Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tofiq Səməd Mənsur oğlu Kazımov (14 yanvar 1923, Bakı – 2 avqust 1980, Bakı) — Azərbaycan teatr rejissoru, aktyoru və pedaqoqu, Azərbaycan SSR xalq artisti (1974), M. F. Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1965), Azərbaycan Milli Dram Teatrının baş rejissoru (1964-cü ildən).
| Tofiq Kazımov | |
|---|---|
 Azərbaycan poçt markasında təsviri (2023). | |
| Doğum tarixi | 14 yanvar 1923 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 avqust 1980 (57 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Uşağı | |
| Atası | Səməd Mənsur |
| Fəaliyyəti | aktyor, teatr rejissoru |
| Fəaliyyət illəri | 1943-cü ildən |
| Mükafatları |    |
Həyatı
Azərbaycanda lirik-psixoloji teatr məktəbinin yaranması, inkişafı və formalaşması Tofiq Kazımovun adı ilə bağlıdır. O, görkəmli teatr xadimi, şair Səməd Mənsurun oğludur. Səməd Mənsur Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr truppalarının rəhbərlərindən idi.
Tofiq Kazımov 14 yanvar 1923-cü il Bakıda doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq teatr məktəbini bitirib (1939–1942). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə yaralanaraq 1943-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun "Məlik Məmməd", Abdulla Şaiqin "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını oynayıb.
Tofiq Kazımov 1980-ci il avqust ayının 2-də avtomobil qəzasında həlak olub. Bakıda II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
Yaradıcılığı
Tofiq Kazımov 1951–1952-ci illərdə Moskvada ali rejissorluq təhsili almışdır.
Sağlam yenilik və müasirlik ruhuna malik olan Tofiq Kazımovun Akademik Milli Dram teatrında baş rejissor kimi Şekspirin "Hamlet", İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən", "Unuda bilmirəm", "Məhv olmuş gündəliklər", Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər", Cəfər Cabbarlının "Aydın", Məmməd Səid Ordubadinin "Qılınc və qələm", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" və s. əsərləri tamaşaya hazırlayıb.
Tofiq Kazımovun yaradıcılıq üslubunda dönüş kimi qiymətləndirilən "Sən həmişə mənimləsən" ilə Milli Dram Teatrında lirik-psixoloji janrın bünövrəsi qoyulub "Sən həmişə mənimləsən"dən sonra "Yalan" (1965), "Ölülər" (1966), "Sənsiz" (1967), "Hamlet" (1968) kimi dolğun tamaşalar Azərbaycan səhnəsini rövnəqləndirib.
Rejissor işi bütövlükdə realist monumentallığı və fəlsəfi dərinliyə geniş meydan açması ilə səciyyələnən Mehdi Məmmədovun (1918–1985) Milli Dram Teatrında quruluş verdiyi ilk işi 1946-cı ildə Şekspirin "On ikinci gecə" komediyasının tamaşası olub. Müəyyən fasilələrlə bu sənət ocağında Cəfər Cabbarlının "Yaşar" (1947), Lope de Veqanın "Rəqs müəllimi" (1949), Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Dağılan tifaq" (1950), Nikolay Qoqolun "Müfəttiş", Karlo Haldoninin "Mehmanxana sahibəsi" (1952), Nəcəf bəy Vəzirovun "Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük" (1955), Mehdi Hüseynin "Alov"(1961) , Lev Tolstoyun "Canlı meyit" (1968), Hüseyn Cavidin "Xəyyam" (1970) və "İblis" (1983), Səməd Vurğunun "İnsan" (1974), Maksim Qorkinin "Meşşanlar" (1975), Cəlil Məmmədquluzadənin "Dəli yığıncağı" (1978) əsərlərinə müxtəlif janrlarda səhnə həyatı verib.
1945–1951-ci illərdə Moskvada Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunda rejissor təhsili alıb. Tələbə ikən Ağdam Dövlət Dram Teatrında Həsən Qasımovun "Kür sahilində" pyesini tamaşaya hazırlayıb.
1951-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrında diplom tamaşası kimi Hüseyn Muxtarovun "Ailə namusu" ("Allanın ailəsi") pyesinə səhnə quruluşu verib. 1952-ci il aprelin 25-də Gənc Tamaşaçılar Teatrına baş rejissor göndərilib, ancaq burada tamaşa hazırlamayıb. Elə həmin il oktyabrın 1-də Akademik teatra rejissor götürülüb. 1964-cü il martın 16-da bu teatra baş rejissor təyin olunub.
1958-ci ildə kinostudiyaya işə qəbul olunaraq "Azərbaycanfilm"də çəkilən "Səhər" kinolentində ikinci rejissor kimi çalışıb. Elə həmin il rus dram teatrında Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri" pyesini tamaşaya hazırlayıb. 1960-cı ildə kinostudiyadan çıxaraq yenidən Akademik teatra quruluşçu rejissor götürülüb.
Tofiq Kazımov 1960-cı ildə Musiqili Komediya Teatrında Tofiq Quliyevin "Qızıl axtaranlar" (dramaturq: Həsən Seyidbəyli) operettasma quruluş verib. Naxçıvan teatrında Məmmədəli Tarverdiyevin "Kölgəli dağ" (1964), Quba teatrında Rza Şahvələdin "Qız qalası" (1961), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük" (1963), Gəncə teatrında Altay Məmmədovun "Yadındamı" (1969) dramlarına quruluş verib.
Tofiq Kazımov uzun illər teatr institutunda aktyor və rejissor sənətindən dərs deyib. Xalq artistləri Ağasadıq Gəraybəyli, Məmmədəli Vəlixanlı, Kazım Ziya, Əliağa Ağayev (Zəfər Nemətovla birgə), İsmayıl Osmanlı barədə monoqrafiyalar yazıb. "Çağırış", "İşıqlı yollarda", "Şəfəq", "Qoçaq Polad" və digər pyeslərin müəllifidir. Mətbuatda teatr sənətinə, müxtəlif tamaşalara aid resenziya və məqalələrlə çıxış edib.
Akademik teatrda sıravi rejissor kimi Karlo Haldoninin "Məzəli hadisə" (1952), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri", Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" (1953), "Dəlilər" (1963), Maksim Qorkinin "Vassa Jeleznova" (1954), Rəsul Rzanın "Qardaşlar", Nazim Hikmətin "Qəribə adam" (1956), Ənvər Məmmədxanlının "Şirvan gözəli" (1957), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük", Aleksis Parnisin "Gözıllik və sevgi adası" ("Afrodita adası", 1961), Viktor Hüqonun "Mariya Tüdor" (1962), Sabit Rəhmanın "Sevimli rollar" (1963) pyeslərinə səhnə təfsiri verib. Baş rejissor kimi Akademik teatrda Vilyam Şekspirin "Antoni və Kleopatra" (1964), "Hamlet" (1968), "Fırtına" (1974), İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən" (1964), "Unuda bilmirəm" (1968), "Məhv olmuş gündəliklər" (1969), "Bağlardan gələn səs" (1975), Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər" (1966), Şıxəli Qurbanovun "Sənsiz" (1967), Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" (1969), Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" (1970), Sabit Rəhmanın "Yalan" (1965), "Küləklər" (1970), Bəxtiyar Vahabzadənin "Yağışdan sonra" (1971), Yucin O'Nilin "Qızıl" (1971), Cəfər Cabbarlının "Aydın" (1972), İmran Qasımovun "Nağıl başlananda" (1973), Aleksandr Vampilovun "Övlad" (1974), Məmməd Səid Ordubadinin "Qılınc və qələm" 1976, səhnələşdirəni özüdür), Maqsud İbrahimbəyovun "Ümid" (1976), Mirzə İbrahimovun "Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan" (1977), Anatoli Safronovun "Daşqın", Dmitri Asenovun "Qızıldan qiymətli" (1977), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" (1978), Əkrəm Əylislinin "Quşu uçan budaqlar" (1978), "Yastı təpə", Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış sultan" (1980) pyeslərini tamaşaya hazırlayıb.
Mükafatları
- — 6 noyabr 1947
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 6 oktyabr 1961
- M. F. Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1965 ("Antoni və Kleopatra" (Uilyam Şekspir) tamaşasına görə)
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1 iyun 1974
Filmoqrafiya
- Səhər (film, 1960)
- Üçüncü zəng (film, 2006)
İstinadlar
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-18.
- "Rejissor Tofiq Kazımovun 85 illiyi qeyd olunub". 2021-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-18.
- . 2014-08-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-18.
- Respublikanın incəsənət işçilərinə Azərbaycan SSR-in fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 iyun 1974-cü il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tofiq Semed Mensur oglu Kazimov 14 yanvar 1923 Baki 2 avqust 1980 Baki Azerbaycan teatr rejissoru aktyoru ve pedaqoqu Azerbaycan SSR xalq artisti 1974 M F Axundov adina Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1965 Azerbaycan Milli Dram Teatrinin bas rejissoru 1964 cu ilden Tofiq KazimovAzerbaycan poct markasinda tesviri 2023 Dogum tarixi 14 yanvar 1923 1923 01 14 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 2 avqust 1980 1980 08 02 57 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIUsagi Lale KazimovaAtasi Semed MensurFealiyyeti aktyor teatr rejissoruFealiyyet illeri 1943 cu ildenMukafatlari 1974 1965 1947HeyatiAzerbaycanda lirik psixoloji teatr mektebinin yaranmasi inkisafi ve formalasmasi Tofiq Kazimovun adi ile baglidir O gorkemli teatr xadimi sair Semed Mensurun ogludur Semed Mensur Bakida movcud olan bir sira medeni maarif cemiyyetleri meselen Nicat Sefa teatr truppalarinin rehberlerinden idi Tofiq Kazimov 14 yanvar 1923 cu il Bakida dogulub ve yeddiillik tehsilini burada alaraq teatr mektebini bitirib 1939 1942 Boyuk Veten muharibesinde istirak edib Doyuslerde yaralanaraq 1943 cu ilde qayidib ve Genc Tamasacilar Teatrinda aktyor isleyib Eyyub Abbasovun Melik Memmed Abdulla Saiqin Ana dramlarinin tamasalarinda Bulud ve Emrah rollarini oynayib Tofiq Kazimov 1980 ci il avqust ayinin 2 de avtomobil qezasinda helak olub Bakida II Fexri Xiyabanda defn olunub YaradiciligiTofiq Kazimov 1951 1952 ci illerde Moskvada ali rejissorluq tehsili almisdir Saglam yenilik ve muasirlik ruhuna malik olan Tofiq Kazimovun Akademik Milli Dram teatrinda bas rejissor kimi Sekspirin Hamlet Ilyas Efendiyevin Sen hemise menimlesen Unuda bilmirem Mehv olmus gundelikler Celil Memmedquluzadenin Oluler Cefer Cabbarlinin Aydin Memmed Seid Ordubadinin Qilinc ve qelem Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Peri cadu ve s eserleri tamasaya hazirlayib Tofiq Kazimovun yaradiciliq uslubunda donus kimi qiymetlendirilen Sen hemise menimlesen ile Milli Dram Teatrinda lirik psixoloji janrin bunovresi qoyulub Sen hemise menimlesen den sonra Yalan 1965 Oluler 1966 Sensiz 1967 Hamlet 1968 kimi dolgun tamasalar Azerbaycan sehnesini rovneqlendirib Rejissor isi butovlukde realist monumentalligi ve felsefi derinliye genis meydan acmasi ile seciyyelenen Mehdi Memmedovun 1918 1985 Milli Dram Teatrinda qurulus verdiyi ilk isi 1946 ci ilde Sekspirin On ikinci gece komediyasinin tamasasi olub Mueyyen fasilelerle bu senet ocaginda Cefer Cabbarlinin Yasar 1947 Lope de Veqanin Reqs muellimi 1949 Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Dagilan tifaq 1950 Nikolay Qoqolun Mufettis Karlo Haldoninin Mehmanxana sahibesi 1952 Necef bey Vezirovun Yagisdan cixdiq yagmura dusduk 1955 Mehdi Huseynin Alov 1961 Lev Tolstoyun Canli meyit 1968 Huseyn Cavidin Xeyyam 1970 ve Iblis 1983 Semed Vurgunun Insan 1974 Maksim Qorkinin Messanlar 1975 Celil Memmedquluzadenin Deli yigincagi 1978 eserlerine muxtelif janrlarda sehne heyati verib 1945 1951 ci illerde Moskvada Umumittifaq Teatr Seneti Institutunda rejissor tehsili alib Telebe iken Agdam Dovlet Dram Teatrinda Hesen Qasimovun Kur sahilinde pyesini tamasaya hazirlayib 1951 ci ilde Akademik Milli Dram Teatrinda diplom tamasasi kimi Huseyn Muxtarovun Aile namusu Allanin ailesi pyesine sehne qurulusu verib 1952 ci il aprelin 25 de Genc Tamasacilar Teatrina bas rejissor gonderilib ancaq burada tamasa hazirlamayib Ele hemin il oktyabrin 1 de Akademik teatra rejissor goturulub 1964 cu il martin 16 da bu teatra bas rejissor teyin olunub 1958 ci ilde kinostudiyaya ise qebul olunaraq Azerbaycanfilm de cekilen Seher kinolentinde ikinci rejissor kimi calisib Ele hemin il rus dram teatrinda Enver Memmedxanlinin Serqin seheri pyesini tamasaya hazirlayib 1960 ci ilde kinostudiyadan cixaraq yeniden Akademik teatra quruluscu rejissor goturulub Tofiq Kazimov 1960 ci ilde Musiqili Komediya Teatrinda Tofiq Quliyevin Qizil axtaranlar dramaturq Hesen Seyidbeyli operettasma qurulus verib Naxcivan teatrinda Memmedeli Tarverdiyevin Kolgeli dag 1964 Quba teatrinda Rza Sahveledin Qiz qalasi 1961 Sixeli Qurbanovun Eceb ise dusduk 1963 Gence teatrinda Altay Memmedovun Yadindami 1969 dramlarina qurulus verib Tofiq Kazimov uzun iller teatr institutunda aktyor ve rejissor senetinden ders deyib Xalq artistleri Agasadiq Geraybeyli Memmedeli Velixanli Kazim Ziya Eliaga Agayev Zefer Nemetovla birge Ismayil Osmanli barede monoqrafiyalar yazib Cagiris Isiqli yollarda Sefeq Qocaq Polad ve diger pyeslerin muellifidir Metbuatda teatr senetine muxtelif tamasalara aid resenziya ve meqalelerle cixis edib Akademik teatrda siravi rejissor kimi Karlo Haldoninin Mezeli hadise 1952 Mirze Feteli Axundzadenin Lenkeran xaninin veziri Lope de Veqanin Sevilya ulduzu 1953 Deliler 1963 Maksim Qorkinin Vassa Jeleznova 1954 Resul Rzanin Qardaslar Nazim Hikmetin Qeribe adam 1956 Enver Memmedxanlinin Sirvan gozeli 1957 Sixeli Qurbanovun Eceb ise dusduk Aleksis Parnisin Gozillik ve sevgi adasi Afrodita adasi 1961 Viktor Huqonun Mariya Tudor 1962 Sabit Rehmanin Sevimli rollar 1963 pyeslerine sehne tefsiri verib Bas rejissor kimi Akademik teatrda Vilyam Sekspirin Antoni ve Kleopatra 1964 Hamlet 1968 Firtina 1974 Ilyas Efendiyevin Sen hemise menimlesen 1964 Unuda bilmirem 1968 Mehv olmus gundelikler 1969 Baglardan gelen ses 1975 Celil Memmedquluzadenin Oluler 1966 Sixeli Qurbanovun Sensiz 1967 Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Peri cadu 1969 Branislav Nusicin Nazirin xanimi 1970 Sabit Rehmanin Yalan 1965 Kulekler 1970 Bextiyar Vahabzadenin Yagisdan sonra 1971 Yucin O Nilin Qizil 1971 Cefer Cabbarlinin Aydin 1972 Imran Qasimovun Nagil baslananda 1973 Aleksandr Vampilovun Ovlad 1974 Memmed Seid Ordubadinin Qilinc ve qelem 1976 sehnelesdireni ozudur Maqsud Ibrahimbeyovun Umid 1976 Mirze Ibrahimovun Beserin komediyasi ve yaxud Don Juan 1977 Anatoli Safronovun Dasqin Dmitri Asenovun Qizildan qiymetli 1977 Mirze Feteli Axundzadenin Musyo Jordan ve dervis Mesteli sah 1978 Ekrem Eylislinin Qusu ucan budaqlar 1978 Yasti tepe Taufiq el Hakiminin Karixmis sultan 1980 pyeslerini tamasaya hazirlayib Mukafatlari Igidliye gore medali 6 noyabr 1947 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 6 oktyabr 1961 M F Axundov adina Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 1965 Antoni ve Kleopatra Uilyam Sekspir tamasasina gore Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 1 iyun 1974FilmoqrafiyaSeher film 1960 Ucuncu zeng film 2006 Istinadlar 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 18 Rejissor Tofiq Kazimovun 85 illiyi qeyd olunub 2021 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 09 18 2014 08 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 18 Respublikanin incesenet iscilerine Azerbaycan SSR in fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 iyun 1974 cu il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti