Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov (15 (28) oktyabr 1911, Eyvəq (Sərab), Şərqi Azərbaycan ostanı – 17 dekabr 1993, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, dramaturq, ictimai xadim Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945). Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1981), Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1961), laureatı (1951), Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1965), Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1979). Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954–1958), Azərbaycan SSR maarif komissarı və naziri (1942–1947), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri (1948–1954), birinci katibi (1965–1976, 1981–1986), 1937–1991-ci illərdə SSRİ Ali Sovetinin deputatı (fasilələrlə), , Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (3–4-cü, 6–7-ci və 9-cu çağırış) deputatı, SSRİ xalq deputatı (1989).
Mirzə İbrahimov | |
---|---|
13 iyun 1981 – 1986 | |
Əvvəlki | İmran Qasımov |
Sonrakı | İsmayıl Şıxlı |
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin birinci katibi | |
1965 – 1975 | |
Əvvəlki | Mehdi Hüseyn |
Sonrakı | İmran Qasımov |
23 yanvar 1958 – 25 mart 1959 | |
Əvvəlki | Abdulla Bayramov |
Sonrakı | Qəzənfər Cəfərli |
9 mart 1954 – 23 yanvar 1958 | |
Əvvəlki | Nəzər Heydərov |
Sonrakı | İlyas Abdullayev |
1948 – 1954 | |
Əvvəlki | Səməd Vurğun |
Sonrakı | Süleyman Rəhimov |
24 mart 1947 – 27 may 1950 | |
Sədr | Teymur Quliyev |
28 mart 1946 – 24 mart 1947 | |
Əvvəlki | vəzifənin adı dəyişdirilib |
Sonrakı | Məmməd Ələkbərov |
1942 – 28 mart 1946 | |
Əvvəlki | Mirzə Məmmədov |
Sonrakı | vəzifənin adı dəyişdirilib |
8 may 1938 – 1942 | |
Əvvəlki | Davud Rəsulzadə |
Sonrakı | Hacı Rəhimov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 15 (28) oktyabr 1911 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 17 dekabr 1993 (82 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | |
Fəaliyyəti | dramaturq, yazıçı, tərcüməçi, siyasətçi, nasir |
Uşağı | |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mirzə İbrahimov 1911-ci il oktyabrın 28-də İranın Sərab şəhəri yaxınlığındakı Eyvəq kəndində (indiki İran İslam Respublikası, Şərqi Azərbaycan ostanı, Sərab şəhristanı, Şərəbiyan dehistanı, Eyvəq kəndi) anadan olmuşdur. 1918-ci ildə atası və böyük qardaşı ilə Bakıya gəlmişdir. Əvvəlcə anası, sonra isə atası vəfat edəndən sonra kiçik yaşlarından Balaxanı və Zabrat kəndlərində muzdurluq edib çörək pulu qazanmışdır. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1926–1930-cu illərdə Balaxanı fabrik-zavod məktəbində oxumuş və işləmişdir. Bədii yaradıcılığa da Zabrat fəhlə ədəbiyyat dərnəyinin üzvlüyündən başlamışdır.
Fəaliyyəti
Mirzə İbrahimovun "Qazılan buruq" adlı ilk şeiri 1930-cu ildə "Aprel alovları" məcmuəsində dərc olunmuşdur. Bundan sonra dövri mətbuatda şeirləri nəşr olunmuşdur. O, ilk tənqidi, publisist məqalələrini, hekayə və oçerklərini də 30-cu illərdə yazmışdır. 1932-ci ildə beşilliklərin nəhəng tikintilərini və sosialist sənayesinin inkişaf sürətini öyrənmək üçün Ukraynaya — Donbas şaxtalarına, Dnepropetrovsk sənaye müəssisələrinə səfərdə olmuş, "Giqantlar ölkəsində" adlı oçerklər kitabını qələmə almışdır. Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ikiillik hazırlıq şöbəsində təhsil aldıqdan sonra partiya onu Naxçıvan MTS siyasi şöbəsinə — "Sürət" qəzetinin redaktoru vəzifəsinə göndərmişdir (1933). "Həyat" (1935) pyesi bu dövrün bəhrəsidir.
1935–1937-ci illərdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Leninqraddakı Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasında təhsil alan M. İbrahimov görkəmli Azərbaycan yazıçısı Cəlil Məmmədquluzadənin həyatı və fəaliyyətindən bəhs edən namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası təsis olunduqda 34 yaşlı Mirzə İbrahimov akademiyanın ilk seçilən 15 həqiqi üzvündən biri olmuş və daim elmi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1942-ci ildə isə 31 yaşında ikən Azərbaycan Xalq Maarif Komissarı vəzifəsinə təyin olunmuş və 1942–1946-cı illər ərzində Azərbaycan SSR Maarif Naziri və M. F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru, sonra isə XKS-nin incəsənət işləri idarəsinin rəisi kimi ölkədə təhsilin və mədəniyyətin inkişafına səy göstərmişdir.
İkinci dünya müharibəsinin ağır sınaq illərində əsərləri, istərsə də fabrik-zavodlarda, kəndlərdə əsgəri hissələrdə odlu-alovlu çıxışları ilə düşmənə nifrət və qəzəb aşılayırdı. 1941-ci ildə Cənubi Azərbaycanda olarkən "Vətən yolunda" qəzetinin məsul redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 1942-ci ildə Uzaq Şərqdə Xabarovsk, Vladivostok və s. hərbi dairələrdə 416-cı diviziyanın döyüşçüləri ilə görüşlərdə iştirak edir. Bu dövrlərdə əsasən Cənubi Azərbaycan mövzusunda yazdığı hekayə ("Qorxulu səs", "Sənət aşiqləri", "Zəhra", "Yol ayrıcında", "Mələk", "Qaçaq", "Cənub hekayələri" silsiləsi — "On iki dekabr", "Azad", "Tonqal başında", "İztirabın sonu", "İki həyat"), povest ("Xosrov Ruzbeh", "Güləbətin", "Pərvizin həyatı") və romanlarla ("Gələcək gün — (1948), "Böyük dayaq" (1957), "Pərvanə") yanaşı, səhnə əsərlərini qələmə almışdır: "Həyat" (1935), "Madrid" (1937), "Məhəbbət" (1941) pyeslərindən iyirmi il fasilədən sonra "Kəndçi qızı" (1961) (əsər Mirzə Fətəli Axundov adına mükafata layiq görülmüşdür), "Yaxşı adam" (1963) komediyaları, böyük yazıçı və dövlət xadimi Nəriman Nərimanovun həyatı və mübarizəsindən bəhs edən "Közərən ocaqlar" (1967) pyesləri ilə Azərbaycan dramaturgiyasını zənginləşdirir. U.Şekspirin "Kral Lir", "On ikinci gecə, yaxud hər nə istəsəniz", A. N. Ostrovskinin "Quduz pullar", "Müdrik olan hər kəsə kifayətdir sadəlik", A. P.Çexovun "Üç bacı", A. Satramovun "Kişilərə inanmayın", Molyerin "Don Juan" pyeslərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
O, milli filoloji elmi kadrların hazırlanması sahəsində böyük işlər görmüşdür. 20 avqust 1956-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin "Azərbaycan SSR-in dövlət dili haqqında Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasına maddə əlavə edilməsi haqqında qanunu qəbul etməsi bu yüksək dövlət təşkilatının rəhbəri Mirzə İbrahimovun böyük səyləri nəticəsində mümkün olmuşdu. Onun sayəsində Azərbaycan SSR-də fəaliyyət göstərən rus, erməni və gürcü dilli məktəblərdə Azərbaycan dilinin tədrisi qanunlarda rəsmiləşdirildi. Həmçinin onun "Azərbaycan dili dövlət idarələrində" adlı məqaləsində (1956) milli məsələ ilə bağlı tale yüklü problemlər ön mövqeyə çəkilmişdir.
Sovet Həmkarlar İttifaqı Heyətinin tərkibində İranda səfərdə olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Idarə Heyətinin Sədri (1948–1954), birinci katibi (1965–1976), SSRİ Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin katibi (1965–1976), Azərbaycan Respublikası Nazirlər Soveti sədrinin müavini (1947–1950), Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954–1958) vəzifələrində işləmiş, Azərbaycan KP XIV-XXVIII qurultaylarında MK üzvü seçilmişdir. Ümumdünya parlamentlərarası ittifaqın konqresi (Helsinki, 1955; Banqkok, 1956), Ümumdünya sülh tərəfdarları konqresi (Stokholm, 1958) və s. beynəlxalq məclislərin iştirakçısı olmuşdur. O, Sov. İKP XX–XXI və XXIII–XXIV qurultaylarının nümayəndəsi, SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. 1977-ci ildən Asiya və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin sədri kimi dəfələrlə Amerika (Nyu-York), İngiltərə (London), Fransa (Paris), Portuqaliya (Lissabon), Misir (Qahirə, İskəndəriyyə), Kipr (Nikoziya), Suriya (Dəməşq), Zambiya (Lusaka) ölkələrində səfərdə olmuş, Beynəlxalq konqres, sessiya və müşavirələrdə Sovet nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. Onun başçılığı ilə komitə möhkəm sülh uğrunda mübarizə məqsədi ilə Əfqanıstanda, Vyetnamda, Mali adasında və digər ölkələrdə tədbirlər keçirmişdir. BMT-nin apartheyd əleyhinə mübarizə komitəsinin iclasında (Nyu York, 1978) çıxış etmişdir.
Azərbaycan EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda direktorluq etdiyi dövrdə dilçilik və ədəbiyyatşünaslıq elminin yeni, yüksək səviyyədə tədqiqini təşkil etmiş, üçcildlik "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi"nin yaranmasında ciddi əməyi olmuşdur (1946–1954). Sonralar institutda XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi şöbəsinə başçılıq etmiş (1960–1970), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin sədri (1946–1954) və SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin katibi (1965–1975) olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ağsaqqallar Şurasının üzvü seçilmişdir (1991). O çoxcildlik "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur. Onun əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə və bir çox xarici dillərə tərcümə edilmişdir. 3 dəfə Lenin ordeni, Oktyabr inqilabı ordeni və digər orden və medallarla təltif olunmuşdur. Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyatı Şöbəsinin müdiri olmuşdur.
1993-cü il dekabrın 17-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Mükafatları
- Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 14 oktyabr 1981
- "Azərbaycan SSR xalq yazıçısı" fəxri adı — 9 oktyabr 1961
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 17 iyun 1943
- (2-ci dərəcə) — 14 mart 1951 ("Gələcək gün" (1948) romanına görə)
- Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 28 aprel 1965 ("Kəndçi qızı" komediyası üçün)
- — 25 fevral 1946; 28 oktyabr 1967; 14 oktyabr 1981
- — 21 oktyabr 1971
- — 17 aprel 1938
- Beynəlxalq Nehru mükafatı — 1979
Xatirəsi
5 fevral 1996-cı ildə Azərbaycanın xalq yazıçısı, görkəmli ictimai-siyasi xadim Mirzə İbrahimovun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə ilə əlaqədar qərar qəbul edilmişdir..
Əsərlərinin nəşri
- Giqantlar ölkəsi. Bakı: Azərnəşr, 1932, 32 səh.
- Həyat üçün. Bakı: Azərnəşr, 1934, 115 səh.
- Həyat(pyes). Bakı: Azərnəşr, 1937, 107 səh.
- Həyat (pyes). Bakı: Azərnəşr, 1938, 110 səh.
- Böyük demokrat (Molla Nəsrəddin). Bakı: Azərnəşr, 1939, 160 səh.
- Həyat və ədəbiyyat. Bakı: Azərnəşr, 1947, 213 səh.
- Azad. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1949, 20 səh.
- Gələcək üçün. Bakı: Azərnəşr, 1949, 157 səh.
- Gələcək gün (roman). Bakı: Azərnəşr, 1949, 753 səh.
- . Salam sənə Rusiya! Bakı: Azərnəşr, 1950, 87 səh.
- Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 406 səh.
- Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 323 səh.
- Gələcək gün. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
- Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). III c. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
- Azərbaycan dili (məqalələr). Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1957, 74 səh.
- Böyük dayaq (roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 582 səh.
- Sarı sim (xatirələr, məqalələr, oçerklər). Bakı: Azərnəşr, 1958, 301 səh.
- Mədinənin ürəyi (hekayələr). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 213 səh.
- Xəlqilik və realizm cəbhəsindən (məqalələr). Bakı: Azərnəşr, 1961, 524 səh.
- Böyük şairimiz Sabir. Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1962, 38 səh.
- Murovdağın ətəyində (hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 1964, 93 səh.
- Ədəbi qeydlər. Bakı: Azərnəşr, 1970, 299 səh.
- Pərvanə. Bakı: Azərnəşr, 1971, 703 səh.
- Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). IV c. Bakı: Azərnəşr, 1972, 455 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). I c. Bakı: Yazıçı, 1978, 512 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). II c. Bakı: Yazıçı, 1978, 504 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). III c. Bakı: Yazıçı, 1979, 592 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). IV c. Bakı: Yazıçı, 1979, 506 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). V c. Bakı: Yazıçı, 1980, 339 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). VI c. Bakı: Yazıçı, 1981, 376 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). VII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 332 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). VIII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 303 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). IX c. Bakı: Yazıçı, 1982, 664 səh.
- Əsərləri (10 cilddə). X c. Bakı: Yazıçı, 1983, 507 səh.
- (hekayələr və povestlər). Bakı: Yazıçı, 1975, 248 səh.
- Pərvizin həyatı (povestlər və hekayələr). Bakı: Gənclik, 1981, 251 səh.
- Pərvanə (roman). Bakı: Yazıçı, 1984, 703 səh.
- Gələcək gün (roman). Bakı: Gənclik, 1973, 586 səh.
- Gələcək gün (roman). Bakı: Maarif, 1984, 472 səh.
- Niyəsiz, necəsiz bir yazısan sən. Bakı: Yazıçı, 552 səh.
- Anama deyərəm ha! (hekayələr və povestlər). Bakı: Gənclik, 1986, 336 səh.
- Tufanlara kömək edən bir qələm. Bakı: Azərnəşr, 197 səh.
Tərcümələri
(ruscadan)
- N. Q. Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1956, 180 səh.
- N. Q. Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında söhbətlər, roman). Bakı: Gənclik, 1974, 536 səh.
- Ş. Rəşidov. Qaliblər. Bakı: Azərnəşr, 1976, 378 səh.
Haqqında olan ədəbiyyat
- Quliyev E. M. İbrahimov: Ədəbi-estetik görüşlər və sənətkarlıq məsələləri. Bakı: ADPU, 1997, 96 s.
- Anar. Tənha müəllimin son səfəri. Azərbaycan qəzeti, 1994, 2 fevral.
- Mirzə İbrahimovun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı. Azərbaycan qəzeti, 1996, 6 fevral.
- Rəhimqızı S. Bir görüşün xoşbəxtliyi. Xalq qəzeti, 2002, 16 yanvar.
Filmoqrafiya
Xarici keçidlər
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 361.
- . 2016-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-28.
- Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 355.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-07-28.
- http://xezer.libmks.az/home/427-azyrbaycandn-xalq-yazdgdsd-mirzy-dbrahimovun-andm-ggngdgr.html[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-07-29.
- . 2014-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-28.
- . 2015-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-29.
- Yazıçı M. Ə. İbrahimova Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 14 oktyabr 1981-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Yazıçı M. Ə. İbrahimovun Oktyabr Ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 21 oktyabr 1971-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Mirzə İbrahimovun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 fevral 1996-cı il tarixli Sərəncamı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Nadir Bədəlov. "Bizim kino". Həbib İsmayılovun "Böyük dayaq" filmi haqqında. 20.02.2016 [ölü keçid]
Mənbə
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Ejder oglu Ibrahimov 15 28 oktyabr 1911 Eyveq Serab Serqi Azerbaycan ostani 17 dekabr 1993 Baki Azerbaycan yazicisi dramaturq ictimai xadim Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki 1945 Sosialist Emeyi Qehremani 1981 Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1961 Stalin mukafati laureati 1951 Mirze Feteli Axundov adina Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1965 Beynelxalq Nehru mukafati laureati 1979 Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri 1954 1958 Azerbaycan SSR maarif komissari ve naziri 1942 1947 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin sedri 1948 1954 birinci katibi 1965 1976 1981 1986 1937 1991 ci illerde SSRI Ali Sovetinin deputati fasilelerle Azerbaycan SSR Ali Sovetinin 3 4 cu 6 7 ci ve 9 cu cagiris deputati SSRI xalq deputati 1989 Mirze IbrahimovAzerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin sedri13 iyun 1981 1986EvvelkiImran QasimovSonrakiIsmayil SixliAzerbaycan Yazicilar Ittifaqinin Idare Heyetinin birinci katibi1965 1975EvvelkiMehdi HuseynSonrakiImran QasimovAzerbaycan SSR Ali Sovetinin sedri23 yanvar 1958 25 mart 1959EvvelkiAbdulla BayramovSonrakiQezenfer CeferliAzerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri9 mart 1954 23 yanvar 1958EvvelkiNezer HeyderovSonrakiIlyas AbdullayevAzerbaycan Yazicilar Ittifaqinin sedri1948 1954EvvelkiSemed VurgunSonrakiSuleyman RehimovAzerbaycan SSR Nazirler Soveti sedrinin muavini24 mart 1947 27 may 1950SedrTeymur QuliyevAzerbaycan SSR maarif naziri28 mart 1946 24 mart 1947Evvelkivezifenin adi deyisdirilibSonrakiMemmed ElekberovAzerbaycan SSR xalq maarif komissari1942 28 mart 1946EvvelkiMirze MemmedovSonrakivezifenin adi deyisdirilibAzerbaycan SSR Xalq Komissarlari Soveti yaninda Incesenet Isleri Idaresinin reisi8 may 1938 1942EvvelkiDavud ResulzadeSonrakiHaci RehimovSexsi melumatlarDogum tarixi 15 28 oktyabr 1911Dogum yeri Eyveq Serab Sarab sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 17 dekabr 1993 1993 12 17 82 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiFealiyyeti dramaturq yazici tercumeci siyasetci nasirUsagi Sevda IbrahimovaTeltifleri 1981 1981 1967 1946 1971 1938 1961 1951 1965 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMirze Ibrahimov 1911 ci il oktyabrin 28 de Iranin Serab seheri yaxinligindaki Eyveq kendinde indiki Iran Islam Respublikasi Serqi Azerbaycan ostani Serab sehristani Serebiyan dehistani Eyveq kendi anadan olmusdur 1918 ci ilde atasi ve boyuk qardasi ile Bakiya gelmisdir Evvelce anasi sonra ise atasi vefat edenden sonra kicik yaslarindan Balaxani ve Zabrat kendlerinde muzdurluq edib corek pulu qazanmisdir Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra 1926 1930 cu illerde Balaxani fabrik zavod mektebinde oxumus ve islemisdir Bedii yaradiciliga da Zabrat fehle edebiyyat derneyinin uzvluyunden baslamisdir FealiyyetiMirze Ibrahimovun yasadigi evin fasadina vurulmus barelyef Mirze Ibrahimovun Qazilan buruq adli ilk seiri 1930 cu ilde Aprel alovlari mecmuesinde derc olunmusdur Bundan sonra dovri metbuatda seirleri nesr olunmusdur O ilk tenqidi publisist meqalelerini hekaye ve ocerklerini de 30 cu illerde yazmisdir 1932 ci ilde besilliklerin neheng tikintilerini ve sosialist senayesinin inkisaf suretini oyrenmek ucun Ukraynaya Donbas saxtalarina Dnepropetrovsk senaye muessiselerine seferde olmus Giqantlar olkesinde adli ocerkler kitabini qeleme almisdir Azerbaycan Dovlet Elmi Tedqiqat Institutunun ikiillik hazirliq sobesinde tehsil aldiqdan sonra partiya onu Naxcivan MTS siyasi sobesine Suret qezetinin redaktoru vezifesine gondermisdir 1933 Heyat 1935 pyesi bu dovrun behresidir 1935 1937 ci illerde SSRI Elmler Akademiyasinin Leninqraddaki Serqsunasliq Institutunun aspiranturasinda tehsil alan M Ibrahimov gorkemli Azerbaycan yazicisi Celil Memmedquluzadenin heyati ve fealiyyetinden behs eden namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 1945 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasi tesis olunduqda 34 yasli Mirze Ibrahimov akademiyanin ilk secilen 15 heqiqi uzvunden biri olmus ve daim elmi fealiyyetle mesgul olmusdur 1942 ci ilde ise 31 yasinda iken Azerbaycan Xalq Maarif Komissari vezifesine teyin olunmus ve 1942 1946 ci iller erzinde Azerbaycan SSR Maarif Naziri ve M F Axundov adina Azerbaycan Dovlet Opera ve Balet Teatrinin direktoru sonra ise XKS nin incesenet isleri idaresinin reisi kimi olkede tehsilin ve medeniyyetin inkisafina sey gostermisdir Ikinci dunya muharibesinin agir sinaq illerinde eserleri isterse de fabrik zavodlarda kendlerde esgeri hisselerde odlu alovlu cixislari ile dusmene nifret ve qezeb asilayirdi 1941 ci ilde Cenubi Azerbaycanda olarken Veten yolunda qezetinin mesul redaktoru vezifesinde islemisdir 1942 ci ilde Uzaq Serqde Xabarovsk Vladivostok ve s herbi dairelerde 416 ci diviziyanin doyusculeri ile goruslerde istirak edir Bu dovrlerde esasen Cenubi Azerbaycan movzusunda yazdigi hekaye Qorxulu ses Senet asiqleri Zehra Yol ayricinda Melek Qacaq Cenub hekayeleri silsilesi On iki dekabr Azad Tonqal basinda Iztirabin sonu Iki heyat povest Xosrov Ruzbeh Gulebetin Pervizin heyati ve romanlarla Gelecek gun 1948 Boyuk dayaq 1957 Pervane yanasi sehne eserlerini qeleme almisdir Heyat 1935 Madrid 1937 Mehebbet 1941 pyeslerinden iyirmi il fasileden sonra Kendci qizi 1961 eser Mirze Feteli Axundov adina mukafata layiq gorulmusdur Yaxsi adam 1963 komediyalari boyuk yazici ve dovlet xadimi Neriman Nerimanovun heyati ve mubarizesinden behs eden Kozeren ocaqlar 1967 pyesleri ile Azerbaycan dramaturgiyasini zenginlesdirir U Sekspirin Kral Lir On ikinci gece yaxud her ne isteseniz A N Ostrovskinin Quduz pullar Mudrik olan her kese kifayetdir sadelik A P Cexovun Uc baci A Satramovun Kisilere inanmayin Molyerin Don Juan pyeslerini Azerbaycan diline tercume etmisdir O milli filoloji elmi kadrlarin hazirlanmasi sahesinde boyuk isler gormusdur 20 avqust 1956 ci ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Azerbaycan SSR in dovlet dili haqqinda Azerbaycan SSR in Konstitusiyasina madde elave edilmesi haqqinda qanunu qebul etmesi bu yuksek dovlet teskilatinin rehberi Mirze Ibrahimovun boyuk seyleri neticesinde mumkun olmusdu Onun sayesinde Azerbaycan SSR de fealiyyet gosteren rus ermeni ve gurcu dilli mekteblerde Azerbaycan dilinin tedrisi qanunlarda resmilesdirildi Hemcinin onun Azerbaycan dili dovlet idarelerinde adli meqalesinde 1956 milli mesele ile bagli tale yuklu problemler on movqeye cekilmisdir Sovet Hemkarlar Ittifaqi Heyetinin terkibinde Iranda seferde olmusdur Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin Sedri 1948 1954 birinci katibi 1965 1976 SSRI Yazicilar Ittifaqi idare heyetinin katibi 1965 1976 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Soveti sedrinin muavini 1947 1950 Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri 1954 1958 vezifelerinde islemis Azerbaycan KP XIV XXVIII qurultaylarinda MK uzvu secilmisdir Umumdunya parlamentlerarasi ittifaqin konqresi Helsinki 1955 Banqkok 1956 Umumdunya sulh terefdarlari konqresi Stokholm 1958 ve s beynelxalq meclislerin istirakcisi olmusdur O Sov IKP XX XXI ve XXIII XXIV qurultaylarinin numayendesi SSRI Ali Sovetinin deputati secilmisdir 1977 ci ilden Asiya ve Afrika olkeleri ile Sovet Hemreylik Komitesinin sedri kimi defelerle Amerika Nyu York Ingiltere London Fransa Paris Portuqaliya Lissabon Misir Qahire Iskenderiyye Kipr Nikoziya Suriya Demesq Zambiya Lusaka olkelerinde seferde olmus Beynelxalq konqres sessiya ve musavirelerde Sovet numayende heyetinin bascisi olmusdur Onun basciligi ile komite mohkem sulh ugrunda mubarize meqsedi ile Efqanistanda Vyetnamda Mali adasinda ve diger olkelerde tedbirler kecirmisdir BMT nin apartheyd eleyhine mubarize komitesinin iclasinda Nyu York 1978 cixis etmisdir Azerbaycan EA Nizami adina Dil ve Edebiyyat Institutunda direktorluq etdiyi dovrde dilcilik ve edebiyyatsunasliq elminin yeni yuksek seviyyede tedqiqini teskil etmis uccildlik Azerbaycan edebiyyati tarixi nin yaranmasinda ciddi emeyi olmusdur 1946 1954 Sonralar institutda XIX esr Azerbaycan edebiyyati tarixi sobesine basciliq etmis 1960 1970 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi idare heyetinin sedri 1946 1954 ve SSRI Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin katibi 1965 1975 olmusdur Azerbaycan Yazicilar Birliyi Agsaqqallar Surasinin uzvu secilmisdir 1991 O coxcildlik Azerbaycan edebiyyati tarixinin redaksiya heyetinin uzvu olmusdur Onun eserleri kecmis SSRI xalqlarinin dillerine ve bir cox xarici dillere tercume edilmisdir 3 defe Lenin ordeni Oktyabr inqilabi ordeni ve diger orden ve medallarla teltif olunmusdur Omrunun axirinadek Azerbaycan EA Nizami adina Edebiyyat Institutunun Cenubi Azerbaycan Edebiyyati Sobesinin mudiri olmusdur 1993 cu il dekabrin 17 de Bakida vefat etmis Fexri Xiyabanda defn olunmusdur MukafatlariSosialist Emeyi Qehremani 14 oktyabr 1981 Azerbaycan SSR xalq yazicisi fexri adi 9 oktyabr 1961 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 17 iyun 1943 Stalin mukafati 2 ci derece 14 mart 1951 Gelecek gun 1948 romanina gore Mirze Feteli Axundov adina Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 28 aprel 1965 Kendci qizi komediyasi ucun Lenin ordeni 25 fevral 1946 28 oktyabr 1967 14 oktyabr 1981 Oktyabr Inqilabi ordeni 21 oktyabr 1971 Qirmizi Emek Bayragi ordeni 17 aprel 1938 Beynelxalq Nehru mukafati 1979Xatiresi5 fevral 1996 ci ilde Azerbaycanin xalq yazicisi gorkemli ictimai siyasi xadim Mirze Ibrahimovun xatiresini ebedilesdirmek meqsedile ile elaqedar qerar qebul edilmisdir Eserlerinin nesriGiqantlar olkesi Baki Azernesr 1932 32 seh Heyat ucun Baki Azernesr 1934 115 seh Heyat pyes Baki Azernesr 1937 107 seh Heyat pyes Baki Azernesr 1938 110 seh Boyuk demokrat Molla Nesreddin Baki Azernesr 1939 160 seh Heyat ve edebiyyat Baki Azernesr 1947 213 seh Azad Baki Usaqgencnesr 1949 20 seh Gelecek ucun Baki Azernesr 1949 157 seh Gelecek gun roman Baki Azernesr 1949 753 seh Salam sene Rusiya Baki Azernesr 1950 87 seh Secilmis eserleri dord cildde I c Baki Azernesr 1954 406 seh Secilmis eserleri dord cildde II c Baki Azernesr 1954 323 seh Gelecek gun Baki Azernesr 1956 622 seh Secilmis eserleri dord cildde III c Baki Azernesr 1956 622 seh Azerbaycan dili meqaleler Baki Azerb SSR EA Nesriyyati 1957 74 seh Boyuk dayaq roman Baki Usaqgencnesr 1957 582 seh Sari sim xatireler meqaleler ocerkler Baki Azernesr 1958 301 seh Medinenin ureyi hekayeler Baki Usaqgencnesr 1961 213 seh Xelqilik ve realizm cebhesinden meqaleler Baki Azernesr 1961 524 seh Boyuk sairimiz Sabir Baki Azerb SSR EA Nesriyyati 1962 38 seh Murovdagin eteyinde hekayeler Baki Azernesr 1964 93 seh Edebi qeydler Baki Azernesr 1970 299 seh Pervane Baki Azernesr 1971 703 seh Secilmis eserleri dord cildde IV c Baki Azernesr 1972 455 seh Eserleri 10 cildde I c Baki Yazici 1978 512 seh Eserleri 10 cildde II c Baki Yazici 1978 504 seh Eserleri 10 cildde III c Baki Yazici 1979 592 seh Eserleri 10 cildde IV c Baki Yazici 1979 506 seh Eserleri 10 cildde V c Baki Yazici 1980 339 seh Eserleri 10 cildde VI c Baki Yazici 1981 376 seh Eserleri 10 cildde VII c Baki Yazici 1981 332 seh Eserleri 10 cildde VIII c Baki Yazici 1981 303 seh Eserleri 10 cildde IX c Baki Yazici 1982 664 seh Eserleri 10 cildde X c Baki Yazici 1983 507 seh hekayeler ve povestler Baki Yazici 1975 248 seh Pervizin heyati povestler ve hekayeler Baki Genclik 1981 251 seh Pervane roman Baki Yazici 1984 703 seh Gelecek gun roman Baki Genclik 1973 586 seh Gelecek gun roman Baki Maarif 1984 472 seh Niyesiz necesiz bir yazisan sen Baki Yazici 552 seh Anama deyerem ha hekayeler ve povestler Baki Genclik 1986 336 seh Tufanlara komek eden bir qelem Baki Azernesr 197 seh Tercumeleri ruscadan N Q Cernisevski Ne etmeli Yeni adamlar haqqinda roman Baki Usaqgencnesr 1956 180 seh N Q Cernisevski Ne etmeli Yeni adamlar haqqinda sohbetler roman Baki Genclik 1974 536 seh S Residov Qalibler Baki Azernesr 1976 378 seh Haqqinda olan edebiyyatQuliyev E M Ibrahimov Edebi estetik gorusler ve senetkarliq meseleleri Baki ADPU 1997 96 s Anar Tenha muellimin son seferi Azerbaycan qezeti 1994 2 fevral Mirze Ibrahimovun xatiresinin ebedilesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin serencami Azerbaycan qezeti 1996 6 fevral Rehimqizi S Bir gorusun xosbextliyi Xalq qezeti 2002 16 yanvar FilmoqrafiyaBoyuk dayaq film 1962 Xarici kecidlerhttp www kultur gov tr TR Tempdosyalar 109865 mirzeibrahimov pdf olu kecid http telebexeber azeriblog com 2009 05 16 mirze ibrahimov olu kecid IstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә IV ҹild Eldәҝәz Itabira Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1980 S 361 2016 03 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 28 Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 355 Arxivlenmis suret 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2014 07 28 http xezer libmks az home 427 azyrbaycandn xalq yazdgdsd mirzy dbrahimovun andm ggngdgr html olu kecid Arxivlenmis suret 2016 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2014 07 29 2014 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 28 2015 04 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 29 Yazici M E Ibrahimova Sosialist Emeyi Qehremani adi verilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 14 oktyabr 1981 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Yazici M E Ibrahimovun Oktyabr Ordeni ile teltif edilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 21 oktyabr 1971 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Mirze Ibrahimovun xatiresinin ebedilesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 5 fevral 1996 ci il tarixli Serencami 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Nadir Bedelov Bizim kino Hebib Ismayilovun Boyuk dayaq filmi haqqinda 20 02 2016 olu kecid MenbeXamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Xarici kecidlerVikianbarda Mirze Ibrahimov ile elaqeli mediafayllar var