Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Möhsün Sadıq oğlu Cəfərov (Sənani) (19 iyun 1900, Tiflis – 11 fevral 1981, Bakı) — Azərbaycan teatr və kino aktyoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1949).
| Möhsün Sənani | |
|---|---|
 | |
| Doğum adı | Möhsün Cəfərov |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tiflis, Tiflis qəzası, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Dəfn yeri | II Fəxri Xiyaban |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Fəaliyyəti | teatr və kino aktyoru |
| Mükafatları |   |
| IMDb | ID1182360 |
Həyatı
Möhsün Sənani 1900-cü ildə Tiflisin "Şeytanbazar" məhəlləsində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. 4–5 yaşında ikən ata-anasını itirmiş, nənəsinin himayəsində qalmışdır. 1906-cı ildə nənəsi onu mədrəsəyə qoyur. Nənəsinin məqsədi nəvəsini mollalığa hazırlamaq və gələcəkdə onu atası kimi mərsiyəxan eləmək idi. Lakin Möhsün nə mədrəsəni oxuyub başa çatdıra bilir, nə də ki nənəsinin arzusu yerinə yetir. 1908-ci ildə nənəsi vəfat edir, xalası molla Zinyət onu öz himayəsinə götürür. Molla Zinyət, Azərbaycanın xalq artisti Əli Qurbanovun anasıdır. Molla Zinyət Möhsünü öz uşaqlarından çox istəyir. O, Sənaninin oxuması ilə şəxsən məşğul olur. Ancaq Zinyət xanımın da vəziyyəti yaxşı deyildi. Onun özünün ailə üzvləri də çox idi. Buna baxmayaraq, o, Möhsünü də, onun bacısını da doğma övladı kimi böyüdür. Kiçik yaşlı Möhsün özünün və bacısının xalasına bir yük olduğundan xəcalət çəkir. Odur ki, 1909-cu ildən işləməli olur. O, Şeytanbazarda hər cür əzab-əziyyətə və böyük zəhmətə qatlaşır.
Səhnə həvəsi Sənanidə yeniyetmə yaşlarından baş qaldırmışdı. O, yerli teatrların və Tiflisə qastrola gələn artistlərin tamaşalarına böyük həvəslə baxırdı. Möhsün həm teatr aktyorlarının oyununa, həm də meydanlarda oxuyan dərvişlərin səsinə fikir verir və onları təqlid edir. Bu minvalla özünün oxumaq qabiliyyətini inkişaf etdirir. 1911-ci ildə Möhsün birinci dəfə geniş izdiham qarşısına çıxır. Böyük həyəcan keçirsə də, onun çıxışı dinləyicilərə, tamaşaçılara dərin təsir bağışlayır. Möhsün 1912-ci ildə kiçik həvəskarlar dərnəyinə qoşulur və bu dərnəkdə birpərdəli səhnələrdə oynamağa başlayır. Möhsünün ilk rejissoru Tiflis müsəlman artistləri dəstəsinin müqqədir komik aktyoru olmuşdur. Beləliklə, Mirzəxan Quliyev və Möhsünə tamaşa edən Mirzəli Abbasov, Mustafa Mərdanov, İbrahim İsfahanlı kimi Tiflis aktyorları, onun istedadına ümid edirlər. Bu ümid Möhsünün səhnəyə olan eşqini daha da artırır. Möhsünün bu sənətinə paxıllıq edən və onun həvəsini söndurmək istəyənlər atası Molla Sadığın dostları idi. Bununla belə, Möhsünü sevənlər çox idi. İşsiz qalmış Möhsünü yaxın bir gürcü dostunun atası "Vano dayı" tramvay parkında qulluğa düzəldir. O, burada aldığı maaşla özünü, bacısını təmin etməklə yanaşı, xalasının da vəziyyətini yüngülləşdirirdi.
Dövrünün ziyalı və tanınmış adamları Tiflisdə yaradılmış bu teatr dərnək və cəmiyyətlərinə yardım olaraq tez-tez müşavirələr keçirərdilər. Belə müşavirələr Mustafa Mərdanovun atası Hacı Həşim Mərdanovun bəzzaz dükanında olurdu.
Gürcüstanın mütərəqqi fikirli xadimləri və maarifpərvər azərbaycanlı ziyalılar bu teatra və aktyorlara bina xərclərini ödəmək və tamaşaları təşkil etmək işində səmərəli yardım göstərirdilər. Nəriman Nərimanov, Əli Tağızadə, , Həsənbəy Zərdabi, Üzeyir Hacıbəyov və Mərdanov qardaşları teatr sənətinin tərəfdarları və təbliğatçıları olmuşlar.
1915-ci ildə M.Sənani, Mirzəli Abbasov, Mirseyfəddin Kirmanşahlı, Mirzəxan Quliyev, Mustafa Mərdanov və b. Tiflis truppasına cəlb edilirlər. Həmin ildə Hüseyn Ərəblinskinin iştirakı ilə hazırlanmış "Kaveyi-Ahəngər" tamaşasında Möhsünə dəmirçi Kavənin oğlunun rolunu tapşırırlar. O, bu rolu çox böyük ustalıqla ifa edir. Vəziyyətinin aqırlığına, maddi ehtiyac içərisində yaşamasına baxmayaraq bütün peşələrdən əl çəkir, ancaq aktyorluqla məşğul olur. Bu dövrdə Tiflis teatrı truppasında çox məşhur sənətkarlar fəaliyyət göstərirdi. Bunlardan: Mirzəli Abbasov, Mirzəxan Quliyev, Əşrəf Yüzbaşıyev, Mirseyfəddin Kirmanşahlı, İbrahim İsfahanlı, Tərlan xanım, , , , Kaftaradze, Panfiliya Tanailidi, Əli Qurbanov və b. Möhsün Sənani onların arasında ən gənc aktyor idi.
Gənc olmasına baxmayaraq, az bir zaman içərisində ona Heydər bəy, Süleyman bəy, Vəli ("Arşın mal alan"), Hambal ("Məşədi İbad"), Rzaqulu ("Nadir Şah"), Kasio ("Otello") kimi məsul rollar tapşırılmışdır. Həmin rollar Sənaninin aktyorluğunda bir sıçrayış yaradır, ona həqiqi aktyor şöhrəti qazandırır. M.Sənani 1915-ci ildən 1920-ci ilə kimi Tiflis teatr truppasında çalışır. M.Sənani 1921-ci ildən Bakının teatr səhnələrində parlamağa başlayır. O, nəinki teatrda, eləcə də kino sənətində də çox yadda qalan, təkrarolunmaz rollar ifa etmişdir. Bunlardan "Səbuhi", "Bəxtiyar", "O olmasın, bu olsun", "Sehrli xalat" və s. filmləri qeyd etmək kifayətdir.
Ailəsi
- Aktyor Əli Qurbanovun xalası oğludur.
- Film səsləndirən, aktrisa Ofeliya Sənaninin qaynatasıdır.
Təltif və mükafatları
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 21 iyul 1949
- "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 17 iyun 1943
- — 11 iyun 1980
- — 1 avqust 1975
- — 9 iyun 1959
- — 29 sentyabr 1976
Teatr səhnəsindəki rolları
- Laert ("Hamlet", V.Şekspir)
- Kassiol ("Otello", V.Şekspir)
- Serqo ("Şeyx Sənan", H.Cavid)
- Mixaylo ("Uzaq sahillərdə", H.Seyidbəyli və İ.Qasımov)
- Sadiq ("Xoşbəxtlər", S.Rəhman)
- Həsənağa ("Göz həkimi", İ.Səfərli)
Filmoqrafiya
- Aktrisanın təbəssümü (film, 1974)
- Altıncı hiss (film, 1935)
- Arşın mal alan (film, 1965)
- Azəri teatrının ustaları (film, 1966)
- Bayquş (film, 1924)
- Bəxtiyar (film, 1942)
- Bir məhəllədən iki nəfər (film, 1957)
- Bismillah (film, 1925)
- Bizim küçə (film, 1961)
- Dağlarda döyüş (film, 1967)
- Fətəli xan (film, 1947)
- İsmət (film, 1934)
- Kəndlilər (film, 1939)
- Kölgələr sürünür (film, 1958)
- Koroğlu (film, 1960)
- Qara daşlar (film, 1956)
- Qız qalası əfsanəsi (film, 1923) (tammetrajlı bədii film)
- Qüdsi (film, 2007)
- Mollanın sərgüzəşti (film, 1960)
- O olmasın, bu olsun (film, 1956)
- Səbuhi (film, 1941)
- Səhər (film, 1960)
- Sehrli xalat (film, 1964)
- Sovqat (film, 1942)
- Su ərizəsi (film, 1964)
- Yeni horizont (film, 1940)
İstinadlar
- Mədəniyyət TV. "Möhsün Sənani - 123" (az.). Youtube.com. 20.06.2023. 2023-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-20.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- M. Əmrahov. "Müharibə illərinin kino salnaməsi (1941–1945-ci illər)". //Təhsil, mədəniyyət, incəsənət.- 2004.- № 1.- səh. 127.
- Azərbaycan SSR Xalq artisti M.S.Sənaninin Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 11 iyun 1980-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
Mənbə
- Mükərrəmoğlu, M. Aktyor taleyinin unudulmaz cizgiləri: [Xalq artisti Möhsün Sənaninin yaradıcılığı haqqında] //Xalq qəzeti.- 2015.- 26 iyul.- S.8.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mohsun Sadiq oglu Ceferov Senani 19 iyun 1900 Tiflis 11 fevral 1981 Baki Azerbaycan teatr ve kino aktyoru Azerbaycan SSR xalq artisti 1949 Mohsun SenaniDogum adi Mohsun CeferovDogum tarixi 19 iyun 1900Dogum yeri Tiflis Tiflis qezasi Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 fevral 1981 80 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri II Fexri XiyabanVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIFealiyyeti teatr ve kino aktyoruMukafatlari 1980 1975 1959 1976 1949IMDb ID1182360HeyatiMohsun Senani 1900 cu ilde Tiflisin Seytanbazar mehellesinde ruhani ailesinde anadan olmusdur 4 5 yasinda iken ata anasini itirmis nenesinin himayesinde qalmisdir 1906 ci ilde nenesi onu medreseye qoyur Nenesinin meqsedi nevesini mollaliga hazirlamaq ve gelecekde onu atasi kimi mersiyexan elemek idi Lakin Mohsun ne medreseni oxuyub basa catdira bilir ne de ki nenesinin arzusu yerine yetir 1908 ci ilde nenesi vefat edir xalasi molla Zinyet onu oz himayesine goturur Molla Zinyet Azerbaycanin xalq artisti Eli Qurbanovun anasidir Molla Zinyet Mohsunu oz usaqlarindan cox isteyir O Senaninin oxumasi ile sexsen mesgul olur Ancaq Zinyet xanimin da veziyyeti yaxsi deyildi Onun ozunun aile uzvleri de cox idi Buna baxmayaraq o Mohsunu de onun bacisini da dogma ovladi kimi boyudur Kicik yasli Mohsun ozunun ve bacisinin xalasina bir yuk oldugundan xecalet cekir Odur ki 1909 cu ilden islemeli olur O Seytanbazarda her cur ezab eziyyete ve boyuk zehmete qatlasir Sehne hevesi Senanide yeniyetme yaslarindan bas qaldirmisdi O yerli teatrlarin ve Tiflise qastrola gelen artistlerin tamasalarina boyuk hevesle baxirdi Mohsun hem teatr aktyorlarinin oyununa hem de meydanlarda oxuyan dervislerin sesine fikir verir ve onlari teqlid edir Bu minvalla ozunun oxumaq qabiliyyetini inkisaf etdirir 1911 ci ilde Mohsun birinci defe genis izdiham qarsisina cixir Boyuk heyecan kecirse de onun cixisi dinleyicilere tamasacilara derin tesir bagislayir Mohsun 1912 ci ilde kicik heveskarlar derneyine qosulur ve bu dernekde birperdeli sehnelerde oynamaga baslayir Mohsunun ilk rejissoru Tiflis muselman artistleri destesinin muqqedir komik aktyoru olmusdur Belelikle Mirzexan Quliyev ve Mohsune tamasa eden Mirzeli Abbasov Mustafa Merdanov Ibrahim Isfahanli kimi Tiflis aktyorlari onun istedadina umid edirler Bu umid Mohsunun sehneye olan esqini daha da artirir Mohsunun bu senetine paxilliq eden ve onun hevesini sondurmek isteyenler atasi Molla Sadigin dostlari idi Bununla bele Mohsunu sevenler cox idi Issiz qalmis Mohsunu yaxin bir gurcu dostunun atasi Vano dayi tramvay parkinda qulluga duzeldir O burada aldigi maasla ozunu bacisini temin etmekle yanasi xalasinin da veziyyetini yungullesdirirdi Dovrunun ziyali ve taninmis adamlari Tiflisde yaradilmis bu teatr dernek ve cemiyyetlerine yardim olaraq tez tez musavireler kecirerdiler Bele musavireler Mustafa Merdanovun atasi Haci Hesim Merdanovun bezzaz dukaninda olurdu Gurcustanin mutereqqi fikirli xadimleri ve maarifperver azerbaycanli ziyalilar bu teatra ve aktyorlara bina xerclerini odemek ve tamasalari teskil etmek isinde semereli yardim gosterirdiler Neriman Nerimanov Eli Tagizade Hesenbey Zerdabi Uzeyir Hacibeyov ve Merdanov qardaslari teatr senetinin terefdarlari ve tebligatcilari olmuslar 1915 ci ilde M Senani Mirzeli Abbasov Mirseyfeddin Kirmansahli Mirzexan Quliyev Mustafa Merdanov ve b Tiflis truppasina celb edilirler Hemin ilde Huseyn Ereblinskinin istiraki ile hazirlanmis Kaveyi Ahenger tamasasinda Mohsune demirci Kavenin oglunun rolunu tapsirirlar O bu rolu cox boyuk ustaliqla ifa edir Veziyyetinin aqirligina maddi ehtiyac icerisinde yasamasina baxmayaraq butun peselerden el cekir ancaq aktyorluqla mesgul olur Bu dovrde Tiflis teatri truppasinda cox meshur senetkarlar fealiyyet gosterirdi Bunlardan Mirzeli Abbasov Mirzexan Quliyev Esref Yuzbasiyev Mirseyfeddin Kirmansahli Ibrahim Isfahanli Terlan xanim Kaftaradze Panfiliya Tanailidi Eli Qurbanov ve b Mohsun Senani onlarin arasinda en genc aktyor idi Genc olmasina baxmayaraq az bir zaman icerisinde ona Heyder bey Suleyman bey Veli Arsin mal alan Hambal Mesedi Ibad Rzaqulu Nadir Sah Kasio Otello kimi mesul rollar tapsirilmisdir Hemin rollar Senaninin aktyorlugunda bir sicrayis yaradir ona heqiqi aktyor sohreti qazandirir M Senani 1915 ci ilden 1920 ci ile kimi Tiflis teatr truppasinda calisir M Senani 1921 ci ilden Bakinin teatr sehnelerinde parlamaga baslayir O neinki teatrda elece de kino senetinde de cox yadda qalan tekrarolunmaz rollar ifa etmisdir Bunlardan Sebuhi Bextiyar O olmasin bu olsun Sehrli xalat ve s filmleri qeyd etmek kifayetdir AilesiAktyor Eli Qurbanovun xalasi ogludur Film seslendiren aktrisa Ofeliya Senaninin qaynatasidir Teltif ve mukafatlari Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 21 iyul 1949 Azerbaycan SSR emekdar artisti fexri adi 17 iyun 1943 Qirmizi emek bayragi ordeni 11 iyun 1980 Xalqlar dostlugu ordeni 1 avqust 1975 Seref nisani ordeni 9 iyun 1959 Emek veterani medali 29 sentyabr 1976 Emek igidliyine gore medaliTeatr sehnesindeki rollariLaert Hamlet V Sekspir Kassiol Otello V Sekspir Serqo Seyx Senan H Cavid Mixaylo Uzaq sahillerde H Seyidbeyli ve I Qasimov Sadiq Xosbextler S Rehman Hesenaga Goz hekimi I Seferli FilmoqrafiyaAktrisanin tebessumu film 1974 Altinci hiss film 1935 Arsin mal alan film 1965 Azeri teatrinin ustalari film 1966 Bayqus film 1924 Bextiyar film 1942 Bir mehelleden iki nefer film 1957 Bismillah film 1925 Bizim kuce film 1961 Daglarda doyus film 1967 Feteli xan film 1947 Ismet film 1934 Kendliler film 1939 Kolgeler surunur film 1958 Koroglu film 1960 Qara daslar film 1956 Qiz qalasi efsanesi film 1923 tammetrajli bedii film Qudsi film 2007 Mollanin serguzesti film 1960 O olmasin bu olsun film 1956 Sebuhi film 1941 Seher film 1960 Sehrli xalat film 1964 Sovqat film 1942 Su erizesi film 1964 Yeni horizont film 1940 IstinadlarMedeniyyet TV Mohsun Senani 123 az Youtube com 20 06 2023 2023 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 20 Azerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 12 M Emrahov Muharibe illerinin kino salnamesi 1941 1945 ci iller Tehsil medeniyyet incesenet 2004 1 seh 127 Azerbaycan SSR Xalq artisti M S Senaninin Qirmizi Emek Bayragi ordeni ile teltif edilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 11 iyun 1980 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az saytiMenbeMukerremoglu M Aktyor taleyinin unudulmaz cizgileri Xalq artisti Mohsun Senaninin yaradiciligi haqqinda Xalq qezeti 2015 26 iyul S 8