Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sona Salman qızı Hacıyeva (25 iyun 1907, Nuxa – 24 dekabr 1979, Bakı) — Azərbaycan teatr və kino aktrisası, Azərbaycan SSR xalq artisti (1949).
| Sona Hacıyeva | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Nuxa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası (hazırkı Şəki, Azərbaycan) |
| Vəfat tarixi | (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya İmperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Anası | Əzizə Məmmədova |
| Fəaliyyəti | aktrisa |
| Fəaliyyət illəri | 1921–1979 |
| Təhsili | Ali |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sona Hacıyeva 25 iyun 1907-ci ildə Şəkidə Əzizə Məmmədovanın ailəsində dünyaya gəlib. Bir yaşında ikən atası vəfat etdiyindən onu və qardaşını babası Əbdülbağı Zülalov saxlamalı olub. Vaxtilə Tiflisin məşhur xanəndələrindən sayılan Əbdülbağının da həyat yolu müxtəlif şəhərlərdən keçib. Gah Tiflisdə yaşayıb, gah Aşqabada köçüb, sonra isə Bakıya gəlib. Beləliklə, 1919-cu ildən Bakıda yaşayan Sona Hacıyevanın anası Əzizə Məmmədova elə o vaxtdan taleyini teatra bağlayıb. Ana-bala ikisi də Bakıda səhnəyə eyni ildə gəlib. S. M. Qənizadənin "Axşam səbri xeyir olar" tamaşasındakı Çimnaz surəti 13 yaşlı Sonanın teatr aləmində debütü olub.
Gənc qızın səhnə qabiliyyətini, istedadını hiss edən o dövrün görkəmli aktyorlarından Mirzəağa Əliyev və Hacıağa Abbasov Sona Hacıyevanı əvvəlcə Bakı İşçi Teatrına dəvət ediblər. Müxtəlif səpkili rollar oynamaqla bərabər, Sona Hacıyeva Azərbaycan rayonlarına qastrola gedər, kənd zəhmətkeşləri qarşısında çıxış edərdi.
1923-cü ildə Sona Hacıyeva Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının səhnəsində ilk rolunu ifa edib. Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri-Cadu" əsərində yaratdığı Səlimə rolu teatrın direktoru Rza Təhmasibin çox xoşuna gəlib. Sonralar Sona Hacıyeva uzun illər bu teatrda çalışaraq müasir və klassik dramaturqların əsərlərinin tamaşalarında diqqət cəlb edən obrazlar yaradıb. Bu elə bir dövr idi ki, Sona Hacıyeva Opera və Balet Teatrında da çıxış etmək məcburiyyətində qalmışdı. Çünki aktrisa tapılmırdı. Hüseynqulu Sarabski Sona Hacıyevanın aktrisalıq məharətini və səsini o qədər bəyənmişdi ki, daim onun istedadından istifadə etmək istəyirdi. Sona Hacıyevanın yaratdığı Leyli, Əsli, Asya, Şahsənəm maraqla qarşılanırdı. Məşqlər ağır və uzun çəkdiyindən Sona Hacıyeva yazırdı: "Müslüm Maqomayev məni o qədər oxutdu ki, bir müddət səsim tamam tutuldu".
Sona Hacıyevaya qədər operada qadın rollarını ancaq kişilər oynayırdılar. Bu səbəbdən də Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev çalışırdılar ki, geniş yaradıcılıq imkanlarına malik Sona Hacıyeva daim opera səhnəsində çıxış etsin, amma o dövrdə elə bir vəziyyət yaranmışdı ki, Azərbaycan teatr tarixinin bütövlükdə inkişafı Sona xanımın həm opera, həm də dram teatrı səhnələrində müntəzəm çıxışını zərurətə çevirmişdi. Sona Hacıyeva əgər bir tərəfdə muğam oxuyurdusa, digər səhnədə dramatik obraz yaradırdı və yaxud komik surətə çevrilirdi.
Sona Hacıyeva səhnə fəaliyyəti boyu müxtəlif qadağalara, maneələrə, təzyiqlərə, təqiblərə məruz qalmışdır. Çünki o cəhalət və nadanlıqla dolu aləmin iflasla nəticələnəcəyini öz yaradıcılığı, oynadığı rolların monoloqları ilə dilə gətirirdi. Onun yaratdığı obrazlar Azərbaycan qadınının ağır taleyini, düşdüyü əzabları güclü və emosional bir şəkildə tamaşaçılara çatdırırdı.
Sona Hacıyeva 1920-ci ildən ömrünün sonuna (1979) kimi Dövlət Dram Teatrının səhnəsində Azərbaycanın klassik dramaturqlarından tutmuş müasirlərinə kimi, eləcə də dünya dramaturqlarının əsərlərində müxtəlif obrazlar yaratmışdır. Mirzə Fətəli Axundov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Hüseyn Cavid, Süleyman Sani Axundov, Cəfər Cabbarlı, Səməd Vurğun, Mirzə İbrahimov, Mehdi Hüseyn, Zeynal Xəlil, Sabit Rəhman, İslam Səfərli kimi dramaturqların əsərlərində müxtəlif obrazlara səhnə həyatı vermiş Sona Hacıyeva dövrünün görkəmli teatr xadimləri ilə tərəfmüqabil olmuşdu. Kazım Ziya, Rza Əfqanlı, Ülvi Rəcəb, Mərziyyə Davudova, İsmayıl Osmanlı, Möhsün Sənani, Mustafa Mərdanov, Ağasadıq Gəraybəyli kimi korifeylərlə nəinki bir səhnədə, həm də eyni tamaşada məharətli oyun nümayiş etdirmək çətinliyi qədər də şərəfli idi. Rejissor Adil İsgəndərov Sona Hacıyeva ilə işləməyi çox sevirdi. O, tamaşalarda Sona xanıma ayıracağı rolu dəqiq və düzgün seçirdi. Bu səbəbdən də gənc aktrisanın yaratdığı obrazlar inandırıcı təsir bağışlayırdı.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı həmkarları ilə birlikdə cəbhədə azərbaycanlı əsgərlərin yanında olan Sona Hacıyeva məlahətli səsi və xoş avazı ilə döyüşçüləri qələbəyə ruhlandırardı. Tamaşadan-tamaşaya Sona Hacıyevanın yeni yaradıcılıq imkanları üzə çıxardı. Mürəkkəb bir zamanda səhnəyə gələn, 200-dən artıq müxtəlif rollar yaradan, həm lirik, həm də komik obrazların mahir ifaçısı Sona Hacıyeva Azərbaycan kino sənətinin də inkişafında öz töhfəsini vermişdi. "Bəxtiyar", "Qızmar günəş altında", "O olmasın, bu olsun", "Səhər" filmlərinə çəkilən Sona Hacıyeva milli Azərbaycan kinosunun tarixində də böyük xidmətlərin sahibidir. Onun bu əməyi hələ o dövrdə "Şərəf nişanı" ordeni və başqa medallarla təltif edilmişdir.
Xatirəsi
2017-ci ildə Şəkidə aktrisanın 110 illik yubileyinə həsr olunan xatirə gecəsi keçirilib.
Nəsil şəcərəsi
| Kərbəlayı Əli Zülalov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gülüş xanım | Əbdül Zülalov | Əbdülbaqi Zülalov | Nisə xanım | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əli Zülalov | Qəmbər Zülalov | Məhəmmədəli Zülalov | Əzizə Məmmədova | Salman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Solmaz Zülalova | Zemfira Zülalova | Elmira Zülalova | Rüstəm Zülalov | Sona Hacıyeva | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Filmoqrafiya
- Bəxtiyar (film, 1955)-Zəhra
- Bismillah (film, 1925)
- Əmək və qızılgül (film, 1962)-qarderobçu
- Qızmar günəş altında (film, 1957)
- Min birinci söz (film, 1997)
- O olmasın, bu olsun (film, 1956)
- Prima (film, 1994)
- Səhər (film, 1960)-Aslanın anası
- Telefonçu qız (film, 1962)-Mehribanın nənəsi
İstinadlar
- "Təqvim-iyun". //"Cinema News" jurnalı.- 2008.- iyun.- səh. 14.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- ARB Şəki. "Şəkidə Sona Hacıyevanın xatirəsi yad edilib" (az.). Youtube.com. 25.10.2017. İstifadə tarixi: 2017-10-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sona Salman qizi Haciyeva 25 iyun 1907 Nuxa 24 dekabr 1979 Baki Azerbaycan teatr ve kino aktrisasi Azerbaycan SSR xalq artisti 1949 Sona HaciyevaDogum tarixi 25 iyun 1907Dogum yeri Nuxa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasi hazirki Seki Azerbaycan Vefat tarixi 4 dekabr 1979 72 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIMilliyyeti AzerbaycanliVetendasligi Rusiya Imperiyasi AXC SSRIAnasi Ezize MemmedovaFealiyyeti aktrisaFealiyyet illeri 1921 1979Tehsili AliMukafatlari 1949 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSona Haciyeva 25 iyun 1907 ci ilde Sekide Ezize Memmedovanin ailesinde dunyaya gelib Bir yasinda iken atasi vefat etdiyinden onu ve qardasini babasi Ebdulbagi Zulalov saxlamali olub Vaxtile Tiflisin meshur xanendelerinden sayilan Ebdulbaginin da heyat yolu muxtelif seherlerden kecib Gah Tiflisde yasayib gah Asqabada kocub sonra ise Bakiya gelib Belelikle 1919 cu ilden Bakida yasayan Sona Haciyevanin anasi Ezize Memmedova ele o vaxtdan taleyini teatra baglayib Ana bala ikisi de Bakida sehneye eyni ilde gelib S M Qenizadenin Axsam sebri xeyir olar tamasasindaki Cimnaz sureti 13 yasli Sonanin teatr aleminde debutu olub Genc qizin sehne qabiliyyetini istedadini hiss eden o dovrun gorkemli aktyorlarindan Mirzeaga Eliyev ve Haciaga Abbasov Sona Haciyevani evvelce Baki Isci Teatrina devet edibler Muxtelif sepkili rollar oynamaqla beraber Sona Haciyeva Azerbaycan rayonlarina qastrola geder kend zehmetkesleri qarsisinda cixis ederdi 1923 cu ilde Sona Haciyeva Azerbaycan Dovlet Dram Teatrinin sehnesinde ilk rolunu ifa edib Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Peri Cadu eserinde yaratdigi Selime rolu teatrin direktoru Rza Tehmasibin cox xosuna gelib Sonralar Sona Haciyeva uzun iller bu teatrda calisaraq muasir ve klassik dramaturqlarin eserlerinin tamasalarinda diqqet celb eden obrazlar yaradib Bu ele bir dovr idi ki Sona Haciyeva Opera ve Balet Teatrinda da cixis etmek mecburiyyetinde qalmisdi Cunki aktrisa tapilmirdi Huseynqulu Sarabski Sona Haciyevanin aktrisaliq meharetini ve sesini o qeder beyenmisdi ki daim onun istedadindan istifade etmek isteyirdi Sona Haciyevanin yaratdigi Leyli Esli Asya Sahsenem maraqla qarsilanirdi Mesqler agir ve uzun cekdiyinden Sona Haciyeva yazirdi Muslum Maqomayev meni o qeder oxutdu ki bir muddet sesim tamam tutuldu Sona Haciyevaya qeder operada qadin rollarini ancaq kisiler oynayirdilar Bu sebebden de Uzeyir Hacibeyov Muslum Maqomayev calisirdilar ki genis yaradiciliq imkanlarina malik Sona Haciyeva daim opera sehnesinde cixis etsin amma o dovrde ele bir veziyyet yaranmisdi ki Azerbaycan teatr tarixinin butovlukde inkisafi Sona xanimin hem opera hem de dram teatri sehnelerinde muntezem cixisini zerurete cevirmisdi Sona Haciyeva eger bir terefde mugam oxuyurdusa diger sehnede dramatik obraz yaradirdi ve yaxud komik surete cevrilirdi Sona Haciyeva sehne fealiyyeti boyu muxtelif qadagalara maneelere tezyiqlere teqiblere meruz qalmisdir Cunki o cehalet ve nadanliqla dolu alemin iflasla neticeleneceyini oz yaradiciligi oynadigi rollarin monoloqlari ile dile getirirdi Onun yaratdigi obrazlar Azerbaycan qadininin agir taleyini dusduyu ezablari guclu ve emosional bir sekilde tamasacilara catdirirdi Sona Haciyeva 1920 ci ilden omrunun sonuna 1979 kimi Dovlet Dram Teatrinin sehnesinde Azerbaycanin klassik dramaturqlarindan tutmus muasirlerine kimi elece de dunya dramaturqlarinin eserlerinde muxtelif obrazlar yaratmisdir Mirze Feteli Axundov Ebdurrehim bey Haqverdiyev Celil Memmedquluzade Huseyn Cavid Suleyman Sani Axundov Cefer Cabbarli Semed Vurgun Mirze Ibrahimov Mehdi Huseyn Zeynal Xelil Sabit Rehman Islam Seferli kimi dramaturqlarin eserlerinde muxtelif obrazlara sehne heyati vermis Sona Haciyeva dovrunun gorkemli teatr xadimleri ile terefmuqabil olmusdu Kazim Ziya Rza Efqanli Ulvi Receb Merziyye Davudova Ismayil Osmanli Mohsun Senani Mustafa Merdanov Agasadiq Geraybeyli kimi korifeylerle neinki bir sehnede hem de eyni tamasada meharetli oyun numayis etdirmek cetinliyi qeder de serefli idi Rejissor Adil Isgenderov Sona Haciyeva ile islemeyi cox sevirdi O tamasalarda Sona xanima ayiracagi rolu deqiq ve duzgun secirdi Bu sebebden de genc aktrisanin yaratdigi obrazlar inandirici tesir bagislayirdi Ikinci Dunya muharibesi zamani hemkarlari ile birlikde cebhede azerbaycanli esgerlerin yaninda olan Sona Haciyeva melahetli sesi ve xos avazi ile doyusculeri qelebeye ruhlandirardi Tamasadan tamasaya Sona Haciyevanin yeni yaradiciliq imkanlari uze cixardi Murekkeb bir zamanda sehneye gelen 200 den artiq muxtelif rollar yaradan hem lirik hem de komik obrazlarin mahir ifacisi Sona Haciyeva Azerbaycan kino senetinin de inkisafinda oz tohfesini vermisdi Bextiyar Qizmar gunes altinda O olmasin bu olsun Seher filmlerine cekilen Sona Haciyeva milli Azerbaycan kinosunun tarixinde de boyuk xidmetlerin sahibidir Onun bu emeyi hele o dovrde Seref nisani ordeni ve basqa medallarla teltif edilmisdir Xatiresi2017 ci ilde Sekide aktrisanin 110 illik yubileyine hesr olunan xatire gecesi kecirilib Nesil seceresi Kerbelayi Eli Zulalov Gulus xanim Ebdul Zulalov Ebdulbaqi Zulalov Nise xanim Eli Zulalov Qember Zulalov Mehemmedeli Zulalov Ezize Memmedova Salman Solmaz Zulalova Zemfira Zulalova Elmira Zulalova Rustem Zulalov Sona HaciyevaFilmoqrafiyaBextiyar film 1955 Zehra Bismillah film 1925 Emek ve qizilgul film 1962 qarderobcu Qizmar gunes altinda film 1957 Min birinci soz film 1997 O olmasin bu olsun film 1956 Prima film 1994 Seher film 1960 Aslanin anasi Telefoncu qiz film 1962 Mehribanin nenesiIstinadlar Teqvim iyun Cinema News jurnali 2008 iyun seh 14 Azerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 12 ARB Seki Sekide Sona Haciyevanin xatiresi yad edilib az Youtube com 25 10 2017 Istifade tarixi 2017 10 25