Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şan sülaləsi — və -cı illər arasında mövcud olmuş Çin səltənəti.
Tarixi
XX əsrin 20-ci illərinin sonuna qədər Şan sülaləsinə də əfsanə kimi baxılırdı. Lakin indiki Anyan şəhəri yaxınlığında tapıntılar bu sülalənin mövcudluğunu sübut etdi. Tapılan şəhərin xarabalıqları Pan-qen hökmdarının hakimiyyəti zamanı (E.ə. 1401 - E.ə. 1374-cü illər) Xuanxedən cənuba uzanan və tez-tez daşqınlara məruz qalan rayonlardan köçəndən sonra əsası qoyulan şanların paytaxtı ilə uyğun gəlirdi. O dövrlər paytaxtın yeni ərazisi İn adlanırdı. Bu səbəbdən də Şan sülaləsi Çin tarixşünaslığında həm də İn adlandırılmağa başlamışdı.
Paytaxtın köçürülməsi İn mədəniyyətində bir sıra inqilabi dəyişikliklərlə müşayiət olundu. Bu, ilk növbədə, yazının və kifayət qədər mükəmməl təqvimin yaranması, gümüş tökmənin inkişafı, şum təmizləmə əkinçiliyinə keçid və at qoşqulu arabadan istifadənin başlanmasıdır.
Şan-İn sülaləsi dövründə heroqlif yazısı meydana gəldi, ipəkçiliyin və ipək toxuculuğun inkişafı isə yüksək səviyyəyə çatdı. Bu dövr haqqında məlumatlar tısbağa qınından və gələcəkdən xəbər vermək üçün nəzərdə tutulmuş heyvan sümüklərindən olan lövhələrdəki yazılarda qalmışdır. Şan dövründə istehsal olunmuş bir neçə üstü yazılı gümüş qab aşkara çıxarılmışdır. O, hər kəsin məhdud hüquq və vəzifələrinin olduğu hərbiləşdirilmiş, totalitar cəmiyyət idi. Məsələn, əgər sən kəndlisənsə, müəyyən ölçüdə olan, həsir damlı evdə yaşamaq və yalnız qarğıdalı ilə qidalanmaq, düyüdən isə ancaq bayram günləri istifadə etmək hüququn vardı. Cəmiyyət təbəqələrə bölünürdü. Bu iyerarxiyada ən yüksək mövqeyi hərbçilər, sonra əkinçilər, sənətkarlar tutur, ən aşağı səviyyədə isə ticarətçilər və aktyorlar dururdular. Bu səbəbdən çinlilər uzun əsrlər boyu biznes və ticarətlə məşğul olan insanlara hörmətlə yanaşmırdılar. Ən nəcib iş hərbçi peşəsi, sülh dövründə isə əkinçilik sayılırdı. Hətta imperator da öz tarlasının becərir və məhsul toplayırdı.
Şan-İn sülaləsinin torpaqları müasir Çinin ərazisinin çox da böyük olmayan hissəsini əhatə edirdi. Şərqdən o, Sarı dənizə qədər, qərbdə – Vey çayının mənşəyinə, şimaldan demək olar ki, sonralar Böyük Çin səddinin tikildiyi yerlərə, cənubda Yantszı çayına qədər çatırdı.
Ədəbiyyat
- . Исторические записки. Т. 1. (перевод Вяткина Р.В. и Таскина В.С.). М., 2001
- Васильев К.В. Истоки китайской цивилизации. М., 1998.
- Варёнов В.А. Вооружение и военное дело иньского Китая. Новосибирск, 1996
- История Китая: Учебник (по ред. А.В. Меликсетова). М., 2004. С.16-26 (автор раздела Л.С.Васильев)
İstinadlar
- "..these early states are best known from archaeology and history to have been ruled by the dynastic houses such as that of Shang (1554–1046 BC)" Early China A Social and Cultural History, Cambridge University Press, 2013, page 6.
- "...these early states are best known from archaeology and history to have been ruled by the dynastic houses such as that of Shang (1554–1046 BC) and of Western Zhou (1045–771 BC). Therefore, they can be called the early “royal states.”" Early China A Social and Cultural History, Cambridge University Press, 2013, page 6.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
 | Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
San sulalesi ve ci iller arasinda movcud olmus Cin selteneti Cin tarixiCin tarixiMedeniyyet Din Felsefe MifologiyasiDao Daosizm Leqizm Tao Te Cinq Konfutsicilik Kon Fu Dzi Lao tszi Moizm Mo tszi In ve Yan 36 stratagem Citkundo Kunq fu Tay ci cuan Usu Vin Cun Dim Mak SaolinSya sulalesiSan sulalesiCjou sulalesi Qerbi CjouSerqi Cjou Yaz PayizDoyusen carliqlar qarisiq dovrHan sulalesi Qerbi HanSin sulalesi Van ManSerqi HanUc carliq Vey Su UCzin Qerbi Czin16 barbar Serqi CzinCenub ve Simal sulaleleriSuy sulalesiTan sulalesiLiaoSun imperiyasiQerbi Sya Cenubi SunYuan sulalesiMin sulalesiTsin sulalesiCin RespublikasiCin Xalq Respublikasi Cin RespublikasibaxredakteTarixiXX esrin 20 ci illerinin sonuna qeder San sulalesine de efsane kimi baxilirdi Lakin indiki Anyan seheri yaxinliginda tapintilar bu sulalenin movcudlugunu subut etdi Tapilan seherin xarabaliqlari Pan qen hokmdarinin hakimiyyeti zamani E e 1401 E e 1374 cu iller Xuanxeden cenuba uzanan ve tez tez dasqinlara meruz qalan rayonlardan kocenden sonra esasi qoyulan sanlarin paytaxti ile uygun gelirdi O dovrler paytaxtin yeni erazisi In adlanirdi Bu sebebden de San sulalesi Cin tarixsunasliginda hem de In adlandirilmaga baslamisdi Paytaxtin kocurulmesi In medeniyyetinde bir sira inqilabi deyisikliklerle musayiet olundu Bu ilk novbede yazinin ve kifayet qeder mukemmel teqvimin yaranmasi gumus tokmenin inkisafi sum temizleme ekinciliyine kecid ve at qosqulu arabadan istifadenin baslanmasidir San In sulalesi dovrunde heroqlif yazisi meydana geldi ipekciliyin ve ipek toxuculugun inkisafi ise yuksek seviyyeye catdi Bu dovr haqqinda melumatlar tisbaga qinindan ve gelecekden xeber vermek ucun nezerde tutulmus heyvan sumuklerinden olan lovhelerdeki yazilarda qalmisdir San dovrunde istehsal olunmus bir nece ustu yazili gumus qab askara cixarilmisdir O her kesin mehdud huquq ve vezifelerinin oldugu herbilesdirilmis totalitar cemiyyet idi Meselen eger sen kendlisense mueyyen olcude olan hesir damli evde yasamaq ve yalniz qargidali ile qidalanmaq duyuden ise ancaq bayram gunleri istifade etmek huququn vardi Cemiyyet tebeqelere bolunurdu Bu iyerarxiyada en yuksek movqeyi herbciler sonra ekinciler senetkarlar tutur en asagi seviyyede ise ticaretciler ve aktyorlar dururdular Bu sebebden cinliler uzun esrler boyu biznes ve ticaretle mesgul olan insanlara hormetle yanasmirdilar En necib is herbci pesesi sulh dovrunde ise ekincilik sayilirdi Hetta imperator da oz tarlasinin becerir ve mehsul toplayirdi San In sulalesinin torpaqlari E e 1122 ci il San In sulalesinin torpaqlari muasir Cinin erazisinin cox da boyuk olmayan hissesini ehate edirdi Serqden o Sari denize qeder qerbde Vey cayinin menseyine simaldan demek olar ki sonralar Boyuk Cin seddinin tikildiyi yerlere cenubda Yantszi cayina qeder catirdi Edebiyyat Istoricheskie zapiski T 1 perevod Vyatkina R V i Taskina V S M 2001 Vasilev K V Istoki kitajskoj civilizacii M 1998 Varyonov V A Vooruzhenie i voennoe delo inskogo Kitaya Novosibirsk 1996 Istoriya Kitaya Uchebnik po red A V Meliksetova M 2004 S 16 26 avtor razdela L S Vasilev Istinadlar these early states are best known from archaeology and history to have been ruled by the dynastic houses such as that of Shang 1554 1046 BC Early China A Social and Cultural History Cambridge University Press 2013 page 6 these early states are best known from archaeology and history to have been ruled by the dynastic houses such as that of Shang 1554 1046 BC and of Western Zhou 1045 771 BC Therefore they can be called the early royal states Early China A Social and Cultural History Cambridge University Press 2013 page 6 Hemcinin baxCin tarixiXarici kecidler Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin