Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeon Gaesomun (d. 603—ö. 666) — Goguryeo krallığının Dae Magnijisi (대막리지, 大莫離支, Generalissimus). Goguryeonun 27-ci kralı Yeonqnyunu taxtdan salaraq 28-ci və sonuncu kral olan Bojanqı taxta çıxartmışdır. Yeon Gaesomun Tana qarşı Goguryeonu müdafiə etmişdir.
| Yeon Gaesomun | |
|---|---|
| kor. 연개소문 | |
 Yeon Gaesomunun portreti | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | Goguryeo krallığı |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | generalisimus |
| Vəzifəsi | Dae Magniji (대막리지, 大莫離支, Generalissimus) |
Bioqrafiyası
Yeon Gaesomun və zamanında Goguryeo krallığının baş naziri olmuş böyük oğludur Yeon Gaesomunun ailəsi həmişə Goguryeoda yüksək təbəqəyə və sosial statusa sahib olub. Yeonun babası da Goguryeonun baş naziri olub. Yeon Gaesomun haqqında informasiya və haqqında yazılarında və onun oğulları və aid məzar qalıqları kimi qalan Yeon Gaesomunun bioqrafiyasında və oğullarına aid ortaya çıxan bioqrafiyalarda qalıb.
Tanqa aid çin tarixi sənədləri Yeon Gaesomunun soyadını Cheon (泉, Çin dilində Quan , mənası "yaz") olaraq verir. Ona görə ki, Yeon (淵, Çin dilində Yuan , mənası "çaybaşı") Tanın banisi verilmiş adı idi və başqasına belə yanaşma Çin ənənəsində tabu idi. Yeon Gaesomuna bəzən Gaegeum (개금/蓋金) olaraq da müraciət edilir. Nihon Şokidə Yeon Gaesomun Iri Kasumi (伊梨柯須彌) kimi ortaya çıxır.
Qərb əyalətinin idarəçisi (西部大人) olana qədər Yeon Gaesomunun həyatı haqqında məlumatlar azdır. Qərbi əyalətində o, Tan işğalçılarından Liaodonq ərazisini qoruyan hərbi qarnizon şəbəkəsi Cheolli Jangseong binasını təftiş eləyib.
Hakimiyyəti ələ keçirməsi
642-ci ilin qışında Kral Yeonqnyu generalı Yeon Gaesomun haqqında narahat idi və başqa rəsmilərlə Yeonu öldürməyi planlayırdı. Yeon bundan xəbər tutanda özünün Şərq əyalətinin başçısı pozisiyasına gətirilməsini qeyd etmək məqsədilə krallıqda ona əleyhdar olan yüz siyasətçini çağıraraq böyük məclis təşkil elədi. Yeonun əsgərləri pusquda dayandılar və siyasətçiləri öldürdülər. Yeon Gaesomun daha sonra saraya doğru hərəkət elədi və kralı öldürdü. Ənənəvi Çin və Koreya mənbələrinə əsasən, Yeonun adamları ölü kralın cəsədini hissələrə ayırdılar və heç bir mərasim keçirmədən tulladılar.
Kral Yeonqnyunun yerinə Yeonqnyunun qardaşı oğlu Kral Bojanqı gətirən Yeon Gaesomun özünü Dae Magniji (대막리지, 大莫離支, Generalissimus) təyin elədi. Nəticə olaraq bu vəzifə ilə Yeon Gaesomun ölümünə qədər Goguryeonun dövlət məsələlərində de-fakto söz sahibi oldu.
Onun Goguryeo kralının ölümündəki rolu 645-ci ildə alınmayan Tan işğalı üçün əsas bəhanə hesab edildi.
Yeon Gaesomun tərəfindən həyata keçirilən 642-ci il dövlət çevrilişi Tan dövləti ilə sülhə gəlmək istəyənlərlə Tanla müharibə etmək istəyənlər arasındakı güc mübarizəsinin kuliminasiya nöqtəsi idi. Yeon Tanla müharibə etmək istəyənlər arasında idi.
Ənənəvi Çin və Koreya tarixşünaşlığı inanır ki, Yeonu dövlət çevrilişi etməkdə motivasiya edən onun gücə olan acgözlüyü idi. Koreya millətçiliyinin çiçəklənməsi ilə bir çox yenilikçi Koreya tarixçiləri Yeonu motivasiya edən şeyin Tana qarşı Goguryeonu güclü mövqeyə gətirmək olduğunu müdafiə elədilər. Həmin vaxtlarda imperator sülhpərəst diplomatik əlaqələr üçün Tana tabe olurdu.
Çinlə müharibələri
Tanla Goguryeo arasındakı müharibələr Şimali Asiyanın qədim tarixinin ən əhəmiyyətli hadisələrinə daxildir. Bu müharibələr Şila-Tan ittifaqının, Goguryeonun çöküşünün və Koreya yarımadasının Şilanın hakimiyyəti altında birləşdirilməsinin əsas səbəbi idi. Yeon Gaesomun bu konfliktlərin əsas səbəbkarı olmaqla bərabər həm də əsas oyunçulardan biri idi.
Yeon Gaesomun hakimiyyətinin başlanğıcında Tana qarşı sakitləşdirici duruş sərgilədi. Məsələn, o, buddizmin yerinə Daosizmi dəstəkləməyə başladı və Tan sarayına elçi göndərərək Daosist keşiş tələb etdi. Bu hərəkət tarixçilər tərəfindən Tanı passivləşdirmək və Tan işğalına qarşı zaman qazanmaq üçün fənd hesab edildi.
Goguryeo Şilaya qarşı yeni işğallara başlayanda Tanla əlaqələr pozuldu. 645-ci ildə Goguryeo-Tan müharibəsi başladı və Taizonq bir çox sərhəd qalasının işğal elədi.
Taizonqun hücumu iki əsas problemlə üzləşdi. Birincisi, Taizonqun ordusu Ansi qalasının məşhur komandiri Yang Man-chunun müqavimətinə görə planların həyata keçirə bilmədi. İkincisi, Taizonqun Pxenyanı işğal etmək üçün göndərdiyi elit dəniz qüvvələri Joseon Sanggosaa görə Yeon tərəfindən məğlub edildilər. Yeon daha sonra əsgərlərin Ansi qalasına Yanqa kömək etməyə göndərdi.
Qarşıdan Yanqın və arxadan Yeonun orduları ilə sıxışdırılan və sərt qışdan və qida ehtiyatı çatışmazlığından əziyyət çəkən Taizonq geriyə qayıtmağa məcbur edildi. Geri qayıdanda Taizonqun əsgərlərinin böyük hissəsi Yeon Gaesomunun ordusu tərəfindən məğlub edildi. Ancaq Taizonqun ordusu xilas ola bildi. Taizonqun Goguryeonu işğal etmə planı iflasa uğradı. Ancaq Tan da Goguryeoda böyük tələfata səbəb ola bildi.
Belə bir fikir irəli sürülür ki, Taizonqun Goguryeonu işğal etməsindəki uğursuzluğundan sonra Yeon Gaesomunla onun arasında olan şəxsi yarış həm Taizonq üçün, həm də onun oğlu Gaozonq üçün vəsvəsəyə çevrildi. Onlar 661-ci ildə iki dəfədən çox Goguryeonu işğal etməyə çalışdılar. Ancaq onlar iki cəhddə də uğursuz oldular. Xüsusilə, Yeonun 662-ci ildə Tan qüvvələri üzərindəki qələbəsini qeyd etmək olar. Çin generalı Pang Xiaotai (龐孝泰) Sasu çayında (蛇水, böyük ehtimal Botong çayında) məğlub edildi və 13 oğlu ilə birlikdə öldürüldü. Çində artan qarmaqarışıqlıqla Tan ordusu yenidən geri qayıtmağa məcbur oldu.
Goguryeonun iqtisadiyyatı və əhalisi üç işğal cəhdindən sonra dağılmışdı və itkilər bərpa edilə bilməmişdi. Şila və Tan 8 ildən artıq birgə mübarizələrini davam etdirdilər. 668-ci ildə - Yeon Geasomunun ölümündən iki il sonra Goguryeo süqut etdi. Ancaq ən azı Yeon Gaesomunun hakimiyyəti dövründə Şila-Tan ittifaqı Goguryeonu işğal edə bilmədilər.
Ölümü
Yeonun ölüm ili oğlu Yeon Namsaengin qəbir yazısında Kral Bojanqın hakimiyyətinin 24-cü ili - 665-ci il olaraq göstərilir. Bundan başqa Samguk Sagi bunu 666-cı il və yapon tarixi Nihonşoki Kral Bojanqın hakimiyyətinin 23-cü ili (664) olaraq göstərir.
Ailəsi
Yeon Gaeomunun ən az üç oğlu var idi: (böyükdən kiçiyə) Yeon Namsaenq, Yeon Namgeon, and Yeon Namsan. Onun ölümündən sonra Yeon Gaeomunun qardaşı və üç oğlu arasında olan mübarizə Goguryeonun zəifləməsinə səbəb oldu və 668-ci ildə Şila-Tan ittifaqı ölkənin süqutuna səbəb oldu.
Mübahisə və miras
Konfutsiçi alimlər Yeonu hakimiyyətə gətirən dövlət çevrilişinə və kralı öldürməsində iştirakına görə tənqid edirlər. Konfutsiçi alimlərə görə, Yeon Gaesomun şəxsi güc axtaran sədaqətsiz adamdır. Xüsusilə Tan və Şila mənbələri Yeonu qəddar və təkəbbürlü adam olaraq təsvir edir. Onların mənbələrinə görə, Yeon beş qılınc daşıyırdı və o, ata minəndə və atdan düşəndə arxalarını işlətməsi üçün yerə əyilən adamları olurdu. Müasir vaxtda Yeonu müdafiə edənlər Tan və Şila mənbələrini düşmən tarixçilərin ikili standartlı məlumatı sayaraq məzərə almırlar. Bundan başqa Yeonu müdafiə edənlər onun məqsədyönümlü olması və Goguryeonu müdafiə etmədəki uğurunu onun patriotluğunun sübutu sayırlar. ( Baxmayaraq ki, Taizonqun birinci işğal cəhdi Yeonun Şilaya qarşı olan hücumlarına görə baş vermişdi və sonrakı hücumlarda Taizonqun və böyük ehtimal onun oğlunun Yeona qarşı olan şəxsi nifrətinə görə baş vermişdi.)
Goguryeonun süqutundakı rolunda Yeonun Tanı Goguryeoya hücum etməyə təhrik etməsi Yeon Gaesomunu tənqid edənlər tərəfindən irəli sürülür. Onun dövründə Goguryeonun əhalisi azaldı və Tan və Şilaya qarşı olan müharibələrə görə Goguryeonun iqtisadiyyatı dağıldı.
Başqa bir mübahisə Tanın məölubiyyətini iddia edən mənbələrə görə əmələ gəlir. Şinin sı kimi mənbələr Taizonqun Pekinin yaxınlarına qədər şəkildiyini iddia edir. Ancaq Şinin təsviri ənənəvi Çin və Koreya mənbələrində təsdiqini tapmır. Qədim Koreya tarixi və qədim Çin tarixi ,, və rəqəmi 20000 olaraq göstərərək ancaq 100000 Tan əsgərinin ümumilikdə istifadə edildiyini göstərir.
Tarixşünaslıqda qiymətləndirilməsi
Yeon və idarəsindəki Tan imperiyasına qarşı uğurlu müqaviməti ilə xatırlanır. İmperator Li Şiminin məğlub olduğu tək döyüş Yeona qarşı aparılan döyüş idi.
Ənənəvi Koreya tarixşünaşlığı Yeon Gaesomunu qəddar siyasəti və öz monarxına tabe olmaması ilə Goguryeonun süqutuna səbəb olan despot lider kimi göstərir. Bundan başqa Çinin hücumlarına qarşı Goguryeonu müdafiə edərək qazandığı nailiyyətləri 19-cu əsr Koreya milliyətçi tarixçilərini və Shin Chaehonu Yeon Gaesomunu Koreya tarixində ən böyük qəhrəman elan etməyə səbəb oldu.
Populyar mədəniyyətdə
- 1992-ci ildə (ing. The Three Kingdoms) teleserialında Jo Kyung-hwan adlı aktyor tərəfindən canlandırılmışdır.
- 2003-cü ildə filmində (ing. Once Upon a Time in a Battlefield) və 2011-ci ildə çəkilmiş davam filmi olan filmində (ing. Battlefield Heroes) aktyor Lee Won-jong tərəfindən canlandırılmışdır.
- 2006-2007-ci illərdə Yeon Gaesomun adlı teleserialda Yoo Dong-geun və Lee Tae-gon tərəfindən canlandırılmışdır. Serialda onun həyatından və apardığı mübarizələrdən bəhs olunur.
- 2006-2007-ci illərdə adlı teleserialda Kim Jin-tae tərəfindən canlandırılmışdır.
- Yeon Gaesomun 2012-2013-cü illərdə (ing. The King's Dream) teleserialında və 2013-cü ildə (ing. The Blade and Petal) teleserialında da canlandırılmışdır.
-
![image]()
Yeon Gaesomun Kralın arzusu teleserialında (aktyor Choi Dong-Joon) (2012-2013) -
![image]()
Yeon Gaesomun Qılınc və çiçək teleserialında (aktyor Choi Min-soo) (2013)
Qeydlər
- Bəzi çin və koreya mənbələri qeyd edir ki, onun soyadı Yeongaedir (연개, 淵蓋) və adı Somundur (소문, 蘇文). Ancaq mənbələrin çoxu bir hecalı soyad və üç hecalı ad təklif edir.
İstinadlar
- Nihon Şoki, İmperatriçə Kōgyokunun birinci ili (642); 秋九月。大臣伊梨柯須彌殺大王。并殺伊梨渠世斯等百八十餘人。
- , vol. 21 [1] 2012-02-07 at the Wayback Machine.
- , vols. 3, 199 [2] 2007-10-11 at the Wayback Machine.
- , vols. 2, 220 [3] 2007-10-11 at the Wayback Machine.
- , vols. 197, 198.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yeon Gaesomun d 603 o 666 Goguryeo kralliginin Dae Magnijisi 대막리지 大莫離支 Generalissimus Goguryeonun 27 ci krali Yeonqnyunu taxtdan salaraq 28 ci ve sonuncu kral olan Bojanqi taxta cixartmisdir Yeon Gaesomun Tana qarsi Goguryeonu mudafie etmisdir Yeon Gaesomunkor 연개소문Yeon Gaesomunun portretiSexsi melumatlarDogum tarixi 603Dogum yeri Koquryo kralligiVefat tarixi 666Vefat yeri Koquryo kralligiVetendasligi Goguryeo kralligiHerbi fealiyyetiRutbesi generalisimusVezifesi Dae Magniji 대막리지 大莫離支 Generalissimus BioqrafiyasiYeon Gaesomun ve zamaninda Goguryeo kralliginin bas naziri olmus boyuk ogludur Yeon Gaesomunun ailesi hemise Goguryeoda yuksek tebeqeye ve sosial statusa sahib olub Yeonun babasi da Goguryeonun bas naziri olub Yeon Gaesomun haqqinda informasiya ve haqqinda yazilarinda ve onun ogullari ve aid mezar qaliqlari kimi qalan Yeon Gaesomunun bioqrafiyasinda ve ogullarina aid ortaya cixan bioqrafiyalarda qalib Tanqa aid cin tarixi senedleri Yeon Gaesomunun soyadini Cheon 泉 Cin dilinde Quan menasi yaz olaraq verir Ona gore ki Yeon 淵 Cin dilinde Yuan menasi caybasi Tanin banisi verilmis adi idi ve basqasina bele yanasma Cin enenesinde tabu idi Yeon Gaesomuna bezen Gaegeum 개금 蓋金 olaraq da muraciet edilir Nihon Sokide Yeon Gaesomun Iri Kasumi 伊梨柯須彌 kimi ortaya cixir Qerb eyaletinin idarecisi 西部大人 olana qeder Yeon Gaesomunun heyati haqqinda melumatlar azdir Qerbi eyaletinde o Tan isgalcilarindan Liaodonq erazisini qoruyan herbi qarnizon sebekesi Cheolli Jangseong binasini teftis eleyib Hakimiyyeti ele kecirmesi 642 ci ilin qisinda Kral Yeonqnyu generali Yeon Gaesomun haqqinda narahat idi ve basqa resmilerle Yeonu oldurmeyi planlayirdi Yeon bundan xeber tutanda ozunun Serq eyaletinin bascisi pozisiyasina getirilmesini qeyd etmek meqsedile kralliqda ona eleyhdar olan yuz siyasetcini cagiraraq boyuk meclis teskil eledi Yeonun esgerleri pusquda dayandilar ve siyasetcileri oldurduler Yeon Gaesomun daha sonra saraya dogru hereket eledi ve krali oldurdu Enenevi Cin ve Koreya menbelerine esasen Yeonun adamlari olu kralin cesedini hisselere ayirdilar ve hec bir merasim kecirmeden tulladilar Kral Yeonqnyunun yerine Yeonqnyunun qardasi oglu Kral Bojanqi getiren Yeon Gaesomun ozunu Dae Magniji 대막리지 大莫離支 Generalissimus teyin eledi Netice olaraq bu vezife ile Yeon Gaesomun olumune qeder Goguryeonun dovlet meselelerinde de fakto soz sahibi oldu Onun Goguryeo kralinin olumundeki rolu 645 ci ilde alinmayan Tan isgali ucun esas behane hesab edildi Yeon Gaesomun terefinden heyata kecirilen 642 ci il dovlet cevrilisi Tan dovleti ile sulhe gelmek isteyenlerle Tanla muharibe etmek isteyenler arasindaki guc mubarizesinin kuliminasiya noqtesi idi Yeon Tanla muharibe etmek isteyenler arasinda idi Enenevi Cin ve Koreya tarixsunasligi inanir ki Yeonu dovlet cevrilisi etmekde motivasiya eden onun guce olan acgozluyu idi Koreya milletciliyinin ciceklenmesi ile bir cox yenilikci Koreya tarixcileri Yeonu motivasiya eden seyin Tana qarsi Goguryeonu guclu movqeye getirmek oldugunu mudafie elediler Hemin vaxtlarda imperator sulhperest diplomatik elaqeler ucun Tana tabe olurdu Cinle muharibeleri Tan imperatoru Taizonq Li Simin Tanla Goguryeo arasindaki muharibeler Simali Asiyanin qedim tarixinin en ehemiyyetli hadiselerine daxildir Bu muharibeler Sila Tan ittifaqinin Goguryeonun cokusunun ve Koreya yarimadasinin Silanin hakimiyyeti altinda birlesdirilmesinin esas sebebi idi Yeon Gaesomun bu konfliktlerin esas sebebkari olmaqla beraber hem de esas oyunculardan biri idi Yeon Gaesomun hakimiyyetinin baslangicinda Tana qarsi sakitlesdirici durus sergiledi Meselen o buddizmin yerine Daosizmi desteklemeye basladi ve Tan sarayina elci gondererek Daosist kesis teleb etdi Bu hereket tarixciler terefinden Tani passivlesdirmek ve Tan isgalina qarsi zaman qazanmaq ucun fend hesab edildi Goguryeo Silaya qarsi yeni isgallara baslayanda Tanla elaqeler pozuldu 645 ci ilde Goguryeo Tan muharibesi basladi ve Taizonq bir cox serhed qalasinin isgal eledi Taizonqun hucumu iki esas problemle uzlesdi Birincisi Taizonqun ordusu Ansi qalasinin meshur komandiri Yang Man chunun muqavimetine gore planlarin heyata kecire bilmedi Ikincisi Taizonqun Pxenyani isgal etmek ucun gonderdiyi elit deniz quvveleri Joseon Sanggosaa gore Yeon terefinden meglub edildiler Yeon daha sonra esgerlerin Ansi qalasina Yanqa komek etmeye gonderdi Qarsidan Yanqin ve arxadan Yeonun ordulari ile sixisdirilan ve sert qisdan ve qida ehtiyati catismazligindan eziyyet ceken Taizonq geriye qayitmaga mecbur edildi Geri qayidanda Taizonqun esgerlerinin boyuk hissesi Yeon Gaesomunun ordusu terefinden meglub edildi Ancaq Taizonqun ordusu xilas ola bildi Taizonqun Goguryeonu isgal etme plani iflasa ugradi Ancaq Tan da Goguryeoda boyuk telefata sebeb ola bildi Bele bir fikir ireli surulur ki Taizonqun Goguryeonu isgal etmesindeki ugursuzlugundan sonra Yeon Gaesomunla onun arasinda olan sexsi yaris hem Taizonq ucun hem de onun oglu Gaozonq ucun vesveseye cevrildi Onlar 661 ci ilde iki defeden cox Goguryeonu isgal etmeye calisdilar Ancaq onlar iki cehdde de ugursuz oldular Xususile Yeonun 662 ci ilde Tan quvveleri uzerindeki qelebesini qeyd etmek olar Cin generali Pang Xiaotai 龐孝泰 Sasu cayinda 蛇水 boyuk ehtimal Botong cayinda meglub edildi ve 13 oglu ile birlikde olduruldu Cinde artan qarmaqarisiqliqla Tan ordusu yeniden geri qayitmaga mecbur oldu Goguryeonun iqtisadiyyati ve ehalisi uc isgal cehdinden sonra dagilmisdi ve itkiler berpa edile bilmemisdi Sila ve Tan 8 ilden artiq birge mubarizelerini davam etdirdiler 668 ci ilde Yeon Geasomunun olumunden iki il sonra Goguryeo suqut etdi Ancaq en azi Yeon Gaesomunun hakimiyyeti dovrunde Sila Tan ittifaqi Goguryeonu isgal ede bilmediler Olumu Yeonun olum ili oglu Yeon Namsaengin qebir yazisinda Kral Bojanqin hakimiyyetinin 24 cu ili 665 ci il olaraq gosterilir Bundan basqa Samguk Sagi bunu 666 ci il ve yapon tarixi Nihonsoki Kral Bojanqin hakimiyyetinin 23 cu ili 664 olaraq gosterir AilesiYeon Gaeomunun en az uc oglu var idi boyukden kiciye Yeon Namsaenq Yeon Namgeon and Yeon Namsan Onun olumunden sonra Yeon Gaeomunun qardasi ve uc oglu arasinda olan mubarize Goguryeonun zeiflemesine sebeb oldu ve 668 ci ilde Sila Tan ittifaqi olkenin suqutuna sebeb oldu Mubahise ve mirasKonfutsici alimler Yeonu hakimiyyete getiren dovlet cevrilisine ve krali oldurmesinde istirakina gore tenqid edirler Konfutsici alimlere gore Yeon Gaesomun sexsi guc axtaran sedaqetsiz adamdir Xususile Tan ve Sila menbeleri Yeonu qeddar ve tekebburlu adam olaraq tesvir edir Onlarin menbelerine gore Yeon bes qilinc dasiyirdi ve o ata minende ve atdan dusende arxalarini isletmesi ucun yere eyilen adamlari olurdu Muasir vaxtda Yeonu mudafie edenler Tan ve Sila menbelerini dusmen tarixcilerin ikili standartli melumati sayaraq mezere almirlar Bundan basqa Yeonu mudafie edenler onun meqsedyonumlu olmasi ve Goguryeonu mudafie etmedeki ugurunu onun patriotlugunun subutu sayirlar Baxmayaraq ki Taizonqun birinci isgal cehdi Yeonun Silaya qarsi olan hucumlarina gore bas vermisdi ve sonraki hucumlarda Taizonqun ve boyuk ehtimal onun oglunun Yeona qarsi olan sexsi nifretine gore bas vermisdi Goguryeonun suqutundaki rolunda Yeonun Tani Goguryeoya hucum etmeye tehrik etmesi Yeon Gaesomunu tenqid edenler terefinden ireli surulur Onun dovrunde Goguryeonun ehalisi azaldi ve Tan ve Silaya qarsi olan muharibelere gore Goguryeonun iqtisadiyyati dagildi Basqa bir mubahise Tanin meolubiyyetini iddia eden menbelere gore emele gelir Sinin si kimi menbeler Taizonqun Pekinin yaxinlarina qeder sekildiyini iddia edir Ancaq Sinin tesviri enenevi Cin ve Koreya menbelerinde tesdiqini tapmir Qedim Koreya tarixi ve qedim Cin tarixi ve reqemi 20000 olaraq gostererek ancaq 100000 Tan esgerinin umumilikde istifade edildiyini gosterir Tarixsunasliqda qiymetlendirilmesiYeon ve idaresindeki Tan imperiyasina qarsi ugurlu muqavimeti ile xatirlanir Imperator Li Siminin meglub oldugu tek doyus Yeona qarsi aparilan doyus idi Enenevi Koreya tarixsunasligi Yeon Gaesomunu qeddar siyaseti ve oz monarxina tabe olmamasi ile Goguryeonun suqutuna sebeb olan despot lider kimi gosterir Bundan basqa Cinin hucumlarina qarsi Goguryeonu mudafie ederek qazandigi nailiyyetleri 19 cu esr Koreya milliyetci tarixcilerini ve Shin Chaehonu Yeon Gaesomunu Koreya tarixinde en boyuk qehreman elan etmeye sebeb oldu Populyar medeniyyetde1992 ci ilde ing The Three Kingdoms teleserialinda Jo Kyung hwan adli aktyor terefinden canlandirilmisdir 2003 cu ilde filminde ing Once Upon a Time in a Battlefield ve 2011 ci ilde cekilmis davam filmi olan filminde ing Battlefield Heroes aktyor Lee Won jong terefinden canlandirilmisdir 2006 2007 ci illerde Yeon Gaesomun adli teleserialda Yoo Dong geun ve Lee Tae gon terefinden canlandirilmisdir Serialda onun heyatindan ve apardigi mubarizelerden behs olunur 2006 2007 ci illerde adli teleserialda Kim Jin tae terefinden canlandirilmisdir Yeon Gaesomun 2012 2013 cu illerde ing The King s Dream teleserialinda ve 2013 cu ilde ing The Blade and Petal teleserialinda da canlandirilmisdir Yeon Gaesomun Kralin arzusu teleserialinda aktyor Choi Dong Joon 2012 2013 Yeon Gaesomun Qilinc ve cicek teleserialinda aktyor Choi Min soo 2013 QeydlerBezi cin ve koreya menbeleri qeyd edir ki onun soyadi Yeongaedir 연개 淵蓋 ve adi Somundur 소문 蘇文 Ancaq menbelerin coxu bir hecali soyad ve uc hecali ad teklif edir IstinadlarNihon Soki Imperatrice Kōgyokunun birinci ili 642 秋九月 大臣伊梨柯須彌殺大王 并殺伊梨渠世斯等百八十餘人 vol 21 1 2012 02 07 at the Wayback Machine vols 3 199 2 2007 10 11 at the Wayback Machine vols 2 220 3 2007 10 11 at the Wayback Machine vols 197 198