İmran Haşım oğlu Qasımov (25 noyabr 1918, Bakı – 20 aprel 1981, Bakı) — Azərbaycan dramaturqu və kinossenaristi, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi (1967–1981) 1939-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1979), Azərbaycan SSR dövlət mükafatı (1980) və (1978) laureatı .
İmran Qasımov | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, ADR |
Vəfat tarixi | (62 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Dəfn yeri | |
Atası | Həşim Qasımov |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Janrlar | dram, cinayət |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
İmran Qasımov 1918-ci il noyabrın 25-də Bakıda ziyalı ailəsində doğulub. Atası Həşim Qasımov əsrin əvvəllərində Sankt-Peterburqda ali təhsil almışdı, anası Mələk geniş dünyagörüşü olan xanım, Azərbaycanın ilk qadın mühəndislərindən biri idi.
İmran 1934-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra əvvəlcə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində, sonra Moskvada kinossenaristlər kursunda oxuyub.
Vətənə döndükdən sonra Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Kinematoqrafiya Komitəsi sədrinin birinci müavini, "Literaturnıy Azerbaydjan" jurnalının baş redaktoru, 1975-ci ildən ömrünün sonuna kimi (1981) Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi vəzifələrində çalışıb. Xalq yazıçısı fəxri adına, Azərbaycan Dövlət mükafatına layiq görülüb, "Lenin", "Qırmızı əmək bayrağı", "Şərəf nişanı" ordenləri ilə təltif olunub.
İmran Qasımov Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında mühüm xidmətləri olan ədiblərdən biridir. O, nasir, dramaturq və ssenarist kimi zəngin ədəbi-bədii irsə malikdir.
Yazıçı Həsən Seyidbəyli ilə birgə qələmə aldığı "Uzaq sahillərdə" romanı dövrünün ən populyar əsərlərindən olub. Yaradıcılığında dəniz mövzusunun xüsusi yeri var. Buna "Xəzər neftçiləri haqqında dastan", "Dəniz cəsurları sevir" (H.Seyidbəyli ilə birlikdə), "İnsan məskən salır" , "Arzu", "Xəzər üzərində şəfəq" və digər əsərlərini misal göstərmək olar. Ədəbi yaradıcılığında müasirlərinin mənəvi zənginliyini, əxlaqi keyfiyyətini əks etdirib. Məhz bu səbəbdəndir ki, onun əsərlərini gənc oxucular böyük rəğbətlə qarşılayıb və seviblər.
İmran Qasımov həm də istedadlı ssenarist olub. Onun ssenariləri əsasında bir çox filmlər çəkilib. Həsən Seyidbəyli ilə birgə eyniadlı roman əsasında yazdıqları ssenari üzrə çəkilən "Uzaq sahillərdə" filmi xüsusilə geniş şöhrət qazanıb. Film dünyanın 25 dilinə tərcümə olunub, Asiya və Afrika ölkələrinin festivallarında birinci yer tutub, Kanadada mükafata layiq görülüb.
İmran Qasımovun ssenariləri üzrə çəkilən filmlərdə fədakar əmək, məhəbbət parlaq şəkildə əksini tapıb. Müasirlərin və yenilikçilərin hiss və duyğuları aydın şəkildə verilib. "Onun böyük ürəyi", "İnsan məskən salır" və s. filmləri bu gün də sevilərək baxılır.
Özünəməxsusluq, xəlqilik İmran Qasımovun yaradıcılığını şərtləndirən və səciyyələndirən xüsusiyyətlərdir. Bu, onun təsvir etdiyi qəhrəmanların mənəvi aləminə, qayğılarına və sevinclərinə çox bağlı olduğunu parlaq şəkildə göstərir. O, qəhrəmanının həyat yolunu bir vətəndaş kimi ardıcıl olaraq izləyir, böyük rəğbətlə müşahidə edir və öyrənirdi.
O, ədəbi yaradıcılıqla bərabər, həm də ictimai xadim olub. Tez-tez xarici ölkələrə səfərə çıxıb. Müxtəlif görüşlər, böyük xalqlar, maraqlı adamlar haqqında xatirələr yazıb.
İmran Qasımov 63 il ömür yaşayıb. Bu ömürdə zəngin yaradıcılığı ilə ədəbiyyatımızda və kino sənətimizdə mötəbər yer tutub. Yazıçı 1981-ci il aprelin 20-də vəfat etmişdir.
Xatirəsi
28 iyun 2018-ci ildə Azərbaycan prezidenti İmran Qasımovun 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır.
Təltif və mükafatları
- "Azərbaycan SSR xalq yazıçısı" fəxri adı — 30 iyul 1979
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 24 may 1960
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1980
- — 1 dekabr 1978
- — 9 iyun 1959
Filmoqrafiya
Ssenari müəllifi olduğu filmlər
- Yeni horizont (film, 1940)
- Sovqat (film, 1942)
- Əbədi odlar ölkəsi (film, 1945)
- Bakıdan Göy-gölədək (film, 1947)
- Axşam konserti (film, 1948)
- Böyük yol (film, 1949)
- Səhər nəğməsi (film, 1950)
- Sovet Azərbaycanı (film, 1950)
- Azərbaycanın müalicə ocaqları (film, 1951)
- Xəzər neftçiləri haqqında dastan (film, 1953)
- Onun böyük ürəyi (film, 1958)
- Uzaq sahillərdə (film, 1958)
- Dənizi fəth edənlər (film, 1959)
- Əsl dost (film, 1959)
- Əyri yolla qazanc (film, 1960)
- Şosedə hadisə (film, 1960)
- Azərbaycanın kurortlarında (film, 1961)
- Bizim küçə (film, 1961)
- Xəzərdə möcüzə (film, 1961)
- Bu, Qum adasında olmuşdur (film, 1962)
- Mənim dostum (film, 1963)
- Cazibə qüvvəsi (film, 1964)(film, kinoalmanax)
- O geri çəkilməlidir (film, 1966)
- İnsan məskən salır (film, 1967)
- Odlar yurdu (film, 1967)
- Hücumçu həmişə irəlidədir (film, 1968)
- Abşeron ritmləri (film, 1970) (tammetrajlı musiqili film)
- Mən Bakı fəhləsiyəm (film, 1970)
- Sovet Azərbaycanının yarım əsrlik salnaməsi (film, 1970)
- Bakı arxipelaqı (film, 1971)
- Günəş ardınca, sağlamlıq ardınca (film, 1971)
- Yazıçının bir günü (film, 1971)
- Qocaman Xəzərin gəncliyi (film, 1972)
- Zirvə buludu (film, 1972)
- Sekundantlar, rinq arxasına! (film, 1974)
- Baharla birgə (film, 1978)
- L. İ. Brejnev Bakıda (film, 1979)
- Yaz harada, biz orada (film, 1984)
- Bais (film, 1985)
Haqqında çəkilən filmlər
- Kamillik (film, 1979)
- Ömür elə qısadır ki... İmran Qasımov (film, 2016)
Mənbə
- ""Uzaq sahillərdə" ekranda" [Filmin quruluşçu rejissoru Tofiq Tağızadə yoldaşla müxbirimizin müsahibəsi] //Kommunist.- 1958.- 13 avqust.
- Ağamirov, A. "Uzaq sahillərdə" //Kommunist.- 1958.- 19 avqust.
- Hüseynova, M; Sultanov, Ə; Məmmədov, Y; Əliyev, S; Kazımov, R; Yusifov, Ə. "Uzaq sahillərdə" //Kommunist.- 1958.- 22 avqust.
- Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
- Tofiq Tağızadə (kinorejissor). "Əlbir işləyək" //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1959.- 3 yanvar.
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 813.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-19.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- "Görkəmli yazıçı, dramaturq, ssenarist: İmran Qasımov". Mədəniyyət. 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-03.
- President.Az. "İmran Qasımovun 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 28.06.2018. 2021-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-28.
- Respublikanın ədəbiyyat xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 30 iyul 1979-cu il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1980-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1980-ci il tarixli Qərarı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Yazıçı İ.H.Qasımovun Lenin ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 dekabr 1978-ci il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Imran Hasim oglu Qasimov 25 noyabr 1918 Baki 20 aprel 1981 Baki Azerbaycan dramaturqu ve kinossenaristi Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin katibi 1967 1981 1939 cu ilden Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin uzvu Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1979 Azerbaycan SSR dovlet mukafati 1980 ve Lenin ordeni 1978 laureati Imran QasimovDogum tarixi 25 noyabr 1918Dogum yeri Baki ADRVefat tarixi 20 aprel 1981 62 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanAtasi Hesim QasimovFealiyyeti yaziciJanrlar dram cinayetMukafatlari 1979 1980 1978 1959 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiImran Qasimov 1918 ci il noyabrin 25 de Bakida ziyali ailesinde dogulub Atasi Hesim Qasimov esrin evvellerinde Sankt Peterburqda ali tehsil almisdi anasi Melek genis dunyagorusu olan xanim Azerbaycanin ilk qadin muhendislerinden biri idi Imran 1934 cu ilde orta mektebi bitirdikden sonra evvelce Azerbaycan Dovlet Universitetinin filologiya fakultesinde sonra Moskvada kinossenaristler kursunda oxuyub Vetene dondukden sonra Azerbaycan SSR Nazirler Soveti yaninda Kinematoqrafiya Komitesi sedrinin birinci muavini Literaturniy Azerbaydjan jurnalinin bas redaktoru 1975 ci ilden omrunun sonuna kimi 1981 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin birinci katibi vezifelerinde calisib Xalq yazicisi fexri adina Azerbaycan Dovlet mukafatina layiq gorulub Lenin Qirmizi emek bayragi Seref nisani ordenleri ile teltif olunub Imran Qasimov Azerbaycan edebiyyatinin inkisafinda muhum xidmetleri olan ediblerden biridir O nasir dramaturq ve ssenarist kimi zengin edebi bedii irse malikdir Yazici Hesen Seyidbeyli ile birge qeleme aldigi Uzaq sahillerde romani dovrunun en populyar eserlerinden olub Yaradiciliginda deniz movzusunun xususi yeri var Buna Xezer neftcileri haqqinda dastan Deniz cesurlari sevir H Seyidbeyli ile birlikde Insan mesken salir Arzu Xezer uzerinde sefeq ve diger eserlerini misal gostermek olar Edebi yaradiciliginda muasirlerinin menevi zenginliyini exlaqi keyfiyyetini eks etdirib Mehz bu sebebdendir ki onun eserlerini genc oxucular boyuk regbetle qarsilayib ve sevibler Imran Qasimov hem de istedadli ssenarist olub Onun ssenarileri esasinda bir cox filmler cekilib Hesen Seyidbeyli ile birge eyniadli roman esasinda yazdiqlari ssenari uzre cekilen Uzaq sahillerde filmi xususile genis sohret qazanib Film dunyanin 25 diline tercume olunub Asiya ve Afrika olkelerinin festivallarinda birinci yer tutub Kanadada mukafata layiq gorulub Imran Qasimovun ssenarileri uzre cekilen filmlerde fedakar emek mehebbet parlaq sekilde eksini tapib Muasirlerin ve yenilikcilerin hiss ve duygulari aydin sekilde verilib Onun boyuk ureyi Insan mesken salir ve s filmleri bu gun de sevilerek baxilir Ozunemexsusluq xelqilik Imran Qasimovun yaradiciligini sertlendiren ve seciyyelendiren xususiyyetlerdir Bu onun tesvir etdiyi qehremanlarin menevi alemine qaygilarina ve sevinclerine cox bagli oldugunu parlaq sekilde gosterir O qehremaninin heyat yolunu bir vetendas kimi ardicil olaraq izleyir boyuk regbetle musahide edir ve oyrenirdi O edebi yaradiciliqla beraber hem de ictimai xadim olub Tez tez xarici olkelere sefere cixib Muxtelif gorusler boyuk xalqlar maraqli adamlar haqqinda xatireler yazib Imran Qasimov 63 il omur yasayib Bu omurde zengin yaradiciligi ile edebiyyatimizda ve kino senetimizde moteber yer tutub Yazici 1981 ci il aprelin 20 de vefat etmisdir Xatiresi28 iyun 2018 ci ilde Azerbaycan prezidenti Imran Qasimovun 100 illik yubileyinin qeyd edilmesi haqqinda serencam imzalamisdir Teltif ve mukafatlari Azerbaycan SSR xalq yazicisi fexri adi 30 iyul 1979 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 24 may 1960 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 1980 Lenin ordeni 1 dekabr 1978 Seref nisani ordeni 9 iyun 1959FilmoqrafiyaSsenari muellifi oldugu filmler Yeni horizont film 1940 Sovqat film 1942 Ebedi odlar olkesi film 1945 Bakidan Goy goledek film 1947 Axsam konserti film 1948 Boyuk yol film 1949 Seher negmesi film 1950 Sovet Azerbaycani film 1950 Azerbaycanin mualice ocaqlari film 1951 Xezer neftcileri haqqinda dastan film 1953 Onun boyuk ureyi film 1958 Uzaq sahillerde film 1958 Denizi feth edenler film 1959 Esl dost film 1959 Eyri yolla qazanc film 1960 Sosede hadise film 1960 Azerbaycanin kurortlarinda film 1961 Bizim kuce film 1961 Xezerde mocuze film 1961 Bu Qum adasinda olmusdur film 1962 Menim dostum film 1963 Cazibe quvvesi film 1964 film kinoalmanax O geri cekilmelidir film 1966 Insan mesken salir film 1967 Odlar yurdu film 1967 Hucumcu hemise irelidedir film 1968 Abseron ritmleri film 1970 tammetrajli musiqili film Men Baki fehlesiyem film 1970 Sovet Azerbaycaninin yarim esrlik salnamesi film 1970 Baki arxipelaqi film 1971 Gunes ardinca saglamliq ardinca film 1971 Yazicinin bir gunu film 1971 Qocaman Xezerin gencliyi film 1972 Zirve buludu film 1972 Sekundantlar rinq arxasina film 1974 Baharla birge film 1978 L I Brejnev Bakida film 1979 Yaz harada biz orada film 1984 Bais film 1985 Haqqinda cekilen filmler Kamillik film 1979 Omur ele qisadir ki Imran Qasimov film 2016 Menbe Uzaq sahillerde ekranda Filmin quruluscu rejissoru Tofiq Tagizade yoldasla muxbirimizin musahibesi Kommunist 1958 13 avqust Agamirov A Uzaq sahillerde Kommunist 1958 19 avqust Huseynova M Sultanov E Memmedov Y Eliyev S Kazimov R Yusifov E Uzaq sahillerde Kommunist 1958 22 avqust Semseddin Abbasov Sovet Azerbaycaninin kinosu Kommunist 1958 29 avqust Tofiq Tagizade kinorejissor Elbir isleyek Edebiyyat ve incesenet 1959 3 yanvar Xamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 813 Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 19 Azerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 12 Gorkemli yazici dramaturq ssenarist Imran Qasimov Medeniyyet 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2014 06 03 President Az Imran Qasimovun 100 illik yubileyinin qeyd edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az President az 28 06 2018 2021 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 28 Respublikanin edebiyyat xadimlerine Azerbaycan SSR fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 30 iyul 1979 cu il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti Edebiyyat incesenet ve arxitektura sahesinde 1980 ci il Azerbaycan SSR Dovlet mukafatlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan KP MK nin ve Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 1980 ci il tarixli Qerari 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti Yazici I H Qasimovun Lenin ordeni ile teltif edilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 dekabr 1978 ci il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti