Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiyə Quru Qoşunları (türk. Türk Kara Kuvvetleri) – NATO-un ikinci ən böyük quru ordusudur. Əsl vəzifəsi Türkiyə cümhuriyyətini içdən və xaricdən qorumaqdır. İlk mütəşəkkil Türk ordusunun qurulduğu E.ö. 209 ili Quru qüvvələrin tərəfindən quruluş ili olaraq qəbul edilir.
| Türkiyə Quru Qoşunları | |
|---|---|
| Türk Kara Kuvvetleri | |
| Növü | Ordu |
| Yaranma tarixi | E.ə. 209 - günümüzə |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Tabedir | Quru qüvvələri |
| Daxildir | Türkiyə Silahlı Qüvvələri |
| Vəzifəsi | Türkiyə cümhuriyyətini daxildən və xaricdən qorumaq |
| Sayı | 260,000 aktiv şəxsi heyət 45,000 Mütəxəssis Personal 2,000 Vətəndaş Təhlükəsizlik Əsgəri Cəmi: 307,000 şəxsi heyət |
| Qərargah | Ankara (Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı) |
| Himayədarı | Türkiyə Silahlı Qüvvələri |
| Müharibələr | ,KFOR,. |
| Döyüşlər | Türkiyə Qurtuluş Savaşı, Koreya müharibəsi, Kipr Hərəkatı. |
| Fərqlənmə nişanları |  |
| Komandanlıq | |
| Komandir | |
| Məşhur komandirləri | General-leytenant |
| kkk.tsk.tr | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Birinci Dünya Müharibəsində Osmanlı Dövləti 7 cəbhədə döyüşə 2.850.000 adamı silah altına alaraq girdi. Bu ordu 70 piyada, 2 süvari diviziyasından ibarət olan 24 korpus 9 ordu birliyi idi. Mondros Sülhündən sonra zəruri tərxislərlə 50.000 adama enmişdi. Osmanlı Ordusunun qalan iki korpusundan biri Suriya cəbhəsindən Ankaraya nəql edilən Əli Fuad (Cəbəsoy) əmrindəki 20-ci Korpus, digəri isə Qafqaz Cəbhəsində Ərzurumda yerləşdirilmiş Kazım Qarabəkir əmrindəki 15-ci Korpus idi.
İştirak etdiyi döyüşlər
Türkiyə Qurtuluş Savaşı
Antanta dövlətlərinin Osmanlı ərazilərini işğal etməyə başlamasından sonra Mustafa Kamal Atatürk 19 may 1919-cu ildə Samsuna getmişdir. 1919-cu il 23 iyul-7 avqust tarixləri arasında Ərzurum, 4-11 sentyabr tarixləri arasında isə Sivas Konqresini çağıraraq ölkənin işğal olunan ərazilərinin geri qaytarılması üçün görülməsi lazım olan işləri müəyyənləşdirmişdir. O, 1919-cu ilin dekabr ayında Ankarada böyük coşğu ilə qarşılanmış, 1920-ci aprel ayının 23-də Türkiyə Böyük Millət Məclisinin fəaliyyətə başlamasından sonra Türkiyə Respublikasının qurulması yolunda əhəmiyyətli addımlar atmışdır. Məclis və hökumət başçılığına seçilən Mustafa Kamal Türkiyə Böyük Millət Məclisinin Qurtuluş Mübarizəsinin uğurla nəticələnməsi üçün lazımi qanunları qəbul edib onların tətbiqinə başlanmasını təmin etmişdir.
Mustafa Kamalın rəhbərlik etdiyi Türk Qurtuluş Mübarizəsinin əsas mərhələləri:
- Sarıqamış (20 sentyabr 1920), Qars (30 oktyabr 1920) və Gümrünün (7 noyabr 1920) azad edilməsi.
- Çukurova, Qaziantep, Qəhrəmanmaraş və Şanlıurfanın müdafiəsi (1919-1921).
- I İnönü zəfəri (6-10 yanvar 1921).
- II İnönü zəfəri (23 mart-1 aprel 1921).
- Kütahya-Əskişəhər döyüşləri.
- Sakarya zəfəri (23 avqust-13 sentyabr 1921)
- Böyük Hücum, Başkomutanlıq Döyüşü və Böyük Zəfər (26 avqust-9 sentyabr 1922)
Sakarya zəfərindən sonra 19 sentyabr 1921-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi Mustafa Kamala Marşal rütbəsi və Qazi titulu vermişdir. Qurtuluş Savaşı 24 iyul 1923-cü ildə imzalanan Lozanna müqaviləsi ilə sona çatmışdı. Beləliklə, Sevr müqaviləsi ilə parçalanan, türklərə 5-6 vilayət böyüklüyündə ərazi verilən Türkiyə torpaqları üzərində, milli birliyə əsaslanan yeni türk dövlətinin qurulması üçün heç bir əngəl qalmamışdır.
1 noyabr 1922-ci ildə xilafət və monarxiya bir-birindən ayrılmış, monarxiya ləğv edilmiş, Osmanlı İmperiyasının mövcudluğuna son qoyulmuşdur. 29 oktyabr 1923-cü ildə Respublika elan edilmiş, Atatürk yekdilliklə ilk prezident seçilmişdir. 30 oktyabr 1923-cü ildə İsmət İnönü tərəfindən Respublikanın ilk hökuməti qurulmuşdur. Türkiyə Respublikası, "Hakimiyyət qeyd-şərtsiz millətindir" və "Yurdda sülh, cahanda sülh" ideoloji əsasları üzərində qurulmuşdur.
Koreya müharibəsi
Cənubi Koreya və Şimali Koreya arasında baş vermiş müharibə. Müharibə 25 iyun 1950-ci ildə başlamış və 27 iyul 1953-cü ilə qədər davam etmişdir.
1947-ci ilin mayında Cənubi Koreyanın Milli Məclisinə demokratik seçkilər keçirildi, keçid hökuməti yaradıldı. Cənubi Koreyada dövlət quruculuğu sahəsində ən mühüm tədbir 1948-ci ilin avqustunda Koreya respublikası yaradılmasının elan edilməsi oldu. Liberal partiyasının lideri Li Sın Man Koreya Respublikasının ilk prezidenti seçildi. Buna cavab olaraq Şimalda da 1948-ci ilin 25 avqustunda Koreya Ali Xalq Məclisi yaradıldı. Məclis 1948-ci ilin 9 sentyabrında Koreya Xalq Demokratik Respublikasının yaradıldığını elan etdi. Nazirlər Kabinetinə başçılıq Kim İr Senə tapşırıldı. O, eyni zamanda Koreya Əmək partiyasının sədri də seçildi. Beləliklə də Koreyanın iki yerə bölünməsi hüquqi baxımdan da təsbit olundu.
Tərəflərdən hər biri özünü qanuni hesab edir, digərinin varlığı fikrini yaxına buraxmırdı. Təbiidir ki, belə bir vəziyyətin yaranması bir tərəfdən regionda iki supergücün - Sovet İttifaqı və ABŞ-nin üstünlük uğrunda mübarizəsindən irəli gəlirdisə, o biri tərəfdən qarşıdurmanın daha da kəskinləşməsinə, silahlı münaqişənin qaçılmaz olmasına zəmin olaraq qalırdı. Doğrudur, formal olaraq sovet qoşunları 1948-ci ilin sonunda, amerika qoşunları isə 1949-cu ilin əvvəlində yarımadadan çıxmışdılar. Əslində isə hər iki tərəf müəyyən adlar altında burada yetərincə hərbi qüvvələr saxlamışdı və faktik olaraq Koreyanı ikiyə bölən 38-ci en dairəsi qarşı-qarşıya dayanmış iki dünya sistemini ayıran cəbhə xətti idi.
ABŞ-nin Cənubi Koreya və Yaponiyada hərbi qüvvələrinin mövcudluğu onun strateji baxımdan qüvvətli bir durumda olduğuna dəlalət edirdi. Sovet İttifaqı hələlik başı Çində kommunistlərin hakimiyyətə gətirilməsi uğrunda mübarizənin təşkilinə qatıldığından ABŞ-nin bu durumuna dözürdü. Elə ki, Çin 1949-cu ilin sonralarında kommunist rejimi idarəsi altına keçdi, bundan sonra Sovet İttifaqının Asiyada güclənməsi imkanları kifayət qədər genişləndi. Sovet rəhbərliyi belə düşünürdü ki, artıq ABŞ-ni Asiya qitəsindən atmaq zamanı çatmışdır. Bu işi Koreyada həyata keçirmək mümkün olardısa, onda ABŞ-nin Yaponiyadan da çıxarılması asanlaşa bilərdi.
Elə bu səbəbdən də Sovet İttifaqının təlimatı ilə KXDR rəhbərliyi Cənubi Koreyaya qarşı hərbi təcavüzə qərar verdi. 1950-ci ilin 25 iyununda səhər tezdən KXDR silahlı qüvvələri bütün sərhəd boyunca Cənuba qarşı hərbi əməliyyatlara başladılar. Həm də bu zaman Şimal elan edirdi ki, hərbi əməliyyatların başlanmasında Cənub günahkardır. Bu baxımdan 1990-cı ildə sovet mətbuatında Koreya müharibəsi dövründə KXDR baş qərargah rəisinin müavini olmuş, 1955-1956-cı illərdə SSRİ-də səfir işləmiş, siyasi motivlərə görə vətənə qayıtmaqdan imtina etmiş Li San Çanın dərc edilmiş məlumatı çox şeyi açıqlayır. Li San Çan bildirmişdir ki, müharibəni Şimali Koreya başlamışdır, təşəbbüs Kim İr Sen tərəfindən irəli sürülmüşdür və İ.V.Stalin tərəfindən bəyənilmiş və dəstəklənmişdir. Hərbi əməliyyatların bütün sərhəd boyunca aparılması, mütəşəkkil şəkildə müəyyən edilmiş istiqamətlərdə hücumlar edilməsi və qısa bir zaman kəsiyində böyük ərazilərin ələ keçirilməsi də müharibənin əvvəlcədən yüksək səviyyədə planlaşdırıldığına dəlalət edir. Belə ki, 38-ci en dairəsi boyunca cəmləşdirilmiş Şimali Koreya silahlı qüvvələrinin qəflətən hücumu artıq üç gündən sonra Seulun işğalı ilə nəticələnmişdi. Cənubi Koreya olduqca ağır bir duruma gəlmişdi.
Belə olduqda ABŞ məsələni BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasına çıxardı, Şimali Koreya təcavüzkar elan olundu və ona qarşı mübarizə aparmaq üçün Cənubi Koreyaya BMT mandatı altında silahlı qüvvələrin göndərilməsi qərara alındı. BMT silahlı qüvvələri müxtəlif dövlətlərin əsgərlərindən ibarət idi. Ancaq əksəriyyəti ABŞ əsgərləri təşkil edirdi. Yeri gəlmişkən qeyd etmək lazımdır ki, bu silahlı qüvvələrin sırasına Türkiyə də bir diviziya göndərmişdi. Milli istiqlal savaşından keçən müddət ərzində ilk dəfə idi ki, türk əsgəri hərbi əməliyyatlarda iştirak etdi və Türk Briqadasının Koreyada göstərdiyi qəhrəmanlıq Türkiyənin NATO-ya üzv qəbul edilməsində mühüm bir rol oynadı. Hərbi əməliyyatların getdiyi bir zamanda 1951-ci ilin iyun ayından atəşin kəsilməsi və barış danışıqlarına başlamaq haqqında razılaşma əldə edildi. Danışıqlar təklifi Şimali Koreyadan, təbiidir ki, Sovet İttifaqının təşəbbüsü və razılığı ilə gəlmişdi. Danışıqların getdiyi dövrdə hərbi əməliyyatlar hələ də davam etdirilirdi. Nəhayət, sovet lideri İ.V.Stalinin 1953-cü ilin martında ölməsi, bunun ardınca ali siyasi hakimiyyət daxilində mübarizənin güclənməsi və kəskinləşməsi səbəbindən Sovet İttifaqı təqdim olunan şərtlərə razı oldu. 1953-cü ilin iyulunda Phanmuncom kəndində Keson şəhərinin yaxınlığında tərəflər arasında barışıq haqqında saziş imzalandı. Qeyd edək ki, istər danışıqlarda, istərsə də barışıq haqqında sazişin imzalanması prosesində Çin də «könüllülər» adından iştirak edirdi. Sazişin şərtlərinə görə Şimali Koreya və Cənubi Koreya arasındakı sərhəd yenə də 38-ci en dairəsindən keçirdi. İki Koreyanın durumunda heç bir dəyişiklik olmadı. Yalnız Sovet İttifaqı və ABŞ-nin Koreyadan çıxmayacaqları gerçəkləşdi. Halbuki, sazişin şərtlərinə görə xarici qoşunlar 90 gün ərzində Koreyadan çıxmalı idi. Koreyanın birləşdirilməsi və bərpası üzrə BMT-nin Komissiyası ölkənin gələcəyi haqqında tədbirlər hazırlamalı və həyata keçirməli idi.
1953-cü ilin 1 oktyabrında ABŞ ilə Cənubi Koreya arasında bağlanan müqavilənin şərtləri ilə ölkədə amerika hərbi qüvvələrinin saxlanılmasına hüquqi əsas verilmiş oldu.
Bu müharibə Koreya xalqına böyük bəlalar gətirdi. Çox böyük əksəriyyəti Şimaldan olmaqla milyonlarla dinc əhali və əsgər məhv edildi və yaralandı. 1 mln-a yaxın çinli əsgər öldürüldü və şikəst edildi. BMT qoşunlarının itkisi 54 min nəfər olmuş, ölkənin iqtisadiyyatına güclü zərər dəymişdir.
Kipr Hərəkatı
20 iyul 1974-də Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Kiprdə başlatdığı (TSQ kod adı: Atilla Hərəkatı, Türkiyə və Şimal Kiprdə Barış Hərəkatı, Kipr Türk Barış Hərəkatı ya da Kipr Döyüşü olaraq da bilinir) və 14 Avqustda Türk Birliklərinin paytaxt Lefkoşaya girməsiylə nəticələnən əsgəri hərəkat.
Tərkibi
Türk Quru qüvvələri, Türk Silahlı Qüvvətlərinin ən böyük vahididir. Onun tərkibinə müxtəlif qoşun birlikləri daxildir. Bunlar aşağıdakılardır:
- 4 Ordu qrupu;
- 14 Korpus;
- 8 Mekanikləşdirilmiş Diviziya;
- 11 Zirehli Briqada;
- 23 Mexanikləşdirilmiş Piyada Briqadası;
- 15 Moto-atıcı Piyada Briqadası;
- 8 Komando Briqadası;
- 4 İnsani Kömək Briqadası;
- 5 Topçu Briqadası.
Bundan əlavə Şimali Kipr Türk Respublikasında "Kipr Türk Barış Qüvvətləri" adı altında bir ordu səviyyəsində təxminən 60.000 şəxsi heyət saxlamaqdadır. Konstitusiya ilə təyin edilmiş olan Türkiyə Respublikasının qorunması və gözlənilməsi ilə əlaqədar özünə verilən vəzifələri yerinə yetirər. Türk Quru Qüvvətindəki əsgər (ər və ərbaş) sayının 550.000 üstündə olduğu sanılmaqdadır.
Rütbələr
| NATO kodu | OF-10 | OF-9 | OF-8 | OF-7 | OF-6 | OF-5 | OF-4 | OF-3 | OF-2 | OF-1 | OF (C) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Poqonlar |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |
| Rütbələr | Mareşal Marşal | Genelkurmay Başkanı Baş qərargah rəisi | Orgeneral Ordu generalı | Korgeneral Korpus generalı | Tümgeneral Divizion Generalı | Tuğgeneral Briqada generalı | Albay Polkovnik | Yarbay Polkovnik-leytenant | Binbaşı Mayor | Yüzbaşı Kapitan | Üsteğmen OF-1a Baş leytenant | Teğmen OF-1b Leytenant | Asteğmen Kiçik leytenant |
| NATO Kodu | OR-9 | OR-8 | OR-7 | OR-6 | OR-5 | OR-4 | OR-3 | OR-2 | OR-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | Şəkil yoxdur | |||||||||||||||||||||||||||||
| Astsubay Kıdemli Başçavuş | Astsubay Başçavuş | Astsubay Kıdemli Üstçavuş | Astsubay Üstçavuş | Astsubay Kıdemli Çavuş | Astsubay Çavuş | Astsubay Astçavuş | Uzman Çavuş | Çavuş | Uzman Onbaşı | Onbaşı | Er | ||||||||||||||||||||||||||||||
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiye Quru Qosunlari turk Turk Kara Kuvvetleri NATO un ikinci en boyuk quru ordusudur Esl vezifesi Turkiye cumhuriyyetini icden ve xaricden qorumaqdir Ilk mutesekkil Turk ordusunun quruldugu E o 209 ili Quru quvvelerin terefinden qurulus ili olaraq qebul edilir Turkiye Quru QosunlariTurk Kara KuvvetleriNovu OrduYaranma tarixi E e 209 gunumuzeOlke TurkiyeTabedir Quru quvveleriDaxildir Turkiye Silahli QuvveleriVezifesi Turkiye cumhuriyyetini daxilden ve xaricden qorumaqSayi 260 000 aktiv sexsi heyet 45 000 Mutexessis Personal 2 000 Vetendas Tehlukesizlik Esgeri Cemi 307 000 sexsi heyetQerargah Ankara Turkiye Respublikasi Silahli Quvveleri Bas Qerargahi Himayedari Turkiye Silahli QuvveleriMuharibeler KFOR Doyusler Turkiye Qurtulus Savasi Koreya muharibesi Kipr Herekati Ferqlenme nisanlariKomandanliqKomandir Receb Tayyib Erdogan Hulusi AkarMeshur komandirleri General leytenantkkk tsk tr Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBirinci Dunya Muharibesinde Osmanli Dovleti 7 cebhede doyuse 2 850 000 adami silah altina alaraq girdi Bu ordu 70 piyada 2 suvari diviziyasindan ibaret olan 24 korpus 9 ordu birliyi idi Mondros Sulhunden sonra zeruri terxislerle 50 000 adama enmisdi Osmanli Ordusunun qalan iki korpusundan biri Suriya cebhesinden Ankaraya neql edilen Eli Fuad Cebesoy emrindeki 20 ci Korpus digeri ise Qafqaz Cebhesinde Erzurumda yerlesdirilmis Kazim Qarabekir emrindeki 15 ci Korpus idi Istirak etdiyi doyuslerTurkiye Qurtulus Savasi Esas meqale Turkiye Istiqlaliyyet muharibesi Antanta dovletlerinin Osmanli erazilerini isgal etmeye baslamasindan sonra Mustafa Kamal Ataturk 19 may 1919 cu ilde Samsuna getmisdir 1919 cu il 23 iyul 7 avqust tarixleri arasinda Erzurum 4 11 sentyabr tarixleri arasinda ise Sivas Konqresini cagiraraq olkenin isgal olunan erazilerinin geri qaytarilmasi ucun gorulmesi lazim olan isleri mueyyenlesdirmisdir O 1919 cu ilin dekabr ayinda Ankarada boyuk cosgu ile qarsilanmis 1920 ci aprel ayinin 23 de Turkiye Boyuk Millet Meclisinin fealiyyete baslamasindan sonra Turkiye Respublikasinin qurulmasi yolunda ehemiyyetli addimlar atmisdir Meclis ve hokumet basciligina secilen Mustafa Kamal Turkiye Boyuk Millet Meclisinin Qurtulus Mubarizesinin ugurla neticelenmesi ucun lazimi qanunlari qebul edib onlarin tetbiqine baslanmasini temin etmisdir Mustafa Kamalin rehberlik etdiyi Turk Qurtulus Mubarizesinin esas merheleleri Sariqamis 20 sentyabr 1920 Qars 30 oktyabr 1920 ve Gumrunun 7 noyabr 1920 azad edilmesi Cukurova Qaziantep Qehremanmaras ve Sanliurfanin mudafiesi 1919 1921 I Inonu zeferi 6 10 yanvar 1921 II Inonu zeferi 23 mart 1 aprel 1921 Kutahya Eskiseher doyusleri Sakarya zeferi 23 avqust 13 sentyabr 1921 Boyuk Hucum Baskomutanliq Doyusu ve Boyuk Zefer 26 avqust 9 sentyabr 1922 Sakarya zeferinden sonra 19 sentyabr 1921 ci ilde Turkiye Boyuk Millet Meclisi Mustafa Kamala Marsal rutbesi ve Qazi titulu vermisdir Qurtulus Savasi 24 iyul 1923 cu ilde imzalanan Lozanna muqavilesi ile sona catmisdi Belelikle Sevr muqavilesi ile parcalanan turklere 5 6 vilayet boyukluyunde erazi verilen Turkiye torpaqlari uzerinde milli birliye esaslanan yeni turk dovletinin qurulmasi ucun hec bir engel qalmamisdir 1 noyabr 1922 ci ilde xilafet ve monarxiya bir birinden ayrilmis monarxiya legv edilmis Osmanli Imperiyasinin movcudluguna son qoyulmusdur 29 oktyabr 1923 cu ilde Respublika elan edilmis Ataturk yekdillikle ilk prezident secilmisdir 30 oktyabr 1923 cu ilde Ismet Inonu terefinden Respublikanin ilk hokumeti qurulmusdur Turkiye Respublikasi Hakimiyyet qeyd sertsiz milletindir ve Yurdda sulh cahanda sulh ideoloji esaslari uzerinde qurulmusdur Koreya muharibesi Esas meqale Turk Briqadasi Cenubi Koreya ve Simali Koreya arasinda bas vermis muharibe Muharibe 25 iyun 1950 ci ilde baslamis ve 27 iyul 1953 cu ile qeder davam etmisdir 1947 ci ilin mayinda Cenubi Koreyanin Milli Meclisine demokratik seckiler kecirildi kecid hokumeti yaradildi Cenubi Koreyada dovlet quruculugu sahesinde en muhum tedbir 1948 ci ilin avqustunda Koreya respublikasi yaradilmasinin elan edilmesi oldu Liberal partiyasinin lideri Li Sin Man Koreya Respublikasinin ilk prezidenti secildi Buna cavab olaraq Simalda da 1948 ci ilin 25 avqustunda Koreya Ali Xalq Meclisi yaradildi Meclis 1948 ci ilin 9 sentyabrinda Koreya Xalq Demokratik Respublikasinin yaradildigini elan etdi Nazirler Kabinetine basciliq Kim Ir Sene tapsirildi O eyni zamanda Koreya Emek partiyasinin sedri de secildi Belelikle de Koreyanin iki yere bolunmesi huquqi baximdan da tesbit olundu Tereflerden her biri ozunu qanuni hesab edir digerinin varligi fikrini yaxina buraxmirdi Tebiidir ki bele bir veziyyetin yaranmasi bir terefden regionda iki supergucun Sovet Ittifaqi ve ABS nin ustunluk ugrunda mubarizesinden ireli gelirdise o biri terefden qarsidurmanin daha da keskinlesmesine silahli munaqisenin qacilmaz olmasina zemin olaraq qalirdi Dogrudur formal olaraq sovet qosunlari 1948 ci ilin sonunda amerika qosunlari ise 1949 cu ilin evvelinde yarimadadan cixmisdilar Eslinde ise her iki teref mueyyen adlar altinda burada yeterince herbi quvveler saxlamisdi ve faktik olaraq Koreyani ikiye bolen 38 ci en dairesi qarsi qarsiya dayanmis iki dunya sistemini ayiran cebhe xetti idi ABS nin Cenubi Koreya ve Yaponiyada herbi quvvelerinin movcudlugu onun strateji baximdan quvvetli bir durumda olduguna delalet edirdi Sovet Ittifaqi helelik basi Cinde kommunistlerin hakimiyyete getirilmesi ugrunda mubarizenin teskiline qatildigindan ABS nin bu durumuna dozurdu Ele ki Cin 1949 cu ilin sonralarinda kommunist rejimi idaresi altina kecdi bundan sonra Sovet Ittifaqinin Asiyada guclenmesi imkanlari kifayet qeder genislendi Sovet rehberliyi bele dusunurdu ki artiq ABS ni Asiya qitesinden atmaq zamani catmisdir Bu isi Koreyada heyata kecirmek mumkun olardisa onda ABS nin Yaponiyadan da cixarilmasi asanlasa bilerdi Ele bu sebebden de Sovet Ittifaqinin telimati ile KXDR rehberliyi Cenubi Koreyaya qarsi herbi tecavuze qerar verdi 1950 ci ilin 25 iyununda seher tezden KXDR silahli quvveleri butun serhed boyunca Cenuba qarsi herbi emeliyyatlara basladilar Hem de bu zaman Simal elan edirdi ki herbi emeliyyatlarin baslanmasinda Cenub gunahkardir Bu baximdan 1990 ci ilde sovet metbuatinda Koreya muharibesi dovrunde KXDR bas qerargah reisinin muavini olmus 1955 1956 ci illerde SSRI de sefir islemis siyasi motivlere gore vetene qayitmaqdan imtina etmis Li San Canin derc edilmis melumati cox seyi aciqlayir Li San Can bildirmisdir ki muharibeni Simali Koreya baslamisdir tesebbus Kim Ir Sen terefinden ireli surulmusdur ve I V Stalin terefinden beyenilmis ve desteklenmisdir Herbi emeliyyatlarin butun serhed boyunca aparilmasi mutesekkil sekilde mueyyen edilmis istiqametlerde hucumlar edilmesi ve qisa bir zaman kesiyinde boyuk erazilerin ele kecirilmesi de muharibenin evvelceden yuksek seviyyede planlasdirildigina delalet edir Bele ki 38 ci en dairesi boyunca cemlesdirilmis Simali Koreya silahli quvvelerinin qefleten hucumu artiq uc gunden sonra Seulun isgali ile neticelenmisdi Cenubi Koreya olduqca agir bir duruma gelmisdi Bele olduqda ABS meseleni BMT nin Tehlukesizlik Surasina cixardi Simali Koreya tecavuzkar elan olundu ve ona qarsi mubarize aparmaq ucun Cenubi Koreyaya BMT mandati altinda silahli quvvelerin gonderilmesi qerara alindi BMT silahli quvveleri muxtelif dovletlerin esgerlerinden ibaret idi Ancaq ekseriyyeti ABS esgerleri teskil edirdi Yeri gelmisken qeyd etmek lazimdir ki bu silahli quvvelerin sirasina Turkiye de bir diviziya gondermisdi Milli istiqlal savasindan kecen muddet erzinde ilk defe idi ki turk esgeri herbi emeliyyatlarda istirak etdi ve Turk Briqadasinin Koreyada gosterdiyi qehremanliq Turkiyenin NATO ya uzv qebul edilmesinde muhum bir rol oynadi Herbi emeliyyatlarin getdiyi bir zamanda 1951 ci ilin iyun ayindan atesin kesilmesi ve baris danisiqlarina baslamaq haqqinda razilasma elde edildi Danisiqlar teklifi Simali Koreyadan tebiidir ki Sovet Ittifaqinin tesebbusu ve raziligi ile gelmisdi Danisiqlarin getdiyi dovrde herbi emeliyyatlar hele de davam etdirilirdi Nehayet sovet lideri I V Stalinin 1953 cu ilin martinda olmesi bunun ardinca ali siyasi hakimiyyet daxilinde mubarizenin guclenmesi ve keskinlesmesi sebebinden Sovet Ittifaqi teqdim olunan sertlere razi oldu 1953 cu ilin iyulunda Phanmuncom kendinde Keson seherinin yaxinliginda terefler arasinda barisiq haqqinda sazis imzalandi Qeyd edek ki ister danisiqlarda isterse de barisiq haqqinda sazisin imzalanmasi prosesinde Cin de konulluler adindan istirak edirdi Sazisin sertlerine gore Simali Koreya ve Cenubi Koreya arasindaki serhed yene de 38 ci en dairesinden kecirdi Iki Koreyanin durumunda hec bir deyisiklik olmadi Yalniz Sovet Ittifaqi ve ABS nin Koreyadan cixmayacaqlari gerceklesdi Halbuki sazisin sertlerine gore xarici qosunlar 90 gun erzinde Koreyadan cixmali idi Koreyanin birlesdirilmesi ve berpasi uzre BMT nin Komissiyasi olkenin geleceyi haqqinda tedbirler hazirlamali ve heyata kecirmeli idi 1953 cu ilin 1 oktyabrinda ABS ile Cenubi Koreya arasinda baglanan muqavilenin sertleri ile olkede amerika herbi quvvelerinin saxlanilmasina huquqi esas verilmis oldu Bu muharibe Koreya xalqina boyuk belalar getirdi Cox boyuk ekseriyyeti Simaldan olmaqla milyonlarla dinc ehali ve esger mehv edildi ve yaralandi 1 mln a yaxin cinli esger olduruldu ve sikest edildi BMT qosunlarinin itkisi 54 min nefer olmus olkenin iqtisadiyyatina guclu zerer deymisdir Kipr Herekati Esas meqale Kipr Sulh Herekati 20 iyul 1974 de Turkiye Silahli Quvvelerinin Kiprde baslatdigi TSQ kod adi Atilla Herekati Turkiye ve Simal Kiprde Baris Herekati Kipr Turk Baris Herekati ya da Kipr Doyusu olaraq da bilinir ve 14 Avqustda Turk Birliklerinin paytaxt Lefkosaya girmesiyle neticelenen esgeri herekat TerkibiTurk Quru quvveleri Turk Silahli Quvvetlerinin en boyuk vahididir Onun terkibine muxtelif qosun birlikleri daxildir Bunlar asagidakilardir 4 Ordu qrupu 14 Korpus 8 Mekaniklesdirilmis Diviziya 11 Zirehli Briqada 23 Mexaniklesdirilmis Piyada Briqadasi 15 Moto atici Piyada Briqadasi 8 Komando Briqadasi 4 Insani Komek Briqadasi 5 Topcu Briqadasi Bundan elave Simali Kipr Turk Respublikasinda Kipr Turk Baris Quvvetleri adi altinda bir ordu seviyyesinde texminen 60 000 sexsi heyet saxlamaqdadir Konstitusiya ile teyin edilmis olan Turkiye Respublikasinin qorunmasi ve gozlenilmesi ile elaqedar ozune verilen vezifeleri yerine yetirer Turk Quru Quvvetindeki esger er ve erbas sayinin 550 000 ustunde oldugu sanilmaqdadir Rutbeler NATO kodu OF 10 OF 9 OF 8 OF 7 OF 6 OF 5 OF 4 OF 3 OF 2 OF 1 OF C PoqonlarRutbeler Maresal Marsal Genelkurmay Baskani Bas qerargah reisi Orgeneral Ordu generali Korgeneral Korpus generali Tumgeneral Divizion Generali Tuggeneral Briqada generali Albay Polkovnik Yarbay Polkovnik leytenant Binbasi Mayor Yuzbasi Kapitan Ustegmen OF 1a Bas leytenant Tegmen OF 1b Leytenant Astegmen Kicik leytenantNATO Kodu OR 9 OR 8 OR 7 OR 6 OR 5 OR 4 OR 3 OR 2 OR 1Sekil yoxdurAstsubay Kidemli Bascavus Astsubay Bascavus Astsubay Kidemli Ustcavus Astsubay Ustcavus Astsubay Kidemli Cavus Astsubay Cavus Astsubay Astcavus Uzman Cavus Cavus Uzman Onbasi Onbasi ErHemcinin baxTurkiye Silahli Quvveleri Turkiye