Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pangermanizm (alm. Alldeutschtum, lat. Pangermanismus) — alman millətinin etnik, mədəni və dil identikliyinə əsaslanan siyasi birliyi ideyasına əsaslanan mədəni və siyasi hərəkat. Hərəkat (cərəyan) XIX əsrin əvvəllərində formalaşmışdır.
Prussiya, Avstriya və millətçilik
XIX əsrin 60-cı illərində Prussiya və Avstriya imperiyası iki ən güclü almandilli dövlət idi. Onlar öz nüfuzlarını və ərazilərini genişləndirməyə çalışırdılar. Avstriya imperiyası çoxmillətli bir dövlət idi və burada almanlar (prussiyalılar, şvabiyalılar, bavariyalılar və s.) mütləq say üstünlüyünə malik deyildilər; Avstriya-Macarıstan imperiyasının yaradılması imperiyada digər etnik qrupların artan millətçiliyinin nəticəsi idi. Bismarkın rəhbərliyi altında Prussiya alman torpaqlarını yenidən birləşdirmək üçün pangermanizm ideyalarından istifadə etdi. Almaniyanın yenidən birləşdirilməsi 1871-ci ildə kayzer I Vilhelmin almandilli dövlətlər ittifaqının başçısı elan edilməsindən sonra baş verdi. Yeni imperiyanın hüdudlarından kənarda yaşayan bir çox almanlar onun hakimiyyəti altında və ya etnik cəhətdən homogen alman dövlətində yaşamağa üstünlük verərdilər, lakin bu istək digər etnik qrupların əks istəkləri ilə toqquşdu. İmperiyanın Avstriya və Bohemiya kimi əraziləri uzun onilliklər ərzində millətlərarası qarşıdurma yaşadı. Bəzi avstriyalılar hətta etnik cəhətdən müxtəlif olan öz imperiyalarına nifrət etməyə başladılar. Onlar özlərini ərazini fəth edən və məskunlaşdıran bavariyalıların övladları hesab edirdilər. Bir çox Qərbi avstriyalılar Habsburq İmperiyasından ayrılmağı və yenidən birləşmiş Almaniya ilə birləşməyi dəstəklədilər. Pangermanizm Avstriyadakı kiçik Alman icmasının 1866-cı ildə Almaniyanın qalan hissəsindən ayrılmasını daimi olaraq qəbul etməkdən imtina edən bir inanc kimi meydana çıxdı.
XIX əsrin sonlarında bir çox xalq dərnəkləri (alm. Verein) əyalətlərdə və Vyanada fəaliyyət göstərirdi. Onlar alman tarixinin, ədəbiyyatının və mifologiyasının hadisələrinin və simvollarının tədqiqi və rituallaşdırılması ilə məşğul olurdular; ictimai həyatın xor oxuma, gimnastika, idman, dağa qalxma kimi formalarını milli rituallarla birləşdirdi. 1886-cı ildə Anton Langqasner Salzburqda Verein İttifaqını (Germanenbund) qurdu. İttifaqın bir hissəsi olan , xüsusi bir alman təqvimi ilə qurulan Alman festivallarında iştirak etməli və " siniflərindən asılı olmayaraq" alman millətinin birlik hissini yaşamalı idi. Hərəkatın sosial bazasını əyalət ziyalıları və gənclər təşkil edirdi.
Birinci Dünya müharibəsindən sonra
Qərbi Avropada almandilli elitaların təsiri xeyli məhdudlaşdı. Almaniya əhəmiyyətli dərəcədə ərazicə kiçildi. Avstriya-Macarıstan bölündü. Avstriya-Macarıstanın almandilli ərazilərinə müəyyən dərəcədə uyğun gələn Avstriya (çoxdilli ərazilər və dil anklavları səbəbindən dil qruplarına tam bölünmə mümkün deyildi) "Almaniya Avstriyası " adını qəbul etdi (alm. Deutschösterreich) və Almaniya ilə birləşməyə səs verdi. "Almaniya Avstriyası" adı və Almaniya ilə birləşmə Birinci Dünya müharibəsindən sonra Antanta tərəfindən qadağan edildi.
İkinci Dünya müharibəsindən sonra
Birinci Dünya müharibəsi panslavizmin tənəzzülünə səbəb olduğu kimi İkinci Dünya müharibəsi pangermanizmin təsirinin müvəqqəti azalmasına səbəb oldu. Almanlar Şərqi Avropadan sürgün edildilər (ümumilikdə alman əhalisinin təxminən 16,5 milyon nəfəri qovuldu), Almaniyanın bir hissəsi viran edildi və ölkə Sovet, Fransa, Amerika və Britaniya zonalarına, sonra isə Qərbi və Şərqi Almaniyaya bölündü. Nasist Almaniyasının fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq millətçilik və pangermanizm mövzuları tabuya çevrildi.
İstinadlar
- Pan-Germanism (German political movement) – Britannica Online Encyclopedia // Britannica.com. 2015-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-01-24.
- Origins and Political Character of Nazi Ideology Hajo Holborn Political Science Quarterly Vol. 79, No. 4 (Dec. 1964), p.550
- "Slik ble vi germanersvermere – magasinet". Dagbladet.no. 7 May 2009. 2015-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-01-24.
- Mees, Bernard. The Science of the Swastika. Central European University Press. 2008. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pangermanizm alm Alldeutschtum lat Pangermanismus alman milletinin etnik medeni ve dil identikliyine esaslanan siyasi birliyi ideyasina esaslanan medeni ve siyasi herekat Herekat cereyan XIX esrin evvellerinde formalasmisdir 1929 cu ilde Merkezi Avropada alman meskenleri1911 ci ilde Avstriya Macaristanin milli xeritesinden fraqment Cehrayi almandilli ehali mavi ise cexlerdir Sudet almanlarinin erazileri merkezi Bohemiya etrafinda cehrayi kenar teskil edir cenubdaki alman torpaqlari muasir serhedlerde Avstriyaya uygun gelir 1938 ci ilde butun bu eraziler Almaniyanin terkibine daxil oldu Prussiya Avstriya ve milletcilikXIX esrin 60 ci illerinde Prussiya ve Avstriya imperiyasi iki en guclu almandilli dovlet idi Onlar oz nufuzlarini ve erazilerini genislendirmeye calisirdilar Avstriya imperiyasi coxmilletli bir dovlet idi ve burada almanlar prussiyalilar svabiyalilar bavariyalilar ve s mutleq say ustunluyune malik deyildiler Avstriya Macaristan imperiyasinin yaradilmasi imperiyada diger etnik qruplarin artan milletciliyinin neticesi idi Bismarkin rehberliyi altinda Prussiya alman torpaqlarini yeniden birlesdirmek ucun pangermanizm ideyalarindan istifade etdi Almaniyanin yeniden birlesdirilmesi 1871 ci ilde kayzer I Vilhelmin almandilli dovletler ittifaqinin bascisi elan edilmesinden sonra bas verdi Yeni imperiyanin hududlarindan kenarda yasayan bir cox almanlar onun hakimiyyeti altinda ve ya etnik cehetden homogen alman dovletinde yasamaga ustunluk vererdiler lakin bu istek diger etnik qruplarin eks istekleri ile toqqusdu Imperiyanin Avstriya ve Bohemiya kimi erazileri uzun onillikler erzinde milletlerarasi qarsidurma yasadi Bezi avstriyalilar hetta etnik cehetden muxtelif olan oz imperiyalarina nifret etmeye basladilar Onlar ozlerini erazini feth eden ve meskunlasdiran bavariyalilarin ovladlari hesab edirdiler Bir cox Qerbi avstriyalilar Habsburq Imperiyasindan ayrilmagi ve yeniden birlesmis Almaniya ile birlesmeyi desteklediler Pangermanizm Avstriyadaki kicik Alman icmasinin 1866 ci ilde Almaniyanin qalan hissesinden ayrilmasini daimi olaraq qebul etmekden imtina eden bir inanc kimi meydana cixdi XIX esrin sonlarinda bir cox xalq dernekleri alm Verein eyaletlerde ve Vyanada fealiyyet gosterirdi Onlar alman tarixinin edebiyyatinin ve mifologiyasinin hadiselerinin ve simvollarinin tedqiqi ve rituallasdirilmasi ile mesgul olurdular ictimai heyatin xor oxuma gimnastika idman daga qalxma kimi formalarini milli rituallarla birlesdirdi 1886 ci ilde Anton Langqasner Salzburqda Verein Ittifaqini Germanenbund qurdu Ittifaqin bir hissesi olan xususi bir alman teqvimi ile qurulan Alman festivallarinda istirak etmeli ve siniflerinden asili olmayaraq alman milletinin birlik hissini yasamali idi Herekatin sosial bazasini eyalet ziyalilari ve gencler teskil edirdi Birinci Dunya muharibesinden sonraQerbi Avropada almandilli elitalarin tesiri xeyli mehdudlasdi Almaniya ehemiyyetli derecede erazice kicildi Avstriya Macaristan bolundu Avstriya Macaristanin almandilli erazilerine mueyyen derecede uygun gelen Avstriya coxdilli eraziler ve dil anklavlari sebebinden dil qruplarina tam bolunme mumkun deyildi Almaniya Avstriyasi adini qebul etdi alm Deutschosterreich ve Almaniya ile birlesmeye ses verdi Almaniya Avstriyasi adi ve Almaniya ile birlesme Birinci Dunya muharibesinden sonra Antanta terefinden qadagan edildi Ikinci Dunya muharibesinden sonraBirinci Dunya muharibesi panslavizmin tenezzulune sebeb oldugu kimi Ikinci Dunya muharibesi pangermanizmin tesirinin muveqqeti azalmasina sebeb oldu Almanlar Serqi Avropadan surgun edildiler umumilikde alman ehalisinin texminen 16 5 milyon neferi qovuldu Almaniyanin bir hissesi viran edildi ve olke Sovet Fransa Amerika ve Britaniya zonalarina sonra ise Qerbi ve Serqi Almaniyaya bolundu Nasist Almaniyasinin fealiyyeti ile elaqedar olaraq milletcilik ve pangermanizm movzulari tabuya cevrildi IstinadlarPan Germanism German political movement Britannica Online Encyclopedia Britannica com 2015 04 30 tarixinde Istifade tarixi 2012 01 24 Origins and Political Character of Nazi Ideology Hajo Holborn Political Science Quarterly Vol 79 No 4 Dec 1964 p 550 Slik ble vi germanersvermere magasinet Dagbladet no 7 May 2009 2015 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2012 01 24 Mees Bernard The Science of the Swastika Central European University Press 2008 ISBN 978 963 9776 18 0