Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Hicri-qəməri təqvim(İranda və Əfqanıstanda); Hicri təqvim, İslam təqvimi, Müsəlman təqvimi (başqa ölkələrdə); (ərəb. الـتـقـويم الـهـجـري, at-taqvimə-l-hicri).
Təqvim | |||
---|---|---|---|
Təqvim haqqında | |||
Təqvim tipi | |||
Təqvim dövrü | Uzun illərin daxil edilməsi | ||
| |||
Digər təqvimlər | |||
· Assuriya · Astek · Benqal · Berber · Bəhai · · Babil · Bizans · · · Hind · Holosen · Qafqaz Albaniyası · Qriqori · · · Qədim Misir · · Qibti · Qədim Çin · · · Yəhudi · · · · Hicri-qəməri ·Hicri-şəmsi · · Çin · · · · · Yuli · · Rumi · · · · · · · · Fransız · · · · · · Efiopiya · · |
Ay səhifələrinin dəyişməsi nəticəsində yaranan 12 dənə 29, yaxud 30 günlük aydan ibarətdir. Adi illərdə günlərin sayı 354, uzun illərdə isə 355-dir.
Ərəbistanda İslam dininin meydana çıxmasına qədər hər biri ay səhifələrinin dəyişməsinə əsaslanan 12, yaxud 13 aydan ibarət 24 illik təqvim stilindən istifadə olunurdu. Bu stildə 15 il 12 aydan, 9 il isə 13 aydan ibarət idi. Lakin Məhəmməd peyğəmbər tərəfindən 13-cü aylar ləğv edildi. Əsas isə Quranın bu ayəsi idi:
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتَابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَالأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ
(Həqiqətən, Allah yanında, Allah kitabında ayların sayı göyləri və yeri yaratdığı gündən on iki aydır)..
Hicri-qəməri təqvimində illər hicrətin başladığı gündən — 16 iyul 622-ci il tarixdən nömrələnir. Təqvimdə 0-cı il yoxdur; 1-ci il, yaxud 16 iyul 622-ci il tarixində başlayır. Bu era ilk olaraq Məhəmməd peyğəmbərin ölümündən 5 il sonra – 637-ci ildə, Xilafətdə rəsmən illərin nömrələnməsi üçün qəbul olunmuşdur.
1925-ci ildə İranda rəsmən Hicri-şəmsi təqviminə keçilməsindən sonra, İranda, Əfqanıstanda və Azərbaycanda Hicri təqvim daha çox "Hicri-qəməri təqvim" adlanmağa başladı. Hicri-qəməri təqvimimdə göstərilən tarix internetin meydana çıxmasına qədər tam dəqiqliyi ilə yalnız mürəkkəb yollarla – sinxron cədvəllər vasitəsilə, Qriqori təqviminə çevrilə bilərdi. Hal-hazırda isə internetdəki bəzi saytlar vasitəsilə bu əməliyyatı çox asanlıqla icra etmək mümkündür.
Hicri-qəməri təqvimdəki ayların adı
Ay | Azərbaycanca | İngiliscə | Ərəbcə | Gün | Müxtəsər |
Birinci ay | Məhərrəm | Muharram ul Haram | محرم | 30 | M |
İkinci ay | Səfər | Safar ul Muzaffar | صفر | 29 | S |
Üçüncü ay | Rəbiüləvvəl | Rabi' al-awwal | ربيع الأول | 30 | Ra |
Dördüncü ay | Rəbiülaxır | Rabi' al-thani | ربيع الثاني | 29 | R |
Beşinci ay | Cəmadiyələvvəl | Jumada al-awwal | جمادى الأولى | 30 | Ca |
Altıncı ay | Cəmadiyəlaxır | Jumada al-thani | جمادى الثانية | 29 | C |
Yeddinci ay | Rəcəb | Rajab | رجب | 30 | B |
Səkkizinci ay | Şaban | Sha'aban | شعبان | 29 | Ş |
Doqquzuncu ay | Ramazan | Ramadan | رمضان | 30 | N |
Onuncu ay | Şəvval | Shawwal | شوال | 29 | L |
Onbirinci ay | Zilqədə | Dhū al-Qaʿda | ذو القعدة | 30 | Za |
Onikinci ay | Zilhiccə | Dhū al-Hijjah | ذو الحجة | 29 ya da 30 | Z |
Həftənin günlərinin adları
gün | Ərəbcə | Azərbaycanca | Farsca |
1 | يوم الأحد yəvmu-l əhəd | Bazar | یکشنبه Yekşənbe |
2 | يوم الإثنين yəvmu-l isnəyn | Bazar ertəsi | دوشنبه Doşənbe |
3 | يوم الثُّلَاثاء yəvmu-l sulasə | Çərşənbə axşamı | سه شنبه Seşənbe |
4 | يوم الأَرْبِعاء yəvmu-l ərbəə | Çərşənbə | چهارشنبه Çəharşənbe |
5 | يوم الخَمِيس yəvmu-l həmis | Cümə axşamı, yaxud Adna | پنجشنبه Pəncşənbe |
6 | يوم الجُمُعَة yəvmu-l cumuə | Cümə | جمعه Come və ya آدينه Adine |
7 | يوم السَّبْت yəvmu-s səbt | Şənbə | شنبه Şənbe |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Quran, Tövbə surəsi, 36-cı ayə.
Xarici keçidlər
- Hicri təqvimi Miladiyə və Rumiyə, Rumi və Miladini isə Hicriyə çevirmək üçün onlayn sinxron cədvəl (türkcə).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Hicri qemeri teqvim Iranda ve Efqanistanda Hicri teqvim Islam teqvimi Muselman teqvimi basqa olkelerde ereb الـتـقـويم الـهـجـري at taqvime l hicri TeqvimTeqvim haqqindaTeqvim tipi Gunes Ay Teqvim dovru Uzun illerin daxil edilmesiDiger teqvimler Assuriya Astek Benqal Berber Behai Babil Bizans Hind Holosen Qafqaz Albaniyasi Qriqori Qedim Misir Qibti Qedim Cin Yehudi Hicri qemeri Hicri semsi Cin Yuli Rumi Fransiz Efiopiya Ay sehifelerinin deyismesi neticesinde yaranan 12 dene 29 yaxud 30 gunluk aydan ibaretdir Adi illerde gunlerin sayi 354 uzun illerde ise 355 dir Erebistanda Islam dininin meydana cixmasina qeder her biri ay sehifelerinin deyismesine esaslanan 12 yaxud 13 aydan ibaret 24 illik teqvim stilinden istifade olunurdu Bu stilde 15 il 12 aydan 9 il ise 13 aydan ibaret idi Lakin Mehemmed peygember terefinden 13 cu aylar legv edildi Esas ise Quranin bu ayesi idi إ ن ع د ة الش ه ور ع ند الل ه اث ن ا ع ش ر ش ه را ف ي ك ت اب الل ه ي و م خ ل ق الس م او ات و الأ ر ض م ن ه ا أ ر ب ع ة ح ر م Heqiqeten Allah yaninda Allah kitabinda aylarin sayi goyleri ve yeri yaratdigi gunden on iki aydir Hicri qemeri teqviminde iller hicretin basladigi gunden 16 iyul 622 ci il tarixden nomrelenir Teqvimde 0 ci il yoxdur 1 ci il yaxud 16 iyul 622 ci il tarixinde baslayir Bu era ilk olaraq Mehemmed peygemberin olumunden 5 il sonra 637 ci ilde Xilafetde resmen illerin nomrelenmesi ucun qebul olunmusdur 1925 ci ilde Iranda resmen Hicri semsi teqvimine kecilmesinden sonra Iranda Efqanistanda ve Azerbaycanda Hicri teqvim daha cox Hicri qemeri teqvim adlanmaga basladi Hicri qemeri teqvimimde gosterilen tarix internetin meydana cixmasina qeder tam deqiqliyi ile yalniz murekkeb yollarla sinxron cedveller vasitesile Qriqori teqvimine cevrile bilerdi Hal hazirda ise internetdeki bezi saytlar vasitesile bu emeliyyati cox asanliqla icra etmek mumkundur Hicri qemeri teqvimdeki aylarin adiAy Azerbaycanca Ingilisce Erebce Gun MuxteserBirinci ay Meherrem Muharram ul Haram محرم 30 MIkinci ay Sefer Safar ul Muzaffar صفر 29 SUcuncu ay Rebiulevvel Rabi al awwal ربيع الأول 30 RaDorduncu ay Rebiulaxir Rabi al thani ربيع الثاني 29 RBesinci ay Cemadiyelevvel Jumada al awwal جمادى الأولى 30 CaAltinci ay Cemadiyelaxir Jumada al thani جمادى الثانية 29 CYeddinci ay Receb Rajab رجب 30 BSekkizinci ay Saban Sha aban شعبان 29 SDoqquzuncu ay Ramazan Ramadan رمضان 30 NOnuncu ay Sevval Shawwal شوال 29 LOnbirinci ay Zilqede Dhu al Qaʿda ذو القعدة 30 ZaOnikinci ay Zilhicce Dhu al Hijjah ذو الحجة 29 ya da 30 ZHeftenin gunlerinin adlari gun Erebce Azerbaycanca Farsca1 يوم الأحد yevmu l ehed Bazar یکشنبه Yeksenbe2 يوم الإثنين yevmu l isneyn Bazar ertesi دوشنبه Dosenbe3 يوم الث ل اثاء yevmu l sulase Cersenbe axsami سه شنبه Sesenbe4 يوم الأ ر ب عاء yevmu l erbee Cersenbe چهارشنبه Ceharsenbe5 يوم الخ م يس yevmu l hemis Cume axsami yaxud Adna پنجشنبه Pencsenbe6 يوم الج م ع ة yevmu l cumue Cume جمعه Come ve ya آدينه Adine7 يوم الس ب ت yevmu s sebt Senbe شنبه SenbeHemcinin baxIran teqvimiIstinadlarQuran Tovbe suresi 36 ci aye Xarici kecidlerHicri teqvimi Miladiye ve Rumiye Rumi ve Miladini ise Hicriye cevirmek ucun onlayn sinxron cedvel turkce