İsmayıl Qəhrəman oğlu Şıxlı (22 mart 1919, İkinci Şıxlı, Gəncə quberniyası – 26 iyul 1995, Bakı) — Azərbaycanlı nasir, ədəbiyyatşünas, publisist, yazıçı, pedaqoq, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1949), Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1984), Azərbaycan SSR komsomolu mükafatı laureatı (1976), filologiya elmləri namizədi (1954), Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı (1986, 1990), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri (1986–1987), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Ağsaqqallar Şurasının sədri (1991), M.F.Axundov adına ədəbi mükafat laureatı (1991).
İsmayıl Şıxlı | |
---|---|
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin birinci katibi | |
23 may 1986 – 18 iyun 1987 | |
Əvvəlki | Mirzə İbrahimov |
Sonrakı | Anar |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | İsmayıl Qəhrəman oğlu Şıxlinski |
Doğum tarixi | 22 mart 1919 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 26 iyul 1995 (76 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | yazıçı, şair, pedaqoq |
Uşaqları | |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi | |
| |
Təltifləri | |
Həyatı
İsmayıl Şıxlı 1919-cu il martın 22-dəQazax qəzasının İkinci Şıxlı kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1928-ci ildə Qazax qəzasının Kosalar kənd orta məktəbinə daxil olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1934–1936-cı illərdə Qazax Pedaqoji Texnikumunda oxumuşdur. Texnikumda təhsil alarkən 1935-ci ildə Lenin komsomolu sıralarına daxil olmuşdur. Qazax Pedaqoji Texnikomunu bitirdikdən sonra 1936–1937-ci illərdə Kosalar kənd orta məktəbində müəllimlik etmişdir. Daha sonra 1937-ci ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat fakültəsində oxumuş və 1941-ci ildə ali təhsilini bitirmişdir.
İkinci dünya müharibəsi dövründə sovet ordusu tərkibində ön cəbhələrdə (Şimali Qafqaz, Krım, III Belorusiya cəbhəsi və Şərqi Prussiya istiqamətində döyüşən orduda sıravi əsgər) olmuşdur. Tərxis edildikdən sonra altı ay Kosalar kənd məktəbində tədris hissə müdiri işləmişdir (1946). Azərbaycan Pedaqoji İnstitunun filologiya fakültəsində aspirant (1946–1949), müəllim, baş müəllim olmuş, xarici ölkələr ədəbiyyatı kafedrasının müdiri, bir müddət Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi (1965–1968) kimi çalışmısdır. "Azərbaycan" jurnalında baş redaktor (1976–1978), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi (1981–1987), SSRİ Yazıçılar İttifaqının katibi (1981–1987) olmuşdur. 1986-cı ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri seçilmişdir. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Ağsaqqallar Şurasının sədri seçilmişdir (1991).
Ədəbi yaradıcılığı
İlk mətbuat əsəri "Quşlar" şeiri 1938-ci ildə "Ədəbiyyat" qəzetində dərc olunmuşdur. Ədəbi yaradıcılığa 1947-ci ildə "İnqilab və mədəniyyət" jurnalında çap etdirdiyi "Həkimin nağılı" hekayəsi ilə başlamışdır. Bundan sonra dövri mətbuatda müntəzəm çıxış etmişdir. Əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
İctimai işlərdə fəal çalışmışdır. Bakı zəhmətkeş deputatları Sovetinin deputatı (1967–1969, 1983), Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı (1986–1995), Azərbaycan KP Bakı şəhər komitəsinin (1968–1970), Azərbaycan KP MK-nın (1986–1990), rəyasət heyətinin, SSRİ Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin üzvü seçilmişdir. 26 noyabr 1991-ci ildə təşkil edilən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasının tərkibinə daxil edilmişdir. Xidmətlərinə görə " (1945), " (1971), "979), II dərəcəli " (1985) ordenləri və medallarla təltif edilmişdir. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanını (1973) və Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordenini almışdır (04.07.1994).
Vəfatı
1995-ci il iyulun 26-da Bakıda vəfat etmiş, Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Xatirəsi
1997-ci ildə İsmayıl Şıxlının anadan olmasının 80 illiyinə Ziya Şıxlinski tərəfindən çəkilmiş "Azanfilm" istehsalı Ayrılan yollar adlı qısametrajlı sənədli film həsr olunmuşdur.
28 yanvar 2019-cu ildə Azərbaycan prezidenti İsmayıl Şıxlının 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır.
Əsərləri
|
|
|
Tərcümələri
(türkcə və ruscadan)
- XIX əsr xarici ədəbiyyat tarixi. Bakı: Maarif, 1964, 654 səh.
- Mopassan Gi De. Hekayələr və novellalar. Bakı: Yazıçı, 1980, 182 səh. (şərikli).
- Əziz Nesin. Futbol kralı. Bakı: Gənclik, 1988, 333 səh. (şərikli).
İstinadlar
- "Səda — Novruzda dünyaya gələn görkəmli şəxsiyyətlər (22.03.2016)". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-03-22.
- "Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının təşkil edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 26 noyabr 1991-ci il tarixli, 276-XP nömrəli Qərarı. e-qanun.az 2022-04-01 at the Wayback Machine (az.)
- İ.Q.Şıxlılnskinin (İsmayıl Şıxlının) "Şöhrət" ordеni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 4 iyul 1994-cü il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- President.Az. "İsmayıl Şıxlının 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 28.01.2019. 2021-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-28.
Xarici keçidlər
- Dəli Kür. İsmayıl Şıxlı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ismayil Qehreman oglu Sixli 22 mart 1919 Ikinci Sixli Gence quberniyasi 26 iyul 1995 Baki Azerbaycanli nasir edebiyyatsunas publisist yazici pedaqoq ssenarist Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu 1949 Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1984 Azerbaycan SSR komsomolu mukafati laureati 1976 filologiya elmleri namizedi 1954 Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin deputati 1986 1990 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin sedri 1986 1987 Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Agsaqqallar Surasinin sedri 1991 M F Axundov adina edebi mukafat laureati 1991 Ismayil SixliAzerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin birinci katibi23 may 1986 18 iyun 1987EvvelkiMirze IbrahimovSonrakiAnarSexsi melumatlarDogum adi Ismayil Qehreman oglu SixlinskiDogum tarixi 22 mart 1919 1919 03 22 Dogum yeri Ikinci Sixli Qazax qezasi Gence quberniyasi AXCVefat tarixi 26 iyul 1995 1995 07 26 76 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Azerbaycan Xalq CebhesiTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutu 1941 Qazax Muellimler SeminariyasiFealiyyeti yazici sair pedaqoqUsaqlari Elcin Sixli Ferrux SixlinskiHerbi xidmetDoyusler Boyuk Veten muharibesiElmi fealiyyetiElmi derecesi filologiya elmleri doktoruTeltifleriHeyatiIsmayil Sixli 1919 cu il martin 22 deQazax qezasinin Ikinci Sixli kendinde muellim ailesinde anadan olmusdur 1928 ci ilde Qazax qezasinin Kosalar kend orta mektebine daxil olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra 1934 1936 ci illerde Qazax Pedaqoji Texnikumunda oxumusdur Texnikumda tehsil alarken 1935 ci ilde Lenin komsomolu siralarina daxil olmusdur Qazax Pedaqoji Texnikomunu bitirdikden sonra 1936 1937 ci illerde Kosalar kend orta mektebinde muellimlik etmisdir Daha sonra 1937 ci ilde V I Lenin adina Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunun dil ve edebiyyat fakultesinde oxumus ve 1941 ci ilde ali tehsilini bitirmisdir Ikinci dunya muharibesi dovrunde sovet ordusu terkibinde on cebhelerde Simali Qafqaz Krim III Belorusiya cebhesi ve Serqi Prussiya istiqametinde doyusen orduda siravi esger olmusdur Terxis edildikden sonra alti ay Kosalar kend mektebinde tedris hisse mudiri islemisdir 1946 Azerbaycan Pedaqoji Institunun filologiya fakultesinde aspirant 1946 1949 muellim bas muellim olmus xarici olkeler edebiyyati kafedrasinin mudiri bir muddet Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin katibi 1965 1968 kimi calismisdir Azerbaycan jurnalinda bas redaktor 1976 1978 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin birinci katibi 1981 1987 SSRI Yazicilar Ittifaqinin katibi 1981 1987 olmusdur 1986 ci ilde Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin sedri secilmisdir Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Agsaqqallar Surasinin sedri secilmisdir 1991 Edebi yaradiciligi Ilk metbuat eseri Quslar seiri 1938 ci ilde Edebiyyat qezetinde derc olunmusdur Edebi yaradiciliga 1947 ci ilde Inqilab ve medeniyyet jurnalinda cap etdirdiyi Hekimin nagili hekayesi ile baslamisdir Bundan sonra dovri metbuatda muntezem cixis etmisdir Eserleri kecmis SSRI ve xarici olke xalqlarinin dillerine tercume olunmusdur Ictimai siyasi fealiyyeti Ictimai islerde feal calismisdir Baki zehmetkes deputatlari Sovetinin deputati 1967 1969 1983 Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin deputati 1986 1995 Azerbaycan KP Baki seher komitesinin 1968 1970 Azerbaycan KP MK nin 1986 1990 reyaset heyetinin SSRI Yazicilar Ittifaqi idare heyetinin uzvu secilmisdir 26 noyabr 1991 ci ilde teskil edilen Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin Milli Surasinin terkibine daxil edilmisdir Xidmetlerine gore Qizil Ulduz 1945 Seref nisani 1971 Qirmizi emek bayragi 1979 II dereceli Boyuk Veten muharibesi 1985 ordenleri ve medallarla teltif edilmisdir Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermanini 1973 ve Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordenini almisdir 04 07 1994 Vefati 1995 ci il iyulun 26 da Bakida vefat etmis Fexri xiyabanda defn olunmusdur Xatiresi1997 ci ilde Ismayil Sixlinin anadan olmasinin 80 illiyine Ziya Sixlinski terefinden cekilmis Azanfilm istehsali Ayrilan yollar adli qisametrajli senedli film hesr olunmusdur 28 yanvar 2019 cu ilde Azerbaycan prezidenti Ismayil Sixlinin 100 illik yubileyinin qeyd edilmesi haqqinda serencam imzalamisdir EserleriYeter Aslanova Baki Usaqgencnesr 1949 36 seh Kerc sularinda hekayeler Baki Azernesr 1950 139 seh Daglar seslenir Baki Usaqgencnesr 1951 128 seh Daskesen ocerk Baki Usaqgencnesr 1953 44 seh Baki Usaqgencnesr 1957 260 seh Deli Kur roman Baki Genclik 1968 448 seh XVIII esr xarici edebiyyat tarixi Baki 1970 150 seh serikli Secilmis eserler iki cildde I c Baki Azernesr 1971 365 seh Cebhe yollari Baki Genclik 1985 188 seh Secilmis eserler iki cildde II c Baki Azernesr 1971 444 seh XX esr xarici edebiyyat tarixi Baki Maarif 1974 256 seh Menim reqibim Baki Genclik 1975 192 seh Deli Kur roman Baki Genclik 1977 408 seh Xatireye donmus iller Baki Yazici 1980 368 seh Deli Kur roman Baki Yazici 1982 436 seh Deli Kur roman Baki Yazici 1983 436 seh Meni itirmeyin Baki Genclik 1984 364 seh Secilmis eserleri iki cildde I c Baki Azernesr 1986 480 seh Secilmis eserleri iki cildde II c Baki Azernesr 1986 477 seh Daim axtarisda meqaleler publisist cixislar Baki Yazici 1988 358 seh Namerd gullesi hekayeler Baki Yazici 1991 230 seh nesr edebi tenqid publisistika Baki Genclik 1992 270 seh Olen dunyam roman Baki Azernesr 1995 150 seh Tercumeleri turkce ve ruscadan XIX esr xarici edebiyyat tarixi Baki Maarif 1964 654 seh Mopassan Gi De Hekayeler ve novellalar Baki Yazici 1980 182 seh serikli Eziz Nesin Futbol krali Baki Genclik 1988 333 seh serikli Istinadlar Seda Novruzda dunyaya gelen gorkemli sexsiyyetler 22 03 2016 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2016 03 22 Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Milli Surasinin teskil edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin 26 noyabr 1991 ci il tarixli 276 XP nomreli Qerari e qanun az 2022 04 01 at the Wayback Machine az I Q Sixlilnskinin Ismayil Sixlinin Sohret ordeni ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 4 iyul 1994 cu il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti President Az Ismayil Sixlinin 100 illik yubileyinin qeyd edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az President az 28 01 2019 2021 10 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 28 Xarici kecidlerDeli Kur Ismayil SixliHemcinin bax