Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müstəqillik qazandıqdan sonra Gürcüstanın xarici siyasəti NATO və Aİ-yə üzv olmağa yönəlib. Gürcüstan həm də Ermənistanla Rusiya arasında, Azərbaycanla Avropa arasında tranzit ölkə rolunu oynayır. 2013-cü ildən etibarən Türkiyə və Azərbaycan Gürcüstanın aparıcı ticarət tərəfdaşlarıdır. Rusiya ilə münasibətlər 2008-ci ildə kəsilmiş və gərgin olaraq qalmaqdadır.
Ümumi xüsusiyyətlər
Gürcüstanın xarici siyasətinin əhəmiyyəti əsasən tranzit ölkə kimi onun əlverişli mövqeyi ilə bağlıdır. Azərbaycan karbohidrogenlərinin Türkiyəyə və AB-nə tranziti məhz Gürcüstandan keçir. Azərbaycanla münaqişə səbəbinə görə Ermənistan da Rusiya və Avropa ilə xarici ticarətini Gürcüstan üzərindən aparmaq məcburiyyətindədir. Nəhayət, AB-dən Çinə tranzit malları Rusiyadan yan keçməklə Gürcüstandan keçir. Gürcüstanın xarici siyasətinə Moskvanın Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanıması problemi ilə əlaqəli Rusiya ilə gərgin münasibətləri güclü təsir göstərir. Bu səbəbdən Gürcüstan sərhədlərin qorunmasının lehinə olan Ukrayna ilə yanaşı, Azərbaycanla da isti münasibətlər saxlayır. Gürcüstan da onlarla birlikdə GUAM-ın regional blokuna daxil edilib. Həmçinin, Gürcüstan hakimiyyəti Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanıyan bütün ölkələrlə diplomatik münasibətlərini kəsir. Gürcüstan BMT və Avropa Şurasının üzvüdür. O, MDB-dən çıxan ilk dövlətdir.
Türkiyə və Azərbaycanla münasibətlər
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin noyabr ayının 18-də qurulmuşdur.
1995-ci ilin fevral ayında Bakıda Gürcüstan səfirliyinin, 1996-cı ilin mart ayında isə Tbilisidə Azərbaycan səfirliyinin açılışı ikitərəfli əlaqələrin inkişafına əlavə stimul verib.
Azərbaycan ilə Gürcüstan arasında müstəqillikdən sonra yaranan münasibətləri iki mərhələyə bölmək olar. Birinci mərhələ — 1991-ci ildən 1993-cü ilə qədər olan müddəti əhatə edir. Zviad Qamsaxurdiya dövründə yaranan gürcü millətçiliyi yerli azərbaycanlılara qarşı çevrildi. Gürcü millətçiliyi Qafqazda Azərbaycanın milli mənafeyinə təhlükə törədirdi. 1993-cü ildə Heydər Əliyevin və Eduard Şevardnadzenin hakimiyyətə gəlməsi Cənubi Qafqazda iki xalq arasında ziddiyyətlərin aradan qalxmasına kömək etdi. Azərbaycanla Gürcüstanı aşağıdakı siyasi xətlər birləşdirir:
- Müstəqil dövlətin möhkəmlənməsi və beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsi
- Qafqazda nisbi siyasi sabitliyin yaranması
- Transqafqaz və Transxəzər magistralının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi
- Demokratik cəmiyyətin, hüquqi dövlətin qurulması
Gürcüstan regionda Azərbaycanın ən yaxın müttəfiqlərindən biridir. Gürcüstanla Azərbaycanı hər şeydən əvvəl Bakı-Supsa, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum və TRASEKA kimi qlobal enerji, nəqliyyat-kommunikasiya layihələri birləşdirir. Bununla paralel olaraq, GUAM, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər qurumlar daxilində əməkdaşlıq ikitərəfli strateji əlaqələri daha da möhkəmləndirib. 1998-ci il sentyabrın 7–8-də keçirilmiş Tarixi Böyük İpək yolunun bərpası üzrə Beynəlxalq Konfrans keçirildi, 1998-ci il oktyabrın 7-də Azərbaycanın Gürcüstanla sərhədində yeni körpünün açılışı oldu, 1999-cu il aprelin 17-də isə Bakı-Supsa neft kəmərini işə salındı. Ötən dövrdə hər iki ölkənin həyatında tarixi əhəmiyyətə malik olan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft ixrac kəmərinin tikintisi sahəsində intensiv işlər aparılıb. Nəhayət, 2005-ci il mayın 24–25-də neft kəmərinin Azərbaycan, oktyabrın 12-də isə Gürcüstan hissəsinin istifadəyə verilməsi mərasimi keçirilib.
Son zamanlar Gürcüstanın bəzi ictimai-siyasi dairələrində Azərbaycanın ərazisi olan şimal-qərb bölgəsinə, həmçinin David Qareci monastırı ərazisinə və bəzi digər torpaqlarımıza qarşı açıq və üstüörtülü formada iddialar irəli sürülməkdədir.
16 dekabr 1991-ci ildə Türkiyə Gürcüstanın müstəqilliyini tanımışdır. 21 may 1992-ci ildə iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasına dair protokol imzalanmış, bundan sonra paytaxtlarda səfirliklər açılmışdır. Osmanlı İmperiyasının keçmişdə Gürcüstanı işğal etməsinə baxmayaraq, Gürcüstan Prezidenti Eduard Şevardnadze Türkiyəni iqtisadi və diplomatik tərəfdaş kimi tanımışdır. Gürcülər Türkiyə ilə sərhədin açılmasından istifadə edərək ən yaxın kapitalist qonşusu ilə güclü ticarət fəaliyyətini inkişaf etdirməyə başladılar. 1992-ci ildə Gürcüstan mərkəzi ofisi Türkiyədə olan Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına qatılır. 1992-ci ilin dekabrında Türkiyə buğda və digər malların satın alınması üçün Gürcüstana 50 milyon dollar kredit verdi və bu ölkədəki özəl investisiyaları stimullaşdırmağa başladı. 1990-cı illərin əvvəllərində Gürcüstan Türkiyə ilə ölkələr arasında mövcud dövlət sərhədinin tanınması da daxil olmaqla bir neçə diplomatik müqavilə imzaladı. Türkiyənin Batumidə, Gürcüstanın isə İstanbul və Trabzon şəhərlərində baş konsulluqları var. 2007-ci ildən bəri, Türkiyə Gürcüstanın ən böyük ticarət tərəfdaşıdır və bu ölkənin iqtisadiyyatına lider yatırım edən ölkələrdən biridir. 31 may 2011-ci ildə Gürcüstan və Türkiyə, 10 dekabr 2011-ci il tarixində qüvvəyə minmiş bir protokol imzalamışlar. Bu ölkələrin vətəndaşlarının daxili pasportlarından istifadə edərək dövlət sərhədini keçməsini təmin edir.
Türkiyə hakimiyyəti Gürcüstanın ərazi bütövlüyünü qeyd-şərtsiz dəstəkləyir. Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanımır. Türkiyə Gürcüstanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət edərək bu münaqişələrin sülh yolu ilə həll olunacağına ümid etdiyini dilə gətirir. Türkiyə Gürcüstanın NATO və Avropa İttifaqına qoşulma səylərini də dəstəkləyir. Dövlətlərarası münasibətlərdəki digər bir vacib məsələ, Axısqa türklərinin öz yurdlarına qayıtmasıdır. Türk səlahiyyətliləri bu məsələni yaxından izləyir və geri dönmə prosesindəki bütün maneələrin Gürcüstanın 1999-cu ildə Avropa Şurasının üzvü olaraq götürdüyü öhdəliklərə uyğun olaraq aradan qaldırılacağına ümid bəsləyirlər.
2017-ci ildə ölkələr rəsmi diplomatik münasibətlərin qurulmasından 25 il keçirmişlər.
Rusiya ilə münasibətlər
Rusiya ilə Gürcüstan münasibətləri Abxaziya və Cənubi Osetiya probleminə görə gərginləşir. 2008-ci ildə, beş günlük müharibədən qısa müddət sonra Moskva Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanıdı. Buna cavab olaraq Gürcüstan Rusiya ilə diplomatik münasibətləri kəsdi və MDB-dən çıxdı. Xarici iqtisadi baxımdan, Gürcüstan müstəqilliyinin ilk illərində Rusiya, xüsusən də Gürcüstan şərabları və mineral suyunun əsas alıcısı olmaqla, Gürcüstanın xarici ticarətində lider mövqe tuturdu. Lakin 2006-cı ildə Rospotrebnadzor Gürcüstandan Rusiya Federasiyasına şərab və şərab materiallarının idxalını qadağan etdi. Qadağa, Rus keyfiyyət tələblərinə cavab vermədiyi üçün Borjomi və Nabeglavi mineral sularının tədarükünü də əhatə edirdi. Buna cavab olaraq, Gürcüstan nümayəndə heyəti Rusiyanın ÜTT-yə üzvlüyü ilə bağlı danışıqların davam etdirilməsinin qarşısını aldı. Həmçinin, Gürcüstan xüsusi xidmət orqanları casusluqda şübhəli bilinərək Zaqafqaziyada Rusiya Qüvvələri Qrupunda xidmət edən bir neçə rus hərbçisini saxladılar (tezliklə sərbəst buraxıldılar). Gürcüstanın Rusiya enerji təchizatından asılılığı da tədricən azaldı. 2006-cı ilə qədər Rusiya Gürcüstana yeganə təbii qaz tədarükçüsü idi, lakin Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin istismara verilməsi bu vəziyyəti dəyişdi. 2006-cı ildə İnquri Su Elektrik Stansiyasında təmir işlərinin və yenidənqurmanın başa çatması ilə əlaqədar olaraq yayda Rusiyadan elektrik idxalını dayandırmaq mümkün oldu. İkitərəfli əməkdaşlığın zəifləməsinə Rusiya hərbi bazalarının Batumi və Axalkalakidən çıxarılması kömək etdi. 2010-cu ildən etibarən Gürcüstan-Rusiya münasibətləri yaxşılaşmağa başladı. 2010-cu il oktyabrın 11-də Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvili Çeçenistan, İnquşetiya, Şimali Osetiya, Dağıstan, Kabardino-Balkariya, Qaraçayda qeydiyyatdan keçmiş Rusiya vətəndaşları tərəfindən sərhədi keçərkən 90 günlük vizasız rejimin işə salınması haqqında fərman imzaladı. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi, Gürcüstan hakimiyyətinin Şimali Qafqazda yaşayan Rusiya vətəndaşları üçün birtərəfli qaydada vizasız rejim tətbiq etməsini elan etməyini təxribat kimi qiymətləndirdi. 2014-cü ildə Gürcüstan anti-Rusiya sanksiyalarına qoşulduqda münasibətlər yenidən pisləşdi.
ABŞ ilə əlaqələr
Gürcüstan–ABŞ münasibətləri Gürcüstan Respublikası və ABŞ arasında olan mövcud ikitərəfli münasibətlərdir. Hər iki millət də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvüdür. 2004–2008-ci illərdə Gürcüstan NATO-ya üzv olmaq istəyir, lakin güclü rus meyilli müxalifəti qarşısında müvəffəq ola bilmir. 2012-ci ilin fevralında ABŞ və Gürcüstanın Azad Ticarət Sazişi üzərində işə başlayacağı bildirir. Bu reallaşacağı təqdirdə Gürcüstan ABŞ-la bu cür müqaviləyə imza atan yeganə Avropa ölkəsi halına gələcək. Gürcüstanı ziyarət edən Amerika vətəndaşlarına hazırda giriş üçün viza tələb edilmir. Vətəndaşlar ölkənin giriş nöqtələrində 90 günlük turizm vizası alaraq daxil ola bilirlər.
2012-ci il ABŞ-nin Qlobal Liderlik Hesabatına görə, gürcülərin 51 %-i ABŞ rəhbərliyini dəstyəkləyir, 15% isə dəstəkləmir.
1991-ci ildə Gürcüstan SSRİ dağıldıqdan sonra müstəqillik qazanan Gürcüstan 1992-ci ildən Amerika Birləşmiş Ştatları ilə arasında diplomatik əlaqələr qurur. ABŞ Gürcüstanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri daxilində ərazi bütövlüyünü tanıyır. Üstəlik Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanımır. ABŞ həm də Gürcüstanda olan münaqişələrə dair Cenevrə Beynəlxalq Müzakirələrin üzvü olan bir ölkədir.
2009-cu ildə ölkələr Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyası imzalamış və bunun çərçivəsində ABŞ-Gürcüstan Strateji Tərəfdaşlıq Komissiyası qurulmuşdur. Komissiya Xartiyada müəyyənləşdirilmiş prioritet sahələr üzrə dörd tərəfli işçi qrupuna bölünmüşdür: demokratiya, müdafiə və təhlükəsizlik, iqtisadi işlər və mədəni mübadilə. Hər il yüksək səviyyəli Amerika və Gürcüstan siyasətçiləri işçi qrup şəkilində görüşlər keçirir. Bu görüşlərdə qiymətləndirmələr aparılır və yeni hədəflər təyin edilir.
İqtisadi əlaqələr
Ölkələr ikitərəfli investisiya müqaviləsi ilə yanaşı ikitərəfli ticarət müqaviləsi imzalamışlar. Gürcüstan "Generalized System of Preferences program" proqramı çərçivəsində ABŞ-yə rüsumsuz bir çox mal ixrac edə bilər. 2006-cı ildən 2011-ci ilədək Amerika Millennium Challenge Corporation korparaqsiyası Gürcüstanda sahibkarlığın inkişafına kömək edir. 2006-cı ildə ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi 369 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir
Gürcüstan və Nikaraqua
Gürcüstan-Nikaraqua münasibətləri 19 sentyabr 1994-cü ildə qurulub. 29 noyabr 2008-ci ildə Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyi Cənubi Osetiya və Abxaziyanın müstəqilliyinin bu dövlət tərəfindən tanınması ilə əlaqədar olaraq Nikaraqua ilə diplomatik əlaqələrə xitam verdiyini açıqladı.
Gürcüstan və NATO
Gürcüstan bu təşkilata daxil olmaq üçün NATO ilə danışıqlar aparır. 1994-cü ildən etibarən Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramı həyata keçirildi, bunun sayəsində Gürcüstan 120 tədbirdə (əsasən hərbi təlimlərdə) iştirak etdi. 2008-ci ildə keçirilən referendumda Gürcüstan vətəndaşlarının əksəriyyəti ölkənin NATO-ya üzvlüyünə səs verib. Buna baxmayaraq,Abxaziya və Cənubi Osetiya probleminin həll olunmaması səbəbindən Gürcüstanın 2016-cı ildən etibarən Şimali Atlantika İttifaqına daxil olmasının konkret tarixi haqqında danışmaq hələ tezdir. 20 avqust 2008-ci ildə Belçika Federal Xarici Xidmətinin rəhbəri Karel de Quxt, NATO ilə Gürcüstan arasında gələcək əməkdaşlıqla əlaqədar olaraq, NATO-ya üzvlüyün qəbul edilməsinin "bəzən özünü çox nəzarət edilməyən hərəkətlərlə göstərən riskli ölkə olduğunu" söylədi.
Gürcüstan və Avropa Birliyi
Gürcüstan uzun müddətdir ki, AB-nə üzv olmaq istəyir. 2014-cü ildə Gürcüstanla Sabitləşmə və Assosiasiya Sazişi bağlandı, həmin il Gürcüstan Avropa Gəmiçiliyinin Təhlükəsizliyi Təşkilatının (Eurocontrol) 40-cı üzvü oldu.
8 mart 2017-ci il tarixində Gürcüstan ilə AB arasında Gürcüstan vətəndaşlarına turizm, iş və mədəni məqsədlər üçün İngiltərə və İrlandiya istisna olmaqla AB ölkələrinə səfər etməsinə icazə verən vizasız rejim tətbiq edildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı 2017-08-05 at the Wayback Machine. mfa.gov.az (az.)
- Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində ərazi məsələləri 2012-10-15 at the Wayback Machine Şamil Rəhmanzadə, Bakı-2008
- "Georgia — Turkey". 2016-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- "Архивированная копия". 2017-12-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-22.
- "25th anniversary of Georgia-Turkey diplomatic relations | Rustavi2". 2020-11-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- . Archived from the original on 2011-01-04. İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- "Грузия устанавливает безвизовый режим жителям северокавказских республик // Civil Georgia, Тбилиси / 11 окт. 2008". 2011-06-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- "МИД России считает отмену Грузией виз для жителей Северного Кавказа провокацией". Новости. . 2010-10-14. 2013-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-05.
- Andrei P. Tsygankov, "The Russia-NATO mistrust: Ethnophobia and the double expansion to contain 'the Russian Bear'." Communist and Post-Communist Studies 46.1 (2013): 179–188.
- Mason, Jeff. . Reuters. 30 January 2012. 24 September 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2016.
- . 5 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2016.
- . Timatic. 9 March 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2014.
- "United States and Georgia Sign Trade and Investment Framework Agreement | United States Trade Representative". 2017-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- "Грузия прекратила дипломатические отношения с Никарагуа". 2017-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-05.
- Принимать в НАТО страну, которая иногда не очень себя контролирует, рискованно: МИД Бельгии 2011-08-12 at the Wayback Machine // Regnum, 20 августа 2008
- Бахтуридзе З. З. Внешняя политика Грузии в контексте развития международных отношений на постсоветском пространстве. Диссертация на соискание учёной степени доктора политических наук. — СПб., 2016. — С. 312. Режим доступа: https://disser.spbu.ru/disser/dissertatsii-dopushchennye-k-zashchite-i-svedeniya-o-zashchite/details/12/791.html 2016-04-16 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Nino Burcanadzenin intervyusu (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Musteqillik qazandiqdan sonra Gurcustanin xarici siyaseti NATO ve AI ye uzv olmaga yonelib Gurcustan hem de Ermenistanla Rusiya arasinda Azerbaycanla Avropa arasinda tranzit olke rolunu oynayir 2013 cu ilden etibaren Turkiye ve Azerbaycan Gurcustanin aparici ticaret terefdaslaridir Rusiya ile munasibetler 2008 ci ilde kesilmis ve gergin olaraq qalmaqdadir Umumi xususiyyetlerInostrannye otnoshenii Gruzii Diplomatik elaqeler Diplomatik elaqeler yoxdur Diplomatik elaqeler kesilmis Gurcustanin xarici siyasetinin ehemiyyeti esasen tranzit olke kimi onun elverisli movqeyi ile baglidir Azerbaycan karbohidrogenlerinin Turkiyeye ve AB ne tranziti mehz Gurcustandan kecir Azerbaycanla munaqise sebebine gore Ermenistan da Rusiya ve Avropa ile xarici ticaretini Gurcustan uzerinden aparmaq mecburiyyetindedir Nehayet AB den Cine tranzit mallari Rusiyadan yan kecmekle Gurcustandan kecir Gurcustanin xarici siyasetine Moskvanin Abxaziya ve Cenubi Osetiyanin musteqilliyini tanimasi problemi ile elaqeli Rusiya ile gergin munasibetleri guclu tesir gosterir Bu sebebden Gurcustan serhedlerin qorunmasinin lehine olan Ukrayna ile yanasi Azerbaycanla da isti munasibetler saxlayir Gurcustan da onlarla birlikde GUAM in regional blokuna daxil edilib Hemcinin Gurcustan hakimiyyeti Abxaziya ve Cenubi Osetiyanin musteqilliyini taniyan butun olkelerle diplomatik munasibetlerini kesir Gurcustan BMT ve Avropa Surasinin uzvudur O MDB den cixan ilk dovletdir Turkiye ve Azerbaycanla munasibetlerEsas meqale Azerbaycan Gurcustan munasibetleri Esas meqale Gurcustan Turkiye munasibetleri Iki olke arasinda diplomatik elaqeler 1992 ci ilin noyabr ayinin 18 de qurulmusdur 1995 ci ilin fevral ayinda Bakida Gurcustan sefirliyinin 1996 ci ilin mart ayinda ise Tbiliside Azerbaycan sefirliyinin acilisi ikiterefli elaqelerin inkisafina elave stimul verib Azerbaycan ile Gurcustan arasinda musteqillikden sonra yaranan munasibetleri iki merheleye bolmek olar Birinci merhele 1991 ci ilden 1993 cu ile qeder olan muddeti ehate edir Zviad Qamsaxurdiya dovrunde yaranan gurcu milletciliyi yerli azerbaycanlilara qarsi cevrildi Gurcu milletciliyi Qafqazda Azerbaycanin milli menafeyine tehluke toredirdi 1993 cu ilde Heyder Eliyevin ve Eduard Sevardnadzenin hakimiyyete gelmesi Cenubi Qafqazda iki xalq arasinda ziddiyyetlerin aradan qalxmasina komek etdi Azerbaycanla Gurcustani asagidaki siyasi xetler birlesdirir Musteqil dovletin mohkemlenmesi ve beynelxalq elaqelerin genislenmesi Qafqazda nisbi siyasi sabitliyin yaranmasi Transqafqaz ve Transxezer magistralinin tehlukesizliyinin temin edilmesi Demokratik cemiyyetin huquqi dovletin qurulmasi Gurcustan regionda Azerbaycanin en yaxin muttefiqlerinden biridir Gurcustanla Azerbaycani her seyden evvel Baki Supsa Baki Tbilisi Ceyhan Baki Tbilisi Erzurum ve TRASEKA kimi qlobal enerji neqliyyat kommunikasiya layiheleri birlesdirir Bununla paralel olaraq GUAM Qara Deniz Iqtisadi Emekdasliq Teskilati ve diger qurumlar daxilinde emekdasliq ikiterefli strateji elaqeleri daha da mohkemlendirib 1998 ci il sentyabrin 7 8 de kecirilmis Tarixi Boyuk Ipek yolunun berpasi uzre Beynelxalq Konfrans kecirildi 1998 ci il oktyabrin 7 de Azerbaycanin Gurcustanla serhedinde yeni korpunun acilisi oldu 1999 cu il aprelin 17 de ise Baki Supsa neft kemerini ise salindi Oten dovrde her iki olkenin heyatinda tarixi ehemiyyete malik olan Baki Tbilisi Ceyhan neft ixrac kemerinin tikintisi sahesinde intensiv isler aparilib Nehayet 2005 ci il mayin 24 25 de neft kemerinin Azerbaycan oktyabrin 12 de ise Gurcustan hissesinin istifadeye verilmesi merasimi kecirilib Son zamanlar Gurcustanin bezi ictimai siyasi dairelerinde Azerbaycanin erazisi olan simal qerb bolgesine hemcinin David Qareci monastiri erazisine ve bezi diger torpaqlarimiza qarsi aciq ve ustuortulu formada iddialar ireli surulmekdedir 16 dekabr 1991 ci ilde Turkiye Gurcustanin musteqilliyini tanimisdir 21 may 1992 ci ilde iki olke arasinda diplomatik elaqelerin qurulmasina dair protokol imzalanmis bundan sonra paytaxtlarda sefirlikler acilmisdir Osmanli Imperiyasinin kecmisde Gurcustani isgal etmesine baxmayaraq Gurcustan Prezidenti Eduard Sevardnadze Turkiyeni iqtisadi ve diplomatik terefdas kimi tanimisdir Gurculer Turkiye ile serhedin acilmasindan istifade ederek en yaxin kapitalist qonsusu ile guclu ticaret fealiyyetini inkisaf etdirmeye basladilar 1992 ci ilde Gurcustan merkezi ofisi Turkiyede olan Qara Deniz Iqtisadi Emekdasliq Teskilatina qatilir 1992 ci ilin dekabrinda Turkiye bugda ve diger mallarin satin alinmasi ucun Gurcustana 50 milyon dollar kredit verdi ve bu olkedeki ozel investisiyalari stimullasdirmaga basladi 1990 ci illerin evvellerinde Gurcustan Turkiye ile olkeler arasinda movcud dovlet serhedinin taninmasi da daxil olmaqla bir nece diplomatik muqavile imzaladi Turkiyenin Batumide Gurcustanin ise Istanbul ve Trabzon seherlerinde bas konsulluqlari var 2007 ci ilden beri Turkiye Gurcustanin en boyuk ticaret terefdasidir ve bu olkenin iqtisadiyyatina lider yatirim eden olkelerden biridir 31 may 2011 ci ilde Gurcustan ve Turkiye 10 dekabr 2011 ci il tarixinde quvveye minmis bir protokol imzalamislar Bu olkelerin vetendaslarinin daxili pasportlarindan istifade ederek dovlet serhedini kecmesini temin edir Turkiye hakimiyyeti Gurcustanin erazi butovluyunu qeyd sertsiz destekleyir Abxaziya ve Cenubi Osetiyanin musteqilliyini tanimir Turkiye Gurcustanin erazi butovluyu ve suverenliyine hormet ederek bu munaqiselerin sulh yolu ile hell olunacagina umid etdiyini dile getirir Turkiye Gurcustanin NATO ve Avropa Ittifaqina qosulma seylerini de destekleyir Dovletlerarasi munasibetlerdeki diger bir vacib mesele Axisqa turklerinin oz yurdlarina qayitmasidir Turk selahiyyetlileri bu meseleni yaxindan izleyir ve geri donme prosesindeki butun maneelerin Gurcustanin 1999 cu ilde Avropa Surasinin uzvu olaraq goturduyu ohdeliklere uygun olaraq aradan qaldirilacagina umid besleyirler 2017 ci ilde olkeler resmi diplomatik munasibetlerin qurulmasindan 25 il kecirmisler Rusiya ile munasibetlerEsas meqale Gurcustan Rusiya munasibetleri Esas meqale Gurcu abxaz munaqisesi Rusiya ile Gurcustan munasibetleri Abxaziya ve Cenubi Osetiya problemine gore gerginlesir 2008 ci ilde bes gunluk muharibeden qisa muddet sonra Moskva Abxaziya ve Cenubi Osetiyanin musteqilliyini tanidi Buna cavab olaraq Gurcustan Rusiya ile diplomatik munasibetleri kesdi ve MDB den cixdi Xarici iqtisadi baximdan Gurcustan musteqilliyinin ilk illerinde Rusiya xususen de Gurcustan serablari ve mineral suyunun esas alicisi olmaqla Gurcustanin xarici ticaretinde lider movqe tuturdu Lakin 2006 ci ilde Rospotrebnadzor Gurcustandan Rusiya Federasiyasina serab ve serab materiallarinin idxalini qadagan etdi Qadaga Rus keyfiyyet teleblerine cavab vermediyi ucun Borjomi ve Nabeglavi mineral sularinin tedarukunu de ehate edirdi Buna cavab olaraq Gurcustan numayende heyeti Rusiyanin UTT ye uzvluyu ile bagli danisiqlarin davam etdirilmesinin qarsisini aldi Hemcinin Gurcustan xususi xidmet orqanlari casusluqda subheli bilinerek Zaqafqaziyada Rusiya Quvveleri Qrupunda xidmet eden bir nece rus herbcisini saxladilar tezlikle serbest buraxildilar Gurcustanin Rusiya enerji techizatindan asililigi da tedricen azaldi 2006 ci ile qeder Rusiya Gurcustana yegane tebii qaz tedarukcusu idi lakin Baki Tbilisi Erzurum qaz kemerinin istismara verilmesi bu veziyyeti deyisdi 2006 ci ilde Inquri Su Elektrik Stansiyasinda temir islerinin ve yenidenqurmanin basa catmasi ile elaqedar olaraq yayda Rusiyadan elektrik idxalini dayandirmaq mumkun oldu Ikiterefli emekdasligin zeiflemesine Rusiya herbi bazalarinin Batumi ve Axalkalakiden cixarilmasi komek etdi 2010 cu ilden etibaren Gurcustan Rusiya munasibetleri yaxsilasmaga basladi 2010 cu il oktyabrin 11 de Gurcustan Prezidenti Mixail Saakasvili Cecenistan Inqusetiya Simali Osetiya Dagistan Kabardino Balkariya Qaracayda qeydiyyatdan kecmis Rusiya vetendaslari terefinden serhedi kecerken 90 gunluk vizasiz rejimin ise salinmasi haqqinda ferman imzaladi Rusiya Xarici Isler Nazirliyi Gurcustan hakimiyyetinin Simali Qafqazda yasayan Rusiya vetendaslari ucun birterefli qaydada vizasiz rejim tetbiq etmesini elan etmeyini texribat kimi qiymetlendirdi 2014 cu ilde Gurcustan anti Rusiya sanksiyalarina qosulduqda munasibetler yeniden pislesdi ABS ile elaqelerGurcustan ABS munasibetleri Gurcustan Respublikasi ve ABS arasinda olan movcud ikiterefli munasibetlerdir Her iki millet de Birlesmis Milletler Teskilatinin uzvudur 2004 2008 ci illerde Gurcustan NATO ya uzv olmaq isteyir lakin guclu rus meyilli muxalifeti qarsisinda muveffeq ola bilmir 2012 ci ilin fevralinda ABS ve Gurcustanin Azad Ticaret Sazisi uzerinde ise baslayacagi bildirir Bu reallasacagi teqdirde Gurcustan ABS la bu cur muqavileye imza atan yegane Avropa olkesi halina gelecek Gurcustani ziyaret eden Amerika vetendaslarina hazirda giris ucun viza teleb edilmir Vetendaslar olkenin giris noqtelerinde 90 gunluk turizm vizasi alaraq daxil ola bilirler 2012 ci il ABS nin Qlobal Liderlik Hesabatina gore gurculerin 51 i ABS rehberliyini destyekleyir 15 ise desteklemir 1991 ci ilde Gurcustan SSRI dagildiqdan sonra musteqillik qazanan Gurcustan 1992 ci ilden Amerika Birlesmis Statlari ile arasinda diplomatik elaqeler qurur ABS Gurcustanin beynelxalq seviyyede taninmis serhedleri daxilinde erazi butovluyunu taniyir Ustelik Abxaziya ve Cenubi Osetiyanin musteqilliyini tanimir ABS hem de Gurcustanda olan munaqiselere dair Cenevre Beynelxalq Muzakirelerin uzvu olan bir olkedir 2009 cu ilde olkeler Strateji Terefdasliq Xartiyasi imzalamis ve bunun cercivesinde ABS Gurcustan Strateji Terefdasliq Komissiyasi qurulmusdur Komissiya Xartiyada mueyyenlesdirilmis prioritet saheler uzre dord terefli isci qrupuna bolunmusdur demokratiya mudafie ve tehlukesizlik iqtisadi isler ve medeni mubadile Her il yuksek seviyyeli Amerika ve Gurcustan siyasetcileri isci qrup sekilinde gorusler kecirir Bu goruslerde qiymetlendirmeler aparilir ve yeni hedefler teyin edilir Iqtisadi elaqelerOlkeler ikiterefli investisiya muqavilesi ile yanasi ikiterefli ticaret muqavilesi imzalamislar Gurcustan Generalized System of Preferences program proqrami cercivesinde ABS ye rusumsuz bir cox mal ixrac ede biler 2006 ci ilden 2011 ci iledek Amerika Millennium Challenge Corporation korparaqsiyasi Gurcustanda sahibkarligin inkisafina komek edir 2006 ci ilde olkeler arasinda ticaret dovriyyesi 369 milyon ABS dollari teskil etmisdirGurcustan ve NikaraquaGurcustan Nikaraqua munasibetleri 19 sentyabr 1994 cu ilde qurulub 29 noyabr 2008 ci ilde Gurcustan Xarici Isler Nazirliyi Cenubi Osetiya ve Abxaziyanin musteqilliyinin bu dovlet terefinden taninmasi ile elaqedar olaraq Nikaraqua ile diplomatik elaqelere xitam verdiyini aciqladi Gurcustan ve NATOGurcustan bu teskilata daxil olmaq ucun NATO ile danisiqlar aparir 1994 cu ilden etibaren Sulh Namine Terefdasliq proqrami heyata kecirildi bunun sayesinde Gurcustan 120 tedbirde esasen herbi telimlerde istirak etdi 2008 ci ilde kecirilen referendumda Gurcustan vetendaslarinin ekseriyyeti olkenin NATO ya uzvluyune ses verib Buna baxmayaraq Abxaziya ve Cenubi Osetiya probleminin hell olunmamasi sebebinden Gurcustanin 2016 ci ilden etibaren Simali Atlantika Ittifaqina daxil olmasinin konkret tarixi haqqinda danismaq hele tezdir 20 avqust 2008 ci ilde Belcika Federal Xarici Xidmetinin rehberi Karel de Quxt NATO ile Gurcustan arasinda gelecek emekdasliqla elaqedar olaraq NATO ya uzvluyun qebul edilmesinin bezen ozunu cox nezaret edilmeyen hereketlerle gosteren riskli olke oldugunu soyledi Gurcustan ve Avropa BirliyiEsas meqale Avropa Birliyi Gurcustan elaqeleri Gurcustan uzun muddetdir ki AB ne uzv olmaq isteyir 2014 cu ilde Gurcustanla Sabitlesme ve Assosiasiya Sazisi baglandi hemin il Gurcustan Avropa Gemiciliyinin Tehlukesizliyi Teskilatinin Eurocontrol 40 ci uzvu oldu 8 mart 2017 ci il tarixinde Gurcustan ile AB arasinda Gurcustan vetendaslarina turizm is ve medeni meqsedler ucun Ingiltere ve Irlandiya istisna olmaqla AB olkelerine sefer etmesine icaze veren vizasiz rejim tetbiq edildi Hemcinin baxIstinadlarAzerbaycan Respublikasi ile diplomatik elaqeler qurmus dovletlerin siyahisi 2017 08 05 at the Wayback Machine mfa gov az az Azerbaycan Gurcustan munasibetlerinde erazi meseleleri 2012 10 15 at the Wayback Machine Samil Rehmanzade Baki 2008 Georgia Turkey 2016 11 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 05 Arhivirovannaya kopiya 2017 12 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 22 25th anniversary of Georgia Turkey diplomatic relations Rustavi2 2020 11 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 05 Archived from the original on 2011 01 04 Istifade tarixi 2021 10 05 Gruziya ustanavlivaet bezvizovyj rezhim zhitelyam severokavkazskih respublik Civil Georgia Tbilisi 11 okt 2008 2011 06 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 05 MID Rossii schitaet otmenu Gruziej viz dlya zhitelej Severnogo Kavkaza provokaciej Novosti 2010 10 14 2013 06 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 06 05 Andrei P Tsygankov The Russia NATO mistrust Ethnophobia and the double expansion to contain the Russian Bear Communist and Post Communist Studies 46 1 2013 179 188 Mason Jeff Reuters 30 January 2012 24 September 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 April 2016 5 sentyabr 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2016 Timatic 9 March 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 March 2014 United States and Georgia Sign Trade and Investment Framework Agreement United States Trade Representative 2017 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 05 Gruziya prekratila diplomaticheskie otnosheniya s Nikaragua 2017 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 05 Prinimat v NATO stranu kotoraya inogda ne ochen sebya kontroliruet riskovanno MID Belgii 2011 08 12 at the Wayback Machine Regnum 20 avgusta 2008 Bahturidze Z Z Vneshnyaya politika Gruzii v kontekste razvitiya mezhdunarodnyh otnoshenij na postsovetskom prostranstve Dissertaciya na soiskanie uchyonoj stepeni doktora politicheskih nauk SPb 2016 S 312 Rezhim dostupa https disser spbu ru disser dissertatsii dopushchennye k zashchite i svedeniya o zashchite details 12 791 html 2016 04 16 at the Wayback MachineXarici kecidlerNino Burcanadzenin intervyusu rus