərbçisi məhv olunub (ümumilikdə yaralılarla birlikdə 1500–2000-ə qədər itki verildi) və həmin uğursuz əks-hücum cəhdindən sonra Ermənistan qüvvələri cəbhənin cənub istiqamətində salamat qalan texnikanı da atıb qaçmağa üz tutdular. Başlanğıcda bir sıra kəndləri və strateji körpüləri işğaldan azad etdikdən sonra Azərbaycan Silahlı Qüvvələri oktyabrın 22-də Qarabağın İranla cənub sərhədini tamamilə azad etdi və 23 oktyabrda Laçın Dəhlizinə doğru irəliləməyə başladı. Laçın Dəhlizi Qarabağdakı qondarma qurumla Ermənistanı birləşdirən yeganə böyük (digərləri ilə müqayisədə) magistral yol idi. Ən yaxın coğrafi yeniləmələr göstərirdi ki, həmin gün Azərbaycan qüvvələri Laçın magistral yolunu kəsmək üçün yalnız 10 km məsafədə idi. Magistral yola nəzarət Ermənistandan yanacaq, döyüş sursatı və hərbi möhkəmlətmə ehtiyatlarının qarşısını alacaqdı. Azərbaycan ənənəvi olaraq gün ərzində hərbi karvanların qarşısını almaq üçün artilleriya, minaatan və hətta birbaşa atəş və ya idarə olunan raketlərlə Ermənistan ordusuna zərbələr endirirdi.
Davam edən müharibə ərzində 4 oktyabrda Cəbrayıl, 17 oktyabrda Füzuli, 20 oktyabrda Zəngilan, 25 oktyabrda Qubadlı və 8 noyabrda Şuşa şəhəri işğaldan azad edilmişdir.Moskvada imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 00:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması və Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edilmişdir. 11 dekabrda Dağlıq Qarabağda hərbi əməliyyatların başa çatması və Rusiya Federasiyasının sülhməramlı əməliyyatlarının başladığı andan etibarən ilk dəfə atəşkəs pozulub. Hadrutda atəşkəs rejiminin pozulması ilə bağlı bir hal qeydə alınıb. Nəticədə Azərbaycan ordusunun bir hərbçisi yaralanıb.
Atəşkəs danışıqları
Hərbi əməliyyatlar zamanı tərəflər arasında Qarabağla bağlı danışıqlar davam edib. Oktyabrın 19-da "dqr" in rəhbəri Araik Arutyunyan Paşinyana zəng edib. O, nəinki öz fikrini, həm də Qarabağ separatçılarının sabiq liderləri Arkadi Qukasyan və Bako Saakyanın, həmçinin Ermənistanın sabiq prezidentləri Levon Ter-Petrosyan, Robert Koçaryan və Serj Sarqsyanın mövqelərini çatdırıb. Bundan sonra Paşinyan, Rusiyanın təkliflərinin məntiqinə uyğun olaraq, hərbi əməliyyatların dayandırılmalı olduğunu deyən Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə zəng edib. Təklifə görə Qarabağın statusu məsələsinin həllini təxirə salınır, keçmiş DQMV ətrafındakı rayonlar Azərbaycana təhvil verilir və o vaxt səslənən təklifə görə, keçmiş DQMV-nin sərhədləri boyu və Laçın dəhlizində Rusiya sülhməramlıları yerləşdirilir. Baş nazir Paşinyan bu variantı Qarabağ separatçılarının başçısına çatdırıb və Araik Arutyunyan razılaşdığını bildirib. Bundan sonra Paşinyan parlamentdənkənar qüvvələrin nümayəndələrinin iştirakı ilə müşavirə çağırıb və qəbul etdiyi qərarı təqdim edib. Görüşün bir çox iştirakçıları narazılıqla reaksiya veriblər, müşavirədən sonra isə bəziləri sosial şəbəkələrdə yazıblar ki, Qarabağ uğrunda ümumxalq mübarizəsini əngəlləyənlər xəyanətkardırlar, başqa adları yoxdur. Elə həmin gün Paşinyan parlament fraksiyalarının nümayəndələrinin iştirakı ilə Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) iclasını da toplayıb. İclasda respublikanın prezidenti və bütün ermənilərin katolikosu da iştirak ediblər.
TŞ-nin iclasından sonra Paşinyan Putinə zəng edib və bu təklifə razı olduğunu bildirib. Putin cavab verib ki, bu məsələləri səhərə qədər İlham Əliyevlə müzakirə edib nəticəsini Paşinyana deyəcək. Növbəti gün səhər Bako Saakyan və Arkadi Qukasyan Paşinyanla görüşdə bildiriblər ki, Qarabağın statusu dəqiqləşdirilmədən hər hansı Sazişə qarşı çıxırlar. Paşinyanın fikrincə onlar bunu həm də Ermənistanın keçmiş prezidentlərinin adından bəyan ediblər. Oktyabrın 20-də Rusiya Prezidenti, şərtləşdikləri kimi, zəng edib. O bildirib ki, Əliyev atəşkəsə razıdır, lakin sülhməramlılar keçmiş DQMV — nin sərhədləri boyu deyil, faktiki təmas xəttinin uzunluğu boyu yerləşdirilməlidir, çünki Hadrut və Talış Azərbaycanın nəzarəti altındadır və onlar tutduqları mövqedən geri çəkilməyə razı deyillər. Bundan başqa, Ermənistan tərəfi öhdəlik götürməlidir ki, azərbaycanlılar Şuşaya qayıdacaqlar. Paşinyan bundan imtina edib. O deyib ki, Hadrutla razılaşsa belə, Şuşanın verilməsini təsəvvür edə bilmir. Rusiya Prezidenti təəccübləndi ki, Paşinyan nə üçün azərbaycanlıların qayıtmasının əleyhinədir. Paşinyan öz arqumentlərini təqdim etdi. Onun fikrincə bu halda şəhər əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılar olardı və Azərbaycan tərəfi Xankəndinə yolu kimin və necə idarə etməsi məsələsini qaldırardı. Paşinyan əmin olduğunu bildirib ki, əgər Şuşa ilə bağlı bu ssenariyə razılıq versəydi, Azərbaycan yeni şərt irəli sürərdi – Şuşadan Qırmızı Bazar kəndinə gedən yola nəzarətlə bağlı. Bununla da atəşkəsə nail olunmadı.
9 noyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan, Rusiya və Ermənistanın dövlət başçıları tərəfindən atəşkəs bəyanat imzalanır. Bəyanatda 10 noyabr 2020-ci il tarixində Moskva vaxtı ilə 00:00-dan etibarən tam bir atəşkəs və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bölgəsindəki bütün hərbi əməliyyatların dayandırılması elan edilir.
Tərəflərin taktikası
Müharibənin əvvəlində erməni tərəfinin əhval-ruhiyyəsi daha yüksək idi, lakin tez bir zamanda pisləşməyə başladı. Ermənilər və münaqişəni izləyən bir çox beynəlxalq ekspertlər elə güman edirdilər ki, erməni qüvvələrinin hündürlükdə olmaları və uzun illər ərzində qurulmuş müdafiə səddlərinə nəzarəti onları Azərbaycanın yeni hücumundan qoruyacaq. Bunun illüziya olduğu tezliklə sübut edildi. Azərbaycanın döyüş taktikası tezliklə nəticə verdi. Erməni tərəfi nəinki itirdiyi əraziləri geri ala bilmirdi, həmçinin erməni ordusunda düzgün rotasiyanı da həyata keçirmək mümkün olmurdu. Azərbaycan ordusu 44 günlük müharibə ərzində "Harop" zərbə pilotsuz aparatlarından, o cümlədən İsraillə birgə Azərbaycanda istehsal olunan "Zərbə" dronlarından və digər PUA-lardan, o cümlədən "Bayraktar TB2" zərbə pilotsuz təyyarələrindən geniş istifadə edib. Təkcə Bayraktar TB2 dronları vasitəsilə Azərbaycan Ermənistanın bir milyard dollar dəyərində hərbi texnikasını məhv edib. Azərbaycan pilotsuz An-2 təyyarələrini Ermənistanın hava hücumundan müdafiə sistemlərinin mövqe rayonlarını aşkarlamaq üçün fəal şəkildə tətbiq edirdi. Azərbaycan Ordusunun bu unikal fəndi dünya hərb tarixində yenilik kimi qəbul edilir. Döyüş əməliyyatlarının gedişində Ermənistan Müdafiə Nazirliyi az qala hər gün "Azərbaycan qırıcı-bombardmançılarının vurulduğu" haqda raportlar verirdi. Hərbi əməliyyatların ilk 2–3 həftəsindən sonra onların "vurduqları hərbi təyyarələrin" sayı onlarla ölçülürdü. Lakin daha sonra üzə çıxdı ki, Ermənistanın hava hücumundan müdafiə sistemləri Azərbaycanın pilotsuz An-2 təyyarələrini vurur və nəticədə öz mövqe rayonunu üzə çıxarır. Ardınca Azərbaycan Ordusu həmin hava hücumundan müdafiə sistemini məhv edir.
Dronlar həm düşmənin texnikasına və canlı qüvvəsinə dəqiq zərbələrin endirilməsi, həm artilleriya atəşini korreksiya etmək və kəşfiyyat aparmaq məqsədləri ilə tətbiq olunub. Azərbaycan ordusu pilotsuz aparatlardan müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edirdi. Onlar üç-dörd növ olurdu. Biriləri artilleriya atəşlərini yönləndirirdi, PUA-lar gəlirdi və 4 dəqiqə sonra artilleriya ermənilərin mövqelərinə dəqiq zərbələr endirirdi. Rus hərbi ekspert Pavel Felqenhauer qeyd edir ki, təxminən bərabər hərbi vəziyyətlərə baxmayaraq, Azərbaycan ordusu qəti keyfiyyət texnoloji üstünlüyünə sahib idi. Bəzi mütəxəssislər isə Ermənistanın məğlub olmasında PUA-ların rolunun çox olmadığını, Ermənistanın itkilərinin əsasən "sehrli texnologiya" deyil, düzgün olmayan təlim və pis ərazi səbəbindən baş verdiyini iddia edirlər.
Atəşkəs sonrası toqquşmalar
Birgə bəyanatın imzalanmasından bir ay keçdikdən sonra Ermənistan silahlı qüvvələrinin Xocavənd rayonu ərazisində diversiya-təxribat fəaliyyəti baş verib. Azərbaycanın müvafiq qurumları tərəfindən aparılan antiterror əməliyyatı nəticəsində Ermənistan vətəndaşları olan 62 nəfərdən ibarət diversiya qrupunun üzvlərinin saxlanılıb.
İtkilər
Azərbaycan tərəfi
Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin yaydığı məlumata əsasən Vətən müharibəsində Silahlı Qüvvələrimizin 2895 nəfər hərbi qulluqçusu həlak olmuşdur. 19 nəfərdən artıq hərbi qulluqçumuz isə itkin düşmüş hesab olunur. Onların tapılıb ailələrinə məlumat verilməsi üçün zəruri təbdirlər görülür. Hazırda 1245 nəfər hərbi qulluqçunun tibb müəssisələrində müalicəsi davam edir.
Ermənistan tərəfi
Oktyabrın 6-na Ermənistan tərəfinin məlumatlarına əsasən döyüşlərdə 1120 hərbçi həlak olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycan ordusunun məhv etdiyi və ya qənimət kimi götürdüyü Ermənistana məxsus hərbi texnikanın dəyəri minimum qiymətləndirmə ssenarisi əsasında ən azı 3,8 milyard ABŞ dolları dəyərindədir. 44 gün davam edən müharibə nəticəsində Ermənistan 10 ədəd S-300 və onun taktiki-döyüş vasitələri, 366 tank, 352 müxtəlif çaplı top, 22 ədəd Pilotsuz Uçuş Aparatı, 5 Su-25 təyyarəsi, 50 Tor, Osa, Kub, Kruq modelli zenit-raket kompleksindən məhrum olunub. Eyni zamanda döyüş əməliyyatları çərçivəsində xüsusi əhəmiyyətə malik 97 ədəd Qrad, 4 ədəd Smerç, 2 Uraqan, 1 Tos odsaçan, 2 Uraqan, 1 ədəd Yars, Toçka-U, ballistik raketlər, Elbrus raket kompleksləri də məhv edilib. Xüsusi müdafiə qabiliyyəti üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən radiolokasiya stansiya və vasitələri, xüsusi döyüş qərargahları və silah- sursat anbarları da yox edilməklə Ermənistanın müharibə qabiliyyəti tamamilə məhv olunub. Məhv edilən hərbi texnikanın içərisində iqtisadi gücünün, hərbi imkanlarının və beynəlxalq qanunvericiliyin Ermənistanın əldə etməsinə heç bir halda imkan vermədiyi silah kompleksləri mövcuddur. Belə silahlara örnək olaraq, dəyəri yüz milyonlarla dollarla ölçülən S-300 sistemləri, satışı və istifadəsi qadağan olunan ballistik sistemləri, "Elbrus" raket kompleksləri xüsusi qeyd olunmalıdır. Bu baxımdan, hərbi xərcləmələr üzrə hesablamalar və iqtisadi göstəricilər Ermənistanın hazırkı hərbi büdcəsinin xərc istiqamətləri vasitəsilə hərbi infrastrukturu bərpa etməyə təxminən 38 il vaxt lazım olduğunu göstərir.
İddialar
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin coğrafiyası, tarixi və həssaslığı səbəbilə üçüncü tərəf və beynəlxalq aparıcı ölkələr tərəfindən, o cümlədən Suriya İnsan Haqları Monitorinq mərkəzi də daxil olmaqla çox sayda media təşkilatları müxtəlif ittihamlar, iddialar və ifadələr irəli sürmüşdür.
İran və Rusiyanın iştirakı
Münaqişə əsnasında Azərbaycan və İran mətbuatı Rusiya silah-sursat və hərbi texnikasının İran üzərindən Ermənistana daşındığını bildirdi. 29 sentyabrda İran Xarici İşlər Nazirliyi bu iddiaları rədd etdi. Ertəsi gün Azərbaycan hökumətinə bağlı KİV-lər hərbi texnikanın İran üzərindən Ermənistana aparıldığını göstərən videogörüntüləri paylaşdı.Azərbaycanlı millət vəkili Sabir Rüstəmxanlı İranın müxtəlif ölkələrdən Ermənistana silah daşınması ilə məşğul olduğunu bildirdi. Bundan sonra Sabir Rüstəmxanlı Azərbaycan parlamentində İsraildə Azərbaycan səfirliyinin açılmasını təklif etdi.İran Prezidentinin İşlər İdarəsinin rəisi Mahmud Vaezi, Azərbaycan baş nazirinin müavini Şahin Mustafayevlə telefon danışığında iddiaları rədd etdi və bu şayiələrin iki ölkə arasındaki münasibətləri pozmağa yönəldiyini bildirdi. Əlavə olaraq, İran dövlətinə bağlı KİV-lər kadrlarda əks olunan yük maşınlarının Ermənistan hökumətinin əvvəllər Rusiyadan aldığı Kamaz yük maşınlarının daşınmalarından ibarət olduğunu bildirdi.
Əcnəbilərin, muzdluların və terror qruplaşmalarının iştirakı
Münaqişədən əvvəl türk mənbələri İraq və Suriyadan bir çox YPG və PKK üzvünün Azərbaycana qarşı erməni milisləri yetişdirmək üçün Dağlıq Qarabağa köçürüldüyünü iddia etmişdir. 30 sentyabrda Türkiyə mənbələri 300-ə yaxın PKK döyüşçüsünün İran vasitəsilə Dağlıq Qarabağa köçürüldüyünü iddia etdi. 28 sentyabrda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrindən verilən məlumata görə, erməni itkiləri arasında Suriyadan və Yaxın Şərqin müxtəlif ölkələrindən olan erməni mənşəli muzdlular var. 30 sentyabr tarixində Hikmət Hacıyev "beynəlxalq ictimaiyyətin Ermənistanın terrorçu qüvvələrini Azərbaycana qarşı istifadə etməsinə adekvat reaksiya verməli" olduğunu bildirdi. Lakin Washington Post qəzetinin şərhçisinə görə, Türkiyənin keçmişdə PKK və YPG-nin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli açıqlamaları bu iddiaları da şübhə altında salıb.The Jerusalem Post isə Daily Sabah qəzetinin PKK və YPG-nin Qarabağdakı müdaxiləsinə dair xəbərlərin bəhanə olmasını və Türkiyənin bu bəhanədən istifadə edərək Şimali İraqı və Suriyanı bombalayaraq "zərərsizləşdirəcəyini" iddia etdi.
Erməni diasporu könüllüləri
Müharibənin ilk günlərindən etibarən, bir sıra beynəlxalq mətbuat orqanlarında, dünyanın müxtəlif ölkələrinin vətəndaşları olan ermənilərin Qarabağdakı döyüşlərdə iştirak etmək üçün Ermənistana yollandığına dair məqalələr dərc olundu. Əsasən Livan,Suriya,Fransa və bəzi Latın Amerikası ölkələrində yaşayan erməni əsilli vətəndaşların erməni diasporunun çağırışları ilə beynəlxalq hüquq prinsiplərinə zidd olaraq, döyüşlərdə iştirakı məlum olmuşdur.
Bundan əlavə, 1 oktyabr tarixində Suriya İnsan Haqları Monitorinq mərkəzi erməni əsilli suriyalı döyüşçülərin Suriyadan Ermənistana aparıldığını təsdiqləyib.
Kiber hücumlar
Ermənistan və Azərbaycan, eləcə də onların müttəfiq ölkələrindən olan hakerlər kibermüharibə aparıblar, azərbaycanlı hakerlər erməni saytlarını hədəfə alıb, Əliyevin bəyanatlarını dərc ediblər, və Yunan hakerlər Azərbaycanın hökumət saytlarını hədəfə alıblar. Hər iki tərəfdən koordinasiyalı mesajlar göndərilib. və köhnə hadisələrin və digər münaqişələrin videoları yeni kimi paylaşılıb. Ermənistan və Azərbaycanla bağlı yeni sosial media hesabları çoxalıb, onların çoxu həqiqi istifadəçilərdir, lakin bir çoxu da qeyri-müəyyəndir.
Daxili vəziyyət
Azərbaycan
27 sentyabr səhər saatlarında Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən verilən məlumatlara görə Ermənistanın törədə biləcəyi təxribatların qarşısını almaq üçün ölkə üzrə internetin verilişində bir sıra məhdudiyyətlər tətbiq olunmuşdur. Həmçinin Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi xaricdə yaşayan azərbaycanlılara müraciət edərək, sosial şəbəkədə, elektron media və digər kütləvi informasiya vasitələrində rəsmi olmayan, dəqiqləşdirilməmiş və qeyri-obyektiv məlumatlardan istifadə etməməyə çağırmışdır. Hərbi vəziyyətlə əlaqədar Milli Məclisdə keçirilən iclasda 27 sentyabr 00:00-dan etibarən Bakı, Gəncə, Göygöl, Yevlax və bir sıra rayonlarda komendant saatı elan olunması qərarı qəbul olunmuşdur. Verilmiş sərəncama əsasən, Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri Vilayət Eyvazov hərbi vəziyyət dövründə komendant saatının tətbiq edildiyi ərazilərin komendantı təyin edilmişdir. Həmçinin, Azərbaycan Hava Yollarının mətbuat xidməti 30 sentyabr tarixinədək Azərbaycan Respublikasının bütün hava limanlarının müntəzəm sərnişin reysləri üçün bağlanacağını açıqladı.Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasında qismən səfərbərlik elan edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb və Azərbaycan Respublikasının Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinə təsdiq edilmiş planlara uyğun olaraq hərbi vəzifəlilərin səfərbərlik üzrə hərbi xidmətə çağırılmasını və hərbi-nəqliyyat vəzifəsindən irəli gələn tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək tapşırılıb. Sərəncam 28 sentyabr qüvvəyə minib.Azərbaycan Ordusunun Ermənistan silahlı qüvvələrinin hərbi təxribatlarının qarşısını uğurla alması, düşmənə sarsıdıcı zərbələr endirməklə cəbhədə əldə etdiyi qələbələr Azərbaycan xalqı tərəfindən böyük sevinclə və ruh-yüksəkliyi ilə qarşılanır. Azərbaycan vətəndaşları, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə də Türkiyə vətəndaşları bu nailiyyətlərə görə Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevə çoxsaylı təbrik və minnətdarlıq məktubları göndərib.Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin ünvanına "ermənilərə qarşı döyüş əmri" gözləyən minlərlə Türkiyə vətəndaşı məktub göndərib, qardaş ölkənin işğalçılardan azad olunması üçün daim hazır olduqlarını bildirib. Həmçinin, 27 sentyabrdan etibarən, Bakı şəhərinin küçələrində, yaşayış binalarının eyvanlarında, mağaza və digər obyektlərin fasadlarında üç rəngli Azərbaycan bayrağı dalğalanır. Əhali, cəbhədə qazanılan uğurlar və bəzi ərazilərin işğaldan azad edilməsinin şərəfinə evlərini bayraqlarla bəzəyir. Eyni zamanda avtomobillərdən də kiçik bayraqlar asılır.
30 sentyabr tarixində Gənclər və İdman Nazirliyi, AFFA ilə birlikdə "Biz birlikdə güclüyük" adlı bayraq aksiyası təşkil edib. Aksiya könüllüləri paytaxt Bakı şəhərinin 3 fərqli hissəsində yüzlərlə bayraq paylayıb.Müdafiə Nazirliyi tərəfindən verilən məlumatlara görə sentyabrın 1-dən oktyabrın 1-dək Silahlı Qüvvələrə Yardım Fonduna 6.691.593 AZN və 5102 ABŞ dolları vəsait daxil olub.
Ermənistan
Ermənistan Mülki Aviasiya Komitəsi 27 sentyabr 2020-ci il tarixdə qəbul edilmiş 1585N qərara uyğun olaraq 55 yaşdan aşağı şəxslər üçün çağırış elan edib. Bu çağırışlarla əlaqədər olaraq Ermənistanda 18 yaşdan 55 yaşınadək kişilər ölkəni yalnız ərazi hərbi komissarlıqlarının yazılı icazəsi ilə tərk edə bilərlər. 29 sentyabr tarixində, Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri Seyran Ohanyanın cəbhə xəttinə getməsi ilə əlaqədər olaraq, Ermənistanın keçmiş prezidenti Robert Köçəryan və 2008-ci il seçki sonrası iğtişaş iddiasında ittiham olunan digər keçmiş məmurların məhkəməsini təxirə salındı. 1 oktyabr tarixində Ermənistanda TikTok proqramına giriş qadağan edilib. Elə həmin gün, Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti keçmiş yüksək rütbəli Ermənistan hərbi məmurunu Azərbaycan kəşfiyyat orqanlarına casusluq etməkdə şübhəli bilinərək həbs olunduğunu və xəyanətdə ittiham olunduğunu bildirdi. 2 oktyabr tarixində Ermənistan Dağlıq Qarabağa gedən bütün avtomobil yollarını bağlamışdır. Yollar sadəcə hərbi yerdəyişmə məqsədilə istifadə ediləcək. Ermənistan silahlı qüvvələrinin bir sıra ön xətt bölmələrinin şəxsi heyətinin demoralizə olunması, bir çox hərbi qulluqçunun isə ümumiyyətlə döyüşdən imtina etməsi səbəbilə Ermənistan Müdafiə Nazirliyi ölkə qadınlarına müraciət etməyə başlayıb. 2 oktyabr tarixində Ermənistan Müdafiə Nazirliyi tərəfindən qadın batalyonu yaradılıb və komplektləşdirilməyə başlanılıb.
9 oktyabr tarixindən etibarən Ermənistanda səlahiyyətlilər Dağlıq Qarabağdakı münaqişənin artması səbəbindən sentyabrın 27-də tətbiq olunan hərbi vəziyyəti sərtləşdiriblər və məhdudiyyətlər əlavə ediblər. Ermənistan Nazirlər Kabinetinin qərarına görə, ölkənin müdafiə qabiliyyətinə şübhə yaradan verilişlərin yayımlanması qadağandır. Dövlət və yerli idarəetmə orqanlarının vəzifəli şəxslərinə çıxışlar və nəşrlər də daxil olmaqla hərbi vəziyyətin və dövlət təhlükəsizliyinin qanuni rejiminin təmin edilməsi ilə bağlı fəaliyyətləri tənqid edən, təkzib edən, effektivliyini şübhə ilə qarşılayan və ya hər hansı bir şəkildə dəyərdən salan proqramları yayımlamaq qadağan edilib.
Reaksiyalar
Mədəniyyətdə
2021-ci il mayın 29-da Zəfər Günü münasibətilə ilə Bakı metropoliteninin "8 Noyabr metrostansiyası" istifadəyə verilib.
Ədəbiyyat
- Aydın Mirzəzadə, , Bakı, I nəşr — Qərbi Kaspi Universitetinin nəşriyyatı, II nəşr — "Azərbaycan" nəşriyyatı, səh. 282, 2022.
İstinadlar
- "Russian Peacekeepers Head to Nagorno-Karabakh After Peace Deal" (ingilis). 2020-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "'One nation, two states' on display as Erdogan visits Azerbaijan for Karabakh victory parade" (ingilis). 2021-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal" (ingilis). BBC. 2021-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Turkey, Russia to set up joint center to watch Nagorno-Karabakh peace" (ingilis). 2020-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "İşğaldan azad edilmiş şəhər və kəndlərimiz" (az.). AzərTac. 2020-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- Kramer, Andrew E. "Facing Military Debacle, Armenia Accepts a Deal in Nagorno-Karabakh War". The New York Times. 10 noyabr 2020. ISSN 0362-4331. 11 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 11 noyabr 2020.
- "General-mayor Mayis Bərxudarov: "Düşməni sona qədər məhv etmək uğrunda vuruşacağıq"". Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi. 2021-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı". 2020-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı". 2020-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı". president.az (az.). 2020-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Jalal Harutyunyan wounded, Mikael Arzumanyan appointed Artsakh Defense Minister". Ermənistanın İctimai Radiosu (ingilis). 2020-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Artsakh Defense Army deputy commander killed". news.am (ingilis). 2020-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Tiran Khachatryan – National Hero of the Republic of Armenia". Ermənintanın İctimai Radiosu. 2021-01-17 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Vətən müharibəsində şəhid olmuş hərbi qulluqçuların siyahısı" (az.). Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi. 2021-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyun 2021.
- Abdullayeva, Samirə. "Üç minə yaxın qazi təklif olunan işdən imtina edib". Report İnformasiya Agentliyi. 11 sentyabr 2021. 2021-09-12 tarixində . İstifadə tarixi: 12 sentyabr 2021.
- "The Second Nagorno-Karabakh War, Two Weeks In". War on the Rocks. 14 oktyabr 2020. 2021-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- Bizim, Yol. "Qarabağın qəlbi necə azad olundu: 300 spartalının əfsanəsi gerçək oldu Şuşada" (az.). 2020-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı". president.az (az.). 2020-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- "Bu gün general olan 4 hərbçi kimdir?". Milli.Az (az.). 7 dekabr 2020. 2021-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 22 yanvar 2021.
- ""Şuşaya ermənilərin içindən keçib getdik, xəbərləri olmadı" – XTD üzvü +Video". Qafqazinfo (az.). 3 dekabr 2020. 2020-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 dekabr 2020.
- "Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin YARASA xüsusi bölməsi ilk dəfə nümayiş etdirildi". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 2021-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "The Artsakh War brought about Armenia's first all-women military unit". We Are The Mighty. 16 noyabr 2020. 2020-11-16 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "46 servicemen of Armenia NSS border troops killed during NK war". armenpress.am (ingilis). 2020-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "Law enforcement: 65 Armenia Police officers died in Artsakh war". news.am (ingilis). 2021-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "Azerbaijan, Armenia exchange prisoners as part of peace deal". AP NEWS. 14 dekabr 2020. 2020-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "Şahbaz Quliyev və Dilqəm Əsgərov Bakıdadırlar". BBC News (az.). 2020-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- "Armenia, Azerbaijan exchange war prisoners". The Canberra Times (ingilis). 29 dekabr 2020. 2021-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
- 4,005 (18 fevral)[1] 2021-03-09 at the Wayback Machine1 [2] 2021-03-02 at the Wayback Machine, 2 [3] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 2 [4] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 6 [5] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 3 [6] 2021-03-11 at the Wayback Machine, 96 [7] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 3 [8] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 15 [9] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 192 [10] 2022-03-14 at the Wayback Machine, 5 [11] 2021-03-27 at the Wayback Machine, 1 [12] 2021-03-29 at the Wayback Machine, 78 [13] 2021-03-30 at the Wayback Machine, 2 [14] 2021-04-01 at the Wayback Machine, 1 [15] 2021-04-01 at the Wayback Machine, 52 [16] 2021-04-02 at the Wayback Machine, 54 [17] 2021-04-03 at the Wayback Machine, 2 [18] 2021-04-03 at the Wayback Machine
- "МИД Армении и Красный Крест объединят усилия для решения вопроса пленных | ArmenianReport". armenianreport.com (rus). 24 yanvar 2021. 10 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "9094 troops wounded in action in Artsakh War, says Armenian prosecution". https://armenpress.am. 2021-02-18. 2021-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-25.
- "Official in Armenia reports on 1600 missing troops, says number is dropping". panarmenian.net. 23 February 2021. 25 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 February 2021.
- "Civilian death toll in Armenian attacks reaches 100". AzerNews.az (ingilis). 8 dekabr 2020. 21 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Омбудсмен Нагорного Карабаха заявил о 60 погибших мирных жителях". Кавказский Узел. 15 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Caucasus: 4 Journalists Injured in Nagorno-Karabakh Fighting". www.voanews.com (ingilis). 24 dekabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "3 vətəndaşımız Ermənistanda əsir-girovluqda saxlanılır". axar.az (az.). 17 dekabr 2020. 9 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Armenia awaits complete numbers of killed soldiers and POWs". OC Media. 10 dekabr 2020. 10 dekabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Nagorno-Karabakh: Russian helicopter shot down over Armenia". dw.com. 7 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Russian teenager dies in missile attack on Ganja". NEWS.ru (ingilis). 10 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Two French journalists seriously wounded after shelling in Nagorno-Karabakh". Reuters (ingilis). 1 oktyabr 2020. 12 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "МИД РФ: Российские журналисты в Карабахе получили средние и тяжелые ранения". Российская газета (rus). 30 dekabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Iran comes under attack as fighting between Armenia-Azerbaijan spreads across border". AMN – Al-Masdar News. 3 oktyabr 2020. 24 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Nagorno-Karabakh conflict: Bachelet warns of possible war crimes as attacks continue in populated areas". www.ohchr.org. 3 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Uneasy peace takes hold in contested region of Azerbaijan". PBS NewsHour (ingilis). 30 noyabr 2020. 11 yanvar 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Глава МИД Армении назвал число беженцев из-за ситуации в Карабахе". RİA Novosti (rus). 24 dekabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- "Nearly 90,000 people displaced, lost homes and property in Nagorno Karabakh". armenpress.am (ingilis). 24 dekabr 2020 tarixində .
- Michael Kofman; Leonid Nersisyan. "The second Nagorno-Karabakh war, two weeks in". warontherocks.com (ingilis). 14 oktyabr 2020. 16 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2020.
- "«Вторая Карабахская война - общественное мнение»: О чем говорят результаты опроса? Дискуссия на «Çıxışa doğru»". 1news.az (rus). 8 oktyabr 2020. 16 oktyar 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2020.
- "Вторая Карабахская война. Как Азербайджан и Армения "обнулили" плохой мир". focus.ua (rus). 28 sentyabr 2020. 16 oktyabr 2020 tarixində .
- "Вторая Карабахская война. Чем закончится противостояние между Азербайджаном и Арменией". tvrain.ru (rus). 2 oktyabr 2020. 16 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2020.
- "Вторая Карабахская война. Начало". kavkaz-uzel.eu (bask). 30 sentyabr 2020. 16 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2020.
- "Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Müdafiə Nazirliyinin Mərkəzi Komanda Məntəqəsində operativ müşavirə keçirilib – YENİLƏNİB". APA.az (az.). 25 October 2020. 30 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 25 October 2020.
- "The conflict between Armenia and Azerbaijan, explained". vox.com (ingilis). 7 oktyabr 2020. 12 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2020.
- "İkinci Qarabağ müharibəsinin birinci ildönümü: ötən müddət ərzində nə dəyişib?". 2022-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-15.
- "Qarabağ zəfəri Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna necə təsir etdi? - RƏY + FOTO". 2023-11-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-15.
- "Assistant to President of Azerbaijan: "First phase of operation for peaceenforcement of Armenia was successfully completed"" (ingilis). 11 oktyabr 2020. 2020-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2020.
- "Hikmət Hacıyev: "Bu əməliyyatları sülhə məcburetmə əməliyyatı da adlandırmaq olar"". Big.az (az.). 28 sentyabr 2020. 17 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
- "Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News. 27 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 yanvar 2021.
- "Nagorno-Karabakh announces martial law and total mobilization". Reuters (ingilis). 27 sentyabr 2020. 11 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 yanvar 2021.
- "Hərbi vəziyyət elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (az.). 2020-11-02 tarixində . İstifadə tarixi: 28 yanvar 2021.
- "Azərbaycan Respublikasında qismən səfərbərlik elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2020-11-02 tarixində . İstifadə tarixi: 28 yanvar 2021.
- "Armenia-Azerbaijan War: Military Dimensions of the Conflict". www.russiamatters.org. 2020-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "Turkey Vows Support for Azerbaijan in Escalating Nagorno-Karabakh Conflict". www.voanews.com (ingilis). 2021-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>
teqi;russiamatters01
adlı istinad üçün mətn göstərilməyib - "Turkey Jumps Into Another Foreign Conflict, This Time in the Caucasus". The New York Times. 1 oktyabr 2020. 2021-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "As fighting rages, what is Azerbaijan's goal?". eurasianet.org (ingilis). 2021-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "«Забуксовала, заглохла»: эксперт о военной операции Азербайджана в Карабахе". EADaily (rus). 2020-10-29 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "The Nagorno-Karabakh conflict is ushering in a new age of warfare" (ingilis). Əl-Cəzirə. 2021-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "Nagorno-Karabakh: The war goes online" (ingilis). Əl-Cəzirə. 2020-12-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-04.
- "UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh". France 24 (ingilis). 30 sentyabr 2020. 2020-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "Fresh Armenia-Azerbaijan clashes over Nagorno-Karabakh, as UN chief urges an end to fighting" (ingilis). 27 sentyabr 2020. 2020-11-15 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "Nagorno-Karabakh conflict unacceptable: EU". The Canberra Times (ingilis). 29 oktyabr 2020. 2021-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 4 fevral 2021.
- "Путин выступил с заявлением о прекращении огня в Карабахе" (rus). RIA Novosti. 2020-11-09. 2020-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-09.
- "Пашинян заявил о прекращении боевых действий в Карабахе" (rus). RIA Novosti. 2020-11-09. 2020-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-09.
- "Nagorno-Karabakh: Russia deploys peacekeeping troops to region". BBC News. 2020-11-10. 2020-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-11.
- Kramer, Andrew E. "Facing Military Debacle, Armenia Accepts a Deal in Nagorno-Karabakh War". 2020-11-10. 2020-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-24 – NYTimes.com vasitəsilə.
- De Vaal, Tomas. "Qarabağ Münaqişəsi Dördüncü Onilliyində" (PDF). CEPS. 2021-09-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 27 noyabr 2022.
- "UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) – Conflicts in the Caucasus". UNHCR. United Nations High Commissioner for Refugees. 1996-05-01. 2020-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-18.
This mountain enclave, mostly inhabited by people of Armenian language and origin, had been placed under Azerbaijan’s jurisdiction in the 1920s, and was entirely surrounded by villages populated by Azeris.
- De Waal, Thomas. Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, 10th Year Anniversary Edition, Revised and Updated. 2013. ISBN . OCLC 1154881834. 2020-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-25.
- "The fighting in Nagorno-Karabakh reflects decades of conflict". 2020-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-25 – The Economist vasitəsilə.
- de Waal, Thomas. . New York: New York University Press. 2003. səh. 90. ISBN .
Around ninety Armenians died in the Baku pogroms.
- "Soviet Tells of Blocking Slaughter of Armenians: General Reports His Soldiers Have Suppressed Dozens of Massacre Attempts by Azerbaijanis". Los Angeles Times. 1988-11-27. 2020-11-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-25.
- Broers, Laurence. Armenia and Azerbaijan: Anatomy of Rivalry. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2019. səh. 18. ISBN .
Armenians see the campaign that emerged in 1987 to unify Karabakh and Armenia as peaceful, yet met with organized pogroms killing dozens of Armenians in the Azerbaijani cities of Sumgait, Kirovabad (today's Ganja) and Baku in 1988–1990.
- Barringer, Felicity. "3 More Killed in Soviet Ethnic Protest". The New York Times. 1988-12-07. 2012-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- "Карабах: хронология конфликт" [Karabakh: Chronology of the conflict]. BBC Russian Service (rus). BBC. 2005-08-29. 2012-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- Khlystun, Victor. "10 БАЛЛОВ ПО ШКАЛЕ ПОЛИТБЮРО" [10 POINTS ON THE POLITBURO SCALE]. Trud (rus). 2001-02-01. 2010-02-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- Papyan, Mane. "Gugark after Sumgait". Caucasus Edition (rus). 2015-04-22. 2020-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- Haider, Hans. "Gefährliche Töne im "Frozen War"". Wiener Zeitung (alman). 2013-01-02. 2020-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-18.
- "Military occupation of Azerbaijan by Armenia". Rule of Law in Armed Conflicts Project. 2017-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-27.
- Grant, Stan. "A hundred-year 'frozen conflict' has restarted — and it's a pattern we've seen before". ABC News (Australia). 2020-09-29. 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-18.
- Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh". 2001-2009.state.gov (ingilis). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Human Rights Situation of Internally displaced persons in Azerbaijan". Human Rights Club (ingilis). 19 iyun 2019. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia". assembly.coe.int (ingilis). 19 iyun 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News (ingilis). 27 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "General Assembly adopts resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan, demanding withdrawal of all Armenian forces". United Nations. 2008-03-14. 2015-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-25.
- "United Nations A/62/PV.86 General Assembly Sixty-second session". undocs.org. United Nations. 2008-03-14. 2019-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-25.
- ""İlham Əliyev hələ 2011-ci ildə Qarabağın statusunu Azərbaycandan kənarda istisna etməyib"". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-04.
- "Paşinyan yenə təkrar etdi: "Qarabağ Ermənistandır və nöqtə"". yeniavaz.com. YENİAVAZ.COM. 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Paşinyan Şuşada şərab içib, Yallı getdi – Video". teleqraf.com. 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "XİN: Paşinyanın Qarabağa səfəri müharibə çağırışıdır". realtv.az. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.[ölü keçid]
- "Paşinyanın işğal altındakı Dağlıq Qarabağa səfəri Ermənistanın növbəti təxribata başlamaq niyyətinin göstəricisidir". azertag.az. 2020-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "After peace negotiations, threats of war break out between Armenia and Azerbaijan". eurasianet.org. EURASIANET.ORG. 2020-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Düşmən hücumunun qarşısı alınarkən hərbi qulluqçularımız şəhid olub". mod.gov.az. MOD.GOV.AZ. 2020-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Армения и Россия проводят в Закавказье учения Объединённой системы ПВО". EADaily (rus). 23 iyul 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Naxçıvanda Azərbaycan-Türkiyə birgə hərbi təlimləri keçirilib". mod.gov.az (az.). 2020-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Türkiyə Silahlı Qüvvələri birgə hərbi təlimlər üçün Naxçıvanda | TRT Azerbaycan". trt.net.tr (az.). 27 iyun 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- . ordu.az. ORDU.AZ. 2020-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Qarabağda yerləşdirilən PKK terrorçuları – Azərbaycan-Türkiyə səbrinin sınağı". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 23 sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Erməni-PKK işbirliyi açıq müstəvidə - APA". apa.az (az.). 22 sentyabr 2020. 2020-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Ermənistan Livandan erməni ailələrini qanunsuz şəkildə Dağlıq Qarabağa köçürmək istəyir – ŞƏRH". AzTV (az.). 1 Sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- Əsədullazadə, Məhəmməd. ""Livan erməniləri Qarabağa köçürülür" - POLİTOLOQ". aqreqator.az (az.). 11 Avqust 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Livan erməniləri Qarabağa köçürülür". sherg.az (az.). 13 avqust 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- Mustafayev, Elşən. "Separatçı Qarabağ qurumunun qanunsuz rəhbəri Livan erməniləri kartı ilə dünyaya həqarət etdi – qondarma "prezident"lə Livan katolikosu cinayətkar sövdələşmədə…". baki-xeber.com (az.). 8 avqust 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Armenia: From 'peace call' to women's military training". aa.com.tr. AA.COM.TR. 2020-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "'Velvet Populism' Ends Decade-Long Discussion Of The Madrid Principles (OPINION)". news.az. NEWS.AZ. 2020-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "AIR Center Chairman comments on rejection of Madrid Principles by Armenia". apa.az. 2020-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Prezident İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyasının ümumi debatlarında videoformatda çıxış edib". azertag.az. AZERTAG.AZ. 2020-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- Весна, Красная. "Эрдоган на Генассамблее ООН поддержал территориальную целостность Грузии ИА Красная Весна". rossaprimavera.ru (rus). 22 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində (#archive_missing_url). (#cite_web_url); (#accessdate_missing_url)
- "Turkey – President Addresses General Debate, 75th Session". United Nations Web TV (ingilis). 22 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Hikmət Hacıyev: Ermənistanın yaşayış məntəqələrini, mülki əhalini qəsdən hədəfə alması beynəlxalq humanitar hüququn kobud surətdə pozulmasıdır". azertag.az. AZERTAG.AZ. 2020-10-30 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Azərbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi əks-həmlə əməliyyatı uğurla davam edir". azertag.az. AZERTAG.AZ. 2020-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- "Hərbi vəziyyət elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". azertag.az. AZERTAG.AZ. 2020-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- ""Lələtəpə"yə hücum: Cəbrayıla doğru irəliləyən Azərbaycan qoşunlarını mühasirəyə almaq cəhdi". 2021-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-14.
- . 2021-01-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-20.
- "Cəbrayıl işğaldan AZAD OLUNDU". modern.az (az.). 4 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- . azeridefence.com (az.). 4 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "İlham Əliyev: "Füzuli işğaldan azad olundu"". oxu.az (az.). 17 oktyabr 2020. 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Prezident: "Füzuli şəhəri və rayonun daha bir neçə kəndi işğaldan azad olunub"". report.az (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 17 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Zəngilan və bu kəndləri azad edildi". qafqazinfo.az (az.). Qafqazinfo. 20 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- . lent.az (az.). 20 oktyabr 2020. 2020-12-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Qubadlı şəhəri işğaldan azad olundu!". qafqazinfo.az (az.). Qafqazinfo. 25 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Qubadlı şəhəri işğaldan azad edildi – Prezident". sputnik.az (az.). Sputnik Azərbaycanca. 25 oktyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Müstəqillik tariximizin ən möhtəşəm xəbəri – Şuşa azad edildi!". sputnik.az (az.). Sputnik Azərbaycan. 8 noyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi". report.az (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 8 noyabr 2020. 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- "İlham Əliyev: Şuşa işğaldan azad edildi!". oxu.az (az.). 8 noyabr 2020. 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- . lent.az (az.). 10 noyabr 2020. 2020-11-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2020.
- ""Araik dedi ki, müharibəni dayandırmaq lazımdır, mən Putinə zəng etdim, o isə Əliyevə..."". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-12.
- "Təkcə "Bayraktar" dronları Ermənistana 1 milyard dollar ziyan vurub". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-12.
- "Pentaqondan Azərbaycan Ordusunun Qarabağ döyüşü təcrübəsini öyrənmək üçün daha bir qərar". 2021-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-08.
- "Ceyhun Bayramov: "Xocavənddə 62 erməni diversant saxlanılıb"". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-08.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-03.
- "Artsakh military reports additional 30 KIAs". armenpress.am (ingilis). Armenpress. 8 October 2020. 9 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 8 October 2020.
- Ayaz Museyibov: Ermənistanın hərbi texnika itkisi 3,8 milyard dollardır
- "Spokesman Denies Claim That Arms Transferred via Iran to Armenia". en.mfa.gov.ir (ingilis). 29 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia – VIDEO". apa.az (az.). 29 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Military supplies for Armenia being shipped through Iran – Photos and Videos". azernews.az (ingilis). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Military supplies for Armenia being shipped through Iran (PHOTO/VIDEO)". trend.az (ingilis). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "MM Kubada səfirlik təsis olunması layihəsini qəbul etdi". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Opening Azerbaijani Embassy to Israel suggested in Azerbaijani Parliament". apa.az (az.). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملا بی اساس است". iribnews.ir (fars). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان بی اساس است". mojnews.com (fars). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "رئیس دفتر رئیسجمهور گفت: شایعات مطرحشده در فضای مجازی مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملاً بیاساس است". tasnimnews.com (fars). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "انتقال کامیونهای روسی از خاک ایران! هیچ تجهیزات نظامی از خاک کشورمان به ارمنستان منتقل نشده است". iribnews.ir. 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Armenia transfers YPG/PKK terrorists to occupied area to train militias against Azerbaijan". (ingilis). 25 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "Turkey: Armenia transports hundreds of PKK militants to fight Azerbaijan". Middle East Monitor (ingilis). 30 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "Hikmet Hajiyev: "International community should adequately respond to the use of terrorist forces by Armenian against Azerbaijan"". apa.az (az.). 30 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "Hikmət Hacıyev: Beynəlxalq ictimaiyyət Ermənistanın terrorçu qüvvələri Azərbaycana qarşı istifadə etməsinə adekvat reaksiya verməlidir". Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 30 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- Tharoor, Ishaan. "Analysis | Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars". Washington Post (ingilis). 30 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia?". The Jerusalem Post. 30 sentyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "أرمن لبنان يلبّون «نداء الواجب»: تحرير «أرتساخ» يمرّ ببرج حمود". al-akhbar.com (ərəb). 2 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
- "PKK'nın Karabağ'da 7 kampı var". haber7.com (türk). 2 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
- "Armenian volunteer returns from France to fight for Nagorno-Karabakh". france24.com (ingilis). 2 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
- "Dans le Haut-Karabakh, les volontaires arméniens découvrent la guerre". rfi.fr (fransız). 2 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
- "Nagorno Karabaj. Son argentinos y se ofrecieron para pelear en la guerra". lanacion.com.ar (ispan). 2 noyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
- "Suriya İnsan Haqları Monitorinq mərkəzi: Erməni əsilli suriyalı döyüşçülər Azərbaycana qarşı döyüşmək üçün Ermənistana aparılıb". banker.az (az.). 1 oktyabr 2020. 2 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "Azərbaycanlı hakerlər 90-dan çox erməni saytını sındırdılar – VİDEO". azerbaycan24.com. 27 sentyabr 2020. 2022-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-27.
- "Anonymous Yunanıstandan olan yunan hakerləri 159-u sındırıblar. Azərbaycanın dövlət saytları". artsakhnews. 23 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 23 oktyabr 2020.
- Giles, Christopher. "Dağlıq Qarabağ: Erməni-Azəri " informasiya müharibələri"". BBC. 26 oktyabr 2020. 2020-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 27 oktyabr 2020.
- -azerbaijan/30894315.html "Dağlıq Qarabağ Uğrunda Döyüş Twitter və Onun Hashtag Anlatıları üçün Sünbül Verir" (#bad_url). Gandhara. 15 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 27 oktyabr 2020.[ölü keçid]
- "Rabitə Nazirliyi: "İnterneti ölkə üzrə Ermənistanın törədə biləcəyi təxribatların qarşısını almaq üçün məhdudlaşdırmışıq"". BBC (az.). 27 sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- "Azərbaycanda internet kəsildi". azadliq.info (az.). 27 sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- . ordu.az (az.). 27 sentyabr 2020. 2020-09-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2020.
- ""Hərbi vəziyyət elan edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanının təsdiq edilməsi barədə" (PDF). 2021-03-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 12 mart 2021.
- "Vilayət Eyvazov bu ərazilərə komendant təyin edildi". qafqazinfo.az (az.). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Mətbuat xidmətinin məlumatı". azal.az (az.). 27 sentyabr 2020. 2020-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Azərbaycanda qismən səfərbərlik elan edilib". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Azərbaycanda qismən səfərbərlik elan edildi". qafqazinfo.az (az.). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Prezidentə yazırlar: Cənab Ali Baş Komandan, Sizin ətrafınızda sıx birləşib ərazi bütövlüyümüz uğrunda canımızdan keçməyə hər an hazırıq". ordu.az (ingilis). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Türkiyə vətəndaşları Azərbaycan Prezidentinə yazırlar: "Ermənilərə qarşı döyüşlərdə iştirakdan qürur duyardıq, əmrinizi gözləyirik"". ordu.az (ingilis). 29 sentyabr 2020. 29 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2020.
- ""Mən Türkiyə vətəndaşıyam. Azərbaycan mənim də ölkəmdir. Lazım gələrsə, Sizin ölkəniz üçün də vuruşmağa, şəhid olmağa tərəddüd etmərəm. Dualarım Sizinlədir. Ehtiyac olarsa, sevə-sevə cəbhəyə getməyə və qardaşlarımla birlikdə vuruşmağa hazıram." – Prezidentə ünvanlanan məktublar". apa.az (az.). 29 sentyabr 2020. 29 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2020.
- "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi – MÜRACİƏTLƏR » Prezidentə yazırlar". president.az (az.). 29 sentyabr 2020. 2020-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2020.
- "Cəbhədəki uğurlardan sonra Bakı... — Fotosessiya". qafqazinfo.az (az.). 29 sentyabr 2020. 29 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2020.
- "Gənclər və İdman Nazirliyi ilə AFFA "Biz birlikdə güclüyük" adlı bayraq aksiyası təşkil edib". ictimaixeber.az (az.). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Bakıda gənclər əhaliyə bayraq payladı". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Bakıda gənclər əhaliyə bayraq payladı – FOTO". oxu.az (az.). 30 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Ordu üçün toplanan pul AÇIQLANDI". Metbuat.az (az.). 3 oktyabr 2020. 4 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2020.
- "Ermənistanda kişilərin ölkədən çıxışına qadağa qoyuldu". ordu.az (az.). 28 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2020.
- "Kocharyan trial delayed as indicted ex-defense minister Seyran Ohanyan heads to Artsakh amid attack". armenpress.am (ingilis). 29 sentyabr 2020. 30 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2020.
- "Tik Tok fails operating in Armenia". armenpress.am (ingilis). 1 oktyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2020.
- "Armenia ex-military official charged with high treason on suspicion of spying for Azeri intelligence". armenpress.am (ingilis). 2 oktyabr 2020. 4 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2020.
- ""Düşmən artıq cəbhəyə qadınlarını göndərir" - Vaqif Dərgahlı". milli.az (az.). 2 oktyabr 2020. 2 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "İtkilərinin günü-gündən artması və ehtiyat qüvvələrinin az olması Ermənistan müdafiə nazirliyini ölkə qadınlarına müraciət etməyə vadar edib (RƏSMİ)". e-hüquq.az (az.). 2 oktyabr 2020. 2020-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "Ermənistanda diktatura-senzura tətbiq olundu". virtualaz.org (az.). 9 oktyabr 2020. 9 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2020.
- "İlham Əliyev Bakı Metropoliteninin "8 Noyabr" stansiyasında yaradılan şəraitlə tanış olub". president.az. president.az. 29 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 29 may 2021.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qarabag muharibesi deqiqlesdirme Bu meqale Ikinci Dagliq Qarabag muharibesi 2020 haqqindadir Birinci Qarabag muharibesi 1988 1994 ucun baxin Birinci Qarabag muharibesi Veten muharibesi bura istiqametlendirir Boyuk Veten muharibesi ile sehv salmayin Ikinci Qarabag muharibesi Veten muharibesi 44 gunluk muharibe ve ya Demir Yumruq emeliyyati Azerbaycan Silahli Quvveleri ve Ermenistan Silahli Quvveleri arasinda Dagliq Qarabagda davam eden silahli qarsidurma Ateskesden sonra musahide olunan en gergin ve uzunmuddetli doyusdur Beynelxalq seviyyede Azerbaycanin bir hissesi kimi taninan lakin Ermenistan hokumetinin idareetmesi altinda yaradilan Qondarma Dagliq Qarabag Respublikasi ile bagli hell olunmamis munaqisenin son gerginlesmesidir Ikinci Qarabag muharibesiDagliq Qarabag munaqisesiSaat eqrebi istiqametinde Terterde bombalanan ticaret merkezi Azerbaycan Herbi Hava Quvveleri Zefer Paradi zamani Vladimir Putin ve Ilham Eliyev ateskes beyanatini imzalayir Susanin isgaldan azad olunmasini qeyd eden Azerbaycan xalqiTarix 27 sentyabr 2020 10 noyabr 2020 1 ay 2 hefte Yeri Dagliq Qarabag ve onun etrafindaki isgal altinda olan eraziler Azerbaycan Ermenistan serhediNeticesi Azerbaycanin qelebesi Ateskes beyanatinin imzalanmasi Azerbaycanin muharibe dovrunde isgaldan azad etdiyi eraziler uzerinde nezareti elinde saxlamasi Rus sulhmeramli quvvelerinin bolgeye yerlesdirilmesi Pasinyan eleyhine etirazlarin baslanmasi Turk Rus ortaq monitorinq merkezinin qurulmasi ucun anlasma memorandumunun imzalanmasi Erazi deyisikliyi Muharibe zamani Azerbaycan 5 seheri 4 qesebeni 286 kendi ve Azerbaycan Iran serhedini isgaldan azad etdi Ateskesden sonra Dagliq Qarabag etrafindaki butun Ermenistan terefinden isgal olunmus eraziler 1 dekabr 2020 ci iledek Azerbaycana qaytarilmasi Ermenistan erazisinden acilacaq dehliz vasitesile Azerbaycandan Naxcivana birbasa quru yolunun acilmasi Munaqise terefleriAzerbaycan ErmenistanKomandan lar Ilham Eliyev Zakir Hesenov Mais Berxudarov Hikmet Mirzeyev Hikmet Hesenov Elcin Quliyev Nikol Pasinyan Arayik Harutyunyan Celal Harutyunyan David Tonoyan Mikael Arzumanyan Artur Sarkisyan Onik QasparyanTereflerin quvvesi 14 274 herbi qulluqcu Azerbaycan Silahli Quvveleri Azerbaycan Quru Qosunlari 1 ci Ordu Korpusu 2 ci Ordu Korpusu 3 cu Ordu Korpusu 4 cu Ordu Korpusu 5 ci Ordu Korpusu Naxcivan Elahidde Umumqosun Ordusu Xususi Teyinatli Quvveler Azerbaycan Herbi Deniz Quvveleri Azerbaycan Deniz Piyadalari Azerbaycan Herbi Hava Quvveleri Dovlet Serhed Xidmeti Daxili Isler Nazirliyi Daxili Qosunlar Xarici Kesfiyyat Xidmeti YARASA xususi teyinatlilari Qondarma DQR Mudafie Ordusu Ermenistan Silahli Quvveleri Erato destesi Milli Tehlukesizlik Xidmeti Ermenistan polisiItkilerAzerbaycan menbelerine gore 2 908 herbi qulluqcu 6 herbi qulluqcu itkin dusub 12 herbi qulluqcu esir goturulub Ermenistan menbelerine gore 4 520 herbi qulluqcu 60 herbi qulluqcu esir goturulub 9 094 herbi qulluqcu yaralanib 1 600 herbi qulluqcu itkin dusub Umumi itkiler100 azerbaycanli ve 65 ermeni mulki sexs helak olub 416 azerbaycanli ve 165 ermeni mulki sexs yaralanib 3 azerbaycanli ve 40 ermeni mulki sexs esir goturulub 1 rus Mi 24 vurulub 2 ekipaj uzvu helak olub 1 i yaralanib 1 rus mulki sexs helak olub 2 fransiz ve 3 rus jurnalist yaralanib 1 iranli mulki sexs yaralanib 40 000 azerbaycanli ve 100 000 ermeni mecburi kockun Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qarsidurmalar 27 sentyabr 2020 ci il seher saat 06 00 da Qarabag muharibesinden sonra yaradilmis temas xetti boyunca basladi Bunun ardinca Ermenistanda herbi veziyyet ve umumi seferberlik Azerbaycan ise herbi veziyyet komendant saati ve qismen seferberlik elan etdi Turkiye bu desteyin derecesi mubahiseli olsa da Azerbaycana herbi destek verdi Turkiyenin istirakinin munaqisede Azerbaycanin movqeyini artirmaqla ve Rusiyanin bolgedeki tesirini kenarlasdirmaqla tesir dairesini genislendirmek cehdi oldugu dusunulur Beynelxalq ekspertler muharibenin Azerbaycanin hucumu ile basladigini ve esas meqsedin bolgenin mudafiesi zeif olan cenub bolgelerini isgaldan azad etmek oldugunu iddia edirler Muharibe pilotsuz teyyarelerin sensorlarin agir artilleriyanin ve raket zerbelerinin istifadesi habele dovlet tebligatinin ve onlayn informasiya muharibesinde resmi sosial media hesablarinin istifadesi ile yadda qalan oldu Coxsayli olkeler ve Birlesmis Milletler Teskilati doyusleri keskin sekilde qinadi ve her iki terefi gerginliyi azaltmaga ve menali danisiqlari texire salmadan davam etdirmeye cagirdi Rusiya Fransa ve ABS nin vasiteciliyi ile elde olunan uc ateskes de muharibeni dayandira bilmedi Dagliq Qarabagdaki en boyuk ikinci seher olan Susanin azad edilmesinden sonra Ilham Eliyev Vladimir Putin ve Nikol Pasinyan arasinda 10 noyabr 2020 ci il saat 00 00 dan UTC 3 etibaren butun doyus emeliyyatlarini dayandiran ateskes beyanati imzalandi Muqavileye esasen Azerbaycan muharibe zamani isgaldan azad etdiyi erazilere nezareti elinde saxladi Ermenistan ise isgal altindaki kecmis DQMV etrafi erazileri Azerbaycana qaytardi Azerbaycan hemcinin Turkiye ve Iranla hemserhed olan Naxcivana dehliz elde etdi Texminen 2000 rus esgeri Ermenistan ve Dagliq Qarabag arasindaki Lacin dehlizi boyunca ve kecmis DQMV nin Azerbaycanin nezaretinde olmayan hissesinde en azi 5 il muddetine sulhmeramli quvveler olaraq yerlesdirildi ZeminEsas meqale Dagliq Qarabagin tarixi Ermenistan Azerbaycan munaqisesinin esasinda Dagliq Qarabag erazisinin statusu ile bagli faktiki olaraq hell olunmayan mesele dayanir Ermeniler ucun Qarabag muasir dovrde ermenilerin coxluq teskil etdiyi lakin 1921 ci ilde bolsevikler terefinden nahaq yere Sovet Azerbaycanina verilmis ve ermeni kilselerinin oldugu iddia etdikleri tarixi ermeni erazisidir Azerbaycanlilar ucun ise Qarabag esrler boyu muselman Qarabag xanligi erazisi kimi merkezi Susa seherinin etrafinda yerlesen ve bir cox Azerbaycan musiqicilerinin ve ressamlarinin doguldugu yer kimi boyuk medeni ehemiyyete malik bir yer hesab olunur Azerbaycanlilar Qarabagi iqtisadiyyat ve cografiyas baximindan oz olkelerinin bir hissesi oldugunu ve beynelxalq alemde bele tanindigini bildirirler Bu munaqise postsovet mekanindaki digerlerinden bir nece muhum cehetlerine gore ferqlenir Bu iki milli dovleti bir birine qarsi qoyur 2019 cu ilde yazdigi Ermenistan ve Azerbaycan Reqabetin Anatomiyasi kitabinda iddia edir ki bu munaqise davamli reqabetdir ve bir cox cehetden diger postsovet munaqiselerinden daha cox Hindistan ve Pakistan arasindaki munaqiseye benzeyir Nehayet munaqise postsovet mekaninda digerlerinden qat qat toksikdir Ermeniler ve azerbaycanlilar bir biri ile tekce siyasi ve diplomatik elaqelerden imtina etmirler qarsi milletin medeni ve tarixi huquqlarini da feal sekilde inkar edir ve silirler Sovet dovru Esas meqale Dagliq Qarabag Muxtar Vilayeti Sovet dovrunde ermenilerin yasadigi Qarabag bolgesinin Dagliq hissesi Azerbaycan SSR terkibinde muxtar vilayet kimi idare olunurdu Sovet Ittifaqi 1980 ci illerin sonlarinda dagilmaga baslayarken Dagliq Qarabagin statusu meselesi yeniden gundeme geldi ve 20 fevral 1988 ci ilde Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetinin parlamenti bolgenin Azerbaycan SSR den Ermenistan SSR e verilmesini teleb eden bir qerar qebul etdi Azerbaycan bu telebi bir nece defe redd etdi Qisa muddet sonra 1988 1990 ci iller arasinda Sumqayit Gence ve Bakidaki ermenilere Quqark ve Xankendindeki azerbaycanlilara qarsi edilen poqromlardan sonra etnik zorakiliq basladi Dagliq Qarabagin muxtariyyeti legv edildikden sonra 10 dekabr 1991 ci il tarixinde bolgede musteqillik referendumu kecirildi Referendum bolge ehalisinin 22 8 ni teskil eden azerbaycanlilar terefinden boykot edildi Ses verenlerin 99 8 i lehine ses verdi 1992 ci ilin evvellerinde Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra bolgede birbasa muharibeye basladi Qarabag muharibesi Esas meqale Qarabag muharibesi Qarabag Muharibesi Azerbaycanin isgal edilmis erazilerinden ve Ermenistandan texminen 725 000 azerbaycanlinin ve Azerbaycandan 300 000 500 000 ermeninin qovulmasi ile neticelendi Ermenistan Dagliq Qarabag ve etrafindaki 7 rayonu Agdam Cebrayil Fuzuli Kelbecer Qubadli Lacin ve Zengilan rayonlarini isgal etdi Muharibe dovrunde Jeleznovodsk ve Tehran kommunikeleri kimi temaslar bas tutsa da onlar sulhu temin ede bilmedi Ardinca Biskek protokolu doyusleri yekunlasdirdi ve munaqise passiv fazaya qedem qoydu Ateskes dovru ve sulh danisiqlari Qarabag muharibesi neticesinde oz torpaqlarinin 20 faizini itiren Azerbaycan Respublikasi esasen 1994 cu ilde imzalanmis Biskek protokolundan sonra Ermenistan Respublikasi ile BMT Tehlukesizlik Surasinin isgalci quvvelerin qeyd sertsiz Azerbaycan torpaqlarindan cixarilmasini nezerde tutan 4 qetnamesinin icrasi ucun muxtelif beynelxalq qurumlar cercivesinde uzunmuddetli diplomatik danisiqlar apardi 2008 ci ilde Bas Assambleya ermeni isgalci quvvelerinin derhal geri cekilmesini teleb eden bir qerar qebul etdi Buna baxmayaraq ATET in Minsk Qrupunun hemsedrleri Rusiya Fransa ve ABS buna eleyhine ses verdiler Beynexalq teskilatlarin sulh platformalari ile yanasi Azerbaycan region olkelerinin de munaqisenin helli istiqametindeki tesebbuslerinde yaxindan istirak edirdi 2011 ci ilde Rusiyanin tesebbusu ie Kazanda kecirilen sammitde Azerbaycan prezidenti Ilham Eliyev Ermenistanin isgal etdiyi 7 rayonu Azerbaycana qaytarmaga hazir oldugunu bildiren Kazan senedini imzalamaqdan imtina etdi Bunun sebebi ise Azerbaycanin etraf rayonlarla yanasi Dagliq Qarabag bolgesinin de Azerbaycandan kenarda istenilen statusunu qebul etmemesi idi Formal olaraq 2016 ci ilden sonra Madrid prinsipleri yaxud konfiqurasiyalari esasinda davam eden sulh danisiqlari prosesi 2018 ci ilde Ermenistan inqilabi neticesinde hakimiyyete gelmis Nikol Pasinyanin Qarabag Ermenistandir ve noqte kimi populist beyanatlari ve Azerbaycanin isgal olunmus erazilerine ardicil qanunsuz seferleri kimi texribatci xarakter dasiyan hereketleri ile ciddi olcude sarsildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Xarici Isler Nazirliyinin 1919 cu il Paris Sulh Konfransinda teqdim etdiyi xeritede eks olunan Susa Qaryagin ve Zengezur qezalari Texribatci emellerin davami qisminde 2019 cu ilin mart ayinda Ermenistanin mudafie naziri David Tonoyan ABS de resmi seferde olarken yeni torpaqlari ucun yeni muharibe cagirisi etdi Tonoyanin beyanati temas xettinde bir sira herbi texribatlarla musayiet olundu Ermenistan Silahli Quvvelerinin bolmeleri 2020 ci ilin iyul ayinda Azerbaycan Ermenistan dovlet serhedinin Tovuz istiqametinde elverisli movqeleri ele kecirmek meqsedile artilleriya atesinden istifade ederek hucuma kecmeye cehd gosterse de muveffeq ola bilmedi 23 iyulda ise Ermenistan Silahli Quvveleri Rusiya ile ortaq hava hucumundan mudafie sistemi telimlerine basladigini elan etdi Bunun ardinca Azerbaycan erazisinde Azerbaycan Silahli Quvveleri ve Turkiye Silahli Quvvelerinin birge istiraki ile sentyabr ayinin evveline qeder davam eden bir sira herbi telimler kecirildi Avqust ayinda temas xettinin Goranboy rayonu istiqametinde Ermenistan Silahli Quvvelerinin diversiya kesfiyyat qrupu texribat toretmeye cehd gostermis lakin gorulen tedbirler neticesinde diversiya qrupu itki vererek geri cekilmis ve qrupunun komandiri bas leytenant Qurgin Alberyan esir goturulmusdur Birbasa herbi texribatlarla yanasi Ermenistan terefinden beynelxalq huquqi prinsiplere zidd olaraq Azerbaycan Respublikasinin isgal altindaki erazilerine cox sayda YPG PKK terrorcularinin o cumleden Beyrut limaninda bas tutan partlayislardan sonra minlerle Livan ermenilerinin kocurulmesi munaqiseni daha da alovlandirdi Situasiyanin gerginliyi 2020 ci ilin avqust ayinin sonlarinda Ermenistanin bas nazirinin heyat yoldasi Anna Hakobyanin Azerbaycanin isgal altindaki erazilerinde qeyri leqal olaraq teskil olunmus herbi telimde istirakini ictimailesdirmesi ile pik hedde catdi Ermenistan terefinin bu qebilden olan semeresiz ve tehrikedici beyanatlari ve hereketleri bir sira tedqiqatcilar terefinden danisiqlar prosesinden tamamile imtina olaraq qiymetlendirilmisdir 25 sentyabr 2020 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin BMT Bas Assambleyasinin 75 ci sessiyasinin umumi debatlarinda videoformatda cixisinda Ermenistanin texribatlari neticesinde azerbaycanli herbcilerin ve 76 yasli mulki vetendasin helak olmasi habele mulki infrastruktura vurulan ciddi ziyan qeyd olunmusdur O cumleden Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti iyulun 17 den etibaren sentyabr ayina qeder herbi yuk teyyareleri ile Ermenistana min tondan artiq herbi avadanligin dasindigini bildirmisdir Sozugeden tedbirde Turkiye prezidenti Receb Tayyib Erdogan Azerbaycan ve Gurcustanin erazi butovluyunu destekleyen cixislar etmisdir Azerbaycan Respublikasinin Prezidentinin komekcisi Prezident Administrasiyasinin xarici siyaset meseleleri sobesinin mudiri Hikmet Haciyev sentyabrin 27 de saat 06 00 radelerinde Ermenistan Silahli Quvvelerinin ateskes rejimini kobud sekilde pozmasi ile bagli beyanat yaymisdir Hemin gun Azerbaycan Silahli Quvveleri ermeni texribatlarinin qarsisini almaq ucun eks hemle emeliyyatlarina baslamis ve respublika erazisinde herbi veziyyet elan olunmusdur Doyuslerin gedisiEsas meqale Ikinci Qarabag muharibesinin xronologiyasi Bu doyuslerde Azerbaycan xeyli az itki ile boyuk irelileyislere imza atdi 4 oktyabrda Cebrayil azad edildikden sonra Ermenistan ordusu cebhenin cenub istiqametinde sonraki doyuslerin de gedisatina tesir eden ugursuz hemleye Azerbaycan ordusunun 2016 ci ilin aprelinde azad etdiyi Leletepe yuksekliyini geri almaga cehd etdi Lakin Azerbaycan ordusunun kesfiyyat bolmeleri ermeni terefinin hucumu barede evvelceden melumat topladigi ucun Azerbaycan terefi doyus ucun lazimi tedbirleri aldi Eks hucum cehdi neticesinde Ermenistan ordusunun bir tank polku darmadagin edilib 800 den cox herbcisi mehv olunub umumilikde yaralilarla birlikde 1500 2000 e qeder itki verildi ve hemin ugursuz eks hucum cehdinden sonra Ermenistan quvveleri cebhenin cenub istiqametinde salamat qalan texnikani da atib qacmaga uz tutdular Baslangicda bir sira kendleri ve strateji korpuleri isgaldan azad etdikden sonra Azerbaycan Silahli Quvveleri oktyabrin 22 de Qarabagin Iranla cenub serhedini tamamile azad etdi ve 23 oktyabrda Lacin Dehlizine dogru irelilemeye basladi Lacin Dehlizi Qarabagdaki qondarma qurumla Ermenistani birlesdiren yegane boyuk digerleri ile muqayisede magistral yol idi En yaxin cografi yenilemeler gosterirdi ki hemin gun Azerbaycan quvveleri Lacin magistral yolunu kesmek ucun yalniz 10 km mesafede idi Magistral yola nezaret Ermenistandan yanacaq doyus sursati ve herbi mohkemletme ehtiyatlarinin qarsisini alacaqdi Azerbaycan enenevi olaraq gun erzinde herbi karvanlarin qarsisini almaq ucun artilleriya minaatan ve hetta birbasa ates ve ya idare olunan raketlerle Ermenistan ordusuna zerbeler endirirdi Davam eden muharibe erzinde 4 oktyabrda Cebrayil 17 oktyabrda Fuzuli 20 oktyabrda Zengilan 25 oktyabrda Qubadli ve 8 noyabrda Susa seheri isgaldan azad edilmisdir Moskvada imzalanan muqavileye esasen noyabrin 10 u Baki vaxti ile saat 00 00 dan etibaren Dagliq Qarabag munaqisesi zonasinda atesin ve herbi emeliyyatlarin tam dayandirilmasi 1 dekabradek Ermenistan quvvelerinin Dagliq Qarabagin etrafinda Ermenistan nezaretindeki Azerbaycan erazilerinden cixarilmasi ve Naxcivan Muxtar Respublikasi ile Azerbaycanin qerb rayonlarini birlesdiren yeni neqliyyat kommunikasiyalarinin insasinin temin edilmesi elan edilmisdir 11 dekabrda Dagliq Qarabagda herbi emeliyyatlarin basa catmasi ve Rusiya Federasiyasinin sulhmeramli emeliyyatlarinin basladigi andan etibaren ilk defe ateskes pozulub Hadrutda ateskes rejiminin pozulmasi ile bagli bir hal qeyde alinib Neticede Azerbaycan ordusunun bir herbcisi yaralanib Ateskes danisiqlariHerbi emeliyyatlar zamani terefler arasinda Qarabagla bagli danisiqlar davam edib Oktyabrin 19 da dqr in rehberi Araik Arutyunyan Pasinyana zeng edib O neinki oz fikrini hem de Qarabag separatcilarinin sabiq liderleri Arkadi Qukasyan ve Bako Saakyanin hemcinin Ermenistanin sabiq prezidentleri Levon Ter Petrosyan Robert Kocaryan ve Serj Sarqsyanin movqelerini catdirib Bundan sonra Pasinyan Rusiyanin tekliflerinin mentiqine uygun olaraq herbi emeliyyatlarin dayandirilmali oldugunu deyen Rusiya Prezidenti Vladimir Putine zeng edib Teklife gore Qarabagin statusu meselesinin hellini texire salinir kecmis DQMV etrafindaki rayonlar Azerbaycana tehvil verilir ve o vaxt seslenen teklife gore kecmis DQMV nin serhedleri boyu ve Lacin dehlizinde Rusiya sulhmeramlilari yerlesdirilir Bas nazir Pasinyan bu varianti Qarabag separatcilarinin bascisina catdirib ve Araik Arutyunyan razilasdigini bildirib Bundan sonra Pasinyan parlamentdenkenar quvvelerin numayendelerinin istiraki ile musavire cagirib ve qebul etdiyi qerari teqdim edib Gorusun bir cox istirakcilari naraziliqla reaksiya veribler musavireden sonra ise bezileri sosial sebekelerde yaziblar ki Qarabag ugrunda umumxalq mubarizesini engelleyenler xeyanetkardirlar basqa adlari yoxdur Ele hemin gun Pasinyan parlament fraksiyalarinin numayendelerinin istiraki ile Tehlukesizlik Surasinin TS iclasini da toplayib Iclasda respublikanin prezidenti ve butun ermenilerin katolikosu da istirak edibler TS nin iclasindan sonra Pasinyan Putine zeng edib ve bu teklife razi oldugunu bildirib Putin cavab verib ki bu meseleleri sehere qeder Ilham Eliyevle muzakire edib neticesini Pasinyana deyecek Novbeti gun seher Bako Saakyan ve Arkadi Qukasyan Pasinyanla gorusde bildiribler ki Qarabagin statusu deqiqlesdirilmeden her hansi Sazise qarsi cixirlar Pasinyanin fikrince onlar bunu hem de Ermenistanin kecmis prezidentlerinin adindan beyan edibler Oktyabrin 20 de Rusiya Prezidenti sertlesdikleri kimi zeng edib O bildirib ki Eliyev ateskese razidir lakin sulhmeramlilar kecmis DQMV nin serhedleri boyu deyil faktiki temas xettinin uzunlugu boyu yerlesdirilmelidir cunki Hadrut ve Talis Azerbaycanin nezareti altindadir ve onlar tutduqlari movqeden geri cekilmeye razi deyiller Bundan basqa Ermenistan terefi ohdelik goturmelidir ki azerbaycanlilar Susaya qayidacaqlar Pasinyan bundan imtina edib O deyib ki Hadrutla razilassa bele Susanin verilmesini tesevvur ede bilmir Rusiya Prezidenti teeccublendi ki Pasinyan ne ucun azerbaycanlilarin qayitmasinin eleyhinedir Pasinyan oz arqumentlerini teqdim etdi Onun fikrince bu halda seher ehalisinin ekseriyyeti azerbaycanlilar olardi ve Azerbaycan terefi Xankendine yolu kimin ve nece idare etmesi meselesini qaldirardi Pasinyan emin oldugunu bildirib ki eger Susa ile bagli bu ssenariye raziliq verseydi Azerbaycan yeni sert ireli surerdi Susadan Qirmizi Bazar kendine geden yola nezaretle bagli Bununla da ateskese nail olunmadi 9 noyabr 2020 ci il tarixinde Azerbaycan Rusiya ve Ermenistanin dovlet bascilari terefinden ateskes beyanat imzalanir Beyanatda 10 noyabr 2020 ci il tarixinde Moskva vaxti ile 00 00 dan etibaren tam bir ateskes ve Dagliq Qarabag munaqisesi bolgesindeki butun herbi emeliyyatlarin dayandirilmasi elan edilir Tereflerin taktikasiMuharibenin evvelinde ermeni terefinin ehval ruhiyyesi daha yuksek idi lakin tez bir zamanda pislesmeye basladi Ermeniler ve munaqiseni izleyen bir cox beynelxalq ekspertler ele guman edirdiler ki ermeni quvvelerinin hundurlukde olmalari ve uzun iller erzinde qurulmus mudafie seddlerine nezareti onlari Azerbaycanin yeni hucumundan qoruyacaq Bunun illuziya oldugu tezlikle subut edildi Azerbaycanin doyus taktikasi tezlikle netice verdi Ermeni terefi neinki itirdiyi erazileri geri ala bilmirdi hemcinin ermeni ordusunda duzgun rotasiyani da heyata kecirmek mumkun olmurdu Azerbaycan ordusu 44 gunluk muharibe erzinde Harop zerbe pilotsuz aparatlarindan o cumleden Israille birge Azerbaycanda istehsal olunan Zerbe dronlarindan ve diger PUA lardan o cumleden Bayraktar TB2 zerbe pilotsuz teyyarelerinden genis istifade edib Tekce Bayraktar TB2 dronlari vasitesile Azerbaycan Ermenistanin bir milyard dollar deyerinde herbi texnikasini mehv edib Azerbaycan pilotsuz An 2 teyyarelerini Ermenistanin hava hucumundan mudafie sistemlerinin movqe rayonlarini askarlamaq ucun feal sekilde tetbiq edirdi Azerbaycan Ordusunun bu unikal fendi dunya herb tarixinde yenilik kimi qebul edilir Doyus emeliyyatlarinin gedisinde Ermenistan Mudafie Nazirliyi az qala her gun Azerbaycan qirici bombardmancilarinin vuruldugu haqda raportlar verirdi Herbi emeliyyatlarin ilk 2 3 heftesinden sonra onlarin vurduqlari herbi teyyarelerin sayi onlarla olculurdu Lakin daha sonra uze cixdi ki Ermenistanin hava hucumundan mudafie sistemleri Azerbaycanin pilotsuz An 2 teyyarelerini vurur ve neticede oz movqe rayonunu uze cixarir Ardinca Azerbaycan Ordusu hemin hava hucumundan mudafie sistemini mehv edir Dronlar hem dusmenin texnikasina ve canli quvvesine deqiq zerbelerin endirilmesi hem artilleriya atesini korreksiya etmek ve kesfiyyat aparmaq meqsedleri ile tetbiq olunub Azerbaycan ordusu pilotsuz aparatlardan muxtelif meqsedler ucun istifade edirdi Onlar uc dord nov olurdu Birileri artilleriya ateslerini yonlendirirdi PUA lar gelirdi ve 4 deqiqe sonra artilleriya ermenilerin movqelerine deqiq zerbeler endirirdi Rus herbi ekspert Pavel Felqenhauer qeyd edir ki texminen beraber herbi veziyyetlere baxmayaraq Azerbaycan ordusu qeti keyfiyyet texnoloji ustunluyune sahib idi Bezi mutexessisler ise Ermenistanin meglub olmasinda PUA larin rolunun cox olmadigini Ermenistanin itkilerinin esasen sehrli texnologiya deyil duzgun olmayan telim ve pis erazi sebebinden bas verdiyini iddia edirler Ateskes sonrasi toqqusmalarBirge beyanatin imzalanmasindan bir ay kecdikden sonra Ermenistan silahli quvvelerinin Xocavend rayonu erazisinde diversiya texribat fealiyyeti bas verib Azerbaycanin muvafiq qurumlari terefinden aparilan antiterror emeliyyati neticesinde Ermenistan vetendaslari olan 62 neferden ibaret diversiya qrupunun uzvlerinin saxlanilib ItkilerAzerbaycan terefi Azerbaycan Respublikasi Mudafie Nazirliyinin yaydigi melumata esasen Veten muharibesinde Silahli Quvvelerimizin 2895 nefer herbi qulluqcusu helak olmusdur 19 neferden artiq herbi qulluqcumuz ise itkin dusmus hesab olunur Onlarin tapilib ailelerine melumat verilmesi ucun zeruri tebdirler gorulur Hazirda 1245 nefer herbi qulluqcunun tibb muessiselerinde mualicesi davam edir Ermenistan terefi Oktyabrin 6 na Ermenistan terefinin melumatlarina esasen doyuslerde 1120 herbci helak olmusdur Ikinci Qarabag muharibesinde Azerbaycan ordusunun mehv etdiyi ve ya qenimet kimi goturduyu Ermenistana mexsus herbi texnikanin deyeri minimum qiymetlendirme ssenarisi esasinda en azi 3 8 milyard ABS dollari deyerindedir 44 gun davam eden muharibe neticesinde Ermenistan 10 eded S 300 ve onun taktiki doyus vasiteleri 366 tank 352 muxtelif capli top 22 eded Pilotsuz Ucus Aparati 5 Su 25 teyyaresi 50 Tor Osa Kub Kruq modelli zenit raket kompleksinden mehrum olunub Eyni zamanda doyus emeliyyatlari cercivesinde xususi ehemiyyete malik 97 eded Qrad 4 eded Smerc 2 Uraqan 1 Tos odsacan 2 Uraqan 1 eded Yars Tocka U ballistik raketler Elbrus raket kompleksleri de mehv edilib Xususi mudafie qabiliyyeti ucun muhum ehemiyyet kesb eden radiolokasiya stansiya ve vasiteleri xususi doyus qerargahlari ve silah sursat anbarlari da yox edilmekle Ermenistanin muharibe qabiliyyeti tamamile mehv olunub Mehv edilen herbi texnikanin icerisinde iqtisadi gucunun herbi imkanlarinin ve beynelxalq qanunvericiliyin Ermenistanin elde etmesine hec bir halda imkan vermediyi silah kompleksleri movcuddur Bele silahlara ornek olaraq deyeri yuz milyonlarla dollarla olculen S 300 sistemleri satisi ve istifadesi qadagan olunan ballistik sistemleri Elbrus raket kompleksleri xususi qeyd olunmalidir Bu baximdan herbi xerclemeler uzre hesablamalar ve iqtisadi gostericiler Ermenistanin hazirki herbi budcesinin xerc istiqametleri vasitesile herbi infrastrukturu berpa etmeye texminen 38 il vaxt lazim oldugunu gosterir IddialarDagliq Qarabag munaqisesinin cografiyasi tarixi ve hessasligi sebebile ucuncu teref ve beynelxalq aparici olkeler terefinden o cumleden Suriya Insan Haqlari Monitorinq merkezi de daxil olmaqla cox sayda media teskilatlari muxtelif ittihamlar iddialar ve ifadeler ireli surmusdur Iran ve Rusiyanin istiraki Munaqise esnasinda Azerbaycan ve Iran metbuati Rusiya silah sursat ve herbi texnikasinin Iran uzerinden Ermenistana dasindigini bildirdi 29 sentyabrda Iran Xarici Isler Nazirliyi bu iddialari redd etdi Ertesi gun Azerbaycan hokumetine bagli KIV ler herbi texnikanin Iran uzerinden Ermenistana aparildigini gosteren videogoruntuleri paylasdi Azerbaycanli millet vekili Sabir Rustemxanli Iranin muxtelif olkelerden Ermenistana silah dasinmasi ile mesgul oldugunu bildirdi Bundan sonra Sabir Rustemxanli Azerbaycan parlamentinde Israilde Azerbaycan sefirliyinin acilmasini teklif etdi Iran Prezidentinin Isler Idaresinin reisi Mahmud Vaezi Azerbaycan bas nazirinin muavini Sahin Mustafayevle telefon danisiginda iddialari redd etdi ve bu sayielerin iki olke arasindaki munasibetleri pozmaga yoneldiyini bildirdi Elave olaraq Iran dovletine bagli KIV ler kadrlarda eks olunan yuk masinlarinin Ermenistan hokumetinin evveller Rusiyadan aldigi Kamaz yuk masinlarinin dasinmalarindan ibaret oldugunu bildirdi Ecnebilerin muzdlularin ve terror qruplasmalarinin istiraki YPG ve PKK Munaqiseden evvel turk menbeleri Iraq ve Suriyadan bir cox YPG ve PKK uzvunun Azerbaycana qarsi ermeni milisleri yetisdirmek ucun Dagliq Qarabaga kocurulduyunu iddia etmisdir 30 sentyabrda Turkiye menbeleri 300 e yaxin PKK doyuscusunun Iran vasitesile Dagliq Qarabaga kocurulduyunu iddia etdi 28 sentyabrda Azerbaycan Silahli Quvvelerinden verilen melumata gore ermeni itkileri arasinda Suriyadan ve Yaxin Serqin muxtelif olkelerinden olan ermeni menseli muzdlular var 30 sentyabr tarixinde Hikmet Haciyev beynelxalq ictimaiyyetin Ermenistanin terrorcu quvvelerini Azerbaycana qarsi istifade etmesine adekvat reaksiya vermeli oldugunu bildirdi Lakin Washington Post qezetinin serhcisine gore Turkiyenin kecmisde PKK ve YPG nin fealiyyeti ile bagli subheli aciqlamalari bu iddialari da subhe altinda salib The Jerusalem Post ise Daily Sabah qezetinin PKK ve YPG nin Qarabagdaki mudaxilesine dair xeberlerin behane olmasini ve Turkiyenin bu behaneden istifade ederek Simali Iraqi ve Suriyani bombalayaraq zerersizlesdireceyini iddia etdi Ermeni diasporu konulluleri Muharibenin ilk gunlerinden etibaren bir sira beynelxalq metbuat orqanlarinda dunyanin muxtelif olkelerinin vetendaslari olan ermenilerin Qarabagdaki doyuslerde istirak etmek ucun Ermenistana yollandigina dair meqaleler derc olundu Esasen Livan Suriya Fransa ve bezi Latin Amerikasi olkelerinde yasayan ermeni esilli vetendaslarin ermeni diasporunun cagirislari ile beynelxalq huquq prinsiplerine zidd olaraq doyuslerde istiraki melum olmusdur Bundan elave 1 oktyabr tarixinde Suriya Insan Haqlari Monitorinq merkezi ermeni esilli suriyali doyusculerin Suriyadan Ermenistana aparildigini tesdiqleyib Kiber hucumlarErmenistan ve Azerbaycan elece de onlarin muttefiq olkelerinden olan hakerler kibermuharibe apariblar azerbaycanli hakerler ermeni saytlarini hedefe alib Eliyevin beyanatlarini derc edibler ve Yunan hakerler Azerbaycanin hokumet saytlarini hedefe aliblar Her iki terefden koordinasiyali mesajlar gonderilib ve kohne hadiselerin ve diger munaqiselerin videolari yeni kimi paylasilib Ermenistan ve Azerbaycanla bagli yeni sosial media hesablari coxalib onlarin coxu heqiqi istifadecilerdir lakin bir coxu da qeyri mueyyendir Daxili veziyyetAzerbaycan 27 sentyabr seher saatlarinda Neqliyyat Rabite ve Yuksek Texnologiyalar Nazirliyi terefinden verilen melumatlara gore Ermenistanin torede bileceyi texribatlarin qarsisini almaq ucun olke uzre internetin verilisinde bir sira mehdudiyyetler tetbiq olunmusdur Hemcinin Diasporla Is uzre Dovlet Komitesi xaricde yasayan azerbaycanlilara muraciet ederek sosial sebekede elektron media ve diger kutlevi informasiya vasitelerinde resmi olmayan deqiqlesdirilmemis ve qeyri obyektiv melumatlardan istifade etmemeye cagirmisdir Herbi veziyyetle elaqedar Milli Meclisde kecirilen iclasda 27 sentyabr 00 00 dan etibaren Baki Gence Goygol Yevlax ve bir sira rayonlarda komendant saati elan olunmasi qerari qebul olunmusdur Verilmis serencama esasen Azerbaycan Respublikasinin Daxili Isler naziri Vilayet Eyvazov herbi veziyyet dovrunde komendant saatinin tetbiq edildiyi erazilerin komendanti teyin edilmisdir Hemcinin Azerbaycan Hava Yollarinin metbuat xidmeti 30 sentyabr tarixinedek Azerbaycan Respublikasinin butun hava limanlarinin muntezem sernisin reysleri ucun baglanacagini aciqladi Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev Azerbaycan Respublikasinda qismen seferberlik elan edilmesi haqqinda serencam imzalayib ve Azerbaycan Respublikasinin Seferberlik ve Herbi Xidmete Cagiris uzre Dovlet Xidmetine tesdiq edilmis planlara uygun olaraq herbi vezifelilerin seferberlik uzre herbi xidmete cagirilmasini ve herbi neqliyyat vezifesinden ireli gelen tedbirlerin heyata kecirilmesini temin etmek tapsirilib Serencam 28 sentyabr quvveye minib Azerbaycan Ordusunun Ermenistan silahli quvvelerinin herbi texribatlarinin qarsisini ugurla almasi dusmene sarsidici zerbeler endirmekle cebhede elde etdiyi qelebeler Azerbaycan xalqi terefinden boyuk sevincle ve ruh yuksekliyi ile qarsilanir Azerbaycan vetendaslari xaricde yasayan azerbaycanlilar elece de Turkiye vetendaslari bu nailiyyetlere gore Prezident Ali Bas Komandan Ilham Eliyeve coxsayli tebrik ve minnetdarliq mektublari gonderib Azerbaycan Prezidenti Ali Bas Komandan Ilham Eliyevin unvanina ermenilere qarsi doyus emri gozleyen minlerle Turkiye vetendasi mektub gonderib qardas olkenin isgalcilardan azad olunmasi ucun daim hazir olduqlarini bildirib Hemcinin 27 sentyabrdan etibaren Baki seherinin kucelerinde yasayis binalarinin eyvanlarinda magaza ve diger obyektlerin fasadlarinda uc rengli Azerbaycan bayragi dalgalanir Ehali cebhede qazanilan ugurlar ve bezi erazilerin isgaldan azad edilmesinin serefine evlerini bayraqlarla bezeyir Eyni zamanda avtomobillerden de kicik bayraqlar asilir 30 sentyabr tarixinde Gencler ve Idman Nazirliyi AFFA ile birlikde Biz birlikde gucluyuk adli bayraq aksiyasi teskil edib Aksiya konulluleri paytaxt Baki seherinin 3 ferqli hissesinde yuzlerle bayraq paylayib Mudafie Nazirliyi terefinden verilen melumatlara gore sentyabrin 1 den oktyabrin 1 dek Silahli Quvvelere Yardim Fonduna 6 691 593 AZN ve 5102 ABS dollari vesait daxil olub Ermenistan Ermenistan Mulki Aviasiya Komitesi 27 sentyabr 2020 ci il tarixde qebul edilmis 1585N qerara uygun olaraq 55 yasdan asagi sexsler ucun cagiris elan edib Bu cagirislarla elaqeder olaraq Ermenistanda 18 yasdan 55 yasinadek kisiler olkeni yalniz erazi herbi komissarliqlarinin yazili icazesi ile terk ede bilerler 29 sentyabr tarixinde Ermenistanin kecmis mudafie naziri Seyran Ohanyanin cebhe xettine getmesi ile elaqeder olaraq Ermenistanin kecmis prezidenti Robert Koceryan ve 2008 ci il secki sonrasi igtisas iddiasinda ittiham olunan diger kecmis memurlarin mehkemesini texire salindi 1 oktyabr tarixinde Ermenistanda TikTok proqramina giris qadagan edilib Ele hemin gun Ermenistan Milli Tehlukesizlik Xidmeti kecmis yuksek rutbeli Ermenistan herbi memurunu Azerbaycan kesfiyyat orqanlarina casusluq etmekde subheli bilinerek hebs olundugunu ve xeyanetde ittiham olundugunu bildirdi 2 oktyabr tarixinde Ermenistan Dagliq Qarabaga geden butun avtomobil yollarini baglamisdir Yollar sadece herbi yerdeyisme meqsedile istifade edilecek Ermenistan silahli quvvelerinin bir sira on xett bolmelerinin sexsi heyetinin demoralize olunmasi bir cox herbi qulluqcunun ise umumiyyetle doyusden imtina etmesi sebebile Ermenistan Mudafie Nazirliyi olke qadinlarina muraciet etmeye baslayib 2 oktyabr tarixinde Ermenistan Mudafie Nazirliyi terefinden qadin batalyonu yaradilib ve komplektlesdirilmeye baslanilib 9 oktyabr tarixinden etibaren Ermenistanda selahiyyetliler Dagliq Qarabagdaki munaqisenin artmasi sebebinden sentyabrin 27 de tetbiq olunan herbi veziyyeti sertlesdiribler ve mehdudiyyetler elave edibler Ermenistan Nazirler Kabinetinin qerarina gore olkenin mudafie qabiliyyetine subhe yaradan verilislerin yayimlanmasi qadagandir Dovlet ve yerli idareetme orqanlarinin vezifeli sexslerine cixislar ve nesrler de daxil olmaqla herbi veziyyetin ve dovlet tehlukesizliyinin qanuni rejiminin temin edilmesi ile bagli fealiyyetleri tenqid eden tekzib eden effektivliyini subhe ile qarsilayan ve ya her hansi bir sekilde deyerden salan proqramlari yayimlamaq qadagan edilib ReaksiyalarEsas meqale Ikinci Qarabag muharibesine reaksiyalarMedeniyyetdeEsas meqale Ikinci Qarabag muharibesi incesenetde 2021 ci il mayin 29 da Zefer Gunu munasibetile ile Baki metropoliteninin 8 Noyabr metrostansiyasi istifadeye verilib EdebiyyatAydin Mirzezade Baki I nesr Qerbi Kaspi Universitetinin nesriyyati II nesr Azerbaycan nesriyyati seh 282 2022 Istinadlar Russian Peacekeepers Head to Nagorno Karabakh After Peace Deal ingilis 2020 11 11 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 One nation two states on display as Erdogan visits Azerbaijan for Karabakh victory parade ingilis 2021 01 09 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Armenia Azerbaijan and Russia sign Nagorno Karabakh peace deal ingilis BBC 2021 01 16 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Turkey Russia to set up joint center to watch Nagorno Karabakh peace ingilis 2020 12 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Isgaldan azad edilmis seher ve kendlerimiz az AzerTac 2020 12 30 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Kramer Andrew E Facing Military Debacle Armenia Accepts a Deal in Nagorno Karabakh War The New York Times 10 noyabr 2020 ISSN 0362 4331 11 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 11 noyabr 2020 General mayor Mayis Berxudarov Dusmeni sona qeder mehv etmek ugrunda vurusacagiq Azerbaycan Mudafie Nazirliyi 2021 01 22 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Prezidentin Metbuat Xidmetinin melumati 2020 11 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Prezidentin Metbuat Xidmetinin melumati 2020 10 08 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Prezidentin Metbuat Xidmetinin melumati president az az 2020 11 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Jalal Harutyunyan wounded Mikael Arzumanyan appointed Artsakh Defense Minister Ermenistanin Ictimai Radiosu ingilis 2020 12 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Artsakh Defense Army deputy commander killed news am ingilis 2020 12 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Tiran Khachatryan National Hero of the Republic of Armenia Ermenintanin Ictimai Radiosu 2021 01 17 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Veten muharibesinde sehid olmus herbi qulluqcularin siyahisi az Azerbaycan Mudafie Nazirliyi 2021 01 19 tarixinde Istifade tarixi 14 iyun 2021 Abdullayeva Samire Uc mine yaxin qazi teklif olunan isden imtina edib Report Informasiya Agentliyi 11 sentyabr 2021 2021 09 12 tarixinde Istifade tarixi 12 sentyabr 2021 The Second Nagorno Karabakh War Two Weeks In War on the Rocks 14 oktyabr 2020 2021 01 15 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Bizim Yol Qarabagin qelbi nece azad olundu 300 spartalinin efsanesi gercek oldu Susada az 2020 12 24 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Prezidentin Metbuat Xidmetinin melumati president az az 2020 11 26 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Bu gun general olan 4 herbci kimdir Milli Az az 7 dekabr 2020 2021 01 09 tarixinde Istifade tarixi 22 yanvar 2021 Susaya ermenilerin icinden kecib getdik xeberleri olmadi XTD uzvu Video Qafqazinfo az 3 dekabr 2020 2020 12 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 dekabr 2020 Xarici Kesfiyyat Xidmetinin YARASA xususi bolmesi ilk defe numayis etdirildi Report Informasiya Agentliyi az 2021 01 16 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 The Artsakh War brought about Armenia s first all women military unit We Are The Mighty 16 noyabr 2020 2020 11 16 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 46 servicemen of Armenia NSS border troops killed during NK war armenpress am ingilis 2020 12 18 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 Law enforcement 65 Armenia Police officers died in Artsakh war news am ingilis 2021 01 15 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 Azerbaijan Armenia exchange prisoners as part of peace deal AP NEWS 14 dekabr 2020 2020 12 24 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 Sahbaz Quliyev ve Dilqem Esgerov Bakidadirlar BBC News az 2020 12 14 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 Armenia Azerbaijan exchange war prisoners The Canberra Times ingilis 29 dekabr 2020 2021 01 16 tarixinde Istifade tarixi 23 yanvar 2021 4 005 18 fevral 1 2021 03 09 at the Wayback Machine1 2 2021 03 02 at the Wayback Machine 2 3 2022 03 14 at the Wayback Machine 2 4 2022 03 14 at the Wayback Machine 6 5 2022 03 14 at the Wayback Machine 3 6 2021 03 11 at the Wayback Machine 96 7 2022 03 14 at the Wayback Machine 3 8 2022 03 14 at the Wayback Machine 15 9 2022 03 14 at the Wayback Machine 192 10 2022 03 14 at the Wayback Machine 5 11 2021 03 27 at the Wayback Machine 1 12 2021 03 29 at the Wayback Machine 78 13 2021 03 30 at the Wayback Machine 2 14 2021 04 01 at the Wayback Machine 1 15 2021 04 01 at the Wayback Machine 52 16 2021 04 02 at the Wayback Machine 54 17 2021 04 03 at the Wayback Machine 2 18 2021 04 03 at the Wayback Machine MID Armenii i Krasnyj Krest obedinyat usiliya dlya resheniya voprosa plennyh ArmenianReport armenianreport com rus 24 yanvar 2021 10 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 9094 troops wounded in action in Artsakh War says Armenian prosecution https armenpress am 2021 02 18 2021 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 25 Official in Armenia reports on 1600 missing troops says number is dropping panarmenian net 23 February 2021 25 February 2021 tarixinde Istifade tarixi 23 February 2021 Civilian death toll in Armenian attacks reaches 100 AzerNews az ingilis 8 dekabr 2020 21 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Ombudsmen Nagornogo Karabaha zayavil o 60 pogibshih mirnyh zhitelyah Kavkazskij Uzel 15 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Caucasus 4 Journalists Injured in Nagorno Karabakh Fighting www voanews com ingilis 24 dekabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 3 vetendasimiz Ermenistanda esir girovluqda saxlanilir axar az az 17 dekabr 2020 9 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Armenia awaits complete numbers of killed soldiers and POWs OC Media 10 dekabr 2020 10 dekabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Nagorno Karabakh Russian helicopter shot down over Armenia dw com 7 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Russian teenager dies in missile attack on Ganja NEWS ru ingilis 10 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Two French journalists seriously wounded after shelling in Nagorno Karabakh Reuters ingilis 1 oktyabr 2020 12 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 MID RF Rossijskie zhurnalisty v Karabahe poluchili srednie i tyazhelye raneniya Rossijskaya gazeta rus 30 dekabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Iran comes under attack as fighting between Armenia Azerbaijan spreads across border AMN Al Masdar News 3 oktyabr 2020 24 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Nagorno Karabakh conflict Bachelet warns of possible war crimes as attacks continue in populated areas www ohchr org 3 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Uneasy peace takes hold in contested region of Azerbaijan PBS NewsHour ingilis 30 noyabr 2020 11 yanvar 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Glava MID Armenii nazval chislo bezhencev iz za situacii v Karabahe RIA Novosti rus 24 dekabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 24 yanvar 2021 Nearly 90 000 people displaced lost homes and property in Nagorno Karabakh armenpress am ingilis 24 dekabr 2020 tarixinde Michael Kofman Leonid Nersisyan The second Nagorno Karabakh war two weeks in warontherocks com ingilis 14 oktyabr 2020 16 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 oktyabr 2020 Vtoraya Karabahskaya vojna obshestvennoe mnenie O chem govoryat rezultaty oprosa Diskussiya na Cixisa dogru 1news az rus 8 oktyabr 2020 16 oktyar 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 oktyabr 2020 Vtoraya Karabahskaya vojna Kak Azerbajdzhan i Armeniya obnulili plohoj mir focus ua rus 28 sentyabr 2020 16 oktyabr 2020 tarixinde Vtoraya Karabahskaya vojna Chem zakonchitsya protivostoyanie mezhdu Azerbajdzhanom i Armeniej tvrain ru rus 2 oktyabr 2020 16 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 oktyabr 2020 Vtoraya Karabahskaya vojna Nachalo kavkaz uzel eu bask 30 sentyabr 2020 16 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 oktyabr 2020 Prezident Ilham Eliyevin rehberliyi ile Mudafie Nazirliyinin Merkezi Komanda Menteqesinde operativ musavire kecirilib YENILENIB APA az az 25 October 2020 30 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 25 October 2020 The conflict between Armenia and Azerbaijan explained vox com ingilis 7 oktyabr 2020 12 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 oktyabr 2020 Ikinci Qarabag muharibesinin birinci ildonumu oten muddet erzinde ne deyisib 2022 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 15 Qarabag zeferi Azerbaycanin beynelxalq nufuzuna nece tesir etdi REY FOTO 2023 11 12 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 15 Assistant to President of Azerbaijan First phase of operation for peaceenforcement of Armenia was successfully completed ingilis 11 oktyabr 2020 2020 10 10 tarixinde Istifade tarixi 11 oktyabr 2020 Hikmet Haciyev Bu emeliyyatlari sulhe mecburetme emeliyyati da adlandirmaq olar Big az az 28 sentyabr 2020 17 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2020 Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno Karabakh BBC News 27 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 yanvar 2021 Nagorno Karabakh announces martial law and total mobilization Reuters ingilis 27 sentyabr 2020 11 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 yanvar 2021 Herbi veziyyet elan edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Fermani president az az 2020 11 02 tarixinde Istifade tarixi 28 yanvar 2021 Azerbaycan Respublikasinda qismen seferberlik elan edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2020 11 02 tarixinde Istifade tarixi 28 yanvar 2021 Armenia Azerbaijan War Military Dimensions of the Conflict www russiamatters org 2020 12 30 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Turkey Vows Support for Azerbaijan in Escalating Nagorno Karabakh Conflict www voanews com ingilis 2021 01 11 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi russiamatters01 adli istinad ucun metn gosterilmeyib Turkey Jumps Into Another Foreign Conflict This Time in the Caucasus The New York Times 1 oktyabr 2020 2021 01 30 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 As fighting rages what is Azerbaijan s goal eurasianet org ingilis 2021 01 19 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Zabuksovala zaglohla ekspert o voennoj operacii Azerbajdzhana v Karabahe EADaily rus 2020 10 29 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 The Nagorno Karabakh conflict is ushering in a new age of warfare ingilis El Cezire 2021 01 09 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Nagorno Karabakh The war goes online ingilis El Cezire 2020 12 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 04 UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno Karabakh France 24 ingilis 30 sentyabr 2020 2020 12 17 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Fresh Armenia Azerbaijan clashes over Nagorno Karabakh as UN chief urges an end to fighting ingilis 27 sentyabr 2020 2020 11 15 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Nagorno Karabakh conflict unacceptable EU The Canberra Times ingilis 29 oktyabr 2020 2021 02 04 tarixinde Istifade tarixi 4 fevral 2021 Putin vystupil s zayavleniem o prekrashenii ognya v Karabahe rus RIA Novosti 2020 11 09 2020 11 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 09 Pashinyan zayavil o prekrashenii boevyh dejstvij v Karabahe rus RIA Novosti 2020 11 09 2020 11 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 09 Nagorno Karabakh Russia deploys peacekeeping troops to region BBC News 2020 11 10 2020 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 11 Kramer Andrew E Facing Military Debacle Armenia Accepts a Deal in Nagorno Karabakh War 2020 11 10 2020 11 11 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 24 NYTimes com vasitesile De Vaal Tomas Qarabag Munaqisesi Dorduncu Onilliyinde PDF CEPS 2021 09 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 27 noyabr 2022 UNHCR publication for CIS Conference Displacement in the CIS Conflicts in the Caucasus UNHCR United Nations High Commissioner for Refugees 1996 05 01 2020 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 18 This mountain enclave mostly inhabited by people of Armenian language and origin had been placed under Azerbaijan s jurisdiction in the 1920s and was entirely surrounded by villages populated by Azeris De Waal Thomas Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War 10th Year Anniversary Edition Revised and Updated 2013 ISBN 978 0 8147 7082 5 OCLC 1154881834 2020 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 25 The fighting in Nagorno Karabakh reflects decades of conflict 2020 10 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 02 25 The Economist vasitesile de Waal Thomas New York New York University Press 2003 seh 90 ISBN 978 0 8147 1945 9 Around ninety Armenians died in the Baku pogroms Soviet Tells of Blocking Slaughter of Armenians General Reports His Soldiers Have Suppressed Dozens of Massacre Attempts by Azerbaijanis Los Angeles Times 1988 11 27 2020 11 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 25 Broers Laurence Armenia and Azerbaijan Anatomy of Rivalry Edinburgh Edinburgh University Press 2019 seh 18 ISBN 978 1 4744 5055 3 Armenians see the campaign that emerged in 1987 to unify Karabakh and Armenia as peaceful yet met with organized pogroms killing dozens of Armenians in the Azerbaijani cities of Sumgait Kirovabad today s Ganja and Baku in 1988 1990 Barringer Felicity 3 More Killed in Soviet Ethnic Protest The New York Times 1988 12 07 2012 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 05 Karabah hronologiya konflikt Karabakh Chronology of the conflict BBC Russian Service rus BBC 2005 08 29 2012 07 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 05 Khlystun Victor 10 BALLOV PO ShKALE POLITBYuRO 10 POINTS ON THE POLITBURO SCALE Trud rus 2001 02 01 2010 02 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 05 Papyan Mane Gugark after Sumgait Caucasus Edition rus 2015 04 22 2020 11 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 05 Haider Hans Gefahrliche Tone im Frozen War Wiener Zeitung alman 2013 01 02 2020 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 18 Military occupation of Azerbaijan by Armenia Rule of Law in Armed Conflicts Project 2017 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 27 Grant Stan A hundred year frozen conflict has restarted and it s a pattern we ve seen before ABC News Australia 2020 09 29 2020 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 18 Department Of State The Office of Electronic Information Bureau of Public Affairs 1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno Karabakh 2001 2009 state gov ingilis 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Human Rights Situation of Internally displaced persons in Azerbaijan Human Rights Club ingilis 19 iyun 2019 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia assembly coe int ingilis 19 iyun 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno Karabakh BBC News ingilis 27 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 General Assembly adopts resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan demanding withdrawal of all Armenian forces United Nations 2008 03 14 2015 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 25 United Nations A 62 PV 86 General Assembly Sixty second session undocs org United Nations 2008 03 14 2019 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 25 Ilham Eliyev hele 2011 ci ilde Qarabagin statusunu Azerbaycandan kenarda istisna etmeyib 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 04 Pasinyan yene tekrar etdi Qarabag Ermenistandir ve noqte yeniavaz com YENIAVAZ COM 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Pasinyan Susada serab icib Yalli getdi Video teleqraf com 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 XIN Pasinyanin Qarabaga seferi muharibe cagirisidir realtv az Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 olu kecid Pasinyanin isgal altindaki Dagliq Qarabaga seferi Ermenistanin novbeti texribata baslamaq niyyetinin gostericisidir azertag az 2020 10 24 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 After peace negotiations threats of war break out between Armenia and Azerbaijan eurasianet org EURASIANET ORG 2020 11 06 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Dusmen hucumunun qarsisi alinarken herbi qulluqcularimiz sehid olub mod gov az MOD GOV AZ 2020 07 14 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Armeniya i Rossiya provodyat v Zakavkaze ucheniya Obedinyonnoj sistemy PVO EADaily rus 23 iyul 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Naxcivanda Azerbaycan Turkiye birge herbi telimleri kecirilib mod gov az az 2020 10 28 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Turkiye Silahli Quvveleri birge herbi telimler ucun Naxcivanda TRT Azerbaycan trt net tr az 27 iyun 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 ordu az ORDU AZ 2020 10 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Qarabagda yerlesdirilen PKK terrorculari Azerbaycan Turkiye sebrinin sinagi Report Informasiya Agentliyi az 23 sentyabr 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Ermeni PKK isbirliyi aciq mustevide APA apa az az 22 sentyabr 2020 2020 09 20 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Ermenistan Livandan ermeni ailelerini qanunsuz sekilde Dagliq Qarabaga kocurmek isteyir SERH AzTV az 1 Sentyabr 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Esedullazade Mehemmed Livan ermenileri Qarabaga kocurulur POLITOLOQ aqreqator az az 11 Avqust 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Livan ermenileri Qarabaga kocurulur sherg az az 13 avqust 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Mustafayev Elsen Separatci Qarabag qurumunun qanunsuz rehberi Livan ermenileri karti ile dunyaya heqaret etdi qondarma prezident le Livan katolikosu cinayetkar sovdelesmede baki xeber com az 8 avqust 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Armenia From peace call to women s military training aa com tr AA COM TR 2020 11 01 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Velvet Populism Ends Decade Long Discussion Of The Madrid Principles OPINION news az NEWS AZ 2020 10 24 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 AIR Center Chairman comments on rejection of Madrid Principles by Armenia apa az 2020 10 28 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Prezident Ilham Eliyev BMT Bas Assambleyasinin 75 ci sessiyasinin umumi debatlarinda videoformatda cixis edib azertag az AZERTAG AZ 2020 10 28 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Vesna Krasnaya Erdogan na Genassamblee OON podderzhal territorialnuyu celostnost Gruzii IA Krasnaya Vesna rossaprimavera ru rus 22 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde archive missing url cite web url accessdate missing url Turkey President Addresses General Debate 75th Session United Nations Web TV ingilis 22 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Hikmet Haciyev Ermenistanin yasayis menteqelerini mulki ehalini qesden hedefe almasi beynelxalq humanitar huququn kobud suretde pozulmasidir azertag az AZERTAG AZ 2020 10 30 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Azerbaycan Ordusunun heyata kecirdiyi eks hemle emeliyyati ugurla davam edir azertag az AZERTAG AZ 2020 11 08 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Herbi veziyyet elan edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Fermani azertag az AZERTAG AZ 2020 11 08 tarixinde Istifade tarixi 22 oktyabr 2020 Leletepe ye hucum Cebrayila dogru irelileyen Azerbaycan qosunlarini muhasireye almaq cehdi 2021 04 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 14 2021 01 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 20 Cebrayil isgaldan AZAD OLUNDU modern az az 4 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 azeridefence com az 4 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Ilham Eliyev Fuzuli isgaldan azad olundu oxu az az 17 oktyabr 2020 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Prezident Fuzuli seheri ve rayonun daha bir nece kendi isgaldan azad olunub report az az Report Informasiya Agentliyi 17 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Zengilan ve bu kendleri azad edildi qafqazinfo az az Qafqazinfo 20 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 lent az az 20 oktyabr 2020 2020 12 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Qubadli seheri isgaldan azad olundu qafqazinfo az az Qafqazinfo 25 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Qubadli seheri isgaldan azad edildi Prezident sputnik az az Sputnik Azerbaycanca 25 oktyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Musteqillik tariximizin en mohtesem xeberi Susa azad edildi sputnik az az Sputnik Azerbaycan 8 noyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Susa seheri isgaldan azad edildi report az az Report Informasiya Agentliyi 8 noyabr 2020 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 Ilham Eliyev Susa isgaldan azad edildi oxu az az 8 noyabr 2020 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2020 lent az az 10 noyabr 2020 2020 11 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2020 Araik dedi ki muharibeni dayandirmaq lazimdir men Putine zeng etdim o ise Eliyeve 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 12 Tekce Bayraktar dronlari Ermenistana 1 milyard dollar ziyan vurub 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 12 Pentaqondan Azerbaycan Ordusunun Qarabag doyusu tecrubesini oyrenmek ucun daha bir qerar 2021 01 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 08 Ceyhun Bayramov Xocavendde 62 ermeni diversant saxlanilib 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 08 Arxivlenmis suret 2021 02 19 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 03 Artsakh military reports additional 30 KIAs armenpress am ingilis Armenpress 8 October 2020 9 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 8 October 2020 Ayaz Museyibov Ermenistanin herbi texnika itkisi 3 8 milyard dollardir Spokesman Denies Claim That Arms Transferred via Iran to Armenia en mfa gov ir ingilis 29 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia VIDEO apa az az 29 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Military supplies for Armenia being shipped through Iran Photos and Videos azernews az ingilis 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Military supplies for Armenia being shipped through Iran PHOTO VIDEO trend az ingilis 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 MM Kubada sefirlik tesis olunmasi layihesini qebul etdi Report Informasiya Agentliyi az 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Opening Azerbaijani Embassy to Israel suggested in Azerbaijani Parliament apa az az 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملا بی اساس است iribnews ir fars 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان بی اساس است mojnews com fars 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 رئیس دفتر رئیس جمهور گفت شایعات مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملا بی اساس است tasnimnews com fars 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 انتقال کامیونهای روسی از خاک ایران هیچ تجهیزات نظامی از خاک کشورمان به ارمنستان منتقل نشده است iribnews ir 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Armenia transfers YPG PKK terrorists to occupied area to train militias against Azerbaijan ingilis 25 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Turkey Armenia transports hundreds of PKK militants to fight Azerbaijan Middle East Monitor ingilis 30 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Hikmet Hajiyev International community should adequately respond to the use of terrorist forces by Armenian against Azerbaijan apa az az 30 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Hikmet Haciyev Beynelxalq ictimaiyyet Ermenistanin terrorcu quvveleri Azerbaycana qarsi istifade etmesine adekvat reaksiya vermelidir Azerbaycan Dovlet Informasiya Agentliyi 30 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Tharoor Ishaan Analysis Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars Washington Post ingilis 30 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia The Jerusalem Post 30 sentyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 أرمن لبنان يلب ون نداء الواجب تحرير أرتساخ يمر ببرج حمود al akhbar com ereb 2 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 noyabr 2020 PKK nin Karabag da 7 kampi var haber7 com turk 2 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 noyabr 2020 Armenian volunteer returns from France to fight for Nagorno Karabakh france24 com ingilis 2 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 noyabr 2020 Dans le Haut Karabakh les volontaires armeniens decouvrent la guerre rfi fr fransiz 2 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 noyabr 2020 Nagorno Karabaj Son argentinos y se ofrecieron para pelear en la guerra lanacion com ar ispan 2 noyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 noyabr 2020 Suriya Insan Haqlari Monitorinq merkezi Ermeni esilli suriyali doyusculer Azerbaycana qarsi doyusmek ucun Ermenistana aparilib banker az az 1 oktyabr 2020 2 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Azerbaycanli hakerler 90 dan cox ermeni saytini sindirdilar VIDEO azerbaycan24 com 27 sentyabr 2020 2022 10 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 27 Anonymous Yunanistandan olan yunan hakerleri 159 u sindiriblar Azerbaycanin dovlet saytlari artsakhnews 23 oktyabr 2020 Istifade tarixi 23 oktyabr 2020 Giles Christopher Dagliq Qarabag Ermeni Azeri informasiya muharibeleri BBC 26 oktyabr 2020 2020 12 26 tarixinde Istifade tarixi 27 oktyabr 2020 azerbaijan 30894315 html Dagliq Qarabag Ugrunda Doyus Twitter ve Onun Hashtag Anlatilari ucun Sunbul Verir bad url Gandhara 15 oktyabr 2020 Istifade tarixi 27 oktyabr 2020 olu kecid Rabite Nazirliyi Interneti olke uzre Ermenistanin torede bileceyi texribatlarin qarsisini almaq ucun mehdudlasdirmisiq BBC az 27 sentyabr 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Azerbaycanda internet kesildi azadliq info az 27 sentyabr 2020 27 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 ordu az az 27 sentyabr 2020 2020 09 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 sentyabr 2020 Herbi veziyyet elan edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Fermaninin tesdiq edilmesi barede PDF 2021 03 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 12 mart 2021 Vilayet Eyvazov bu erazilere komendant teyin edildi qafqazinfo az az 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Metbuat xidmetinin melumati azal az az 27 sentyabr 2020 2020 07 06 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Azerbaycanda qismen seferberlik elan edilib Report Informasiya Agentliyi az 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Azerbaycanda qismen seferberlik elan edildi qafqazinfo az az 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Prezidente yazirlar Cenab Ali Bas Komandan Sizin etrafinizda six birlesib erazi butovluyumuz ugrunda canimizdan kecmeye her an haziriq ordu az ingilis 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Turkiye vetendaslari Azerbaycan Prezidentine yazirlar Ermenilere qarsi doyuslerde istirakdan qurur duyardiq emrinizi gozleyirik ordu az ingilis 29 sentyabr 2020 29 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 sentyabr 2020 Men Turkiye vetendasiyam Azerbaycan menim de olkemdir Lazim gelerse Sizin olkeniz ucun de vurusmaga sehid olmaga tereddud etmerem Dualarim Sizinledir Ehtiyac olarsa seve seve cebheye getmeye ve qardaslarimla birlikde vurusmaga haziram Prezidente unvanlanan mektublar apa az az 29 sentyabr 2020 29 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 sentyabr 2020 Azerbaycan Prezidentinin Resmi internet sehifesi MURACIETLER Prezidente yazirlar president az az 29 sentyabr 2020 2020 10 08 tarixinde Istifade tarixi 29 sentyabr 2020 Cebhedeki ugurlardan sonra Baki Fotosessiya qafqazinfo az az 29 sentyabr 2020 29 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 sentyabr 2020 Gencler ve Idman Nazirliyi ile AFFA Biz birlikde gucluyuk adli bayraq aksiyasi teskil edib ictimaixeber az az 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Bakida gencler ehaliye bayraq payladi Report Informasiya Agentliyi az 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Bakida gencler ehaliye bayraq payladi FOTO oxu az az 30 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Ordu ucun toplanan pul ACIQLANDI Metbuat az az 3 oktyabr 2020 4 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 4 oktyabr 2020 Ermenistanda kisilerin olkeden cixisina qadaga qoyuldu ordu az az 28 sentyabr 2020 28 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 28 sentyabr 2020 Kocharyan trial delayed as indicted ex defense minister Seyran Ohanyan heads to Artsakh amid attack armenpress am ingilis 29 sentyabr 2020 30 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 30 sentyabr 2020 Tik Tok fails operating in Armenia armenpress am ingilis 1 oktyabr 2020 1 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2020 Armenia ex military official charged with high treason on suspicion of spying for Azeri intelligence armenpress am ingilis 2 oktyabr 2020 4 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 4 oktyabr 2020 Dusmen artiq cebheye qadinlarini gonderir Vaqif Dergahli milli az az 2 oktyabr 2020 2 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Itkilerinin gunu gunden artmasi ve ehtiyat quvvelerinin az olmasi Ermenistan mudafie nazirliyini olke qadinlarina muraciet etmeye vadar edib RESMI e huquq az az 2 oktyabr 2020 2020 10 02 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Ermenistanda diktatura senzura tetbiq olundu virtualaz org az 9 oktyabr 2020 9 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 9 oktyabr 2020 Ilham Eliyev Baki Metropoliteninin 8 Noyabr stansiyasinda yaradilan seraitle tanis olub president az president az 29 May 2021 tarixinde Istifade tarixi 29 may 2021 Xarici kecidlerVikianbarda Ikinci Qarabag muharibesi ile elaqeli mediafayllar var