Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehdi Əli oğlu Hüseynov (4 (17) aprel 1909, İkinci Şıxlı, Qazax qəzası – 10 mart 1965, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri (1958–1965), nasir, dramaturq, tənqidçi, 1943-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1964), laureatı (1950), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin katibi (1958–1965), 1941-ci ildən Sov.İKP üzvü.
| Mehdi Hüseyn | |
|---|---|
 | |
| 1958 – 1965 | |
| Əvvəlki | Süleyman Rəhimov |
| Sonrakı | Mirzə İbrahimov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Mehdi Əli oğlu Hüseynov |
| Doğum tarixi | 4 (17) aprel 1909 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 mart 1965(55 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq, ictimai xadim, tənqidçi, nasir, dramaturq |
| Atası | Əli Hüseynov[d] |
Həyatı
Mehdi Hüseynov 22 mart 1909-cu ildə Qazax rayonunun II Şıxlı kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1929-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirmişdir. 1938-ci ildə Moskvada Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun nəzdində akademiya tipli kinossenariçilər kursunu bitirmişdir. O, müxtəlif illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi, Sovet Yazıçılar İttifaqının katibi kimi məsul vəzifələrdə çalışmışdır. Həmçinin xalq yazıçısı Mehdi Hüseyn keçmiş SSRİ və Azərbaycan Ali Sovetlərinə deputat seçilmişdir Mehdi Hüseyn 10 mart 1965-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
O, öz fəaliyyətinə hekayə ilə başlamış, ilk hekayəsi 1927-ci ildə nəşr edilmişdir. İlk iri həcmli əsərlərinə məhəbbət mövzusunda yazdığı "Kin" povesti və siyasi motivli "Daşqın" romanı aiddir. 1930-cu illərin hadisələrini əks etdirən "Tərlan" romanı da onun qələminin məhsuludur. Müharibə mövzusunda isə "Nişan üzüyü" hekayəsini, "Fəryad" və "Ürək"povestlərini yazmışdır. 1948-ci ildə Bakı neftçilərinin bədii obrazını "Abşeron" romanında əks etdirmişdir. Yazıçının tarixi mövzulu dram əsərlərində: "Cavanşir", "Nizami", "Şamil" görkəmli şəxsiyyətlərin obrazları hazırlanmışdır. M. Hüseyn şəxsiyyətə pərəstiş dövrünün acınacaqlı təsvirini "Yeraltı çaylar dənizə axır" romanında bədii şəkildə, sənətkərlıqla əks etdirə bilmişdi. O, Azərbaycan yazıçısı, dramaturq, tənqidçi, ictimai xadim, Azərbaycan xalq yazıçısı (1964) və SSRİ Dövlət mükafatı laureatıdır(1950). Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsinin tarix şöbəsini (1929) və Moskvada Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutu yanında akademiya tipli kinossenariçilər kursunu (1938) bitirmişdir. Azərbaycan Proletar Yazıçıları Cəmiyyətinin məsul katibi, Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqı Təşkilat Komitəsinin məsul katibi (1930–34), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin katibi (1958–65) olmuşdur. Yaradıcılığa müxbir yazıları ilə başlamışdır. İlk tənqidi məqaləsi ("Bizdə futurizm cərəyanı") 1926 ildə, ilk hekayəsi ("Qoyun qırxımı") isə 1927 ildə dərc edilmişdir. "Bahar suları" (1930), "Xavər" (1930) kitablarındakı hekayələrdə Azərbaycan kəndində yeni həyat uğrunda mübarizənin səciyyəvi epizodları, dövrün koloriti əksini tapmışdır. "Tunel" (1927), "Qan intiqamı" (1928), "Kin" (1935), "Daşqın" (1933–36) romanında Mehdi Hüseyn fərdi xüsusiyyətləri ilə seçilən sujetlər yaratmışdır. Azərbaycan ədəbiyyatında ilk tarixi povest olan "Komissar"da (1942–49) pəşəkar inqilabçı M. Əzizbəyovun surəti ön plana çəkilmişdir. Ən mühüm tarixi əsəri olan "Səhər" (1953), "Tərlan" (1940), "Vətən çiçəkləri" (1942), "Moskva" (1942), "Ürək" (1945), "Fəryad" (1945) əsərlərində vətənpərvərliyin qüdrəti, adamların mərdliyi və qəhrəmanlığı tərənnüm olunur. Neftçilərin həyatından bəhs edən "Abşeron" (1949), müəyyən mənada onun davamı olan "Qara daşlar" (1957–59) və ölməz "Yeraltı çaylar dənizə axır" (1965–1966) romanları ictimai, mənəvi əxlaqi problemlərə cəsarətli müdaxilə baxımından diqqətə layiqdir. Mehdi Hüseyn dramaturq kimi də tanınmışdır. O, dram yaradıcılığına "Şöhrət" (1939) pyesi ilə başlamışdır. "Nizami" (1942) və "Cavanşir" (1957) tarixi dramlarında Azərbaycan xalqının vətənpərvəliyi, qəhrəmanlıq ənənələri əks olunmuşdur. "Alov" (1961), "İntizar" (1944, İ. Əfəndiyevlə birgə), "Şamil" (1940–41) və "Qardaşlar" (1948) pyesləri, habelə xatirələri, yol qeydləri "Bir ay və bir gün" (1963), gündəlikləri var. "Şair" (1939), "Fətəli xan" (1947, Ə. Məmmədxanlı ilə birgə), "Səhər" (1958), "Qara daşlar" (1958) kino ssenarilərinin müəllifidir. Mehdi Hüseyn tənqid və publisistika sahələrində də fəaliyyət göstərmişdir. Onun əsərləri bir sıra xarici dillərə tərcümə olunmuşdur.
İrsi
Adına Bakıda küçə, Qazax rayonunda məktəb-lisey var.
Əsərləri
- Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri: I cild – Hekayələri "Yeraltı çaylar dənizə axır" romanı
- Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri: II cild – "Abşeron" romanı
- Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri: III cild – Pyesləri, ədəbi-tənqidi məqalələri
Filmoqrafiya
- Şair (film, 1935)
- Fətəli xan (film, 1947) (Ənvər Məmmədxanlı ilə birgə)
- Qara daşlar (film, 1956)
- Səhər (film, 1960)
- Mənim dostum (film, 1963)
- Mehdi Hüseyn (film, 1969)
- Vulkana doğru (film, 1977)
- Alov (film, 1979) (tammetrajlı televiziya tamaşası)
- Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)
- Üç zirvənin fatehi (film, 2008)
Mənbə
- Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 90.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Sənədli film: "Mehdi Hüseyn küçəsi, 1"
- Mehdi Hüseyn müasirlərinin gözü ilə
- Mehdi Hüseyn-100
- Azadlığı və azad sözü sevən Mehdi Hüseyn
İstinadlar
- Гусейн Мехти // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Sinifdənxaric tədbirlər zamanı tarixi şəxsiyyətlərə dair materialların öyrənilməsi". Afaq Qasımova. Yeniyetmələrin tarixi şəxsiyyətlərin nümunəsində tərbiyə edilməsi. Bakı: Nurlan, 2006. — səh. 125.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehdi Eli oglu Huseynov 4 17 aprel 1909 Ikinci Sixli Qazax qezasi 10 mart 1965 Baki Azerbaycan yazicisi Azerbaycan Yazicilar Birliyinin sedri 1958 1965 nasir dramaturq tenqidci 1943 cu ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1964 Stalin mukafati laureati 1950 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin birinci katibi SSRI Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin katibi 1958 1965 1941 ci ilden Sov IKP uzvu Mehdi HuseynAzerbaycan Yazicilar Ittifaqinin sedri1958 1965EvvelkiSuleyman RehimovSonrakiMirze IbrahimovSexsi melumatlarDogum adi Mehdi Eli oglu HuseynovDogum tarixi 4 17 aprel 1909Dogum yeri Ikinci Sixli Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 mart 1965 1965 03 10 55 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Qazax Muellimler SeminariyasiFealiyyeti yazici dramaturq ictimai xadim tenqidci nasir dramaturqAtasi Eli Huseynov d HeyatiMehdi Huseynov 22 mart 1909 cu ilde Qazax rayonunun II Sixli kendinde ziyali ailesinde anadan olmusdur 1929 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin tarix fakultesini bitirmisdir 1938 ci ilde Moskvada Dovlet Kinematoqrafiya Institutunun nezdinde akademiya tipli kinossenariciler kursunu bitirmisdir O muxtelif illerde Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin birinci katibi Sovet Yazicilar Ittifaqinin katibi kimi mesul vezifelerde calismisdir Hemcinin xalq yazicisi Mehdi Huseyn kecmis SSRI ve Azerbaycan Ali Sovetlerine deputat secilmisdir Mehdi Huseyn 10 mart 1965 ci ilde Bakida vefat etmisdir YaradiciligiO oz fealiyyetine hekaye ile baslamis ilk hekayesi 1927 ci ilde nesr edilmisdir Ilk iri hecmli eserlerine mehebbet movzusunda yazdigi Kin povesti ve siyasi motivli Dasqin romani aiddir 1930 cu illerin hadiselerini eks etdiren Terlan romani da onun qeleminin mehsuludur Muharibe movzusunda ise Nisan uzuyu hekayesini Feryad ve Urek povestlerini yazmisdir 1948 ci ilde Baki neftcilerinin bedii obrazini Abseron romaninda eks etdirmisdir Yazicinin tarixi movzulu dram eserlerinde Cavansir Nizami Samil gorkemli sexsiyyetlerin obrazlari hazirlanmisdir M Huseyn sexsiyyete perestis dovrunun acinacaqli tesvirini Yeralti caylar denize axir romaninda bedii sekilde senetkerliqla eks etdire bilmisdi O Azerbaycan yazicisi dramaturq tenqidci ictimai xadim Azerbaycan xalq yazicisi 1964 ve SSRI Dovlet mukafati laureatidir 1950 Azerbaycan Dovlet Universitetinin pedaqoji fakultesinin tarix sobesini 1929 ve Moskvada Dovlet Kinematoqrafiya Institutu yaninda akademiya tipli kinossenariciler kursunu 1938 bitirmisdir Azerbaycan Proletar Yazicilari Cemiyyetinin mesul katibi Azerbaycan Sovet Yazicilari Ittifaqi Teskilat Komitesinin mesul katibi 1930 34 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin birinci katibi SSRI Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin katibi 1958 65 olmusdur Yaradiciliga muxbir yazilari ile baslamisdir Ilk tenqidi meqalesi Bizde futurizm cereyani 1926 ilde ilk hekayesi Qoyun qirximi ise 1927 ilde derc edilmisdir Bahar sulari 1930 Xaver 1930 kitablarindaki hekayelerde Azerbaycan kendinde yeni heyat ugrunda mubarizenin seciyyevi epizodlari dovrun koloriti eksini tapmisdir Tunel 1927 Qan intiqami 1928 Kin 1935 Dasqin 1933 36 romaninda Mehdi Huseyn ferdi xususiyyetleri ile secilen sujetler yaratmisdir Azerbaycan edebiyyatinda ilk tarixi povest olan Komissar da 1942 49 pesekar inqilabci M Ezizbeyovun sureti on plana cekilmisdir En muhum tarixi eseri olan Seher 1953 Terlan 1940 Veten cicekleri 1942 Moskva 1942 Urek 1945 Feryad 1945 eserlerinde vetenperverliyin qudreti adamlarin merdliyi ve qehremanligi terennum olunur Neftcilerin heyatindan behs eden Abseron 1949 mueyyen menada onun davami olan Qara daslar 1957 59 ve olmez Yeralti caylar denize axir 1965 1966 romanlari ictimai menevi exlaqi problemlere cesaretli mudaxile baximindan diqqete layiqdir Mehdi Huseyn dramaturq kimi de taninmisdir O dram yaradiciligina Sohret 1939 pyesi ile baslamisdir Nizami 1942 ve Cavansir 1957 tarixi dramlarinda Azerbaycan xalqinin vetenperveliyi qehremanliq eneneleri eks olunmusdur Alov 1961 Intizar 1944 I Efendiyevle birge Samil 1940 41 ve Qardaslar 1948 pyesleri habele xatireleri yol qeydleri Bir ay ve bir gun 1963 gundelikleri var Sair 1939 Feteli xan 1947 E Memmedxanli ile birge Seher 1958 Qara daslar 1958 kino ssenarilerinin muellifidir Mehdi Huseyn tenqid ve publisistika sahelerinde de fealiyyet gostermisdir Onun eserleri bir sira xarici dillere tercume olunmusdur IrsiAdina Bakida kuce Qazax rayonunda mekteb lisey var EserleriMehdi Huseyn Secilmis eserleri I cild Hekayeleri Yeralti caylar denize axir romani Mehdi Huseyn Secilmis eserleri II cild Abseron romani Mehdi Huseyn Secilmis eserleri III cild Pyesleri edebi tenqidi meqaleleriFilmoqrafiyaSair film 1935 Feteli xan film 1947 Enver Memmedxanli ile birge Qara daslar film 1956 Seher film 1960 Menim dostum film 1963 Mehdi Huseyn film 1969 Vulkana dogru film 1977 Alov film 1979 tammetrajli televiziya tamasasi Bizim qeribe taleyimiz film 2005 Uc zirvenin fatehi film 2008 MenbeSemseddin Abbasov Sovet Azerbaycaninin kinosu Kommunist 1958 29 avqust Xamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 90 Hemcinin baxMehdi Huseyn film 1969 Xarici kecidlerSenedli film Mehdi Huseyn kucesi 1 Mehdi Huseyn muasirlerinin gozu ile Mehdi Huseyn 100 Azadligi ve azad sozu seven Mehdi HuseynIstinadlarGusejn Mehti Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Sinifdenxaric tedbirler zamani tarixi sexsiyyetlere dair materiallarin oyrenilmesi Afaq Qasimova Yeniyetmelerin tarixi sexsiyyetlerin numunesinde terbiye edilmesi Baki Nurlan 2006 seh 125