Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ənvər Qafar oğlu Məmmədxanlı (15 (28) fevral 1913, Göyçay – 19 dekabr 1990, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, nasir, kinodramaturq, ssenarist, tərcüməçi, 1938-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinn üzvü, "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının ssenari redaksiya heyətinin baş redaktoru (1946–1964), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1963), Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1987).
| Ənvər Məmmədxanlı | |
|---|---|
| Ənvər Qafar oğlu Məmmədxanlı | |
 | |
| Doğum tarixi | 15 (28) fevral 1913 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 dekabr 1990 (77 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, ssenarist |
| Fəaliyyət illəri | 1942-ci ildən |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
| Mükafatları |    |
Həyatı
Ənvər Məmmədxanlı 1913-cü il fevralın 28-də Göyçay şəhərində doğulmuşdur. Burada ibtidai məktəbi bitirdikdən sonra Bakıda N. Nərimanov adına Sənaye texnikomunda təhsil almışdır (1926–1931). Sonra Bakıda mexaniki zavodda, energetika və elektrikləşdirmə idarəsində texnik, Azərbaycan Neft İnstitutu nəzdində olan elmi-tədqiqat institutunda texnik-elektrik işləmişdir (1931–1934). Eyni zamanda Azərbaycan Neft İnstitutunda iki il qiyabi təhsil almışdır. Azərnəşrin bədii şöbəsində redaktor və tərcüməçi (1934–1936), Moskvada Ali Kinematoqrafiya İnstitutunda müdavim (1936–1938), "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında ssenari şöbəsinin rəisi (1941–1942), İkinci dünya müharibəsi dövründə cənub-qərb cəbhəsində "Qızıl Ordu" cəbhə qəzetinin Azərbaycan redaksiyasının xüsusi müxbiri olmuşdur. Sonra redaksiya ilə birlikdə Stalinqrada göndərilmişdir. 1942-ci ilin axırlarında bir qrup Azərbaycan yazıçısı ilə Şimali Qafqaz cəbhəsində, 416-cı diviziyada olmuşdur. Bakıda Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsində redaktor kimi çalışmışdır (1943–1944). Yenidən Zaqafqaziya cəbhəsinə, oradan İrana hərbi xidmətə göndərilmişdir. Təbrizdə nəşr olunan "Vətən yolunda" ordu qəzeti redaksiyasıda xüsusi müxbir kimi çalışmışdır (1944–1946). Ordudan tərxis ediləndən sonra "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının ssenari redaksiya heyətinin baş redaktoru olmuşdur (1946–1964).
Yaradıcılığı
Ədəbi fəaliyyətə 1930-cu illərdən başlamışdır. Böyük Vətən müharibəsinin başlaması ilə əlaqədar olaraq Əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. "Şərqin səhəri" ([bədii ədəbiyyatın]) tematikasında,növ və janrında,üslubunda,həyatı inikas formasında bir sıra yeni,əsaslı dəyişikliklər əmələ gəldi. Dinc quruculuq illərində ədəbiyyatımızın əsas qəhrəmanı olan qurucu,yaradıcı insan öz yerini Vətəni yadelli işğalçıardan müdafiə edən qəhrəman döyüşçüyə verdi. Onun müharibə illərində qələmə aldığı hekayələrdə,ümumən,o dövr publisistikamızda olduğu kimi,zamanın,günün təxirəsalınmaz tələbləri,adamlarımızın müqəddəs vəzifəsi canlı boyalarla öz əksini tapırdı. Ədibin üslubunda təmkinli hekayəçiliklə,mübariz,döyüşkən,odlu publisistika vəhdət təşkil edirdi: "Qərb cəbhəsindən məktub", "Analar yollara çıxdılar", "Yeni ilin hökmü", "Silahlı dağlar", "Qanlı möhür", "Buz heykəl", "Haralısan əsgər qardaş?", "Ananın ölümü", "Ulduz" (1947), "Od içində" (1951) pyesləri və "Şirvan gözəli" (1957) lirik komediyası tamaşaya qoyulmuşdur. "Şirvan gözəli" Zaqafqaziya teatr baharında birinci dərəcəli diploma layiq görülmüşdür. 1957-ci ildə onun Akademik Dram Teatrında tamaşaya qoyulan "Şərqin səhəri" əsəri SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülüb. Amma mükafat alanların siyahısında müəllifin adı olmayıb.
Ənvər Məmmədxanlı Avropa və rus klassik yazıçılarından tərcümələr etmişdir. Kuba (1967), Türkiyə (1968), İspaniyada (1980) Sovet nümayəndə heyəti tərkibində səfərdə olmuşdur. İki dəfə "Şərəf nişanı" (1946–1949), "Qırmızı Əmək bayrağı" (1980–1983) və "İkinci dünya müharibəsi" (ikinci dərəcəli) ordenləri, döyüş medalları ilə təltif olunmuşdur.
1990-cı il dekabrın 19-da Bakıda vəfat etmişdir. Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Əsərləri
- Burulğan. Bakı: Azərnəşr, 1934, 119 səh.
- Bakı gecələri (hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 1936, 214 səh.
- Ayna (kinossenari). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1939, 85 səh.
- Qərbə atəş. Bakı: Azərnəşr, 1943, 74 səh.
- Analar və yollar. Bakı: Azərnəşr, 1943, 126 səh.
- Dirilik çeşməsi. Bakı: Azərnəşr, 1944, 260 səh.
- 25 bahar (oçerk). Təbriz, 1945, 30 səh.
- And. Bakı: Azərnəşr, 1947, 319 səh.
- Hekayələr. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1954, 128 səh.
- Balaca Nərgiz. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1955, 52 səh.
- Hekayələr. Bakı: Azərnəşr, 1956, 185 səh.
- Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1960, 489 səh.
- Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). I cild. Bakı: Yazıçı, 1985, 232 səh.
- Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). II cild. Bakı: Yazıçı, 1985, 323 səh.
- . Bakı: Gənclik, 1988, 88 səh.l
- Buz heykəl. Bakı: 1944
- M.Qorki. Uşaqlıq. Bakı: Gənclik, 1982, 240 səh.
Filmoqrafiya
İstinadlar
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- Müasir azərbaycan ədəbiyyatı,I cild,s.330–331,Bakı\2007
Mənbə
- Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
- Azad, Ə. "Kinostudiyada bir gün" [Reportaj] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.- 13 iyun.
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. İki cilddə, I cild, Bakı:BDU nəşri, 2007,502 s.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 874
- Karvan dayanmadı
- HƏYATI AĞRIYAN ƏNVƏR MƏMMƏDXANLI
- Oralarda kimlər var: Ənvər Məmmədxanlı-100
- Babək haqqında sonuncu roman
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Enver Qafar oglu Memmedxanli 15 28 fevral 1913 Goycay 19 dekabr 1990 Baki Azerbaycan yazicisi nasir kinodramaturq ssenarist tercumeci 1938 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinn uzvu Azerbaycanfilm kinostudiyasinin ssenari redaksiya heyetinin bas redaktoru 1946 1964 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi 1963 Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1987 Enver MemmedxanliEnver Qafar oglu MemmedxanliDogum tarixi 15 28 fevral 1913Dogum yeri Goycay Goycay qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 19 dekabr 1990 1990 12 19 77 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanFealiyyeti yazici sair ssenaristFealiyyet illeri 1942 ci ildenEserlerinin dili Azerbaycan diliMukafatlari 1987 1946 1949 1980 1983HeyatiEnver Memmedxanli 1913 cu il fevralin 28 de Goycay seherinde dogulmusdur Burada ibtidai mektebi bitirdikden sonra Bakida N Nerimanov adina Senaye texnikomunda tehsil almisdir 1926 1931 Sonra Bakida mexaniki zavodda energetika ve elektriklesdirme idaresinde texnik Azerbaycan Neft Institutu nezdinde olan elmi tedqiqat institutunda texnik elektrik islemisdir 1931 1934 Eyni zamanda Azerbaycan Neft Institutunda iki il qiyabi tehsil almisdir Azernesrin bedii sobesinde redaktor ve tercumeci 1934 1936 Moskvada Ali Kinematoqrafiya Institutunda mudavim 1936 1938 Azerbaycanfilm kinostudiyasinda ssenari sobesinin reisi 1941 1942 Ikinci dunya muharibesi dovrunde cenub qerb cebhesinde Qizil Ordu cebhe qezetinin Azerbaycan redaksiyasinin xususi muxbiri olmusdur Sonra redaksiya ile birlikde Stalinqrada gonderilmisdir 1942 ci ilin axirlarinda bir qrup Azerbaycan yazicisi ile Simali Qafqaz cebhesinde 416 ci diviziyada olmusdur Bakida Azerbaycan Radio Verilisleri Komitesinde redaktor kimi calismisdir 1943 1944 Yeniden Zaqafqaziya cebhesine oradan Irana herbi xidmete gonderilmisdir Tebrizde nesr olunan Veten yolunda ordu qezeti redaksiyasida xususi muxbir kimi calismisdir 1944 1946 Ordudan terxis edilenden sonra Azerbaycanfilm kinostudiyasinin ssenari redaksiya heyetinin bas redaktoru olmusdur 1946 1964 YaradiciligiEdebi fealiyyete 1930 cu illerden baslamisdir Boyuk Veten muharibesinin baslamasi ile elaqedar olaraq Eserleri kecmis SSRI ve xarici olke xalqlarinin dillerine tercume olunmusdur Serqin seheri bedii edebiyyatin tematikasinda nov ve janrinda uslubunda heyati inikas formasinda bir sira yeni esasli deyisiklikler emele geldi Dinc quruculuq illerinde edebiyyatimizin esas qehremani olan qurucu yaradici insan oz yerini Veteni yadelli isgalciardan mudafie eden qehreman doyuscuye verdi Onun muharibe illerinde qeleme aldigi hekayelerde umumen o dovr publisistikamizda oldugu kimi zamanin gunun texiresalinmaz telebleri adamlarimizin muqeddes vezifesi canli boyalarla oz eksini tapirdi Edibin uslubunda temkinli hekayecilikle mubariz doyusken odlu publisistika vehdet teskil edirdi Qerb cebhesinden mektub Analar yollara cixdilar Yeni ilin hokmu Silahli daglar Qanli mohur Buz heykel Haralisan esger qardas Ananin olumu Ulduz 1947 Od icinde 1951 pyesleri ve Sirvan gozeli 1957 lirik komediyasi tamasaya qoyulmusdur Sirvan gozeli Zaqafqaziya teatr baharinda birinci dereceli diploma layiq gorulmusdur 1957 ci ilde onun Akademik Dram Teatrinda tamasaya qoyulan Serqin seheri eseri SSRI Dovlet mukafatina layiq gorulub Amma mukafat alanlarin siyahisinda muellifin adi olmayib Enver Memmedxanli Avropa ve rus klassik yazicilarindan tercumeler etmisdir Kuba 1967 Turkiye 1968 Ispaniyada 1980 Sovet numayende heyeti terkibinde seferde olmusdur Iki defe Seref nisani 1946 1949 Qirmizi Emek bayragi 1980 1983 ve Ikinci dunya muharibesi ikinci dereceli ordenleri doyus medallari ile teltif olunmusdur 1990 ci il dekabrin 19 da Bakida vefat etmisdir Fexri xiyabanda defn olunmusdur EserleriBurulgan Baki Azernesr 1934 119 seh Baki geceleri hekayeler Baki Azernesr 1936 214 seh Ayna kinossenari Baki Usaqgencnesr 1939 85 seh Qerbe ates Baki Azernesr 1943 74 seh Analar ve yollar Baki Azernesr 1943 126 seh Dirilik cesmesi Baki Azernesr 1944 260 seh 25 bahar ocerk Tebriz 1945 30 seh And Baki Azernesr 1947 319 seh Hekayeler Baki Usaqgencnesr 1954 128 seh Balaca Nergiz Baki Usaqgencnesr 1955 52 seh Hekayeler Baki Azernesr 1956 185 seh Secilmis eserleri Baki Azernesr 1960 489 seh Secilmis eserleri iki cildde I cild Baki Yazici 1985 232 seh Secilmis eserleri iki cildde II cild Baki Yazici 1985 323 seh Baki Genclik 1988 88 seh l Buz heykel Baki 1944 M Qorki Usaqliq Baki Genclik 1982 240 seh FilmoqrafiyaBabek film 1979 Bextiyar film 1942 Cazibe quvvesi film 1964 Feteli xan film 1947 Intizar film 1969 Iran Azerbaycaninin paytaxtinda film 1945 Leyli ve Mecnun film 1961 Sovqat film 1942 IstinadlarAzerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 12 Muasir azerbaycan edebiyyati I cild s 330 331 Baki 2007MenbeSemseddin Abbasov Sovet Azerbaycaninin kinosu Kommunist 1958 29 avqust Azad E Kinostudiyada bir gun Reportaj Edebiyyat ve incesenet 1964 13 iyun Xamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Muasir Azerbaycan edebiyyati Iki cildde I cild Baki BDU nesri 2007 502 s Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 874 Karvan dayanmadi HEYATI AGRIYAN ENVER MEMMEDXANLI Oralarda kimler var Enver Memmedxanli 100 Babek haqqinda sonuncu roman