Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehrimah Sultan (təq. 1522, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası – 25 yanvar 1578, Köhnə Saray, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası) — 10-cu Osmanlı sultanı Qanuni Sultan Süleymanın qızı.
| Mehrimah Sultan | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | təq. 1522 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 25 yanvar 1578 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Sülalə | Osmanlı xanədanı |
| Atası | Sultan Süleyman Qanuni |
| Anası | Xürrəm Sultan |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşağı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Doğum tarixi tam olaraq bilinməsə də, 21 mart 1522-ci ildə dünyaya gəldiyi ehtimal olunur. Atası 10-cu Osmanlı sultanı Qanuni Sultan Süleyman, anası isə Xürrəm Sultandır. Anasının nəzarətində mükəmməl saray təlim-tərbiyəsi alan Mehrimah Sultan, Qanuni Sultan Süleymanın yetkinlik yaşına çatan yeganə qızı olması səbəbilə atası tərəfindən çox sevilirdi. Səlis nitq qabiliyyəti və gözəl əl yazısı vardı. Bu səbəblə, həddi-büluğa çatar-çatmaz saraya yaxınlığı ilə tanınan Diyarbəkir bəylərbəyi Rüstəm Paşayla nikahlandı. 26 noyabr 1539-cu ildə başlayan və bir neçə həftə davam edən Şahzadə Bəyazid və Şahzadə Cahangirin sünnət mərasimi əsnasında, 4 dekabr günü cütlük Atmeydanındakı İbrahim Paşa sarayında nikahlandı.
Bundan sonrakı illərdə anası Xürrəm Sultanla birlikdə ərinin siyasi yüksəlişi uğrunda çalışan Mehrimah Sultan dövlət məsələləriylə yaxından maraqlandı.Rüstəm Paşanın 2 dekabr 1544-cü ildə sədarətə yüksəlişiylə bu ittifaq daha da gücləndi və Şahzadə Bəyazidin taxt varisi olması yolunda fəaliyyətə başladı. Bu fəaliyyətlərin nəticəsində 1553-cü ildə Qanuni Sultan Süleymanın Mahidövran Sultandan doğulan böyük oğlu Şahzadə Mustafa edam olundu. Beləcə, Şahzadə Bəyazidin ən güclü rəqibi ortadan qaldırıldı. Ancaq həm ordu, həm də xalq tərəfindən sevilən Şahzadə Mustafanın edamı padşaha qarşı etirazların artmasına səbəb oldu. Qanuni Sultan Süleyman məhz bu etirazların qarşısını almaq məqsədilə kürəkəni Rüstəm Paşanı vəzifədən almağa məcbur oldu və onun yerinə Qara Əhməd Paşanı sədarətə təyin etdi (6 oktyabr 1553).
Bütün bu hadisələrin ardından hədəf olaraq görülən Rüstəm Paşanın edamını önləmək məqsədilə anası Xürrəm Sultan o əsnada Hələbdə olan padşaha məktub yazaraq kürəkəninin bağışlanmasını istədi. 2 il boyunca Rüstəm Paşanın yenidən sədarətə gətirilməsi üçün çalışan Mehrimah Sultan və anası Xürrəm Sultanın səyləri nəticəsində, 29 sentyabr 1555-ci ildə Qara Əhməd Paşa edam olundu və Rüstəm Paşa yenidən sədarətə gətirildi.
Anası Xürrəm Sultanın 1558-ci ildə vəfat etməsiylə sarayda daha da nüfuz qazanan Mehrimah Sultan atasının ən yaxın sirdaşı oldu. Əri Rüstəm Paşayla birlikdə Şahzadə Bəyazidi dəstəkləməyə davam edən Mehrimah Sultan onun üsyankar davranışları və atasına qarşı çıxmasının ardından, digər qardaşı Şahzadə Səlimi dəstəkləməyə başladı. Rüstəm Paşanın 1561-ci ildə ölümünün ardından bir daha evlənmədi.
Atası Qanuni Sultan Süleymanın 1566-cı ildə vəfatının ardından taxta çıxan qardaşı Sultan Səlim və onun oğlu Sultan Muradın səltənətlərində sarayın və hərəmin ən nüfuzlu qadınları arasında yer aldı. Anası Xürrəm Sultan kimi, o da Lehistan kralına məktublar yazırdı. Olduqca dindar və xeyirxah bir qadın olan Mehrimah Sultan Üsküdar sahilində və Ədirnəqapıda 2 böyük külliyə (Üsküdar Mehrimah Sultan külliyəsi və Ədirnəqapı Mehrimah Sultan külliyəsi) inşa etdirmişdir.Ədirnəqapı imarətindəki su ehtiyacını qarşılamaq məqsədilə bölgəyə su yolları inşa etdirdi və sonralar bu su sistemi Mehrimah suyu olaraq adlandı.Məkkədəki Aynizübeydə su yollarını təmir etdirmiş, bunun üçün 500 min qızıl xərcləmişdir. Böyük şəxsi sərvəti olan Mehrimah Sultan qardaşı Sultan Səlimin taxta cülusu ənsasında paylanan cülus bəxşişi səbəbilə qardaşına 50 min qızıl borc vermişdir.
Ömrünün son illərini İstanbuldakı Köhnə sarayda keçirən Mehrimah Sultan 25 yanvar 1578-ci ildə vəfat etdi və cənazəsi Sultan Süleyman türbəsində atasının yanına dəfn olundu. Rüstəm Paşa ilə olan nikahında Hümaşah xanım Sultan və Sultanzadə Osman bəy adlı iki övladı dünyaya gəldi. Qızı Hümaşah xanım Sultan ilk öncə babası Qanuni Sultan Süleyman tərəfindən vəzir , onun ölümünün ardından isə Sultan Muradın istəyilə Firudin Əhməd bəylə evləndirildi. Onun şəcərəsindən olan Sultanzadə Mehmed Paşa Sultan İbrahim səltənətində sədarətə yüksəlmişdir. Üsküdar Mehrimah Sultan məscidinin həyətində dəfn olunan oğlu Sultanzadə Osman bəyin həyatı haqqında isə yetərli məlumat yoxdur.
Övladları
- Aişə Hümaşah xanım Sultan
- Sultanzadə Osman bəy (d. 1546 — ö. 1576)
Qalereya
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Mehrimah Sultanın atasının yanındakı məzarı, Sultan Süleyman türbəsi -
![image]()
Mehrimah Sultanın Lehistan kralı II Ziqmund Avqusta ünvanladığı 1548-ci il tarixli məktubu -
![image]()
Həyat yoldaşı sədrəzəm Rüstəm Paşa -
![image]()
Anası Hasəki Xürrəm Sultan
Mənbə
- Selânikî, Târih (İpşirli), I, 95, 186.
- Peçuylu İbrâhim, Târih, I, 22.
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I, 165.
- Müneccimbaşı, Sahâifü’l-ahbâr, III, 510.
- M. Çağatay Uluçay, Osmanlı Sultanlarına Aşk Mektupları, İstanbul 1950, s. 43, 46–47.
- M. Cavid Baysun, "Mihr ü Mâh Sultan", İA, VIII, 307–308.
- F. Babinger, "Mihr-i Māh Sulṭān", EI2 (İng.), VII, 6–7/
İstinadlar
- a.mlf., Padişahların Kadınları ve Kızları, Ankara 1980, s. 39.
- L. P. Peirce, Harem-i Hümayun: Osmanlı İmparatorluğu’nda Hükümranlık ve Kadınlar (trc. Ayşe Berktay), İstanbul 1996, s. 80, 85, 91, 102–103, 112, 171.
- Nejat R. Uçtum, "Hürrem ve Mihrümah Sultanların Polonya Kıralı II. Zigsmund’a Yazdıkları Mektuplar", TTK Belleten, XLIV/176 (1980), s. 697–715.
- Cahid Baltacı, XV.-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri, İstanbul 1976, s. 307.
- Kâzım Çeçen, "Halkalı Suları", DİA, XV, 364.
- A. D. Alderson, Osmanlı Hanedanının Yapısı (trc. Şerafettin Severcan), İstanbul 1998, s. 95, 155, 251.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Mihrimah Sultan Mehrimah Sultan teq 1522 Konstantinopol Osmanli imperiyasi 25 yanvar 1578 Kohne Saray Konstantinopol Osmanli imperiyasi 10 cu Osmanli sultani Qanuni Sultan Suleymanin qizi Mehrimah SultanSexsi melumatlarDogum tarixi teq 1522Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 25 yanvar 1578Vefat yeri Kohne Saray Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri Sultan Suleyman turbesiSulale Osmanli xanedaniAtasi Sultan Suleyman QanuniAnasi Xurrem SultanHeyat yoldasi Rustem PasaUsagi Ayse Humasah Sultan Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDogum tarixi tam olaraq bilinmese de 21 mart 1522 ci ilde dunyaya geldiyi ehtimal olunur Atasi 10 cu Osmanli sultani Qanuni Sultan Suleyman anasi ise Xurrem Sultandir Anasinin nezaretinde mukemmel saray telim terbiyesi alan Mehrimah Sultan Qanuni Sultan Suleymanin yetkinlik yasina catan yegane qizi olmasi sebebile atasi terefinden cox sevilirdi Selis nitq qabiliyyeti ve gozel el yazisi vardi Bu sebeble heddi buluga catar catmaz saraya yaxinligi ile taninan Diyarbekir beylerbeyi Rustem Pasayla nikahlandi 26 noyabr 1539 cu ilde baslayan ve bir nece hefte davam eden Sahzade Beyazid ve Sahzade Cahangirin sunnet merasimi esnasinda 4 dekabr gunu cutluk Atmeydanindaki Ibrahim Pasa sarayinda nikahlandi Bundan sonraki illerde anasi Xurrem Sultanla birlikde erinin siyasi yukselisi ugrunda calisan Mehrimah Sultan dovlet meseleleriyle yaxindan maraqlandi Rustem Pasanin 2 dekabr 1544 cu ilde sedarete yukselisiyle bu ittifaq daha da guclendi ve Sahzade Beyazidin taxt varisi olmasi yolunda fealiyyete basladi Bu fealiyyetlerin neticesinde 1553 cu ilde Qanuni Sultan Suleymanin Mahidovran Sultandan dogulan boyuk oglu Sahzade Mustafa edam olundu Belece Sahzade Beyazidin en guclu reqibi ortadan qaldirildi Ancaq hem ordu hem de xalq terefinden sevilen Sahzade Mustafanin edami padsaha qarsi etirazlarin artmasina sebeb oldu Qanuni Sultan Suleyman mehz bu etirazlarin qarsisini almaq meqsedile kurekeni Rustem Pasani vezifeden almaga mecbur oldu ve onun yerine Qara Ehmed Pasani sedarete teyin etdi 6 oktyabr 1553 Butun bu hadiselerin ardindan hedef olaraq gorulen Rustem Pasanin edamini onlemek meqsedile anasi Xurrem Sultan o esnada Helebde olan padsaha mektub yazaraq kurekeninin bagislanmasini istedi 2 il boyunca Rustem Pasanin yeniden sedarete getirilmesi ucun calisan Mehrimah Sultan ve anasi Xurrem Sultanin seyleri neticesinde 29 sentyabr 1555 ci ilde Qara Ehmed Pasa edam olundu ve Rustem Pasa yeniden sedarete getirildi Anasi Xurrem Sultanin 1558 ci ilde vefat etmesiyle sarayda daha da nufuz qazanan Mehrimah Sultan atasinin en yaxin sirdasi oldu Eri Rustem Pasayla birlikde Sahzade Beyazidi desteklemeye davam eden Mehrimah Sultan onun usyankar davranislari ve atasina qarsi cixmasinin ardindan diger qardasi Sahzade Selimi desteklemeye basladi Rustem Pasanin 1561 ci ilde olumunun ardindan bir daha evlenmedi Atasi Qanuni Sultan Suleymanin 1566 ci ilde vefatinin ardindan taxta cixan qardasi Sultan Selim ve onun oglu Sultan Muradin seltenetlerinde sarayin ve heremin en nufuzlu qadinlari arasinda yer aldi Anasi Xurrem Sultan kimi o da Lehistan kralina mektublar yazirdi Olduqca dindar ve xeyirxah bir qadin olan Mehrimah Sultan Uskudar sahilinde ve Edirneqapida 2 boyuk kulliye Uskudar Mehrimah Sultan kulliyesi ve Edirneqapi Mehrimah Sultan kulliyesi insa etdirmisdir Edirneqapi imaretindeki su ehtiyacini qarsilamaq meqsedile bolgeye su yollari insa etdirdi ve sonralar bu su sistemi Mehrimah suyu olaraq adlandi Mekkedeki Aynizubeyde su yollarini temir etdirmis bunun ucun 500 min qizil xerclemisdir Boyuk sexsi serveti olan Mehrimah Sultan qardasi Sultan Selimin taxta culusu ensasinda paylanan culus bexsisi sebebile qardasina 50 min qizil borc vermisdir Omrunun son illerini Istanbuldaki Kohne sarayda keciren Mehrimah Sultan 25 yanvar 1578 ci ilde vefat etdi ve cenazesi Sultan Suleyman turbesinde atasinin yanina defn olundu Rustem Pasa ile olan nikahinda Humasah xanim Sultan ve Sultanzade Osman bey adli iki ovladi dunyaya geldi Qizi Humasah xanim Sultan ilk once babasi Qanuni Sultan Suleyman terefinden vezir onun olumunun ardindan ise Sultan Muradin isteyile Firudin Ehmed beyle evlendirildi Onun seceresinden olan Sultanzade Mehmed Pasa Sultan Ibrahim seltenetinde sedarete yukselmisdir Uskudar Mehrimah Sultan mescidinin heyetinde defn olunan oglu Sultanzade Osman beyin heyati haqqinda ise yeterli melumat yoxdur OvladlariAise Humasah xanim Sultan Sultanzade Osman bey d 1546 o 1576 QalereyaEdirneqapidaki Mehrimah Sultan mescidi ve kulliyesi Uskudardaki Mehrimah Sultan mescidi ve kulliyesi Mehrimah Sultanin atasinin yanindaki mezari Sultan Suleyman turbesi Mehrimah Sultanin Lehistan krali II Ziqmund Avqusta unvanladigi 1548 ci il tarixli mektubu Heyat yoldasi sedrezem Rustem Pasa Anasi Haseki Xurrem SultanMenbeSelaniki Tarih Ipsirli I 95 186 Pecuylu Ibrahim Tarih I 22 Evliya Celebi Seyahatname I 165 Muneccimbasi Sahaifu l ahbar III 510 M Cagatay Ulucay Osmanli Sultanlarina Ask Mektuplari Istanbul 1950 s 43 46 47 M Cavid Baysun Mihr u Mah Sultan IA VIII 307 308 F Babinger Mihr i Mah Sulṭan EI2 Ing VII 6 7 Istinadlara mlf Padisahlarin Kadinlari ve Kizlari Ankara 1980 s 39 L P Peirce Harem i Humayun Osmanli Imparatorlugu nda Hukumranlik ve Kadinlar trc Ayse Berktay Istanbul 1996 s 80 85 91 102 103 112 171 Nejat R Uctum Hurrem ve Mihrumah Sultanlarin Polonya Kirali II Zigsmund a Yazdiklari Mektuplar TTK Belleten XLIV 176 1980 s 697 715 Cahid Baltaci XV XVI Asirlarda Osmanli Medreseleri Istanbul 1976 s 307 Kazim Cecen Halkali Sulari DIA XV 364 A D Alderson Osmanli Hanedaninin Yapisi trc Serafettin Severcan Istanbul 1998 s 95 155 251