"Ktulhunun çağırışı" (ing. The Call of Cthulhu) — Hovard Fillips Lavkraft tərəfindən 1926-cı ildə yazılmış hekayə. olan hekayə Ktulhu adlı bir tanrıdan və ona sitayiş edən qəddar bir kultdan bəhs edir. Hekayə ilk dəfə 1928-ci ilin fevral ayında "" nəşr edilmişdir, ancaq Lavkraftın digər əsərlərində olduğu kimi hekayə müəllifin ölümündən sonra məşhurlaşmışdır. Hekayə Ktulhu mifologiyasının ilk buraxılışıdır. 2005-ci ildə hekayənin ilk nümayiş etdirilmişdir.
ing. The Call of Cthulhu | |
| |
Müəllif | Hovard Fillips Lavkraft |
Janr | Qorxu () |
Dil | ingiliscə |
Orijinalın nəşri | 1926 |
Tərtibat | 1926-cı il (avqust – oktyabr) |
Nəşriyyat | |
Nəşr | fevral 1928-ci il |
Növ | Hekayə |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Obrazlar
Corc Qemmel Encell (ing. George Gammell Angell) – protaqonistin babasının qardaşı. O, Ktulhu iblisanə kultu ilə əlaqədar olan qəribə hadisələri araşdırıb öyrənməyə başlayır. Corc Q. Encell sirli bir şəkildə vəfat edir. Encellin ölümünü onun nəvəsi araşdırmalı olur. Corc Qemmel Encellin adı H.F. Lavkraftın xalası Enni Qemvellə bir istinaddır.
Frensis Ueylend Turston (ing. Francis Wayland Thurston) – baş qəhrəman, Boston antropoloqu. O, babasının qardaşı olan Corc Encellin əşyaları arasında qədim tanrı Ktulhunun barelyefini tapır. Bundan sonra o, Ktulhu və Corc Q. Encellin ölümünü araşdırmağa başlayır. Frensis Ueylend Turstonun adı 1827–1855-ci illərdə Braun Universitetinin prezidenti olmuş bir istinaddır.
Henri Entoni Uilkoks (ing. Henry Anthony Wilcox) – yarıyuxu vəziyyətində ikən tanrı Ktulhunun barelyefini hazırlayan heykəltaraş. Qarabasmalar yaşayan Uilkoks Encelldən kömək istəyir. H.F. Lavkraft onun soyadını öz nəslindən götürmüşdür. Personajın özü Gi de Mopassanın "Horla" hekayəsinə bir istinaddır.
Con Reymond Leqrass (ing. John Raymond Legrasse) – Yeni Orlean polis müfəttişi. Leqrass və polis dəstəsi 1 noyabr 1907-ci ildə Böyük Ktulhuya sitayiş təriqətçiləri həbs etmişdir.
Kastro (ing. Castro) – yaşlı və metis olan Ktulhu kultu üzvü. O, Leqrassa kult barədə danışan yeganə üzvdür. Onun dəlisov hekayəsi müqəddəs haqda olan teosofik hekayələrə çox bənzəyir.
Qustaf İohansen (ing. Gustav Johansen) – norçevli yelkənçi, "Emma" şxununun ikinci şturmanı. O, 1925-ci ilin mart ayında Sakit okeanın cənubunda yerləşən "ölü, ancaq yuxu görən" Ktulhunu sərbəst buraxırlar. Heyətin demək olar ki, bütün üzvləri ölür. İohansen Norveçə qayıtdıqdan sonra bu hadisəni təsvir edən bir əlyazma hazırlayır. O, qısa bir müddət sonra sirli şəkildə vəfat edir.
Məzmun
Mövcud olduğu ehtimal olunan bütün böyük qüvvələr və varlıqlar arasında sağ qalması … huşun bəlkə də inkişaf edən bəşəriyyətin meydana gəlməsindən uzun müddət əvvəl yoxa çıxmış yollarla və formalarla bəyan edildiyi … şairliyin və əfsanələrin belə uçan bir xatirə tutmuş və onu tanrılar, bədheybətlər və hər cürdəki mifik məxluqlar adlandırdığı formalarda … son dərəcə ucqar bir dövrün sağ qalması … –. |
Hekayə bir-birləriylə əlaqəli üç hissədən ibarətdir. I hissə – Gildə təcəssüm edilmiş qorxu, II hissə – Polis müfəttişi Leqrassın hekayəsi və III hissə – Dənizdən çıxan dəlilik. Hekayə Ktulhunu araşdıran bostonlu Frensis Turstonun rəvayətçiliyi ilə təqdim edilir.
Gildə təcəssüm edilmiş qorxu
Frensis Turston babasının qardaşı olan Braun Universitetinin dilşünaslıq üzrə professoru Corc Encellin 1926-cı ildə müəmmalı ölümündən sonra onun qeydlərini tapır. Qeydlər arasında "insanabənzər oktapod və əjdaha qarışığı" bir məxluqu təsvir edən barelyef də var idi. Bu barelyef rod-aylendli həvəskar heykəltaraş Uilkoks tərəfindən 1925-ci ilin mart ayında hazırlanmışdı. Heykəltəraş bu barelyefi yuxu vəziyyətində ikən hazırlanmışdı. Bu vaxtlarda Uilkoks "nəhəng bloklardan və havada uçan monolitlərdən təşkil olunmuş böyük şəhərlər"dən ibarət əsrarəngiz qarabasmalar görürdü. Encell bütün dünyada kütləvi bir isteriyanın baş verdiyini öyrənir. Şəhər əhalisinin digər üzvləri də eynən bu cür qarabasmalar görürdü. Onlar əsasən rəssamlar, yazıçılar, heykəltaraşlar, memarlar və digər incəhissli ruha malik olan insanlar idi.
Səhərisi gün Uilkoks hazırladığı barelyefi görüb heyrətlənir və onu tez professor Encellin yanına aparır. Uilkoksun hazırladığı barelyef 1907-ci ildə Yeni Orleanda təriqətçi bir ayinə keçirilən polis reydində tapılan heykəlciyə çox bənzəyirdi.
Polis müfəttişi Leqrassın hekayəsi
Yeni Orlean şəhərində polis müfəttişi olan Con Leqrass 1908-ci ildə arxeoloq icmasının keçirdiyi beynəlxalq müşavirədə yaşılaçalan bir heykəlciyi nümayiş etdirir və onun nə olduğunu soruşur. Leqrass onu Ktulhu adlı bir tanrıya sitayiş edən iblisanə kulta keçirilən reyddə götürmüşdü. Bu kult tamamilə kişilərdən ibarət idi və qadın və uşaqları qurban verirdi. Kultistlərin beşini öldürüb və qalan 47-ni həbs etdikdən sonra Leqrass istintaqa başlayır, ancaq bir nəticə əldə edə bilmir. Kultistlərin hamısı dəli olmuşdular və inanclarına sadiq idilər.
Sorğu-sualda iştirak edən yeganə kultist Kastro idi. Kastro kultun üzvlərinin eyş-işrətlə məşğul olduğunu, orgiyalar keçirdiyini və insanları qurban verdiyini açıqlayır. O daha sonra kult üzvlərinin "Böyük köhnələr"ə (ing. The Great Old Ones) ibadət etdiklərini və Ktulhu adlı nəhəng bir məxluqun qayıtmasını gözlədiklərini deyir. Kultistlər heykəlcikdə təsvir edilən məxluqu "Böyük Ktulhu" (ing. The Great Cthulhu) adlandırırdılar. Kastronun dediyinə görə Ktulhu ulduzlar müəyyən bir cərgədə düzüləndə qayıdacaq. Arxeoloqları təəccübləndirən kultistlərin işlətdiyi cümlə idi: Ph'nglui mglvnah Cthulhu R'leh vga'nagl fhtagn. Bu cümləsinin təxmini tərcüməsi belədir: " evində, ölü Ktulhu yuxu görərək gözləyir". Müşavirədə olan akademiklərdən biri – Prinston Universitetinin professoru Uilyam Çenninq Uebb bir eskimos tayfasının buna bənzər inanclara malik olduğunu deyir.
Dənizdən çıxan dəlilik
Tədqiqatına davam edən Frensis Turston bir Avstraliya qəzetində 1925-ci il tarixli məqaləyə rast gəlir. Bu məqalə "Çevik" (ing. Alert) adlı tərk edilmiş bir şxun haqda idi. Turston İohan barədə yazılan qeydləri tapır.
İoahansen "Emma" şxununun ikinci şturmanı idi. O, 10 nəfərlə birlikdə səyahətə çıxır. Bu zaman bir qasırğa baş verir və şxunu yolundan yayındırır. Onlar "Çevik" adlı bir quldur gəmisinə rast gəlirlər. Bu gəminin heyəti tamamilə qaradərililərdən ibarət idi. Quldurlar yelkənçilərin evlərinə qayıtmaqlarını əmr edir. Yelkənçilər onların dediklərinə riayət etmədikdə quldurlar onlara hücum etdi. Yelkənçilər qalibiyyət əldə etdilər, ancaq şxunun bir yelkənçisi, birinci şturmanı və kapitanı həlak olmuşdu. Buna görə də İohan rəhbərliyi öz boynuna götürür. Gəmiləri çox ağır zədə görmüş yelkənçilər məcburən "Çevik" gəmisinə mindilər.
Yelkənçilər quldur gəmisində qorxu və nifrət yayan özgə bir pərəstişgah aşkar edirlər. Bu, Ktulhunun heykəlciyi idi və Yeni Orlean şəhərində polis müfəttişi Leqrassın kultistlərdən götürdüyü heykəlciyə çox bənzəyirdi. Yelkənçilər yollarına davam edirlər və nəhayət kordinatları yaxınlıqlarında naməlum bir ada-şəhərə çatırlar. Adadan sadəcə İohansen və bir digər yelkənçi sağ çıxır, amma İohansen digər yelkənçilərin ölüm səbəblərini açıqlamır.
Tədqiqatına Avstraliyaya səyahət edərək davam edən Turston "Çevik" gəmisində götürülən heykəlciyə baxır və digər ikisi ilə identik olduğunu təsdiqləyir. Turston İohansenin burada yox, Norveçdə olduğunu öyrənir. Norveçə gedən Turston İoahansenin "iki Laskar gəmiçi"ylə rastlaşdıqdan sonra qəfildən həlak olduğunu aşkar edir. İohansenin dul arvadı Turstona ərinin hazırladığı əlyazmanı verir. Əlyazmada yelkənçilərin aşkarladığı adanın "kabus ölü şəhər" olduğu yazılır. Onlar bu yeri görüb vahimələnmişdilər. Adanın həndəsəsi çox fövqəladə və şəkildə idi.
Yelkənçilər nəhəng bir qapı görürlər. Onlar qapıya yaxınlaşdıqda onun heç də vertikal olmadığını görürlər. Onlar qapını açmağa çalışırlar, ancaq müvəffəqiyyətsiz olurlar. Qapı qəflətən açılır və oradakı üfunət və qorxu sərbəst buraxılır. Qapının girişində yenicə oyanmış Böyük Ktulhu peyda olur. Səkkiz yelkənçinin ikisi qorxudan ölür. Onların üçü Ktulhu tərəfindən əzilir. Digər üç yelkənçi qaçmağa çalışır. Onlardan biri küncdə ilişib qalır və Ktulhu tərəfindən öldürülür. Geridə qalan iki yelkənçi (onlardan biri İohansen idi) şxuna çatırlar, ancaq onlardan biri qorxudan dəli olur, saçları ağarır və gözündən qan gəlir. Həmin yelkənçi bir neçə gündən sonra vəfat edir. İohansen şxunu əməliyyata başladır, ancaq Ktulhunun yanında çox yavaş olduğunu anlayır. İohansen gəmini Ktulhuya tərəf çevirir və son sürətlə ona doğru sürür. Gəmi Ktulhu ilə toqquşur və onu yarqlayır, ancaq Ktulhu tez bir şəkildə sağalmağa başlayır. Buna baxmayaraq, İohansen oradan qaça bilir.
Bir neçə gün sonra yenidən dənizin dibinə batır və kütləvi isteriya sona çatır. İohansenin də müəmmalı bir vəziyyətda vəfat etdiyini öyrənən Turston babasının qardaşının həmin iblisanə kult tərəfindən qətlə yetirildiyini düşünür. O, Ktulhu pərəstişkarlarının yeni hədəfi olduğunu anlayır.
İlham
Ktulhu mifologiyası üzrə mütəxəssis 1830-cu ildə Alfred Tennison tərəfindən yazılmış "" (ing. The Kraken) sonetinin Lavkraftın yazdığı hekayə üçün əsas ilham mənbəyi olduğunu irəli sürür. Bu əsərlərin ikisi də uzunmüddətli bir yuxu görən və müəyyən vaxtda yenidən peyda olacaq nəhəng su məxluquna istinad verir. Prays Lavkraftın tərəfindən 1905-ci ildə yazılmış "" (ing. The Gods of Pegāna) əsərini çox sevdiyini də qeyd etmişdir. Bu əsər yenidən oyanmasının qarşısını almaq üçün yatızdırılan qəddar bir tanrını təsvir edir. Praysın qeyd etdiyi Lord Danseni tərəfindən yazılan başqa bir əsər "Aralıq küçədə bir dükan" (ing. A Shop in Go-by Street, 1919) idi. Əsərdə "yatan tanrıların cənnəti" və "onlar hələ də dərin mürgüdə yuxulayan bəzi köhnə tanrıların danışmağını eşitdiklərinə görə məyyusdular" kimi cümlələrdən istifadə edilib.
ABŞ ədəbi tənqidçiləri və Deyvid Şults Lavkraftın başqa əsərlərdən də ilhamlandığını irəli sürmüşdür. Onlardan biri – Gi de Mopassan tərəfindən 1887-ci ildə yazılmış "" (fr. Le Horla) hekayəsidir. Lavkraftın 1925–1927-ci illərdə yazdığı "" (ing. Supernatural Horror in Literature) essesində əsərin antaqonisti olan Horlanı "başqalarının ağlına təsir edən və bəşəriyyəti özünə tabe etmək və onu məhv etmək üçün Yerə gələn yerdənkənar orqanizmlərə avanqardlıq edən … görünməz varlıq" olaraq təsvir edir. Lavkraftın ilham aldığı başqa bir əsər tərəfindən 1895-ci ildə yazılmış "" (ing. The Novel of the Black Seal) əsəri idi. Bu hekayə də vahiməli qədim bir varlığı aşkar etmək üçün əlaqəsiz məlumatları (məsələn, qəzetin kəsilmiş parçası) bir araya gətirir. Coşi Abraham Merrit tərəfindən 1918-ci ildə yazılmış Lavkraftın həmişə haqqında "hay-küylə danışdığı" "" (ing. The Moon Pool) əsərini də qeyd edir. Coşi "Merritin bəhs etdiyi ay qapısı açılanda personajları möcüzə və qorxu dünyasına aparması yelkənçilərin nəhəng qapını laqeydcəsinə açması və Ktulhunu R'lehdən sərbəst buraxmasına bənzəyir" deyir.
H.F. Lavkraftın tərəfindən 1896-cı ildə yazılmış "Atlantida hekayəsi" (ing. The Story of Atlantis) və 1904-cü ildə yazılmış "İtmiş Lemuriya" (ing. The Lost Lemuria) əsərlərindən də ilham aldığına inanılır. Lavkraft bu ədəbiyyt nümunələri 1926-cı ildə, "Ktulhunun çağırışı" hekayəsini yazmağa başlamazadan bir qədər əvvəl oxumuşdur.
Hekayədə 1925-ci ildə gerçəkləşmiş və okeandan çıxmasına səbəb olmuş zəlzələ reallıqda 28 fevral 1925-ci il tarixində gerçəkləşmiş [en] ola bilər.Rixter şkalası ilə 6.2 ballıq olan bu zəlzələ Kanadada XX əsrdə baş vermiş ən böyük zəlzələlərdən biri idi. Zəlzələnin təsir radiusu 1000 kilometr idi. Bu sahəyə o dövrdə Lavkraftın yaşadığı Nyu-York şəhəri də daxil idi.
İnkişaf və nəşr tarixi
Ktulhunun çağırışı əsəri bir çox halda Lavkraft tərəfindən 1917-ci ildə yazılmış "" (ing. Dagon) hekayəsinə bənzəyir. Əsərin digər bir mənşəyi Lavkraftın təxminən 1920-ci ildə yazdığı iş dəftərindədir. Burada muzeyə bir heykəlcik gətirən kişidən bəhs edilir. Lavkraft 1925-ci ilin avqust ayında Nyu-York şəhərində yaşadığı dövrdə "Ktulhunun çağırışı" adlı bir hekayə yazmağa başlayır, ancaq yaradıcılıq fəaliyyətini bir il təxirə salır. Lavkraft 1926-cı ilin yazında evinə qayıtdıqdan qısa bir müddət sonra növbəti ilin yayına qədər davam edən yaradıcılıq fəaliyyətinə başlayır. Lavkraft avqust–oktyabr aylarında "Ktulhunun çağırışı" hekayəsini yazmağı bitirir.
Həkayə ilk dəfə "" pulp-jurnalının fevral 1928-ci il buraxılışında nəşr edilmişdir. Əsərə görə Lavkrafta 165 ABŞ dolları (indiki valyuta ilə təxminən 4.000 Azərbaycan manatı) verilmişdi. Növbəti ilin avqust ayında T. Everett Hayr tərəfindən tərtib edilmiş "Qaranlıqdan sonra ehtiyatlı ol!" (ing. Beware After Dark!) antologiyasının bir parçası olaraq yenidən nəşr edilmişdir. Hayr əsərdən istifadə etmək üçün Lavkrafta 15 ABŞ dolları (indiki valyuta ilə təxminən 350 Azərbaycan manatı) ödəmişdi. Hekayə 1939-cü ildə Lavkraftın "" (ing. The Outsider and Others) kolleksiyasının bir parçası olaraq nəşr edilmişdi. Bu buraxılışın tam olaraq, 1.268 nüsxəsi nəşr edilmişdir. Bundan sonra hekayə müntəzəm surətdə müxtəlif kolleksiyalarda və antologiyalarda nəşr edilməyə başlamışdır.
Lavkraftın "Ktulhunun çağırışı" əsəri digər dillərə onun ölümündən sonra XX əsrin növbəti illərində nəşr edilməyə başlamışdır. Hekayə alman,fransız,fin,ispan,italyan,Niderland,polyak,portuqal,rus,türk,ukrayn və yapon dillərində nəşr edilmişdir.
Qəbul
İstifadəçi reytinqi* *noyabr 2018-ci ilin məlumatları. |
Lavkraftın özü hekayəni "kifayət qədər orta – ən pisi qədər bərbad deyil, ancaq ucuz və yorucu toxunuşlarla doludur" olaraq qiymətləndirmişdir. "" pulp-jurnalının redaktoru ilkin danışıqlarda hekayəni nəşr etdirmək təklifini rədd etmişdir. O, hekayəni jurnala yerləşdirməyə sadəcə Lavkraftın dostu ona Lavkraftın hekayəni başqa bir nəşriyyata göndərəcəyi yalanını dedikdən sonra razı olmuşdur.
Nəşr edilmiş hekayə R. İ. Hovard tərəfindən ( qurucusu) "ədəbiyyatın ən böyük uğurların biri olaraq yaşayacaq bir şahəsər" hesab edilmişdir. O, müəllif barədə "Cənab Lavkraft ədəbiyyat dünyasında özəl bir mövqeyə malikdir; o, bizim cılız görüş dairəmizdən kənarda olan dünyaları hər bir mənada kəsb edib" demişdir. Lavkraftın əsərləri üzrə mütəxəssis olan Piter Kennon hekayəni "şöhrətpərəst və mürəkkəb … qorxunun addımbaaddım kosmik proporsiyalara qalxdığı sıx və dərin düşüncəli bir hekayə" adlandırmışdır. O, əsəri "Lavkraftın insanın kainatındakı əhəmiyyətsiz yerini başa salan ən tutqun uydurma ifadələrindən biri" hesab etmişdir. Ədəbi tənqidçi hekayəni "povest xarakterli fraqmentləşdirilmiş esse" olaraq təsvir etmişdir.
"Ktulhunun çağırışı" əsərini "sadə formada, rəvayətçinin nəsrində yazılmış möhtəşəm bir hekayə" adlandırmışdır. O, Lavkraftın bu əsərdə öz konsepsiyalarını ilk dəfə mənqitli şəkildə təqdim etdiyini də qeyd edir. Fransa roman yazıçısı Mişel Uelbek 1991-ci ildə yazdığı "" kitabında hekayəni Lavkraftın "ən yaxşı işlərindən biri" adlandırmışdır. Onun fikrinə görə hekayə oxucunu "strukturunun zənginliyi ilə təəccübləndirir və heyran edir".
Qorxu janrında olan bir çox antologiyanın redaktoru və tərtibatçısı Stefen Cons hekayəni Lavkraftın ən önəmli əsərlərindən biri hesab edir. Kanada riyaziyyatçısı Bencamin K. Tipett İohansenin jurnalında təsvir edilən hadisənin "kosmos-zamanının əyilməsinin lokallaşdırılmış qovuqlarının nəticələri" olduğunu irəli sürmüş və uyğun bir riyazi model ola biləcəyini demişdir.
Adaptasiyalar və təsiri
2005-ci ildə hekayənin buraxılmışdır. Film 1920-ci illərin kinematoqrafiyasının estetikasını vermək üçün "mifoskop" üsulu ilə bir qrup Hovard Lavkraft azarkeşləri tərədindən çəkilmişdir. Az bir büdcə ilə çəkilmiş film çox yaxşı qarşılanmışdır.
2012-ci ildə hekayənin "" buraxılmışdır. 77 dəqiqəlik olan bu radiotamaşa "[en]" tərəfindən hazırlanmışdı.
1974-cü ildə argentinalı illüstrator hekayənin 11 səhifəlik bir komiks adaptasiyasını hazırlamışdır. Komiks 1975-ci ildə onun "" (isp. Los mitos de Cthulhu) kolleksiyasında nəşr edilmişdir. 1988-ci ildə Britaniya illüstratoru "Ktulhunun çağırışı" hekayəsinin qrafik adaptasiyasını hazırlanmışdır. 2017-ci ildə ssenaristliyini və illüstratorluğunu R. C. İvankoviçin etdiyi "Oxumağa yeni başlayanlar üçün H. P. Lavkraftın Ktulhunun çağırışı" (ing. H.P. Lovecraft's the Call of Cthulhu for Beginning Readers) adlı bir illüstrasiyalı uşaq kitabı nəşr edilmişdir.
2005-ci ildə hekayənin ilk videooyun adaptasiyası "" PlayStation 2 və Xbox konsolları üçün satışa çıxarılmışdır, lakin 2006-cı ildə PC platformasına port edilmişdir. Videooyunun adına baxmayaraq, Ktulhu oyunda görünmür. Videooyunun süjeti Lavkraftın 1931-ci ildə yazdığı "" povestinə əsaslanıb və müəllifin digər əsərlərindən elementlər götürüb. 2018-ci ildə hekayənin ikinci videooyun adaptasiyası "" Microsoft Windows, Xbox One və PlayStation 4 platformaları üçün satışa çıxarılmışdır. Videooyunun süjeti hekayəyə yox, 1981-ci ildə satışa çıxarılmış stolüstü oyuna əsaslanmışdır.
"Metallica" treş metal musiqi qrupunun "" musiqi albomundakı insturmental kompozisiyalarından birinin adı – "". Musiqi qrupunun basisti Lavkraftın bir azarkeşidir. "Draconian" dum metal musiqi qrupu "Dark oceans we cry" musiqi albomunun bir parçası olaraq "Cthulhu Rising" kompozisiyasını buraxmışdır.
Həmçinin bax
Qeydlər
- Əsər həcminə görə bəzən povest hesab edilir. İngilisdilli mənbələrdə qısa hekayə (ing. short story) və ya noveletta da adlanır.
- S. T. Coşi Lavkraftın hekayəni 1926-cı ilin avqust və ya sentyabr ayında yazıb bitirdiyini irəli sürür, ancaq digər mənbələrdə sadəcə “1926-cı ilin yayı” verilir.
İstinadlar
- Coşi və Şults, 2004. səh. 27
- "Bibliography: The Call of Cthulhu" (ingilis). . 21 sentyabr 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 24 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Straub, Piter. Lovecraft: Tales. The Library of America. 2005. səh. 823. ISBN .
- Coşi və Şults, 2004. səh. 29
- Coşi, 1996, XVII
- "The Kraken" (ingilis). The Victorian Web. 12 yanvar 2005 tarixində . İstifadə tarixi: 25 noyabr 2018.
- Prays, Robert M. The Other Name of Azathoth // The Cthulhu Cycle: Thirteen Tentacles of Terror.
Price credits Philip A. Shreffler with connecting the poem and the story.
- . Works; Short bibliography (ingilis). Dunsany. dekabr 2003. 2018-11-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2018.
- Prays, Robert M. The Other Name of Azathoth // The Cthulhu Cycle.
This passage is also believed to have inspired Lovecraft's entity , hence the title of Price's essay.
- S. T. Coşi, Deyvid E. Şults. The Call of Cthulhu // An H. P. Lovecraft Encyclopedia. 28–29.
- Coşi, S. T. I am Providence: The Life and Times of H. P. Lovecraft. II, pages=639. Nyu-York: Hippocampus Press. 2010. (#missing_pipe)
- Harms, Danyel. "H.P. Lovecraf" (ingilis). ForteanTimes. iyun 2004. 12 yanvar 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 25 noyabr 2018.
- "The 1925 Magnitude 6.2 Charlevoix-Kamouraska earthquake" (ingilis). . 2014-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- de Kamp, 2008, «Sağ Ktulhu»
- "Lovecraft's Fiction (Chronological Order)" (ingilis). The H.P. Lovecraft Archive. 25 mart 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Lavkraft, H.F. Ştraub, Pit (redaktor). Lovecraft: Tales. The Library of America. 2005. 823. ISBN .
- Coşi, 1996, XVIII
- "Beware After Dark! — Publication Listin" (ingilis). . 25 iyul 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Coşi, S. T. Sixty Years of Arkham House: A History and Bibliography. Sok-Siti Viskonsin: Arkham House. 1999. 21–22. ISBN .
- "Bibliography: Cthulhus Ruf" (ingilis). . 25 iyul 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- (fransız). Histoire E-book. 2018-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Lavkraft, H. F. Kuiskaus pimeässä. Jalava. 1989. 196. ISBN .
- "LA LLAMADA DE CTHULHU (Icaro) (Spanish Edition)" (ispan). Amazon.com. 24 mart 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Bibliography: Il richiamo di Cthulhu" (ingilis). . 25 iyul 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Bibliography: De Lokroep van Cthulhu" (ingilis). . 25 iyul 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Borovska, Aleksandra. H.P. Lovecraft's style in translation (PDF) (ingilis). Torun: Uniwersytet Mikołaja Kopernika. 2011. 2022-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- "Horror em red hook, O" (portuqal). Editora Iluminuras Ltda. 9 mart 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "Жители ада" (rus). . 2018-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "В склепе" (rus). . 2 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "Cthulhu'nun Çağrısı" (türk). D&R. 2018-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "Всесвіт, 2010 г., №5-6" (rus). . 2017-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "ラヴクラフト全集 (2) (創元推理文庫 (523‐2)): H・P・ラヴクラフト, 宇野 利泰: 本" (yapon). Amazon.com. 14 fevral 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2017. (#apostrophe_markup)
- "Customer Reviews, The Call of Cthulhu" (ingilis). Amazon.com. 26 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Говард Филлипс Лавкрафт «Зов Ктулху»" (rus). Fantastika Laboratoriyası. 26 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- "The Call of Cthulhu by H.P. Lovecraft" (ingilis). Goodreads. 26 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Зов Ктулху" (rus). LiveLib. 26 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Lavkraft, H. F. Avqust Derlet (redaktor). Selected Letters V. Sok-Siti, Viskonsin: Arkham House. 1976. səh. 348. ISBN .
- Coşi və Kennon, 1999. səh. 173
- Coşi və Kennon, 1999. səh. 7, Introduction, by Peter Cannon
- Coşi və Kennon, 1999. səh. 6–7, Introduction, by Peter Cannon
- Bleyler, Everett F. Supernatural Fiction Writers. Nyu-York: Scribners. 1985. 478.
- Uelbek, 2006. səh. 28–29
- Uelbek, 2006. səh. 87
- Cons, Stefen. "The Top 10 Horror Stories" (ingilis). Publishers Weekly. 21 sentyabr 2012. 12 oktyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Tippett, Bencamin K. "Possible Bubbles of Spacetime Curvature in the South Pacific" (ingilis). Cornell University Library. 29 oktyabr 2012. 25 iyul 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 noyabr 2018.
- Qryemlyov, Pavel. "Экранизации Говарда Лавкрафта" (rus). . 18 iyun 2012. 4 mart 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 fevral 2018.
- "The Call of Cthulhu". H. P. Lovecraft Historical Society. 4 aprel 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018.
- Ximenes, Xesus. "'Los mitos de Cthulhu', la obra maestra de Breccia y Lovecraft" (ispan). rtve.es. 18 oktyabr 2011. 5 aprel 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Lovecraft - Breccia. Los Mitos de Cthulhu" (ingilis). AbeBooks.com. 26 sentyabr 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "H.P. Lovecraft's The Haunter of the Dark and other Grotesque Visions" (ingilis). Comics.org. 28 may 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Starry Wisdom: A Tribute to H. P. Lovecraft" (ingilis). 26 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018.
- İvankoviç, R. C. H.P. Lovecraft's the Call of Cthulhu for Beginning Readers. Chaosium. 2016. 102. ISBN . 2023-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-27.
- "Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth (Xbox)" (ingilis). GameSpy. 21 iyun 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth – Release Details". GameFaqs (ingilis). GameSpot. 26 sentyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018.
- Artyomov, İqor. "Обзор игры Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth" (rus). . 8 aprel 2006. 2 aprel 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Uels, Mett. "Here's the first gameplay trailer for Call of Cthulhu, the other new Lovecraft video game" (ingilis). Eurogamer. 23 avqust 2018. 27 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- (ingilis). Encyclopedia Metallica. 2018-12-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- Rivadaviya, Eduardo. "TOP 10 Cliff Burton Metallica songs" (ingilis). Ultimate Classic Rock. 11 sentyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
- "Draconian – Cthulhu Rising Lyrics" (ingilis). LyricsMode. 16 sentyabr 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2018. (#apostrophe_markup)
Ədəbiyyat
- Uelbek, Mişel. H. P. Lovecraft: Against the World, Against Life. San-Fransisko: Believer Books. 2005. 144. ISBN .
- de Kamp, Layon Spreq. Lovecraft: A Biography. Qarden-Siti: Doubleday. 1975. 664. ISBN .
- Lavkraft, Hovard Fillips. The Call of Cthulhu // S. T. Coşi və Piter Kennon(ed.) (redaktor). More Annotated Lovecraft (I). Nyu-York: Dell. 1999. ISBN . ([[:Category:|link]])[[Category:]]
- Coşi, S. T. H.P. Lovecraft: A Life. Necronomicon Press. 1996. ISBN .
- Deyvid E. Şults, S. T. Coşi. An H. P. Lovecraft Encyclopedia. Hippocampus Press. 2004. 364. ISBN .
Xarici keçidlər
- «Ktulhunun çağırışı» — «» saytında. (rus.)
- «Ktulhunun çağırışı» əsərinin publikasiya siyahısı — saytında. (ing.)
- Ktulhunun çağırışı — The H.P. Lovecraft Archive saytında. (ing.)
portalı portalı |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ktulhunun cagirisi ing The Call of Cthulhu Hovard Fillips Lavkraft terefinden 1926 ci ilde yazilmis hekaye olan hekaye Ktulhu adli bir tanridan ve ona sitayis eden qeddar bir kultdan behs edir Hekaye ilk defe 1928 ci ilin fevral ayinda nesr edilmisdir ancaq Lavkraftin diger eserlerinde oldugu kimi hekaye muellifin olumunden sonra meshurlasmisdir Hekaye Ktulhu mifologiyasinin ilk buraxilisidir 2005 ci ilde hekayenin ilk numayis etdirilmisdir Ktulhunun cagirisiing The Call of Cthulhu uz qabigi fevral 1928 ci il Ktulhunun cagirisinin capda ilk gorunusu Muellif Hovard Fillips LavkraftJanr Qorxu Dil ingilisceOrijinalin nesri 1926Tertibat 1926 ci il avqust oktyabr NesriyyatNesr fevral 1928 ci ilNov Hekaye Vikianbarda elaqeli mediafayllarObrazlarCorc Qemmel Encell ing George Gammell Angell protaqonistin babasinin qardasi O Ktulhu iblisane kultu ile elaqedar olan qeribe hadiseleri arasdirib oyrenmeye baslayir Corc Q Encell sirli bir sekilde vefat edir Encellin olumunu onun nevesi arasdirmali olur Corc Qemmel Encellin adi H F Lavkraftin xalasi Enni Qemvelle bir istinaddir Frensis Ueylend Turston ing Francis Wayland Thurston bas qehreman Boston antropoloqu O babasinin qardasi olan Corc Encellin esyalari arasinda qedim tanri Ktulhunun barelyefini tapir Bundan sonra o Ktulhu ve Corc Q Encellin olumunu arasdirmaga baslayir Frensis Ueylend Turstonun adi 1827 1855 ci illerde Braun Universitetinin prezidenti olmus bir istinaddir Henri Entoni Uilkoks ing Henry Anthony Wilcox yariyuxu veziyyetinde iken tanri Ktulhunun barelyefini hazirlayan heykeltaras Qarabasmalar yasayan Uilkoks Encellden komek isteyir H F Lavkraft onun soyadini oz neslinden goturmusdur Personajin ozu Gi de Mopassanin Horla hekayesine bir istinaddir Con Reymond Leqrass ing John Raymond Legrasse Yeni Orlean polis mufettisi Leqrass ve polis destesi 1 noyabr 1907 ci ilde Boyuk Ktulhuya sitayis teriqetcileri hebs etmisdir Kastro ing Castro yasli ve metis olan Ktulhu kultu uzvu O Leqrassa kult barede danisan yegane uzvdur Onun delisov hekayesi muqeddes haqda olan teosofik hekayelere cox benzeyir Qustaf Iohansen ing Gustav Johansen norcevli yelkenci Emma sxununun ikinci sturmani O 1925 ci ilin mart ayinda Sakit okeanin cenubunda yerlesen olu ancaq yuxu goren Ktulhunu serbest buraxirlar Heyetin demek olar ki butun uzvleri olur Iohansen Norvece qayitdiqdan sonra bu hadiseni tesvir eden bir elyazma hazirlayir O qisa bir muddet sonra sirli sekilde vefat edir MezmunXeberdarliq Yazinin davami eserin mezmunu haqqinda melumat ehtiva edir Hekayenin epiqrafi Movcud oldugu ehtimal olunan butun boyuk quvveler ve varliqlar arasinda sag qalmasi husun belke de inkisaf eden beseriyyetin meydana gelmesinden uzun muddet evvel yoxa cixmis yollarla ve formalarla beyan edildiyi sairliyin ve efsanelerin bele ucan bir xatire tutmus ve onu tanrilar bedheybetler ve her curdeki mifik mexluqlar adlandirdigi formalarda son derece ucqar bir dovrun sag qalmasi Hekaye bir birleriyle elaqeli uc hisseden ibaretdir I hisse Gilde tecessum edilmis qorxu II hisse Polis mufettisi Leqrassin hekayesi ve III hisse Denizden cixan delilik Hekaye Ktulhunu arasdiran bostonlu Frensis Turstonun revayetciliyi ile teqdim edilir Gilde tecessum edilmis qorxu Frensis Turston babasinin qardasi olan Braun Universitetinin dilsunasliq uzre professoru Corc Encellin 1926 ci ilde muemmali olumunden sonra onun qeydlerini tapir Qeydler arasinda insanabenzer oktapod ve ejdaha qarisigi bir mexluqu tesvir eden barelyef de var idi Bu barelyef rod aylendli heveskar heykeltaras Uilkoks terefinden 1925 ci ilin mart ayinda hazirlanmisdi Heykelteras bu barelyefi yuxu veziyyetinde iken hazirlanmisdi Bu vaxtlarda Uilkoks neheng bloklardan ve havada ucan monolitlerden teskil olunmus boyuk seherler den ibaret esrarengiz qarabasmalar gorurdu Encell butun dunyada kutlevi bir isteriyanin bas verdiyini oyrenir Seher ehalisinin diger uzvleri de eynen bu cur qarabasmalar gorurdu Onlar esasen ressamlar yazicilar heykeltaraslar memarlar ve diger incehissli ruha malik olan insanlar idi Seherisi gun Uilkoks hazirladigi barelyefi gorub heyretlenir ve onu tez professor Encellin yanina aparir Uilkoksun hazirladigi barelyef 1907 ci ilde Yeni Orleanda teriqetci bir ayine kecirilen polis reydinde tapilan heykelciye cox benzeyirdi Polis mufettisi Leqrassin hekayesi Yeni Orlean seherinde polis mufettisi olan Con Leqrass 1908 ci ilde arxeoloq icmasinin kecirdiyi beynelxalq musavirede yasilacalan bir heykelciyi numayis etdirir ve onun ne oldugunu sorusur Leqrass onu Ktulhu adli bir tanriya sitayis eden iblisane kulta kecirilen reydde goturmusdu Bu kult tamamile kisilerden ibaret idi ve qadin ve usaqlari qurban verirdi Kultistlerin besini oldurub ve qalan 47 ni hebs etdikden sonra Leqrass istintaqa baslayir ancaq bir netice elde ede bilmir Kultistlerin hamisi deli olmusdular ve inanclarina sadiq idiler Sorgu sualda istirak eden yegane kultist Kastro idi Kastro kultun uzvlerinin eys isretle mesgul oldugunu orgiyalar kecirdiyini ve insanlari qurban verdiyini aciqlayir O daha sonra kult uzvlerinin Boyuk kohneler e ing The Great Old Ones ibadet etdiklerini ve Ktulhu adli neheng bir mexluqun qayitmasini gozlediklerini deyir Kultistler heykelcikde tesvir edilen mexluqu Boyuk Ktulhu ing The Great Cthulhu adlandirirdilar Kastronun dediyine gore Ktulhu ulduzlar mueyyen bir cergede duzulende qayidacaq Arxeoloqlari teeccublendiren kultistlerin isletdiyi cumle idi Ph nglui mglvnah Cthulhu R leh vga nagl fhtagn Bu cumlesinin texmini tercumesi beledir evinde olu Ktulhu yuxu gorerek gozleyir Musavirede olan akademiklerden biri Prinston Universitetinin professoru Uilyam Cenninq Uebb bir eskimos tayfasinin buna benzer inanclara malik oldugunu deyir Ktulhu ve tesviri Denizden cixan delilik Tedqiqatina davam eden Frensis Turston bir Avstraliya qezetinde 1925 ci il tarixli meqaleye rast gelir Bu meqale Cevik ing Alert adli terk edilmis bir sxun haqda idi Turston Iohan barede yazilan qeydleri tapir Ioahansen Emma sxununun ikinci sturmani idi O 10 neferle birlikde seyahete cixir Bu zaman bir qasirga bas verir ve sxunu yolundan yayindirir Onlar Cevik adli bir quldur gemisine rast gelirler Bu geminin heyeti tamamile qaraderililerden ibaret idi Quldurlar yelkencilerin evlerine qayitmaqlarini emr edir Yelkenciler onlarin dediklerine riayet etmedikde quldurlar onlara hucum etdi Yelkenciler qalibiyyet elde etdiler ancaq sxunun bir yelkencisi birinci sturmani ve kapitani helak olmusdu Buna gore de Iohan rehberliyi oz boynuna goturur Gemileri cox agir zede gormus yelkenciler mecburen Cevik gemisine mindiler Yelkenciler quldur gemisinde qorxu ve nifret yayan ozge bir perestisgah askar edirler Bu Ktulhunun heykelciyi idi ve Yeni Orlean seherinde polis mufettisi Leqrassin kultistlerden goturduyu heykelciye cox benzeyirdi Yelkenciler yollarina davam edirler ve nehayet 47 09 c e 126 43 q u kordinatlari yaxinliqlarinda namelum bir ada sehere catirlar Adadan sadece Iohansen ve bir diger yelkenci sag cixir amma Iohansen diger yelkencilerin olum sebeblerini aciqlamir Tedqiqatina Avstraliyaya seyahet ederek davam eden Turston Cevik gemisinde goturulen heykelciye baxir ve diger ikisi ile identik oldugunu tesdiqleyir Turston Iohansenin burada yox Norvecde oldugunu oyrenir Norvece geden Turston Ioahansenin iki Laskar gemici yle rastlasdiqdan sonra qefilden helak oldugunu askar edir Iohansenin dul arvadi Turstona erinin hazirladigi elyazmani verir Elyazmada yelkencilerin askarladigi adanin kabus olu seher oldugu yazilir Onlar bu yeri gorub vahimelenmisdiler Adanin hendesesi cox fovqelade ve sekilde idi Yelkenciler neheng bir qapi gorurler Onlar qapiya yaxinlasdiqda onun hec de vertikal olmadigini gorurler Onlar qapini acmaga calisirlar ancaq muveffeqiyyetsiz olurlar Qapi qefleten acilir ve oradaki ufunet ve qorxu serbest buraxilir Qapinin girisinde yenice oyanmis Boyuk Ktulhu peyda olur Sekkiz yelkencinin ikisi qorxudan olur Onlarin ucu Ktulhu terefinden ezilir Diger uc yelkenci qacmaga calisir Onlardan biri kuncde ilisib qalir ve Ktulhu terefinden oldurulur Geride qalan iki yelkenci onlardan biri Iohansen idi sxuna catirlar ancaq onlardan biri qorxudan deli olur saclari agarir ve gozunden qan gelir Hemin yelkenci bir nece gunden sonra vefat edir Iohansen sxunu emeliyyata basladir ancaq Ktulhunun yaninda cox yavas oldugunu anlayir Iohansen gemini Ktulhuya teref cevirir ve son suretle ona dogru surur Gemi Ktulhu ile toqqusur ve onu yarqlayir ancaq Ktulhu tez bir sekilde sagalmaga baslayir Buna baxmayaraq Iohansen oradan qaca bilir Bir nece gun sonra yeniden denizin dibine batir ve kutlevi isteriya sona catir Iohansenin de muemmali bir veziyyetda vefat etdiyini oyrenen Turston babasinin qardasinin hemin iblisane kult terefinden qetle yetirildiyini dusunur O Ktulhu perestiskarlarinin yeni hedefi oldugunu anlayir Xeberdarligin sonu IlhamNeheng bir oktapodun tesviri 1801 Bu uydurma mexluq Ktulhu personajinin yaradilmasinda boyuk ehemiyyet kesb edir Ktulhu mifologiyasi uzre mutexessis 1830 cu ilde Alfred Tennison terefinden yazilmis ing The Kraken sonetinin Lavkraftin yazdigi hekaye ucun esas ilham menbeyi oldugunu ireli surur Bu eserlerin ikisi de uzunmuddetli bir yuxu goren ve mueyyen vaxtda yeniden peyda olacaq neheng su mexluquna istinad verir Prays Lavkraftin terefinden 1905 ci ilde yazilmis ing The Gods of Pegana eserini cox sevdiyini de qeyd etmisdir Bu eser yeniden oyanmasinin qarsisini almaq ucun yatizdirilan qeddar bir tanrini tesvir edir Praysin qeyd etdiyi Lord Danseni terefinden yazilan basqa bir eser Araliq kucede bir dukan ing A Shop in Go by Street 1919 idi Eserde yatan tanrilarin cenneti ve onlar hele de derin murgude yuxulayan bezi kohne tanrilarin danismagini esitdiklerine gore meyyusdular kimi cumlelerden istifade edilib ABS edebi tenqidcileri ve Deyvid Sults Lavkraftin basqa eserlerden de ilhamlandigini ireli surmusdur Onlardan biri Gi de Mopassan terefinden 1887 ci ilde yazilmis fr Le Horla hekayesidir Lavkraftin 1925 1927 ci illerde yazdigi ing Supernatural Horror in Literature essesinde eserin antaqonisti olan Horlani basqalarinin aglina tesir eden ve beseriyyeti ozune tabe etmek ve onu mehv etmek ucun Yere gelen yerdenkenar orqanizmlere avanqardliq eden gorunmez varliq olaraq tesvir edir Lavkraftin ilham aldigi basqa bir eser terefinden 1895 ci ilde yazilmis ing The Novel of the Black Seal eseri idi Bu hekaye de vahimeli qedim bir varligi askar etmek ucun elaqesiz melumatlari meselen qezetin kesilmis parcasi bir araya getirir Cosi Abraham Merrit terefinden 1918 ci ilde yazilmis Lavkraftin hemise haqqinda hay kuyle danisdigi ing The Moon Pool eserini de qeyd edir Cosi Merritin behs etdiyi ay qapisi acilanda personajlari mocuze ve qorxu dunyasina aparmasi yelkencilerin neheng qapini laqeydcesine acmasi ve Ktulhunu R lehden serbest buraxmasina benzeyir deyir H F Lavkraftin terefinden 1896 ci ilde yazilmis Atlantida hekayesi ing The Story of Atlantis ve 1904 cu ilde yazilmis Itmis Lemuriya ing The Lost Lemuria eserlerinden de ilham aldigina inanilir Lavkraft bu edebiyyt numuneleri 1926 ci ilde Ktulhunun cagirisi hekayesini yazmaga baslamazadan bir qeder evvel oxumusdur Hekayede 1925 ci ilde gerceklesmis ve okeandan cixmasina sebeb olmus zelzele realliqda 28 fevral 1925 ci il tarixinde gerceklesmis en ola biler Rixter skalasi ile 6 2 balliq olan bu zelzele Kanadada XX esrde bas vermis en boyuk zelzelelerden biri idi Zelzelenin tesir radiusu 1000 kilometr idi Bu saheye o dovrde Lavkraftin yasadigi Nyu York seheri de daxil idi Inkisaf ve nesr tarixiHekayenin muellifi H F Lavkraft Onun yaradiciliq fealiyyeti yaranmasi ile neticelenmisdir Ktulhunun cagirisi eseri bir cox halda Lavkraft terefinden 1917 ci ilde yazilmis ing Dagon hekayesine benzeyir Eserin diger bir menseyi Lavkraftin texminen 1920 ci ilde yazdigi is defterindedir Burada muzeye bir heykelcik getiren kisiden behs edilir Lavkraft 1925 ci ilin avqust ayinda Nyu York seherinde yasadigi dovrde Ktulhunun cagirisi adli bir hekaye yazmaga baslayir ancaq yaradiciliq fealiyyetini bir il texire salir Lavkraft 1926 ci ilin yazinda evine qayitdiqdan qisa bir muddet sonra novbeti ilin yayina qeder davam eden yaradiciliq fealiyyetine baslayir Lavkraft avqust oktyabr aylarinda Ktulhunun cagirisi hekayesini yazmagi bitirir Hekaye ilk defe pulp jurnalinin fevral 1928 ci il buraxilisinda nesr edilmisdir Esere gore Lavkrafta 165 ABS dollari indiki valyuta ile texminen 4 000 Azerbaycan manati verilmisdi Novbeti ilin avqust ayinda T Everett Hayr terefinden tertib edilmis Qaranliqdan sonra ehtiyatli ol ing Beware After Dark antologiyasinin bir parcasi olaraq yeniden nesr edilmisdir Hayr eserden istifade etmek ucun Lavkrafta 15 ABS dollari indiki valyuta ile texminen 350 Azerbaycan manati odemisdi Hekaye 1939 cu ilde Lavkraftin ing The Outsider and Others kolleksiyasinin bir parcasi olaraq nesr edilmisdi Bu buraxilisin tam olaraq 1 268 nusxesi nesr edilmisdir Bundan sonra hekaye muntezem suretde muxtelif kolleksiyalarda ve antologiyalarda nesr edilmeye baslamisdir Lavkraftin Ktulhunun cagirisi eseri diger dillere onun olumunden sonra XX esrin novbeti illerinde nesr edilmeye baslamisdir Hekaye alman fransiz fin ispan italyan Niderland polyak portuqal rus turk ukrayn ve yapon dillerinde nesr edilmisdir QebulIstifadeci reytinqi Amazon Goodreads noyabr 2018 ci ilin melumatlari Lavkraftin ozu hekayeni kifayet qeder orta en pisi qeder berbad deyil ancaq ucuz ve yorucu toxunuslarla doludur olaraq qiymetlendirmisdir pulp jurnalinin redaktoru ilkin danisiqlarda hekayeni nesr etdirmek teklifini redd etmisdir O hekayeni jurnala yerlesdirmeye sadece Lavkraftin dostu ona Lavkraftin hekayeni basqa bir nesriyyata gondereceyi yalanini dedikden sonra razi olmusdur Nesr edilmis hekaye R I Hovard terefinden qurucusu edebiyyatin en boyuk ugurlarin biri olaraq yasayacaq bir saheser hesab edilmisdir O muellif barede Cenab Lavkraft edebiyyat dunyasinda ozel bir movqeye malikdir o bizim ciliz gorus dairemizden kenarda olan dunyalari her bir menada kesb edib demisdir Lavkraftin eserleri uzre mutexessis olan Piter Kennon hekayeni sohretperest ve murekkeb qorxunun addimbaaddim kosmik proporsiyalara qalxdigi six ve derin dusunceli bir hekaye adlandirmisdir O eseri Lavkraftin insanin kainatindaki ehemiyyetsiz yerini basa salan en tutqun uydurma ifadelerinden biri hesab etmisdir Edebi tenqidci hekayeni povest xarakterli fraqmentlesdirilmis esse olaraq tesvir etmisdir Ktulhunun cagirisi eserini sade formada revayetcinin nesrinde yazilmis mohtesem bir hekaye adlandirmisdir O Lavkraftin bu eserde oz konsepsiyalarini ilk defe menqitli sekilde teqdim etdiyini de qeyd edir Fransa roman yazicisi Misel Uelbek 1991 ci ilde yazdigi kitabinda hekayeni Lavkraftin en yaxsi islerinden biri adlandirmisdir Onun fikrine gore hekaye oxucunu strukturunun zenginliyi ile teeccublendirir ve heyran edir Qorxu janrinda olan bir cox antologiyanin redaktoru ve tertibatcisi Stefen Cons hekayeni Lavkraftin en onemli eserlerinden biri hesab edir Kanada riyaziyyatcisi Bencamin K Tipett Iohansenin jurnalinda tesvir edilen hadisenin kosmos zamaninin eyilmesinin lokallasdirilmis qovuqlarinin neticeleri oldugunu ireli surmus ve uygun bir riyazi model ola bileceyini demisdir Adaptasiyalar ve tesiri2005 ci ilde hekayenin buraxilmisdir Film 1920 ci illerin kinematoqrafiyasinin estetikasini vermek ucun mifoskop usulu ile bir qrup Hovard Lavkraft azarkesleri teredinden cekilmisdir Az bir budce ile cekilmis film cox yaxsi qarsilanmisdir 2012 ci ilde hekayenin buraxilmisdir 77 deqiqelik olan bu radiotamasa en terefinden hazirlanmisdi 1974 cu ilde argentinali illustrator hekayenin 11 sehifelik bir komiks adaptasiyasini hazirlamisdir Komiks 1975 ci ilde onun isp Los mitos de Cthulhu kolleksiyasinda nesr edilmisdir 1988 ci ilde Britaniya illustratoru Ktulhunun cagirisi hekayesinin qrafik adaptasiyasini hazirlanmisdir 2017 ci ilde ssenaristliyini ve illustratorlugunu R C Ivankovicin etdiyi Oxumaga yeni baslayanlar ucun H P Lavkraftin Ktulhunun cagirisi ing H P Lovecraft s the Call of Cthulhu for Beginning Readers adli bir illustrasiyali usaq kitabi nesr edilmisdir 2005 ci ilde hekayenin ilk videooyun adaptasiyasi PlayStation 2 ve Xbox konsollari ucun satisa cixarilmisdir lakin 2006 ci ilde PC platformasina port edilmisdir Videooyunun adina baxmayaraq Ktulhu oyunda gorunmur Videooyunun sujeti Lavkraftin 1931 ci ilde yazdigi povestine esaslanib ve muellifin diger eserlerinden elementler goturub 2018 ci ilde hekayenin ikinci videooyun adaptasiyasi Microsoft Windows Xbox One ve PlayStation 4 platformalari ucun satisa cixarilmisdir Videooyunun sujeti hekayeye yox 1981 ci ilde satisa cixarilmis stolustu oyuna esaslanmisdir Metallica tres metal musiqi qrupunun musiqi albomundaki insturmental kompozisiyalarindan birinin adi Musiqi qrupunun basisti Lavkraftin bir azarkesidir Draconian dum metal musiqi qrupu Dark oceans we cry musiqi albomunun bir parcasi olaraq Cthulhu Rising kompozisiyasini buraxmisdir Hemcinin baxHovard Fillips Lavkraft Ktulhu Ktulhu mifologiyasiQeydlerEser hecmine gore bezen povest hesab edilir Ingilisdilli menbelerde qisa hekaye ing short story ve ya noveletta da adlanir S T Cosi Lavkraftin hekayeni 1926 ci ilin avqust ve ya sentyabr ayinda yazib bitirdiyini ireli surur ancaq diger menbelerde sadece 1926 ci ilin yayi verilir IstinadlarCosi ve Sults 2004 seh 27 Bibliography The Call of Cthulhu ingilis 21 sentyabr 2011 tarixinde Istifade tarixi 24 noyabr 2018 apostrophe markup Straub Piter Lovecraft Tales The Library of America 2005 seh 823 ISBN 1 931082 72 3 Cosi ve Sults 2004 seh 29 Cosi 1996 XVII The Kraken ingilis The Victorian Web 12 yanvar 2005 tarixinde Istifade tarixi 25 noyabr 2018 Prays Robert M The Other Name of Azathoth The Cthulhu Cycle Thirteen Tentacles of Terror Price credits Philip A Shreffler with connecting the poem and the story Works Short bibliography ingilis Dunsany dekabr 2003 2018 11 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 noyabr 2018 Prays Robert M The Other Name of Azathoth The Cthulhu Cycle This passage is also believed to have inspired Lovecraft s entity hence the title of Price s essay S T Cosi Deyvid E Sults The Call of Cthulhu An H P Lovecraft Encyclopedia 28 29 Cosi S T I am Providence The Life and Times of H P Lovecraft II pages 639 Nyu York Hippocampus Press 2010 missing pipe Harms Danyel H P Lovecraf ingilis ForteanTimes iyun 2004 12 yanvar 2013 tarixinde Istifade tarixi 25 noyabr 2018 The 1925 Magnitude 6 2 Charlevoix Kamouraska earthquake ingilis 2014 10 07 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 de Kamp 2008 Sag Ktulhu Lovecraft s Fiction Chronological Order ingilis The H P Lovecraft Archive 25 mart 2013 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Lavkraft H F Straub Pit redaktor Lovecraft Tales The Library of America 2005 823 ISBN 1 931082 72 3 Cosi 1996 XVIII Beware After Dark Publication Listin ingilis 25 iyul 2017 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Cosi S T Sixty Years of Arkham House A History and Bibliography Sok Siti Viskonsin Arkham House 1999 21 22 ISBN 0 87054 176 5 Bibliography Cthulhus Ruf ingilis 25 iyul 2017 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup fransiz Histoire E book 2018 08 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Lavkraft H F Kuiskaus pimeassa Jalava 1989 196 ISBN 951 8954 15 1 LA LLAMADA DE CTHULHU Icaro Spanish Edition ispan Amazon com 24 mart 2016 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Bibliography Il richiamo di Cthulhu ingilis 25 iyul 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Bibliography De Lokroep van Cthulhu ingilis 25 iyul 2017 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Borovska Aleksandra H P Lovecraft s style in translation PDF ingilis Torun Uniwersytet Mikolaja Kopernika 2011 2022 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 11 26 Horror em red hook O portuqal Editora Iluminuras Ltda 9 mart 2016 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 Zhiteli ada rus 2018 01 02 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 V sklepe rus 2 May 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 Cthulhu nun Cagrisi turk D amp R 2018 04 21 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 Vsesvit 2010 g 5 6 rus 2017 12 07 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 ラヴクラフト全集 2 創元推理文庫 523 2 H P ラヴクラフト 宇野 利泰 本 yapon Amazon com 14 fevral 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2017 apostrophe markup Customer Reviews The Call of Cthulhu ingilis Amazon com 26 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Govard Fillips Lavkraft Zov Ktulhu rus Fantastika Laboratoriyasi 26 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 The Call of Cthulhu by H P Lovecraft ingilis Goodreads 26 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Zov Ktulhu rus LiveLib 26 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Lavkraft H F Avqust Derlet redaktor Selected Letters V Sok Siti Viskonsin Arkham House 1976 seh 348 ISBN 0 87054 036 X Cosi ve Kennon 1999 seh 173 Cosi ve Kennon 1999 seh 7 Introduction by Peter Cannon Cosi ve Kennon 1999 seh 6 7 Introduction by Peter Cannon Bleyler Everett F Supernatural Fiction Writers Nyu York Scribners 1985 478 Uelbek 2006 seh 28 29 Uelbek 2006 seh 87 Cons Stefen The Top 10 Horror Stories ingilis Publishers Weekly 21 sentyabr 2012 12 oktyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 apostrophe markup Tippett Bencamin K Possible Bubbles of Spacetime Curvature in the South Pacific ingilis Cornell University Library 29 oktyabr 2012 25 iyul 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 noyabr 2018 Qryemlyov Pavel Ekranizacii Govarda Lavkrafta rus 18 iyun 2012 4 mart 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 fevral 2018 The Call of Cthulhu H P Lovecraft Historical Society 4 aprel 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 Ximenes Xesus Los mitos de Cthulhu la obra maestra de Breccia y Lovecraft ispan rtve es 18 oktyabr 2011 5 aprel 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Lovecraft Breccia Los Mitos de Cthulhu ingilis AbeBooks com 26 sentyabr 2015 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup H P Lovecraft s The Haunter of the Dark and other Grotesque Visions ingilis Comics org 28 may 2015 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Starry Wisdom A Tribute to H P Lovecraft ingilis 26 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 Ivankovic R C H P Lovecraft s the Call of Cthulhu for Beginning Readers Chaosium 2016 102 ISBN 9781568821122 2023 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 27 Call of Cthulhu Dark Corners of the Earth Xbox ingilis GameSpy 21 iyun 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Call of Cthulhu Dark Corners of the Earth Release Details GameFaqs ingilis GameSpot 26 sentyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 Artyomov Iqor Obzor igry Call of Cthulhu Dark Corners of the Earth rus 8 aprel 2006 2 aprel 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Uels Mett Here s the first gameplay trailer for Call of Cthulhu the other new Lovecraft video game ingilis Eurogamer 23 avqust 2018 27 noyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup ingilis Encyclopedia Metallica 2018 12 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Rivadaviya Eduardo TOP 10 Cliff Burton Metallica songs ingilis Ultimate Classic Rock 11 sentyabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup Draconian Cthulhu Rising Lyrics ingilis LyricsMode 16 sentyabr 2017 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2018 apostrophe markup EdebiyyatUelbek Misel H P Lovecraft Against the World Against Life San Fransisko Believer Books 2005 144 ISBN 5 9757 0031 0 de Kamp Layon Spreq Lovecraft A Biography Qarden Siti Doubleday 1975 664 ISBN 978 5 367 00815 9 Lavkraft Hovard Fillips The Call of Cthulhu S T Cosi ve Piter Kennon ed redaktor More Annotated Lovecraft I Nyu York Dell 1999 ISBN 0 440 50875 4 Category link Category Cosi S T H P Lovecraft A Life Necronomicon Press 1996 ISBN 0 940884 88 7 Deyvid E Sults S T Cosi An H P Lovecraft Encyclopedia Hippocampus Press 2004 364 ISBN 097487891X Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar Ktulhunun cagirisi saytinda rus Ktulhunun cagirisi eserinin publikasiya siyahisi saytinda ing Ktulhunun cagirisi The H P Lovecraft Archive saytinda ing Edebiyyat portali Qorxu portali