Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinus taxikardiyası — sinoatrial düyündən yaranan elektrik impulslarının sürətinin artması ilə xarakterizə olunan yüksəlmiş sinus ritmi. Yetkinlərdə sinus taxikardiyası dəqiqədə 100-dən çox ürək dərəcəsi kimi müəyyən edilir. İnsanın istirahət zamanı ürək dərəcəsi dəqiqədə 60–90 döyüntüdür. Ürək qanla tam dolmur və qan axınının pozulması baş verir.
| Sinus taxikardiyası | |
|---|---|
 Sinus taxikardiyası ilə EKQ. Ürək dərəcəsi təxminən 150 | |
| XBT-9 | |
| DiseasesDB | 12135 |
| MeSH | D013616 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Normal ürək döyüntüsü yaş və fiziki hazırlıq səviyyəsindən asılıdır: körpələrdə daha yüksək ürək döyüntüsü (dəqiqədə 110–150 vuruş), yaşlı insanlar isə daha aşağı olur.
Sinus taxikardiyası, bədənin daha yüksək enerji və oksigen ehtiyaclarını ödəmək üçün ürək döyüntüsünün artdığı yükə normal cavabdır, lakin sinus taxikardiyası da sağlamlıq problemini göstərə bilər. Beləliklə, sinus taxikardiyası həm fizioloji həm də patoloji ola bilər.
Simptomları
Taxikardiya çox vaxt simptomsuz keçir. Bu, əsas xəstəlik vəziyyətinin nəticəsidir və xəstəliyin şiddətinin göstəricisi ola bilər. Ürək dərəcəsi çox yüksək olarsa, mədəciklərin qanla doldurulma müddətinin nəzərəçarpacaq dərəcədə azalması səbəbindən ürək döyüntüsü azala bilər.
Miokard infarktı ilə müşayiət olunan sinus taxikardiyası kardiogen şokun göstəricisi ola bilər.
Səbəbi
Sinus taxikardiyası adətən fiziki məşq kimi fizioloji stressə və ya qorxu, uçuş, stress və qəzəb zamanı katekolaminlərin artması ilə simpatik tonun artmasına cavabdır.
Digər səbəblərə aşağıdakılar daxildir:
- Ağrı
- Qızdırma
- Həyəcan
- Dehidrasiya
- Bədxassəli hipertermiya
- Hipotenziya ilə hipovolemiya və şok
- Anemiya
- Hipertireoz
- Civə zəhərlənməsi
- Kavasaki xəstəliyi
- Feokromositoma
- Sepsis
- Ağciyər emboliyası
- Koronar işemiya və ürək tutması
- Ağciyərlərin xroniki obstruktiv xəstəliyi
- Hipoksiya
- Kofein, teofilin, nikotin, kokain və ya amfetamin kimi stimulyatorların qəbulu
- Hiperdinamik dövran
- Elektrik zədələnmələri
- Abstinent sindromu
- Porfiriya
- Guillain Barre sindromu
- Postural ortostatik taxikardiya sindromu
- Metabolik miopatiya
EKQ xüsusiyyətləri
- Reytinq: 100-dən çox və ya ona bərabər
- Ritm: müntəzəm
- P dalğaları: Dik, I, II və aVL aparıcılarında, aVR-də isə mənfi
- Hər bir P dalğasını QRS və T dalğaları izləyir
Uyğun olmayan sinus taxikardiyası
Uyğun olmayan sinus taxikardiyasında (həmçinin xroniki qeyri-paroksismal sinus taxikardiyası kimi də tanınır) pasiyentlər fiziki yükə cavab olaraq istirahət zamanı ürək dərəcəsinin artması ilə qarşılaşırlar. Bu pasiyentlərdə ürək xəstəliyi və ya sinus taxikardiyasının digər səbəbləri yoxdur. İST-nin anormal vegetativ nəzarətdən yarandığı düşünülür və istisna diaqnozudur.
Postural ortostatik taxikardiya sindromu
Tipik olaraq ürək problemi olmayan qadınlarda bu sindrom normal istirahətdə ürək dərəcəsi, lakin ortostatik hipotenziya ilə və ya olmayan şişirdilmiş postural sinus taxikardiyası ilə xarakterizə olunur.
Metabolik miopatiya
Məşq zamanı sinus taxikardiyası Makardle Xəstəliyi (GSD-V) kimi metabolik miopatiyalarla nəticələnən bəzi anadangəlmə maddələr mübadiləsi səhvlərində müşahidə edilə bilər. Metabolik miopatiyalar əzələlərin enerji yaratmaq qabiliyyətini pozur. Əzələ hüceyrələrində bu enerji çatışmazlığı fiziki məşqə cavab olaraq uyğun olmayan sürətlə ürək döyüntüsünə səbəb olur. Ürək əzələ hüceyrələrinə oksigen və digər qanla ötürülən yanacaqların çatdırılmasını maksimum dərəcədə artırmaq üçün ürək dərəcəsini artıraraq enerji çatışmazlığını kompensasiya etməyə çalışır.
Metabolik miopatiyaların belə bir kateqoriyasında, əzələ qlikogenozlarında (əzələ GSD) fərdlər əzələ qlikogenindən enerji yarada bilmir və əzələ GSD-dən asılı olaraq əzələ hüceyrəsində qan qlükozasından da istifadə edə bilmirlər. Skelet əzələsi istirahətdən fəaliyyətə keçidin ilk bir neçə dəqiqəsində və yüksək intensivlikli aerob və bütün anaerob fəaliyyətlər zamanı əsasən qlikogenolizdən asılı olduğundan, glikogenozlu insanlarda sinus taxikardiyası, taxipnoe, əzələ yorğunluğu və məşq zamanı ağrı müşahidə olunur.
Makardle xəstəliyi kimi nadir xəstəliklərə tez-tez səhv diaqnoz qoyulur.
Fiziki məşqə cavab olaraq ürək dərəcəsinin qeyri-adekvat artması, uyğun olmayan sinus taxikardiyası kimi səhv diaqnoz edilə bilər.
Müalicəsi
Fizioloji sinus taxikardiyasının müalicəsi taxikardiya reaksiyasının əsas səbəblərini müalicə etməkdən ibarətdir. Beta-blokerlər koronar arteriya xəstəliyi və ürək dərəcəsi ilə əlaqəli stenokardiya kimi müəyyən vəziyyətləri olan xəstələrdə taxikardiyanı azaltmaq üçün istifadə edilə bilər. Qeyri-adekvat sinus taxikardiyası olan xəstələrdə beta-blokerlərin ehtiyatla titrlənməsi duzun yüklənməsi və nəmləndirilməsi adətən simptomları yaxşılaşdırır. Bu cür müalicəni keçə bilməyən xəstələr sinus düyününü potensial olaraq bərpa etmək üçün kateter ablasiyasına məruz qala bilərlər.
Kəskin miokard infarktı
Sinus taxikardiyası ürək tutması olan xəstələrin üçdə birindən çoxunda özünü göstərə bilər, lakin bu adətən zamanla azalır. Davamlı sinus taxikardiyası olan xəstələr yüksək ölüm və xəstələnmə riski ilə ağır sol mədəciyin disfunksiyası ilə əlaqədar ağır infarkta məruz qalırlar. Ürək tutmasında taxikardiya koronar qan axınını azalda və miokardın oksigen tələbatını artıraraq vəziyyəti daha da ağırlaşdıra bilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Crawford, Michael H., redaktorCurrent diagnosis & treatment cardiology (5th). New York: McGraw-Hill Education. 2017. ISBN . OCLC 973336660. 2022-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-14.
- MD, Howard E. LeWine. "Increase in resting heart rate is a signal worth watching". Harvard Health (ingilis). 2011-12-21. 2023-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-05.
- "Синусовая тахикардия" (rus). 2018-08-08. İstifadə tarixi: 2019-02-05.
- Jameson, J. N. St C.; Dennis L. Kasper; Harrison, Tinsley Randolph; Braunwald, Eugene; Fauci, Anthony S.; Hauser, Stephen L; Longo, Dan L. Harrison's principles of internal medicine. New York: McGraw-Hill Medical Publishing Division. 2005. 1344–58. ISBN .
- Lilly, Leonard S. Pathophysiology of heart disease: a collaborative project of medical students and faculty (6th). Philadelphia: Wolters Kluwer. ISBN . OCLC 925544683.
- Emergency Care And Transportation Of The Sick And Injured. Jones & Bartlett Learning. 2010. ISBN .
- Olshansky, Brian; Sullivan, Renee M. "Inappropriate sinus tachycardia". EP Europace. 21 (2). 2018-06-19: 194–207. doi:10.1093/europace/euy128. PMID 29931244.
- Allison Henning, Conrad Krawiec. "Sinus Tachycardia". StatPearls. 2020. PMID 31985921.
- Ahmed A, Pothineni N, Charate R, et al. Inappropriate Sinus Tachycardia: Etiology, Pathophysiology, and Management. J Am Coll Cardiol. 2022 Jun, 79 (24) 2450–2462.https://doi.org/10.1016/j.jacc.2022.04.019
- Lucia A, Martinuzzi A, Nogales-Gadea G, Quinlivan R, Reason S; International Association for Muscle Glycogen Storage Disease study group. Clinical practice guidelines for glycogen storage disease V & VII (McArdle disease and Tarui disease) from an international study group. Neuromuscul Disord. 2021 Dec;31(12):1296–1310. doi: 10.1016/j.nmd.2021.10.006. Epub 2021 Oct 28. Erratum in: Neuromuscul Disord. 2022 Feb 6;: PMID 34848128.
- Scalco RS, Chatfield S, Godfrey R, Pattni J, Ellerton C, Beggs A, Brady S, Wakelin A, Holton JL, Quinlivan R. From exercise intolerance to functional improvement: the second wind phenomenon in the identification of McArdle disease. Arq Neuropsiquiatr. 2014 Jul;72(7):538–41. doi: 10.1590/0004–282x20140062. PMID 25054987.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sinus taxikardiyasi sinoatrial duyunden yaranan elektrik impulslarinin suretinin artmasi ile xarakterize olunan yukselmis sinus ritmi Yetkinlerde sinus taxikardiyasi deqiqede 100 den cox urek derecesi kimi mueyyen edilir Insanin istirahet zamani urek derecesi deqiqede 60 90 doyuntudur Urek qanla tam dolmur ve qan axininin pozulmasi bas verir Sinus taxikardiyasiSinus taxikardiyasi ile EKQ Urek derecesi texminen 150XBT 9 427 81DiseasesDB 12135MeSH D013616 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Normal urek doyuntusu yas ve fiziki hazirliq seviyyesinden asilidir korpelerde daha yuksek urek doyuntusu deqiqede 110 150 vurus yasli insanlar ise daha asagi olur Sinus taxikardiyasi bedenin daha yuksek enerji ve oksigen ehtiyaclarini odemek ucun urek doyuntusunun artdigi yuke normal cavabdir lakin sinus taxikardiyasi da saglamliq problemini gostere biler Belelikle sinus taxikardiyasi hem fizioloji hem de patoloji ola biler SimptomlariTaxikardiya cox vaxt simptomsuz kecir Bu esas xestelik veziyyetinin neticesidir ve xesteliyin siddetinin gostericisi ola biler Urek derecesi cox yuksek olarsa medeciklerin qanla doldurulma muddetinin nezerecarpacaq derecede azalmasi sebebinden urek doyuntusu azala biler Miokard infarkti ile musayiet olunan sinus taxikardiyasi kardiogen sokun gostericisi ola biler SebebiSinus taxikardiyasi adeten fiziki mesq kimi fizioloji stresse ve ya qorxu ucus stress ve qezeb zamani katekolaminlerin artmasi ile simpatik tonun artmasina cavabdir Diger sebeblere asagidakilar daxildir Agri Qizdirma Heyecan Dehidrasiya Bedxasseli hipertermiya Hipotenziya ile hipovolemiya ve sok Anemiya Hipertireoz Cive zeherlenmesi Kavasaki xesteliyi Feokromositoma Sepsis Agciyer emboliyasi Koronar isemiya ve urek tutmasi Agciyerlerin xroniki obstruktiv xesteliyi Hipoksiya Kofein teofilin nikotin kokain ve ya amfetamin kimi stimulyatorlarin qebulu Hiperdinamik dovran Elektrik zedelenmeleri Abstinent sindromu Porfiriya Guillain Barre sindromu Postural ortostatik taxikardiya sindromu Metabolik miopatiyaEKQ xususiyyetleriReytinq 100 den cox ve ya ona beraber Ritm muntezem P dalgalari Dik I II ve aVL aparicilarinda aVR de ise menfi Her bir P dalgasini QRS ve T dalgalari izleyirUygun olmayan sinus taxikardiyasi Uygun olmayan sinus taxikardiyasinda hemcinin xroniki qeyri paroksismal sinus taxikardiyasi kimi de taninir pasiyentler fiziki yuke cavab olaraq istirahet zamani urek derecesinin artmasi ile qarsilasirlar Bu pasiyentlerde urek xesteliyi ve ya sinus taxikardiyasinin diger sebebleri yoxdur IST nin anormal vegetativ nezaretden yarandigi dusunulur ve istisna diaqnozudur Postural ortostatik taxikardiya sindromu Tipik olaraq urek problemi olmayan qadinlarda bu sindrom normal istirahetde urek derecesi lakin ortostatik hipotenziya ile ve ya olmayan sisirdilmis postural sinus taxikardiyasi ile xarakterize olunur Metabolik miopatiya Mesq zamani sinus taxikardiyasi Makardle Xesteliyi GSD V kimi metabolik miopatiyalarla neticelenen bezi anadangelme maddeler mubadilesi sehvlerinde musahide edile biler Metabolik miopatiyalar ezelelerin enerji yaratmaq qabiliyyetini pozur Ezele huceyrelerinde bu enerji catismazligi fiziki mesqe cavab olaraq uygun olmayan suretle urek doyuntusune sebeb olur Urek ezele huceyrelerine oksigen ve diger qanla oturulen yanacaqlarin catdirilmasini maksimum derecede artirmaq ucun urek derecesini artiraraq enerji catismazligini kompensasiya etmeye calisir Metabolik miopatiyalarin bele bir kateqoriyasinda ezele qlikogenozlarinda ezele GSD ferdler ezele qlikogeninden enerji yarada bilmir ve ezele GSD den asili olaraq ezele huceyresinde qan qlukozasindan da istifade ede bilmirler Skelet ezelesi istirahetden fealiyyete kecidin ilk bir nece deqiqesinde ve yuksek intensivlikli aerob ve butun anaerob fealiyyetler zamani esasen qlikogenolizden asili oldugundan glikogenozlu insanlarda sinus taxikardiyasi taxipnoe ezele yorgunlugu ve mesq zamani agri musahide olunur Makardle xesteliyi kimi nadir xesteliklere tez tez sehv diaqnoz qoyulur Fiziki mesqe cavab olaraq urek derecesinin qeyri adekvat artmasi uygun olmayan sinus taxikardiyasi kimi sehv diaqnoz edile biler MualicesiFizioloji sinus taxikardiyasinin mualicesi taxikardiya reaksiyasinin esas sebeblerini mualice etmekden ibaretdir Beta blokerler koronar arteriya xesteliyi ve urek derecesi ile elaqeli stenokardiya kimi mueyyen veziyyetleri olan xestelerde taxikardiyani azaltmaq ucun istifade edile biler Qeyri adekvat sinus taxikardiyasi olan xestelerde beta blokerlerin ehtiyatla titrlenmesi duzun yuklenmesi ve nemlendirilmesi adeten simptomlari yaxsilasdirir Bu cur mualiceni kece bilmeyen xesteler sinus duyununu potensial olaraq berpa etmek ucun kateter ablasiyasina meruz qala bilerler Keskin miokard infarkti Sinus taxikardiyasi urek tutmasi olan xestelerin ucde birinden coxunda ozunu gostere biler lakin bu adeten zamanla azalir Davamli sinus taxikardiyasi olan xesteler yuksek olum ve xestelenme riski ile agir sol medeciyin disfunksiyasi ile elaqedar agir infarkta meruz qalirlar Urek tutmasinda taxikardiya koronar qan axinini azalda ve miokardin oksigen telebatini artiraraq veziyyeti daha da agirlasdira biler Hemcinin baxUrek tutmasiIstinadlarCrawford Michael H redaktorCurrent diagnosis amp treatment cardiology 5th New York McGraw Hill Education 2017 ISBN 9781259641268 OCLC 973336660 2022 11 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 03 14 MD Howard E LeWine Increase in resting heart rate is a signal worth watching Harvard Health ingilis 2011 12 21 2023 03 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 04 05 Sinusovaya tahikardiya rus 2018 08 08 Istifade tarixi 2019 02 05 Jameson J N St C Dennis L Kasper Harrison Tinsley Randolph Braunwald Eugene Fauci Anthony S Hauser Stephen L Longo Dan L Harrison s principles of internal medicine New York McGraw Hill Medical Publishing Division 2005 1344 58 ISBN 978 0 07 140235 4 Lilly Leonard S Pathophysiology of heart disease a collaborative project of medical students and faculty 6th Philadelphia Wolters Kluwer ISBN 9781469897585 OCLC 925544683 Emergency Care And Transportation Of The Sick And Injured Jones amp Bartlett Learning 2010 ISBN 978 1 4496 1589 5 Olshansky Brian Sullivan Renee M Inappropriate sinus tachycardia EP Europace 21 2 2018 06 19 194 207 doi 10 1093 europace euy128 PMID 29931244 Allison Henning Conrad Krawiec Sinus Tachycardia StatPearls 2020 PMID 31985921 Ahmed A Pothineni N Charate R et al Inappropriate Sinus Tachycardia Etiology Pathophysiology and Management J Am Coll Cardiol 2022 Jun 79 24 2450 2462 https doi org 10 1016 j jacc 2022 04 019 Lucia A Martinuzzi A Nogales Gadea G Quinlivan R Reason S International Association for Muscle Glycogen Storage Disease study group Clinical practice guidelines for glycogen storage disease V amp VII McArdle disease and Tarui disease from an international study group Neuromuscul Disord 2021 Dec 31 12 1296 1310 doi 10 1016 j nmd 2021 10 006 Epub 2021 Oct 28 Erratum in Neuromuscul Disord 2022 Feb 6 PMID 34848128 Scalco RS Chatfield S Godfrey R Pattni J Ellerton C Beggs A Brady S Wakelin A Holton JL Quinlivan R From exercise intolerance to functional improvement the second wind phenomenon in the identification of McArdle disease Arq Neuropsiquiatr 2014 Jul 72 7 538 41 doi 10 1590 0004 282x20140062 PMID 25054987 Xarici kecidler