Məşədi Zeynal Haqverdiyev (1850-ci illər, Kərkicahan, Şuşa qəzası – 1918, Bakı) — XIX–XX əsr Azərbaycan tarzəni, Azərbaycan musiqi tarixində ilk solo çalan tarzənlərdən biri.
Məşədi Zeynal | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1850-ci illər |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1918 |
Vəfat yeri | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | tarzən |
Təhsili |
Həyatı
Məşədi Zeynal Haqverdiyev 1850-ci illərdə (bəzi mənbələrə əsasən 1861-ci ildə) Şuşa qəzasının Kərkicahan kəndində anadan olmuşdur. Şuşa real məktəbində oxuyarkən Firudin bəy Köçərli, Yusif bəy Məlikhaqnəzərov, Azad bəy Əmirov, Kərim bəy Mehmandarov, Nəcəf bəy Vəzirov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Cabbar Qaryağdıoğlu kimi tanınmış mədəniyyət xadimlərinin mühitində böyümüşdür.
Məşədi Zeynal dövrünün tanınmış tarzənləri Əli Əsgərdən və Sadıqcandan dərs almış, gənc yaşlarından Şuşa məclislərində iştirak etmişdir. O, sədəfli tarı ilə uzun illər xalq məclisləri və "Şərq konsertləri"ndə Şahnaz Abbası, Əbdülbaqi Zülalovu, Çəkməçi Məhəmmədi, Məşədi Məhəmməd Fərzəliyevi, Segah İslamı, Məcid Behbudovu, sonralar isə Seyid Şuşinskini və başqalarını müşayiət etmişdir. Şuşada keçirilən ilk "Şərq konsertləri"ndə çıxış etmişdir.
1911–1918-ci illərdə Bakı, Tiflis və Şuşa şəhərlərində verilən opera, dram tamaşalarında və xeyriyyə gecələrində Məşədi Zeynal tarzən kimi çıxış etmiş, teatr tamaşalarının fasilələrində xanəndələri — Segah İslamı, Seyid Şuşinskini, Məcid Behbudovu müşayiət etmişdir. 1907-ci il yanvarın 20-də Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti tərəfindən yoxsul müsəlmanların xeyrinə həsr edilmiş gecədə digər sənətçilərlə birlikdə iştirak etmişdir. O, Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən opera tamaşalarına dəvət edilmiş, 1911-ci ildə "Leyli və Məcnun" operasında tar ifa etmişdir. 1915-ci ilin mart ayının 13-də Bakıda Nicat Cəmiyyəti tərəfindən keçirilən "Şərq gecəsi"ndə Məşədi "Rahab" muğamını çalmışdır.
Məşədi Zeynal Azərbaycan musiqi tarixində Sadıqcandan sonra ilk solo çalan tarzənlərdən biri olmuşdur. O hələ 1897-ci ildə Şuşada "Xandəmirovun teatrı"nda təşkil edilmiş xeyriyyə gecəsində tarda "Çahargah"ı çalmışdır. Onun ifasında bu muğam xüsusilə fərqlənmişdir. Bundan əlavə o, "Zabul" muğamının solo ifaçısı kimi də tanınmışdır.
Tarzən Məşədi Zeynal 1918-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Мәшәди Зејнал // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VI ҹилд: Куба—Мисир. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1982. С. 546.
- Мешади Зейнал // Енциклопедия азербайджанского мугама (rus). Баку: Шарг-Гарб. 2012. С. 159.
- Фиридун Шушински. Мәшәди Зејнал // Азәрбајҹан халг мусигичиләри. Бакы: Јазычы. 1985. С. 93–96.
- Фиридун Шушински. Шуша. Бакы: Ҝәнҹлик. 1998. С. 341–344. ISBN .
- Firidun Şuşinski. Məşədi Zeynal // Azərbaycanın musiqi xəzinəsi. Bakı: Vətənoğlu. 2015. S. 329–333. ISBN .
- Məşədi Zeynal // Muğam ensiklopediyası. Bakı. 2008. S. 159.
- Məşədi Zeynal // Üzeyir Hacıbəyov ensiklopediyası. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 149. ISBN .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mesedi Zeynal Haqverdiyev 1850 ci iller Kerkicahan Susa qezasi 1918 Baki XIX XX esr Azerbaycan tarzeni Azerbaycan musiqi tarixinde ilk solo calan tarzenlerden biri Mesedi ZeynalUmumi melumatlarDogum tarixi 1850 ci illerDogum yeri Kerkicahan Susa qezasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1918Vefat yeri Baki Baki qezasi Baki quberniyasiMusiqici melumatlariFealiyyeti tarzenTehsili Susa real mektebiHeyatiMesedi Zeynal Haqverdiyev 1850 ci illerde bezi menbelere esasen 1861 ci ilde Susa qezasinin Kerkicahan kendinde anadan olmusdur Susa real mektebinde oxuyarken Firudin bey Kocerli Yusif bey Melikhaqnezerov Azad bey Emirov Kerim bey Mehmandarov Necef bey Vezirov Ebdurrehim bey Haqverdiyev Cabbar Qaryagdioglu kimi taninmis medeniyyet xadimlerinin muhitinde boyumusdur Mesedi Zeynal dovrunun taninmis tarzenleri Eli Esgerden ve Sadiqcandan ders almis genc yaslarindan Susa meclislerinde istirak etmisdir O sedefli tari ile uzun iller xalq meclisleri ve Serq konsertleri nde Sahnaz Abbasi Ebdulbaqi Zulalovu Cekmeci Mehemmedi Mesedi Mehemmed Ferzeliyevi Segah Islami Mecid Behbudovu sonralar ise Seyid Susinskini ve basqalarini musayiet etmisdir Susada kecirilen ilk Serq konsertleri nde cixis etmisdir 1911 1918 ci illerde Baki Tiflis ve Susa seherlerinde verilen opera dram tamasalarinda ve xeyriyye gecelerinde Mesedi Zeynal tarzen kimi cixis etmis teatr tamasalarinin fasilelerinde xanendeleri Segah Islami Seyid Susinskini Mecid Behbudovu musayiet etmisdir 1907 ci il yanvarin 20 de Muselman Xeyriyye Cemiyyeti terefinden yoxsul muselmanlarin xeyrine hesr edilmis gecede diger senetcilerle birlikde istirak etmisdir O Uzeyir Hacibeyov terefinden opera tamasalarina devet edilmis 1911 ci ilde Leyli ve Mecnun operasinda tar ifa etmisdir 1915 ci ilin mart ayinin 13 de Bakida Nicat Cemiyyeti terefinden kecirilen Serq gecesi nde Mesedi Rahab mugamini calmisdir Mesedi Zeynal Azerbaycan musiqi tarixinde Sadiqcandan sonra ilk solo calan tarzenlerden biri olmusdur O hele 1897 ci ilde Susada Xandemirovun teatri nda teskil edilmis xeyriyye gecesinde tarda Cahargah i calmisdir Onun ifasinda bu mugam xususile ferqlenmisdir Bundan elave o Zabul mugaminin solo ifacisi kimi de taninmisdir Tarzen Mesedi Zeynal 1918 ci ilde Bakida vefat etmisdir IstinadlarMәshәdi Zeјnal Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VI ҹild Kuba Misir Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1982 S 546 Meshadi Zejnal Enciklopediya azerbajdzhanskogo mugama rus Baku Sharg Garb 2012 S 159 Firidun Shushinski Mәshәdi Zeјnal Azәrbaјҹan halg musigichilәri Baky Јazychy 1985 S 93 96 Firidun Shushinski Shusha Baky Ҝәnҹlik 1998 S 341 344 ISBN 5 8020 1425 3 Firidun Susinski Mesedi Zeynal Azerbaycanin musiqi xezinesi Baki Vetenoglu 2015 S 329 333 ISBN 978 9952 8283 8 2 Mesedi Zeynal Mugam ensiklopediyasi Baki 2008 S 159 Mesedi Zeynal Uzeyir Hacibeyov ensiklopediyasi Baki Serq Qerb 2007 seh 149 ISBN 978 9952 34 075 4 Xarici kecidler Mesedi Zeynal Azerbaycan diskoqrafiyasi 6 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 6 oktyabr 2022 Tarzen Mesedi Zeynal haqqinda