Ülvi Rəcəb Molla oğlu Şaşıqzadə (9 yanvar 1903, Batum vilayəti – 2 yanvar 1938, Bakı) — Azərbaycan aktyoru, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1933).
Ülvi Rəcəb | |
---|---|
Doğum tarixi | 9 yanvar 1903 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2 yanvar 1938 (34 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | repressiya |
Milliyyəti | acar |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
Həyat yoldaşı | |
Fəaliyyəti | aktyor |
Teatr | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Ülvi Şaşıqzadə 1903-cü ilin yanvarında Batumi yaxınlığındakı Canivri kəndində anadan olub. Milliyyətcə acar olan Ülvi Rəcəbin babası Əhməd bəy keçmiş Suxumi knyazları nəslindən idi. Belə ki, Əhməd bəy evlənənədən sonra ailəsini də götürüb Batumiyə köçür və o, Canivri kəndində yaşamağa başlayır. Əhməd bəyin beş oğlu vardı. Onlardan dördü fanatik idi, lakin Ülvi Şaşıqzadənin atası Rəcəb bəy digər qardaşlarından fərqli olaraq, Avropa mədəniyyəti ilə tanışlığa can atırdı. Rəcəb bəy bütün Avropanı gəzmişdi və oğlunun dünyagörüşünün formalaşmasında onun söhbətləri mühüm rol oynamışdı.
Rəcəb Şaşıqzadənin beş övladı vardi: Naziyə, İzzət, Altun, Ülvi və Nevrestan. Naziyə atasının istəyi ilə qız gimnaziyasına qəbul olur. O, gimnaziyada oxuyan ilk acar idi, buna görə də təhsil həyatında çətinliklərlə qarşılaşırdı. Naziyə gimnaziyada ancaq 3-cü sinfə kimi oxuya bilir. On iki yaşı tamam olanda o, gimnaziyanı tərk etməli olur, çünki gimnaziyada çadra örtmək vaxtı idi. Rəcəb bəyin böyük oğlu İzzət isə rus oğlan gimnaziyasında oxuyurdu.
Ülvi Rəcəb xalası Səbriyyə ilə İstanbula gedir. O, İstanbulda üç ay yayı qaldıqdan sonra evlərinə qayıdıb, təhsilə başlamalı idi. Lakin Birinci Dünya müharibəsi başlayır və o, geri qayıda bilmir. Buna baxmayaraq, Ülvi Rəcəb xalasının maddi dəstəyi ilə təhsil həyatına başlayır. Lakin bir il keçmiş xalasının pulu qurtarır və Ülvi Rəcəb təhsilini ataraq işləyib özünü dolandırmalı olur. Bütün bunlarla yanaşı, xalası xəstələnir və dünyasını dəyişir. Müharibə qurtardıqdan sonra ailəsi Ülvini tapıb ona pul göndərə bilir. Qısa vaxtdan sonra isə o, Batumiyə qayıdır.
Yaradıcılığı
1918-ci ildə Hüseyn Ərəblinski olmaqla "Tağıyev teatrının truppası" Batumda qastrolda olur. Qastrol tamaşaları Dəmir Teatrın və "Artistlər cəmiyyəti"nin səhnəsində gedirdi. Ülvi baş rolu Ərəblinskinin ifa etdiyi "Otello" tamaşasına baxdıqdan sonra həyatını teatra bağlamaq qərarına gəlir. O, Azərbaycandan gəlmiş aktyorlarla yaxından tanış olur. Onların göstərdikləri bir heçə tamaşada epizod rolları oynayır. Gənc teatr həvəskar hətta "Arşın mal alan" operettasında, xəstələnən aktyorun əvəzinə, Soltan bəy rolunda səhnəyə çıxır. Lakin gənc aktyorun teatrla maraqlanması atasının xoşuna gəlmirdi. O, ata-anasından gizlin həvəskarlarla tamaşa hazırlanmasında iştirak edirdi.
1919-cu ildə Ülvi Rəcəb artıq aktyor kimi tanınırdı. Onun teatrşöhrəti oğlunun aktyor olmasını istəməyən atasının qulağına çatır. Bərk qəzəblənən Rəcəb Şaşıqzadə oğlunu evdən qovur. Bu hadisə aktyora çox ağır təsir etir, lakin o, teatrdan imtina etməyir və teatr tamaşaları göstərilən binada yaşayır. 1919-cu ilin ortalarında aktyorun 80 yaşlı atası dünyasını dəyişir. 1920-ci ilin əvvəllərində Batum teatrı Ülvini daimi işə dəvət edir. Ülvi Rəcəb çoxlu və müxtəlif rollar ifa etmək istəyirdi. Lakin repertuarın yekrəngliyi və teatr rəhbərliyinin təşəbbüssüzlüyü aktyorda narazılıq yaradrı. Elə buna görə də aktyor yaşadığı şəhəri tərk etməli olur.
Batum teatrının aktyoru kimi o, 1922-ci ildə həmin teatr kollektivi ilə Tiflisdə qastrol səfərində olur. Rustaveli teatrında cəmi iki tamaşa oynayan kollektiv qastrol pis təşkil olunduğuna görə səfəri yarımçıq saxlayıb, geri qayıtmaq məcburiyyətində qalırlar. Lakin Ülvi Rəcəb teatrla üzülüşüb Tiflisdə qalır. Ertəsi gün o, Tiflis-Azərbaycan Teatrının müdiriyyətinə ərizə verib, truppaya qəbul edilməsini xahiş edir. Aktyorun xahişi təmin olunur və onu truppaya qəbul edirlər. Beləliklə, 1922-ci ildə aktyor həmişəlik Tiflisə köçür. O, burada Tiflis Azərbaycan Teatrının yaradıcılarından İbrahim İsfahanlı ilə tanış olur. "Ölülər" (Mirzə Cəlil Məmmədquluzadə), "Dağılan tifaq" (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), "Aydın" (Cəfər Cabbarlı) tamaşalarında çıxış edir.
1924-cü ilin yayında Tiflis Azərbaycan Teatrının baş rejissoru Aleksandr Tuqanov hökumətin dəvətilə Bakıya, Milli Dram Teatrına çağırılır. Ülvi Rəcəbin istedad və yaradıcılıq imkanlarına böyük ümid bəsləyən Tuqanov onu da Bakıya dəvət edir. Ülvi 1925-ci ildən Milli Dram Teatrında işləməyə başlayır. Tezliklə Ülvi Rəcəb teatrın aparıcı aktyoru Abbasmirzə Şərifzadə ilə dublyor olur.
Ülvi Rəcəb janrından və xarakterindən asılı olmayaraq həm faciə, dramatik, həm mürəkkəb psixoloji personajları, həm də lirik qəhrəmanları məharətlə yaradırdı. O, 1925-ci ildən 1937-ci ilə qədər Bakıda Milli Dram Teatrının səhnəsində müxtəlif obrazları böyük ustalıqla canlandırmışdır. Teatr mütəxəssisləri çoxşaxəli yaradıcılığa malik olan Ülvi Rəcəbin ifa etdiyi rolları "Dramatik surətlər", "Lirik-psixoloji", "Məhəbbət aşiqləri", "Qəhrəman obrazları", "Faciə qəhrəmanları" və s. kimi təsnifatlandırırlar.
Konstantin Trenyovun "Düşmənlər" əsərindəki Mixail Yarovay obrazı, Hüseyn Cavidin "Səyavuş" əsərindəki Səyavuş obrazı, Aleksandr Korneyçukun "Polad Qartal" əsərindəki Polad Qartal obrazı, Cəfər Cabbarlının "Yaşar" əsərindəki Yaşar obrazı aktyorun ifa etdiyi qəhrəman obrazlarıdır. Həmçinin Vilyam Şekspirin "Hamlet" və "Otello" əsərlərində Hamlet və Otello, Hüseyn Cavidin "Knyaz"ında Anton, Mirzə Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər"ində İsgəndər, Cəfər Cabbarlının "Od gəlini"ndə Elxan obrazı aktyorun yaratdığı faciə qəhrəmanlarıdır. Həmçinin Vilyam Şekspirin "Hamlet" və "Otello" əsərlərində Hamlet və Otello, Hüseyn Cavidin "Knyaz"ında Anton, Mirzə Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər"ində İsgəndər, Cəfər Cabbarlının "Od gəlini"ndə Elxan obrazı aktyorun yaratdığı faciə qəhrəmanlarıdır.
Ülvi Rəcəbin Bakıda, Akademik Teatrda oynadığı ilk böyük rol Hamlet olur. O, bu rolu 1926-1927-ci ilin teatr mövsümündə oynayıb. Aktyor Hamlet rolunu həm Aleksandr Tuqanovun (1926-cı il), həm də Sergey Mayorovun (1933-cü il) quruluşlarında oynayıb. Həmin rolu Abbasmirzə Şərifzadə kimi təcrübəli aktyor da ifa edib. 1927-ci ilin aprelində teatr Azərbaycanın, Gürcüstanın qastrola çıxır. Aprelin 28-də teatr Gəncəyə gəlir və burada 7 tamaşa verir. Mayın 8-də isə teatr Ülvi Rəcəbin iştirakı ilə "Hamlet"i göstərir. "Bakinski raboçi" qəzeti bu haqda yazırdı:
Ağzına qədər tamaşaçı ilə dolmuş salonda əsər çox böyük müvəffəqiyyət qazandı. |
("Bakinski raboçi" qəzeti, 12 may 1927-ci il).
Aktyorun kiçik bacısı Nevrestan bu haqda demişdir:
"Hamlet" tamaşası qurtardıqdan sonra, Gürcüstanın görkəmli artistləri, tənqidçiləri Ülvinin qrim otağına girib, onun əlini sıxdılar, müvəffəqiyyətinə görə onu təbrik etdilər. Rustaveli teatrının bədii rəhbəri Sandro Axmeteli onu qucaqlayıb öpdü, gördüklərinin onu heyran etdiyini söylədi. Axmeteli Ülviyə Rustaveli teatrına keçməyi təklif etdi. Ancaq Ülvi təşəkkür eləyib dedi ki, bu teatrdan kənarda yaşamağı ağlına belə sığışdıra bilmir. |
Bununla bərabər Aleksandr Afinogenov "Qorxu" əsərindəki Borodin obrazı, Viktor Hüqonun "Gülən adam" əsərindəki Huinplen obrazı, Adolf D'Enneri və Germonun "İki yetimə" əsərindəki Jak obrazı, Lev Slavinin "İntervensiya" əsərindəki Voronov obrazı, Cabbar Məcnunbəyovun "Yanar dərə" əsərindəki mühəndis Eldəniz obrazı aktyorun yaratdığı dramatik obrazlar. Həmçinin Cəfər Cabbarlının "Od gəlini" əsərindəki Aqşin obrazı, Mirzə İbrahimovun "Həyat" əsərindəki Süleyman obrazı, Maksim Qorkinin "Həyatın dibində" əsərindəki Satin obrazı, Anatoli Qlebovun "Zaqmuq" əsərindəki Ninkir Sin obrazı, Cəfər Cabbarlının "Sevil" əsərindəki Balaş obrazı aktyorun yaratdığı mürəkkəb psixoloji personajlardır.
Ülvi Rəcəb truppaya daxil olan kim Denneri və Germonun "İki yetimə" tamaşasındakı Jak rolu üzərində işləməyə başlayır. Beləliklə,bu rol aktyora çox böyük uğur qazandırır. M.Qorkinin yaradıcılıq fəaliyyətinin 30 illiyi günlərində teatr "Həyatın dibində" pyesini yeni quruluşda hazırlayır. Pyes 1927-ci ilin noyabrında tamaşaya qoyulur. Satin rolu Ülviyə tapşırılmışdı. Ülvi Rəcəbə tapşırılan Satin obrazı ilə aktyor istedadının yeni cəhətlərini nümayiş etdirir.
Teatr Cəfər Cabbarlının "Od gəlini" pyesini 1928-ci il fevralın 16-da tamaşaya qoyur. Bu tamaşada Ülvi ilk dəfə məşhur aktyor Abbas Mirzə Şərifzadə ilə birlikdə çıxış etmişdir. Aktyor eyni zamanda Bakı Türk İşçi Teatrının hazırladığı tamaşalarda da iştirak edirdi. O, Balaş obrazını 1931-ci ildə Bakı Türk İşçi Teatrında oynayıb. Sevil rolunda onun tərəf müqabili Akademik Teatrın aktrisası Mərziyə Davudova və Gülüş obrazında İşçi Teatrının aktrisası Farma Qədri olublar.
Habelə Vilyam Şekspirin "Romeo və Cülyetta", Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" faciələrində Romeo və Şeyx Sənan məhəbbət aşiqləri obrazlarını da ifa etmişdir. Mütəxəssislər Ülvi Rəcəbin calandırdığı "Romeo və Cülyetta" haqqında demişdir:
Ülvi Rəcəbin V.Şeksprin "Romeo və Cülyetta" əsərinin tamaşasında yaratdığı Romeosu təkcə Milli Dram Teatrının deyil, geniş mənada milli səhnə sənətimizin ən parlaq baş qəhrəmanı kimi tarixiləşib. |
Ülvi Rəcəb otuz beş illik ömründə və MDT-da on üç illik fəaliyyəti dövründə zəngin yaradıcılıq irsi qoyub getmişdir. O, Azərbaycan aktyorları arasında "psixoloji teatr" sənətinin bünövrəsini qoyan və onun formalaşmasında misilsiz xidmətlər göstərən, yüksək nailiyyətlər qazanan şəxslərdən biridir. Böyük sənətkar dəvətlə Tiflis teatrında Şeyx Sənan, Yaşar, Yarovay və başqa rollar yaradıb. Abbas Mirzə Şərifzadədən sonra Cavid əsərlərinin qəhrəmanlarını ən yüksək səviyyədə yaradan aktyorlardan biri 23 yaşlı Ülvi Rəcəb olub. Aktyor haqqında sənətşünas İlham Rəhimli qeyd etmişdir:
Milli teatr tariximizdə Şeyx Sənanı incə lirizmlə oynayan ilk aktyor Ülvi Rəcəb olub. |
Mükafatları
Ülvi Rəcəb teatr sənətindəki xidmətlərinə görə 25 aprel 1933-cü ildə, 30 yaşında "Əməkdar artist" fəxri adına layiq görülüb.
Vəfatı
"Həyat" tamaşasında oynadığı Süleyman rolu Ülvi Rəcəbin Akademik Teatrda ifa etdiyi son rol olur. "Kommunist" qəzetinin 30 sentyabr 1937-ci il sayında Azərbaycan Dövlət Dram Teatrı haqqında bir məqalə dərc olunur. Lakin məqalənin müəllifi qeyd edilməyib. Orada oxuculara belə bir xəbər verilir:
Azərbaycan Dövlət Dram Teatrını burjua nasionalistlərinin əlaltılarından təmizləməli. |
Siyahıda Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının aktyoru Ülvi Rəcəbin də adı verilib. Onun haqqında belə yazılır:
Yaradıcılığı bir qəpiyə dəyməyən bu adam... respublikanın əməkdar artisti kimi şərəfli bir ada "nail" olmuşdur. O, xalq düşmənləri R.Axundov, Ə.Triniç, H.Nəzərli ilə sıx əlaqə saxlamış, xarici reksion qəzetlər oxumuş, patifonda xarici plastinkalar çaldırmış, məişətcə pozulmuş, səhnəmizi Osmanlı, ərəb və fars sözləri ilə zibilləməyə çalışmış, gənc kadrların inkişafına mane olmuşdur. |
Beləliklə, Ülvi Rəcəb 1937-ci ilin 9 yanvarı "Vətən xaini" damğası ilə həbs edilir və 1938-ci ilin yanvarında Bakıda güllələnir. O, yalnız 1956-cı ildə bəraət alır.
İstinadlar
- İradə Sarıyeva. "Acar oğlu Ülvi Rəcəbin fəaliyyətində azərbaycançılığa xidmət amili..." (azərb. ). anl.az. 2016.- 18 dekabr. 23 may 2019 tarixində .
- Flora Xəlilzadə. "Böyük aktyorun acı taleyi" (azərb. ). anl.az. 2013.- 31 yanvar. 1 noyabr 2013 tarixində .
- Tahir Abbaslı. "Ülvi Rəcəb" (azərb. ). anl.az. 2016.- 8 yanvar. 23 may 2019 tarixində .
- Əliyeva Ə. "Ülvi Rəcəb". Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. 1962. 60.
- Ulvi Rajab 2016-03-04 at the Wayback Machine. Jalil Mammadguluzadeh Encyclopædia.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ulvi Receb Molla oglu Sasiqzade 9 yanvar 1903 Batum vilayeti 2 yanvar 1938 Baki Azerbaycan aktyoru Azerbaycan SSR emekdar artisti 1933 Ulvi RecebDogum tarixi 9 yanvar 1903 1903 01 09 Dogum yeri Batum vilayeti Rusiya imperiyasiVefat tarixi 2 yanvar 1938 1938 01 02 34 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi repressiyaMilliyyeti acarVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIHeyat yoldasi Merziyye DavudovaFealiyyeti aktyorTeatr Azerbaycan Dovlet Akademik Milli Dram TeatriMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiUlvi Sasiqzade 1903 cu ilin yanvarinda Batumi yaxinligindaki Canivri kendinde anadan olub Milliyyetce acar olan Ulvi Recebin babasi Ehmed bey kecmis Suxumi knyazlari neslinden idi Bele ki Ehmed bey evleneneden sonra ailesini de goturub Batumiye kocur ve o Canivri kendinde yasamaga baslayir Ehmed beyin bes oglu vardi Onlardan dordu fanatik idi lakin Ulvi Sasiqzadenin atasi Receb bey diger qardaslarindan ferqli olaraq Avropa medeniyyeti ile tanisliga can atirdi Receb bey butun Avropani gezmisdi ve oglunun dunyagorusunun formalasmasinda onun sohbetleri muhum rol oynamisdi Receb Sasiqzadenin bes ovladi vardi Naziye Izzet Altun Ulvi ve Nevrestan Naziye atasinin isteyi ile qiz gimnaziyasina qebul olur O gimnaziyada oxuyan ilk acar idi buna gore de tehsil heyatinda cetinliklerle qarsilasirdi Naziye gimnaziyada ancaq 3 cu sinfe kimi oxuya bilir On iki yasi tamam olanda o gimnaziyani terk etmeli olur cunki gimnaziyada cadra ortmek vaxti idi Receb beyin boyuk oglu Izzet ise rus oglan gimnaziyasinda oxuyurdu Ulvi Receb xalasi Sebriyye ile Istanbula gedir O Istanbulda uc ay yayi qaldiqdan sonra evlerine qayidib tehsile baslamali idi Lakin Birinci Dunya muharibesi baslayir ve o geri qayida bilmir Buna baxmayaraq Ulvi Receb xalasinin maddi desteyi ile tehsil heyatina baslayir Lakin bir il kecmis xalasinin pulu qurtarir ve Ulvi Receb teh si li ni ata raq isleyib ozunu dolandirmali olur Butun bunlarla yanasi xalasi xestelenir ve dunyasini deyisir Muharibe qurtardiqdan sonra ailesi Ulvini tapib ona pul gondere bilir Qisa vaxtdan sonra ise o Batumiye qayidir Yaradiciligi1918 ci ilde Huseyn Ereblinski olmaqla Tagiyev teatrinin truppasi Batumda qastrolda olur Qastrol tamasalari Demir Teatrin ve Artistler cemiyyeti nin sehnesinde gedirdi Ulvi bas rolu Ereblinskinin ifa etdiyi Otello tamasasina baxdiqdan sonra heyatini teatra baglamaq qerarina gelir O Azerbaycandan gelmis aktyorlarla yaxindan tanis olur Onlarin gosterdikleri bir hece tamasada epizod rollari oynayir Genc teatr heveskar hetta Arsin mal alan operettasinda xestelenen aktyorun evezine Soltan bey rolunda sehneye cixir Lakin genc aktyorun teatrla maraqlanmasi atasinin xosuna gelmirdi O ata anasindan gizlin heveskarlarla tamasa hazirlanmasinda istirak edirdi 1919 cu ilde Ulvi Receb artiq aktyor kimi taninirdi Onun teatrsohreti oglunun aktyor olmasini istemeyen atasinin qulagina catir Berk qezeblenen Receb Sasiqzade oglunu evden qovur Bu hadise aktyora cox agir tesir etir lakin o teatrdan imtina etmeyir ve teatr tamasalari gosterilen binada yasayir 1919 cu ilin ortalarinda aktyorun 80 yasli atasi dunyasini deyisir 1920 ci ilin evvellerinde Batum teatri Ulvini daimi ise devet edir Ulvi Receb coxlu ve muxtelif rollar ifa etmek isteyirdi Lakin repertuarin yekrengliyi ve teatr rehberliyinin tesebbussuzluyu aktyorda naraziliq yaradri Ele buna gore de aktyor yasadigi seheri terk etmeli olur Batum teatrinin aktyoru kimi o 1922 ci ilde hemin teatr kollektivi ile Tiflisde qastrol seferinde olur Rustaveli teatrinda cemi iki tamasa oynayan kollektiv qastrol pis teskil olunduguna gore seferi yarimciq saxlayib geri qayitmaq mecburiyyetinde qalirlar Lakin Ulvi Receb teatrla uzulusub Tiflisde qalir Ertesi gun o Tiflis Azerbaycan Teatrinin mudiriyyetine erize verib truppaya qebul edilmesini xahis edir Aktyorun xahisi temin olunur ve onu truppaya qebul edirler Belelikle 1922 ci ilde aktyor hemiselik Tiflise kocur O burada Tiflis Azerbaycan Teatrinin yaradicilarindan Ibrahim Isfahanli ile tanis olur Oluler Mirze Celil Memmedquluzade Dagilan tifaq Ebdurrehim bey Haqverdiyev Aydin Cefer Cabbarli tamasalarinda cixis edir Ulvi Receb Huseyn Cavidin Seyavus eserinde Seyavus rolunda 1924 cu ilin yayinda Tiflis Azerbaycan Teatrinin bas rejissoru Aleksandr Tuqanov hokumetin devetile Bakiya Milli Dram Teatrina cagirilir Ulvi Recebin istedad ve yaradiciliq imkanlarina boyuk umid besleyen Tuqanov onu da Bakiya devet edir Ulvi 1925 ci ilden Milli Dram Teatrinda islemeye baslayir Tezlikle Ulvi Receb teatrin aparici aktyoru Abbasmirze Serifzade ile dublyor olur Ulvi Receb janrindan ve xarakterinden asili olmayaraq hem facie dramatik hem murekkeb psixoloji personajlari hem de lirik qehremanlari meharetle yaradirdi O 1925 ci ilden 1937 ci ile qeder Bakida Milli Dram Teatrinin sehnesinde muxtelif obrazlari boyuk ustaliqla canlandirmisdir Teatr mutexessisleri coxsaxeli yaradiciliga malik olan Ulvi Recebin ifa etdiyi rollari Dramatik suretler Lirik psixoloji Mehebbet asiqleri Qehreman obrazlari Facie qehremanlari ve s kimi tesnifatlandirirlar Konstantin Trenyovun Dusmenler eserindeki Mixail Yarovay obrazi Huseyn Cavidin Seyavus eserindeki Seyavus obrazi Aleksandr Korneycukun Polad Qartal eserindeki Polad Qartal obrazi Cefer Cabbarlinin Yasar eserindeki Yasar obrazi aktyorun ifa etdiyi qehreman obrazlaridir Hemcinin Vilyam Sekspirin Hamlet ve Otello eserlerinde Hamlet ve Otello Huseyn Cavidin Knyaz inda Anton Mirze Celil Memmedquluzadenin Oluler inde Isgender Cefer Cabbarlinin Od gelini nde Elxan obrazi aktyorun yaratdigi facie qehremanlaridir Hemcinin Vilyam Sekspirin Hamlet ve Otello eserlerinde Hamlet ve Otello Huseyn Cavidin Knyaz inda Anton Mirze Celil Memmedquluzadenin Oluler inde Isgender Cefer Cabbarlinin Od gelini nde Elxan obrazi aktyorun yaratdigi facie qehremanlaridir Ulvi Receb Otello Merziyye Davudova Dezdemona rolunda Ulvi Recebin Bakida Akademik Teatrda oynadigi ilk boyuk rol Hamlet olur O bu rolu 1926 1927 ci ilin teatr movsumunde oynayib Aktyor Hamlet rolunu hem Aleksandr Tuqanovun 1926 ci il hem de Sergey Mayorovun 1933 cu il quruluslarinda oynayib Hemin rolu Abbasmirze Serifzade kimi tecrubeli aktyor da ifa edib 1927 ci ilin aprelinde teatr Azerbaycanin Gurcustanin qastrola cixir Aprelin 28 de teatr Genceye gelir ve burada 7 tamasa verir Mayin 8 de ise teatr Ulvi Recebin istiraki ile Hamlet i gosterir Bakinski raboci qezeti bu haqda yazirdi Agzina qeder tamasaci ile dolmus salonda eser cox boyuk muveffeqiyyet qazandi Bakinski raboci qezeti 12 may 1927 ci il Aktyorun kicik bacisi Nevrestan bu haqda demisdir Hamlet tamasasi qurtardiqdan sonra Gurcustanin gorkemli artistleri tenqidcileri Ulvinin qrim otagina girib onun elini sixdilar muveffeqiyyetine gore onu tebrik etdiler Rustaveli teatrinin bedii rehberi Sandro Axmeteli onu qucaqlayib opdu gorduklerinin onu heyran etdiyini soyledi Axmeteli Ulviye Rustaveli teatrina kecmeyi teklif etdi Ancaq Ulvi tesekkur eleyib dedi ki bu teatrdan kenarda yasamagi aglina bele sigisdira bilmir Bununla beraber Aleksandr Afinogenov Qorxu eserindeki Borodin obrazi Viktor Huqonun Gulen adam eserindeki Huinplen obrazi Adolf D Enneri ve Germonun Iki yetime eserindeki Jak obrazi Lev Slavinin Intervensiya eserindeki Voronov obrazi Cabbar Mecnunbeyovun Yanar dere eserindeki muhendis Eldeniz obrazi aktyorun yaratdigi dramatik obrazlar Hemcinin Cefer Cabbarlinin Od gelini eserindeki Aqsin obrazi Mirze Ibrahimovun Heyat eserindeki Suleyman obrazi Maksim Qorkinin Heyatin dibinde eserindeki Satin obrazi Anatoli Qlebovun Zaqmuq eserindeki Ninkir Sin obrazi Cefer Cabbarlinin Sevil eserindeki Balas obrazi aktyorun yaratdigi murekkeb psixoloji personajlardir Ulvi Receb Hamlet rolunda Ulvi Receb truppaya daxil olan kim Denneri ve Germonun Iki yetime tamasasindaki Jak rolu uzerinde islemeye baslayir Belelikle bu rol aktyora cox boyuk ugur qazandirir M Qorkinin yaradiciliq fealiyyetinin 30 illiyi gunlerinde teatr Heyatin dibinde pyesini yeni qurulusda hazirlayir Pyes 1927 ci ilin noyabrinda tamasaya qoyulur Satin rolu Ulviye tapsirilmisdi Ulvi Recebe tapsirilan Satin obrazi ile aktyor istedadinin yeni cehetlerini numayis etdirir Teatr Cefer Cabbarlinin Od gelini pyesini 1928 ci il fevralin 16 da tamasaya qoyur Bu tamasada Ulvi ilk defe meshur aktyor Abbas Mirze Serifzade ile birlikde cixis etmisdir Aktyor eyni zamanda Baki Turk Isci Teatrinin hazirladigi tamasalarda da istirak edirdi O Balas obrazini 1931 ci ilde Baki Turk Isci Teatrinda oynayib Sevil rolunda onun teref muqabili Akademik Teatrin aktrisasi Merziye Davudova ve Gulus obrazinda Isci Teatrinin aktrisasi Farma Qedri olublar Habele Vilyam Sekspirin Romeo ve Culyetta Huseyn Cavidin Seyx Senan facielerinde Romeo ve Seyx Senan mehebbet asiqleri obrazlarini da ifa etmisdir Mutexessisler Ulvi Recebin calandirdigi Romeo ve Culyetta haqqinda demisdir Ulvi Recebin V Seksprin Romeo ve Culyetta eserinin tamasasinda yaratdigi Romeosu tekce Milli Dram Teatrinin deyil genis menada milli sehne senetimizin en parlaq bas qehremani kimi tarixilesib Ulvi Receb otuz bes illik omrunde ve MDT da on uc illik fealiyyeti dovrunde zengin yaradiciliq irsi qoyub getmisdir O Azerbaycan aktyorlari arasinda psixoloji teatr senetinin bunovresini qoyan ve onun formalasmasinda misilsiz xidmetler gosteren yuksek nailiyyetler qazanan sexslerden biridir Boyuk senetkar devetle Tiflis teatrinda Seyx Senan Yasar Yarovay ve basqa rollar yaradib Abbas Mirze Serifzadeden sonra Cavid eserlerinin qehremanlarini en yuksek seviyyede yaradan aktyorlardan biri 23 yasli Ulvi Receb olub Aktyor haqqinda senetsunas Ilham Rehimli qeyd etmisdir Milli teatr tariximizde Seyx Senani ince lirizmle oynayan ilk aktyor Ulvi Receb olub MukafatlariUlvi Receb teatr senetindeki xidmetlerine gore 25 aprel 1933 cu ilde 30 yasinda Emekdar artist fexri adina layiq gorulub Vefati Heyat tamasasinda oynadigi Suleyman rolu Ulvi Recebin Akademik Teatrda ifa etdiyi son rol olur Kommunist qezetinin 30 sentyabr 1937 ci il sayinda Azerbaycan Dovlet Dram Teatri haqqinda bir meqale derc olunur Lakin meqalenin muellifi qeyd edilmeyib Orada oxuculara bele bir xeber verilir Azerbaycan Dovlet Dram Teatrini burjua nasionalistlerinin elaltilarindan temizlemeli Siyahida Azerbaycan Dovlet Dram Teatrinin aktyoru Ulvi Recebin de adi verilib Onun haqqinda bele yazilir Yaradiciligi bir qepiye deymeyen bu adam respublikanin emekdar artisti kimi serefli bir ada nail olmusdur O xalq dusmenleri R Axundov E Trinic H Nezerli ile six elaqe saxlamis xarici reksion qezetler oxumus patifonda xarici plastinkalar caldirmis meisetce pozulmus sehnemizi Osmanli ereb ve fars sozleri ile zibillemeye calismis genc kadrlarin inkisafina mane olmusdur Belelikle Ulvi Receb 1937 ci ilin 9 yanvari Veten xaini damgasi ile hebs edilir ve 1938 ci ilin yanvarinda Bakida gullelenir O yalniz 1956 ci ilde beraet alir IstinadlarIra de Sariyeva Acar oglu Ulvi Recebin fealiyyetinde azerbaycanciliga xidmet amili azerb anl az 2016 18 dekabr 23 may 2019 tarixinde Flora Xelilzade Boyuk aktyorun aci taleyi azerb anl az 2013 31 yanvar 1 noyabr 2013 tarixinde Tahir Abbasli Ulvi Receb azerb anl az 2016 8 yanvar 23 may 2019 tarixinde Eliyeva E Ulvi Receb Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 1962 60 Ulvi Rajab 2016 03 04 at the Wayback Machine Jalil Mammadguluzadeh Encyclopaedia