Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Pedaqoji təhsil – ümumtəhsil və ixtisas məktəblərində, tədris-tərbiyə müəssisələrində təlim-tərbiyə işi üçün tələb olunan ixtisaslı kadrların hazırlanması sistemi.
Əsas pedaqoji anlayışlar
Pedaqoji fəaliyyət böyüməkdə olan nəslin tərbiyəsi ilə məşğul olan ictimai əhəmiyyətli peşəkar fəaliyyətdir. O, təhsil prosesi çərçivəsində baş verir və məktəbəqədər yaşlı uşaqların şəxsiyyətinin tərbiyəsi, inkişafı üçün münasib şəraitin yaradılmasına yönəldilmişdir. Pedaqoji fəaliyyət yalnız uşağa müəyyən bilik və bacarıq ehtiyatı vermək deyil, həm də ona mənimsənilmiş həyat təcrübəsindən istifadə etmək qabiliyyətini inkişaf etdirmək imkanı da verir. Çoxəsrlik tarixə malik olan pedaqoji terminologiya bir sıra elmlərin qarşılıqlı təsiri ilə inkişaf edərək zənginləşmiş və pedaqoji anlayışlar sistemini yaratmışdır. Pedaqogika varlığı anlayışlar formasında mənimsəyən elmdir. Pedaqogika anlayışlar vasitəsilə öz obyektinə, predmetinə aid olan hadisələri və prosesləri təsvir və izah edir, elmi ümumiləşdirmələr aparır. Hazırda pedaqogikanın əsas anlayışları aşağıdakılardır:
Təlim ikitərəfli pеdaqоji prоsеs olduğundan öyrədənlə öyrənənlər arasında qarşılıqlı, məqsədyönlü, planlı, mütəşəkküil pedaqoji fəaliyyət mövcuddur. Təlim həm təhsilləndirici, həm tərbiyəedici, həm də inkişafetdirici vəzifələri kompleks həyata keçirir. Tərbiyə şüur və davranışın istənilən şəkilə salınması üçün yaşlı nəslin əldə etdiyi bilik, bacarıq və təcrübənin məqsədyönlü, planlı, ardıcıl olaraq yetişən gənc nəslə aşılanması və öyrədilməsidir. Tərbiyə – şəxsiyyətin məqsədyönlü, ardıcıl və sistemli olaraq formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi prosesidir. Tərbiyənin məqsədi: Mənəvi zənginliyi, əxlaqi saflığı, fiziki kamilliyi özündə ahəngdar surətdə birləĢdirən hərtərəfli inkiĢaf etmiĢ Ģəxsiyyət formalaĢdırmaqdır. Təhsil isə təlim və tərbiyə prosesində meydana gələn nəticə və dəyərdir. Demək, təhsil, həm proses, həm nəticə, həm də dəyərdir. Təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunda yazılmışdır: “Təhsil – sistemləşdirilmiş bilik, bacarıq, təcrübə və vərdişlərin mənimsənilməsi prosesi və onun nəticəsidir”. Təhsil gеniş anlayışdır. Оnun bütün səviyyələri və sahələri – məktəbəqədər təhsil, ibtidai təhsil, оrta təhsil, tam orta təhsil, оrta iхtisas təhsili, peşə ixtisas təhsili, ali təhsil, magistr təhsili, doktorantura təhsili (səviyyələr), pedaqoji təhsil, tibbi təhsil, hərbi təhsil, dini təhsil, texniki təhsil, hüquqi təhsil, psixoloji təhsil (sahələr) təhsilin ümumi anlayışına daxildir. Pedaqoji proses məqsədyönlü təşkli edilmiş təhsilləndirici və inkişafetdirici istiqamətə yönəlmiş tərbiyə olunan və tərbiyə edənin qarşılıqlı fəaliyyətidir. Pedaqoji proses – təlim, tərbiyə, təhsil və inkişafın vəhdətidir. Tamlıq, ümumilik, vahidlik, dinamiklik pedaqoji prosesin səciyyəvi xüsusiyyətləridir.
Pedaqoji təhsilin proqram və standartları
Pedaqoji hazırlığın proqramları pedaqogika sahəsində fundamental bilikləri formalaşdırmalı, hər bir müəllim üçün vacib olan pedaqoji bacarıq və vərdişləri aşılamalıdır. Proqramlar pedaqoji təfəkkürü formalaşdırmalı, pedaqoji mədəniyyət və dünyagörüşü zənginləşdirməlidir. Proqramların standartlaşdırılması pedaqoji təhsilin effektivliyini ölçməyə imkan verməlidir. Dünyanın aparıcı ölkələrində pedaqoji təhsil proqramlarının standartları probleminə birmənalı yanaşma mövcud deyil. Təhsil sistemi inkişaf etmiş ölkələrdə müəllim hazırlayan ali məktəblərdə “Pedaqogika” elminə hansı səviyyədə yer verilir?
Amerika Birləşmiş Ştatları
Albert Eynşteyn “Pedaqoqlar və pedaqogika” məktubunda yazırdı: “Onsuz da dünyada, xüsusilə də Amerika məktəblərində pedaqogika kifayət qədərdir”. Kiçik araşdırmamız böyük fizikin sözlərini təsdiqləyir. Bu ölkədə 4-5 illik müəllim hazırlığı proqramının 1-ci və 2-ci ilində ümumtəhsil tsiklində riyaziyyatla yanaşı, humanitar fənlərin, iqtisadiyyat, fəlsəfə, ədəbiyyat, tarix, politologiya, sosiologiya və s. tədrisinə üstünlük verilir. Yuxarı kurslarda ümumi pedaqoji psixologiya, uşağın inkişaf psixologiyası, təhsilin əsasları, tərbiyənin fəlsəfəsi, pedaqogikanın tarixi, pedaqoji sosiologiya, müqayisəli pedaqogika, öyrətmək metodları, pedaqoji etika tədris olunur. Bu fənlər təhsil müddətinin 30-35 faizini təşkil edir. Amerikada pedaqoji təcrübəyə 4-5 həftə vaxt ayrılır.
ABŞ-da pedaqoji təhsilin özəyini 6 standart təşkil edir. Standartlar bu məqamları ehtiva edirlər: bilik, gələcək müəllimin bacarıqları, diaqnostika sistemi, monitorinq və qiymətləndirmə, pedaqoji təcrübə, təkmilləşmə, əməyin keyfiyyəti və müəllimlərin peşəkar inkişafı, idarəetmə və material resursları.
Bu ölkədə pedaqoji təhsilin zəif yeri nədən ibarətdir? Pedaqoji fakültələrin məzunları 2-3 il işlədikdən sonra məktəbi tərk edirlər. Onların peşələrinə maraqlarını artırmaq üçün layihələr həyata keçirilir. Tələbələr könüllülük əsasında praktik müəllim fəaliyyəti ilə məşğul olurlar.
“Amerika-2000” proqramında məktəb siyasətinin yeni strateji məqsədləri müəyyənləşdirildi. Yeni nəsil müəllim yetişdirmək qarşıya məqsəd qoyuldu. “Bir uşaq belə kənarda qalmamalıdır” prezident aktına görə, təkmilləşməsini təsdiqləməyən bir müəllimə belə məktəbdə yer olmamalıdır. Bu sənədin ortaya çıxmasından 4 il sonra vəziyyət istənilən kimi dəyişmədi. “Pedaqoji trest” Tədqiqat Mərkəzi aşkarladı ki, 24 faizə yaxın məktəb müəllimi pedaqoji fakultələrdə onlara keçilən dərsləri öyrənməyib.
Rusiya
2013-cü ildən bu ölkədə “Tətbiqi pedaqoji bakalavriat proqramı” tətbiq olunur. Proqrama yeni sosial reallığı əks etdirən kurs və mövzular daxil edilir. Müəllimlərin hazırlığı proqramına fəlsəfə, sosiologiya, antropologiya, etikadan kurslar daxil edilir. Müxtəlif tipli ali məktəblərdə pedaqoji təhsilin proqramlarında xüsusi özəllik mövcuddur. Universitetlərdə psixoloji-pedaqoji hazırlıqlarda əsas dayaq ümumi akademik biliklərin üzərinə düşür. Rusiyada pedaqoji təhsilin faktiki olaraq 3 növ standartı mövcuddur: ali məktəbin fəaliyyətinin standartı (məsələn, elmlər namizədləri və elmlər doktorlarının faizi), bütün ixtisaslar üçün eyni olan ümumtəhsil standartları və tələbələrin hər bir ixtisas üzrə kompetensiyalarının standartı. Pedaqoji praktika müəllim hazırlığının ənənəvi komponentidir. Rusiyanın tanınmış Moskva Dövlət Pedaqoji Universitetinə diqqət edək: ibtidai təhsil fakultəsində fasiləsiz pedaqoji təcrübə bütün il boyu davam edir.
Böyük Britaniya
Britaniya ali məktəblərində tədris fənləri bloklarda birləşirlər: peşəkar-pedaqoji, xüsusi, ümumtəhsil. Peşəkar-pedaqoji hazırlığa tədris müddətinin 50 faizi həsr olunur. Bu da özündə 3 komponenti saxlayır: pedaqoji-psixoloji fənlər tsikli, peşəkar kurslar, məktəblərdə pedaqoji təcrübə. Peşəkar-pedaqoji təhsilin özəyini inteqrativ kurslar təşkil edir ki, bu da aşağıdakı bölmələrdən ibarətdir: təhsilin prinsipləri, pedaqoji- psixologiya, sosial pedaqogika. Kurslara daxil olan mövzular bunlardır: pedaqogikanın fəlsəfəsi, psixologiya, pedaqoji sosiologiya, öyrətmə metodikası, pedaqogika tarixi, müqayisəli pedaqogika, məktəb gigiyenası, məktəbşünaslıq. Peşəkar kurslara həmçinin ümumi akademik fənlər daxil edilir: ingilis dili, riyaziyyat, coğrafiya, tarix və s. Onların sayı 8-i ötmür. İngiltərə universitetlərinin pedaqoji şöbələrində təcrübə 18-19 həftə müddətindədir. Bu, əsasən pedaqoji prosesin müşahidəsinə, bir neçə fənnin təcrübəli müəllimlər tərəfindən tədrisinə sərf olunur.
Almaniya
Bu ölkədə gələcəyin müəlliminin əxz edəcəyi proqramın məzmunu hansı fənni tədris etməsindən və dərs deyəcəyi ümumtəhsil müəssisəsinin tipindən asılıdır. Realnı məktəbin müəllimi olacaq tələbə pedaqoji elmlər də daxil olmaqla 3 il ərzində dərinləşdirilmiş formada 2 ixtisas predmetini və onların tədris metodikasını öyrənir. Gimnaziya müəllimini hazırlayan tədris planına ənənəvi fənlər daxildir: din, alman dili, tarix, riyaziyyat, təbiət elmləri, qədim və müasir dillər. Bu planı tamamlayan fənlər bunlardır: iqtisadiyyat, sosial elmlər, pedaqogika, psixologiya, tərbiyə nəzəriyyəsi. Almaniya pedaqoji ali məktəbləri üçün 80-dən çox standart işlənib. Bunlar 12 tematik qrupda komplektləşirlər: müəllim-şagird münasibətləri, ruhlandırıcı müşahidə, fənlərin və situasiyanın problemi, sosial davranış qaydalarının formalaşdırılması, tədris prosesini müşahidə etmək, tədris prosesi və öyrətmə metodlarının təşkili, nailiyyətlərin səviyyəsinin ölçülməsi və qiymətləndirilməsi, müxtəlif öyrətmə metodlarının tətbiqi, müəllimlər arasında əməkdaşlıq, məktəb və ictimaiyyət, özünütəşkilatlandırma və peşəkar inkişaf, fənnin öyrədilməsi metodikası.
Yaponiya
Yapon müəllimlərinin hazırlıq proqramları pedaqoji və xüsusi tsikllərdən ibarətdir. Lakin ümumi cəhətlər də var. Pedaqoji kurs icbari və elektiv (latınca-“seçilmiş”) təlimlərdən ibarətdir. Pedaqoji kursun standartı bu fənləri və fəaliyyəti ehtiva edir: 1)pedaqogikanın əsasları (öyrətmənin psixologiyası və inkişaf, təhsilin idarə olunması, öyrətmənin metodları və texniki vasitələri), 2)təlimin məzmunu və metodikası, 3)əxlaq tərbiyəsinin problemləri, 4)pedaqoji təhsilin icbari proqramlarından kənara çıxan maraq kursları (tərbiyənin fəlsəfəsi, pedaqogika tarixi, müqayisəli pedaqogika, sosial pedaqogika, məktəbşünaslıq), 5)məktəbin idarə olunması məsələləri, 6)pedaqoji təcrübə.
Azərbaycanda ali təhsildən sonrakı pedaqoji təhsil
Ali təhsildən sonrakı pedaqoji təhsil peşə-ixtisas müəssisəsini bitirən və ali pedaqoji təhsil haqqında dövlət sənədi olan hər bir vətəndaşın təhsil səviyyəsinin və elmi dərəсəsinin yüksəldilməsini nəzərdə tutur və doktorantura vasitəsilə həyata keçirilir.
Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz pedaqoji təhsil
Müasir şəraitdə cəmiyyətin sosial-iqtisadi və elmi-texniki inkişafının əsas xüsusiyyəti istehsal fəaliyyətinin məzmununun və onun subyektləri arasında qarşılıqlı əlaqələrin sürətlə dəyişməsindən ibarətdir. Öz növbəsində bu, insanın müəyyən qədər bilik və bacarıqlar alması istiqamətinə yönəlmiş təhsil növündən bir şəxsiyyət kimi, yaradıcı fəaliyyətin və davranışın subyekti kimi inkişaf etməsinə imkan verən təhsil növünə keçilməsini tələb edir. Yalnız şəxsiyyətə yönəlmiş təhsil insanın dinamik dəyişən ictimai və iqtisadi həyatın tələblərinə cavab verən bir şəxsiyyət kimi inkişaf etməsinə imkan yarada bilər.
Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra bir çox sahələrdə olduğu kimi, təhsil sahəsində də köklü islahatlar aparılmış, cəmiyyətin yeni sifarişlərinin, ehtiyaclarının və tələbatlarının ödənilməsi məqsədi ilə çoxlu sayda yeni tipli təhsil müəssisələri (liseylər, gimnaziyalar, kolleclər, seminariyalar, mərkəzlər, təhsil kompleksləri və s.) və təhsil formaları yaradılmışdır. Lakin pedaqoji təhsil üzrə mövcud olan strukturlar hələ də müasir standartlara uyğun qabiliyyətlərin formalaşdırılmasına deyil, əsasən biliyin verilməsinə istiqamətlənmişdir. Eyni zamanda, diplomdan sonrakı və əlavə təhsil də daxil olmaqla pedaqoji təhsil sisteminin müxtəlif strukturları arasında məzmunca və təşkilati baxımdan kifayət qədər qarşılıqlı əlaqələrin olmaması müəllimin, tərbiyəçinin və ümumiyyətlə, öyrədənin fasiləsiz olaraq bir şəxsiyyət kimi inkişaf etməsinə imkan vermir. YUNESKO-nun 35-сi sessiyasında təşkil edilmiş təhsil məsələlərinə dair xüsusi beynəlxalq konfransda qeyd edildiyi kimi, müasir şəraitdə müəllimə verilən birdəfəlik ilkin pedaqoji təhsil onun bütün həyatı boyu peşə fəaliyyətinə kifayət etmir və artıq pedaqoji təhsilə fasiləsiz bir proses kimi baxmaq lazımdır. Bir tərəfdən, bu, ümumi pedaqoji biliklərin daim yeniləşməsi və inkişaf etməsi, digər tərəfdən, pedaqoji sistemdə tez-tez baş verən dəyişikliklər və pedaqoji fəaliyyətin yaradıcı xarakterinin artması ilə əlaqədardır. Hazırda ilkin pedaqoji təhsil fasiləsiz müəllim hazırlığının yalnız bir fundamental mərhələsi kimi qəbul edilməli və müəllim hazırlığı müxtəlif üsullarla fasiləsiz olaraq davam etdirilməlidir. Ona görə də Azərbaycan Respublikasında müəllim hazırlığının və pedaqoji təhsilin fasiləsizlik prinsipləri baxımından inkişaf etdirilməsi üçün konseptual yanaşmaların kişlənilməsinə və fasiləsiz pedaqoji təhsil sisteminin inkişaf etdirilməsi üçün strateji fəaliyyət proqramının hazırlanmasına ehtiyac yaranmışdır.
Bu Konsepsiya və Strategiya sənədi respublikada növbəti 10-15 il ərzində fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığı tədbirlərini istiqamətləndirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Sənədin əsas məzmunu fasiləsiz pedaqoji təhsil sisteminə daxil olan müəssisələrin sosial statusunun gücləndirilməsinə, uzun illər ərzində formalaşmış milli ənənələr və müasir beynəlxalq təcrübə əsasında pedaqoji təhsilin məzmununun və strukturunun yeniləşdirilməsinə, təlim və tərbiyənin vahidliyinin, sistemin dövlət, iсtimai və şəxsi prioritetlərinin balanslaşdırılmasının təmin edilməsinə yönəlmişdir.
Konsepsiya və strategiya sənədi 5 hissədə n ibarətdir. Birinci hissədə Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığının real vəziyyəti təsvir edilmiş və strateji fəaliyyət istiqamətləri (prioritet sahələr) müəyyən edilmişdir. İkinci hissədə fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığı Konsepsiyası verilmişdir. Üçüncü hissədə Konsepsiyanın reallaşdırılması üzrə strateji yanaşma və prioritet sahələr üzrə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər öz əksini tapmışdır. Dördüncü hissədə Konsepsiya və Strategiya sənədinin və bu sənəd əsasında hazırlanmış Tədbirlər Planının həyata keçirilməsi nəticəsində əldə ediləcək nailiyyətlər qısa şəkildə təsvir edilmişdir. Beşinci hissədə 2006-2015-сi illər üçün fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığı üzrə Tədbirlər Planı verilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- R. Əliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova; elmi red. A. Axundov, S. Sadıqova. "Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər". ek.anl.az. 2024-03-11 tarixində .
- Şəhla Əliyeva. "Məktəbəqədər Pedaqogika". səh:40. ek.anl.az.
- RÜFƏT HÜSEYNZADƏ, ZENFİRA ƏZİZOVA, SAHİB ƏLİYEV, ÜLVİYYƏ VERDİYEVA. "PEDAQOGİKA" (PDF). ek.anl.az. 2024-03-11 tarixində (PDF).
- Azərbaycan müəllimi.- 2019.- 18 yanvar.- S.6. "Pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığı: dünya təcrübəsi". ek.anl.az. 2024-03-11 tarixində .
- AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI. "Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığının Konsepsiya və Strategiyasının təsdiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. 2024-03-11 tarixində .
Xarici keçidlər
Pedagogical Education
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Pedaqoji tehsil umumtehsil ve ixtisas mekteblerinde tedris terbiye muessiselerinde telim terbiye isi ucun teleb olunan ixtisasli kadrlarin hazirlanmasi sistemi Esas pedaqoji anlayislarPedaqoji fealiyyet boyumekde olan neslin terbiyesi ile mesgul olan ictimai ehemiyyetli pesekar fealiyyetdir O tehsil prosesi cercivesinde bas verir ve mektebeqeder yasli usaqlarin sexsiyyetinin terbiyesi inkisafi ucun munasib seraitin yaradilmasina yoneldilmisdir Pedaqoji fealiyyet yalniz usaga mueyyen bilik ve bacariq ehtiyati vermek deyil hem de ona menimsenilmis heyat tecrubesinden istifade etmek qabiliyyetini inkisaf etdirmek imkani da verir Coxesrlik tarixe malik olan pedaqoji terminologiya bir sira elmlerin qarsiliqli tesiri ile inkisaf ederek zenginlesmis ve pedaqoji anlayislar sistemini yaratmisdir Pedaqogika varligi anlayislar formasinda menimseyen elmdir Pedaqogika anlayislar vasitesile oz obyektine predmetine aid olan hadiseleri ve prosesleri tesvir ve izah edir elmi umumilesdirmeler aparir Hazirda pedaqogikanin esas anlayislari asagidakilardir Telim Terbiye Tehsil Inkisaf Pedaqoji proses Telim ikiterefli pedaqoji proses oldugundan oyredenle oyrenenler arasinda qarsiliqli meqsedyonlu planli mutesekkuil pedaqoji fealiyyet movcuddur Telim hem tehsillendirici hem terbiyeedici hem de inkisafetdirici vezifeleri kompleks heyata kecirir Terbiye suur ve davranisin istenilen sekile salinmasi ucun yasli neslin elde etdiyi bilik bacariq ve tecrubenin meqsedyonlu planli ardicil olaraq yetisen genc nesle asilanmasi ve oyredilmesidir Terbiye sexsiyyetin meqsedyonlu ardicil ve sistemli olaraq formalasdirilmasi ve inkisaf etdirilmesi prosesidir Terbiyenin meqsedi Menevi zenginliyi exlaqi safligi fiziki kamilliyi ozunde ahengdar suretde birleGdiren herterefli inkiGaf etmiG Gexsiyyet formalaGdirmaqdir Tehsil ise telim ve terbiye prosesinde meydana gelen netice ve deyerdir Demek tehsil hem proses hem netice hem de deyerdir Tehsil haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunda yazilmisdir Tehsil sistemlesdirilmis bilik bacariq tecrube ve verdislerin menimsenilmesi prosesi ve onun neticesidir Tehsil genis anlayisdir Onun butun seviyyeleri ve saheleri mektebeqeder tehsil ibtidai tehsil orta tehsil tam orta tehsil orta ihtisas tehsili pese ixtisas tehsili ali tehsil magistr tehsili doktorantura tehsili seviyyeler pedaqoji tehsil tibbi tehsil herbi tehsil dini tehsil texniki tehsil huquqi tehsil psixoloji tehsil saheler tehsilin umumi anlayisina daxildir Pedaqoji proses meqsedyonlu teskli edilmis tehsillendirici ve inkisafetdirici istiqamete yonelmis terbiye olunan ve terbiye edenin qarsiliqli fealiyyetidir Pedaqoji proses telim terbiye tehsil ve inkisafin vehdetidir Tamliq umumilik vahidlik dinamiklik pedaqoji prosesin seciyyevi xususiyyetleridir Pedaqoji tehsilin proqram ve standartlariPedaqoji hazirligin proqramlari pedaqogika sahesinde fundamental bilikleri formalasdirmali her bir muellim ucun vacib olan pedaqoji bacariq ve verdisleri asilamalidir Proqramlar pedaqoji tefekkuru formalasdirmali pedaqoji medeniyyet ve dunyagorusu zenginlesdirmelidir Proqramlarin standartlasdirilmasi pedaqoji tehsilin effektivliyini olcmeye imkan vermelidir Dunyanin aparici olkelerinde pedaqoji tehsil proqramlarinin standartlari problemine birmenali yanasma movcud deyil Tehsil sistemi inkisaf etmis olkelerde muellim hazirlayan ali mekteblerde Pedaqogika elmine hansi seviyyede yer verilir Amerika Birlesmis Statlari Albert Eynsteyn Pedaqoqlar ve pedaqogika mektubunda yazirdi Onsuz da dunyada xususile de Amerika mekteblerinde pedaqogika kifayet qederdir Kicik arasdirmamiz boyuk fizikin sozlerini tesdiqleyir Bu olkede 4 5 illik muellim hazirligi proqraminin 1 ci ve 2 ci ilinde umumtehsil tsiklinde riyaziyyatla yanasi humanitar fenlerin iqtisadiyyat felsefe edebiyyat tarix politologiya sosiologiya ve s tedrisine ustunluk verilir Yuxari kurslarda umumi pedaqoji psixologiya usagin inkisaf psixologiyasi tehsilin esaslari terbiyenin felsefesi pedaqogikanin tarixi pedaqoji sosiologiya muqayiseli pedaqogika oyretmek metodlari pedaqoji etika tedris olunur Bu fenler tehsil muddetinin 30 35 faizini teskil edir Amerikada pedaqoji tecrubeye 4 5 hefte vaxt ayrilir ABS da pedaqoji tehsilin ozeyini 6 standart teskil edir Standartlar bu meqamlari ehtiva edirler bilik gelecek muellimin bacariqlari diaqnostika sistemi monitorinq ve qiymetlendirme pedaqoji tecrube tekmillesme emeyin keyfiyyeti ve muellimlerin pesekar inkisafi idareetme ve material resurslari Bu olkede pedaqoji tehsilin zeif yeri neden ibaretdir Pedaqoji fakultelerin mezunlari 2 3 il isledikden sonra mektebi terk edirler Onlarin peselerine maraqlarini artirmaq ucun layiheler heyata kecirilir Telebeler konulluluk esasinda praktik muellim fealiyyeti ile mesgul olurlar Amerika 2000 proqraminda mekteb siyasetinin yeni strateji meqsedleri mueyyenlesdirildi Yeni nesil muellim yetisdirmek qarsiya meqsed qoyuldu Bir usaq bele kenarda qalmamalidir prezident aktina gore tekmillesmesini tesdiqlemeyen bir muellime bele mektebde yer olmamalidir Bu senedin ortaya cixmasindan 4 il sonra veziyyet istenilen kimi deyismedi Pedaqoji trest Tedqiqat Merkezi askarladi ki 24 faize yaxin mekteb muellimi pedaqoji fakultelerde onlara kecilen dersleri oyrenmeyib Rusiya 2013 cu ilden bu olkede Tetbiqi pedaqoji bakalavriat proqrami tetbiq olunur Proqrama yeni sosial realligi eks etdiren kurs ve movzular daxil edilir Muellimlerin hazirligi proqramina felsefe sosiologiya antropologiya etikadan kurslar daxil edilir Muxtelif tipli ali mekteblerde pedaqoji tehsilin proqramlarinda xususi ozellik movcuddur Universitetlerde psixoloji pedaqoji hazirliqlarda esas dayaq umumi akademik biliklerin uzerine dusur Rusiyada pedaqoji tehsilin faktiki olaraq 3 nov standarti movcuddur ali mektebin fealiyyetinin standarti meselen elmler namizedleri ve elmler doktorlarinin faizi butun ixtisaslar ucun eyni olan umumtehsil standartlari ve telebelerin her bir ixtisas uzre kompetensiyalarinin standarti Pedaqoji praktika muellim hazirliginin enenevi komponentidir Rusiyanin taninmis Moskva Dovlet Pedaqoji Universitetine diqqet edek ibtidai tehsil fakultesinde fasilesiz pedaqoji tecrube butun il boyu davam edir Boyuk Britaniya Britaniya ali mekteblerinde tedris fenleri bloklarda birlesirler pesekar pedaqoji xususi umumtehsil Pesekar pedaqoji hazirliga tedris muddetinin 50 faizi hesr olunur Bu da ozunde 3 komponenti saxlayir pedaqoji psixoloji fenler tsikli pesekar kurslar mekteblerde pedaqoji tecrube Pesekar pedaqoji tehsilin ozeyini inteqrativ kurslar teskil edir ki bu da asagidaki bolmelerden ibaretdir tehsilin prinsipleri pedaqoji psixologiya sosial pedaqogika Kurslara daxil olan movzular bunlardir pedaqogikanin felsefesi psixologiya pedaqoji sosiologiya oyretme metodikasi pedaqogika tarixi muqayiseli pedaqogika mekteb gigiyenasi mektebsunasliq Pesekar kurslara hemcinin umumi akademik fenler daxil edilir ingilis dili riyaziyyat cografiya tarix ve s Onlarin sayi 8 i otmur Ingiltere universitetlerinin pedaqoji sobelerinde tecrube 18 19 hefte muddetindedir Bu esasen pedaqoji prosesin musahidesine bir nece fennin tecrubeli muellimler terefinden tedrisine serf olunur Almaniya Bu olkede geleceyin muelliminin exz edeceyi proqramin mezmunu hansi fenni tedris etmesinden ve ders deyeceyi umumtehsil muessisesinin tipinden asilidir Realni mektebin muellimi olacaq telebe pedaqoji elmler de daxil olmaqla 3 il erzinde derinlesdirilmis formada 2 ixtisas predmetini ve onlarin tedris metodikasini oyrenir Gimnaziya muellimini hazirlayan tedris planina enenevi fenler daxildir din alman dili tarix riyaziyyat tebiet elmleri qedim ve muasir diller Bu plani tamamlayan fenler bunlardir iqtisadiyyat sosial elmler pedaqogika psixologiya terbiye nezeriyyesi Almaniya pedaqoji ali mektebleri ucun 80 den cox standart islenib Bunlar 12 tematik qrupda komplektlesirler muellim sagird munasibetleri ruhlandirici musahide fenlerin ve situasiyanin problemi sosial davranis qaydalarinin formalasdirilmasi tedris prosesini musahide etmek tedris prosesi ve oyretme metodlarinin teskili nailiyyetlerin seviyyesinin olculmesi ve qiymetlendirilmesi muxtelif oyretme metodlarinin tetbiqi muellimler arasinda emekdasliq mekteb ve ictimaiyyet ozunuteskilatlandirma ve pesekar inkisaf fennin oyredilmesi metodikasi Yaponiya Yapon muellimlerinin hazirliq proqramlari pedaqoji ve xususi tsikllerden ibaretdir Lakin umumi cehetler de var Pedaqoji kurs icbari ve elektiv latinca secilmis telimlerden ibaretdir Pedaqoji kursun standarti bu fenleri ve fealiyyeti ehtiva edir 1 pedaqogikanin esaslari oyretmenin psixologiyasi ve inkisaf tehsilin idare olunmasi oyretmenin metodlari ve texniki vasiteleri 2 telimin mezmunu ve metodikasi 3 exlaq terbiyesinin problemleri 4 pedaqoji tehsilin icbari proqramlarindan kenara cixan maraq kurslari terbiyenin felsefesi pedaqogika tarixi muqayiseli pedaqogika sosial pedaqogika mektebsunasliq 5 mektebin idare olunmasi meseleleri 6 pedaqoji tecrube Azerbaycanda ali tehsilden sonraki pedaqoji tehsilAli tehsilden sonraki pedaqoji tehsil pese ixtisas muessisesini bitiren ve ali pedaqoji tehsil haqqinda dovlet senedi olan her bir vetendasin tehsil seviyyesinin ve elmi deresesinin yukseldilmesini nezerde tutur ve doktorantura vasitesile heyata kecirilir Azerbaycan Respublikasinda fasilesiz pedaqoji tehsilMuasir seraitde cemiyyetin sosial iqtisadi ve elmi texniki inkisafinin esas xususiyyeti istehsal fealiyyetinin mezmununun ve onun subyektleri arasinda qarsiliqli elaqelerin suretle deyismesinden ibaretdir Oz novbesinde bu insanin mueyyen qeder bilik ve bacariqlar almasi istiqametine yonelmis tehsil novunden bir sexsiyyet kimi yaradici fealiyyetin ve davranisin subyekti kimi inkisaf etmesine imkan veren tehsil novune kecilmesini teleb edir Yalniz sexsiyyete yonelmis tehsil insanin dinamik deyisen ictimai ve iqtisadi heyatin teleblerine cavab veren bir sexsiyyet kimi inkisaf etmesine imkan yarada biler Azerbaycan Respublikasi musteqillik elde etdikden sonra bir cox sahelerde oldugu kimi tehsil sahesinde de koklu islahatlar aparilmis cemiyyetin yeni sifarislerinin ehtiyaclarinin ve telebatlarinin odenilmesi meqsedi ile coxlu sayda yeni tipli tehsil muessiseleri liseyler gimnaziyalar kollecler seminariyalar merkezler tehsil kompleksleri ve s ve tehsil formalari yaradilmisdir Lakin pedaqoji tehsil uzre movcud olan strukturlar hele de muasir standartlara uygun qabiliyyetlerin formalasdirilmasina deyil esasen biliyin verilmesine istiqametlenmisdir Eyni zamanda diplomdan sonraki ve elave tehsil de daxil olmaqla pedaqoji tehsil sisteminin muxtelif strukturlari arasinda mezmunca ve teskilati baximdan kifayet qeder qarsiliqli elaqelerin olmamasi muellimin terbiyecinin ve umumiyyetle oyredenin fasilesiz olaraq bir sexsiyyet kimi inkisaf etmesine imkan vermir YUNESKO nun 35 si sessiyasinda teskil edilmis tehsil meselelerine dair xususi beynelxalq konfransda qeyd edildiyi kimi muasir seraitde muellime verilen birdefelik ilkin pedaqoji tehsil onun butun heyati boyu pese fealiyyetine kifayet etmir ve artiq pedaqoji tehsile fasilesiz bir proses kimi baxmaq lazimdir Bir terefden bu umumi pedaqoji biliklerin daim yenilesmesi ve inkisaf etmesi diger terefden pedaqoji sistemde tez tez bas veren deyisiklikler ve pedaqoji fealiyyetin yaradici xarakterinin artmasi ile elaqedardir Hazirda ilkin pedaqoji tehsil fasilesiz muellim hazirliginin yalniz bir fundamental merhelesi kimi qebul edilmeli ve muellim hazirligi muxtelif usullarla fasilesiz olaraq davam etdirilmelidir Ona gore de Azerbaycan Respublikasinda muellim hazirliginin ve pedaqoji tehsilin fasilesizlik prinsipleri baximindan inkisaf etdirilmesi ucun konseptual yanasmalarin kislenilmesine ve fasilesiz pedaqoji tehsil sisteminin inkisaf etdirilmesi ucun strateji fealiyyet proqraminin hazirlanmasina ehtiyac yaranmisdir Bu Konsepsiya ve Strategiya senedi respublikada novbeti 10 15 il erzinde fasilesiz pedaqoji tehsil ve muellim hazirligi tedbirlerini istiqametlendirmek ucun nezerde tutulmusdur Senedin esas mezmunu fasilesiz pedaqoji tehsil sistemine daxil olan muessiselerin sosial statusunun guclendirilmesine uzun iller erzinde formalasmis milli eneneler ve muasir beynelxalq tecrube esasinda pedaqoji tehsilin mezmununun ve strukturunun yenilesdirilmesine telim ve terbiyenin vahidliyinin sistemin dovlet istimai ve sexsi prioritetlerinin balanslasdirilmasinin temin edilmesine yonelmisdir Konsepsiya ve strategiya senedi 5 hissede n ibaretdir Birinci hissede Azerbaycan Respublikasinda fasilesiz pedaqoji tehsil ve muellim hazirliginin real veziyyeti tesvir edilmis ve strateji fealiyyet istiqametleri prioritet saheler mueyyen edilmisdir Ikinci hissede fasilesiz pedaqoji tehsil ve muellim hazirligi Konsepsiyasi verilmisdir Ucuncu hissede Konsepsiyanin reallasdirilmasi uzre strateji yanasma ve prioritet saheler uzre heyata kecirilmesi nezerde tutulan tedbirler oz eksini tapmisdir Dorduncu hissede Konsepsiya ve Strategiya senedinin ve bu sened esasinda hazirlanmis Tedbirler Planinin heyata kecirilmesi neticesinde elde edilecek nailiyyetler qisa sekilde tesvir edilmisdir Besinci hissede 2006 2015 si iller ucun fasilesiz pedaqoji tehsil ve muellim hazirligi uzre Tedbirler Plani verilmisdir Hemcinin baxPedaqogika Azerbaycanda tehsilIstinadlarR Eliyev S Sukurlu S Kazimova elmi red A Axundov S Sadiqova Elmi fealiyyetde istifade olunan esas terminler ek anl az 2024 03 11 tarixinde Sehla Eliyeva Mektebeqeder Pedaqogika seh 40 ek anl az RUFET HUSEYNZADE ZENFIRA EZIZOVA SAHIB ELIYEV ULVIYYE VERDIYEVA PEDAQOGIKA PDF ek anl az 2024 03 11 tarixinde PDF Azerbaycan muellimi 2019 18 yanvar S 6 Pedaqoji tehsil ve muellim hazirligi dunya tecrubesi ek anl az 2024 03 11 tarixinde AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETININ QERARI Azerbaycan Respublikasinda fasilesiz pedaqoji tehsil ve muellim hazirliginin Konsepsiya ve Strategiyasinin tesdiq edilmesi haqqinda e qanun az 2024 03 11 tarixinde Xarici kecidlerPedagogical Education