Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Hovard Filips Lavkraft (ing. Howard Phillips Lovecraft, 20 avqust 1890[…], Providens[d] – 15 mart 1937[…], Providens[d]) — ABŞ yazıçısı, şairi və jurnalistjurnalisti. Mistika, dəhşət və fentezi janrlarında yazaraq, onları orijinal stilə uyğunlaşdırmışdir. Ktulhu miflərinin banisidir. Robert Hovardla bərabər fentezi janrının əsasını qoyanlardan biri sayılır. Lavkraftın sağlığında onun yaradıcılığı böyük populyarlıqla istifadə olunmurdu, amma vəfatından sonra onlar bizim çağdaşımız olan kütləvi mədəniyyətin formalaşmasına güclü təsir göstərdi. Onun yaradıcılığı o qədər unikaldır ki, Lavkraft əsərləri xüsusi "lavkraft dəhşətləri" adlanan podjanra ayrılırlar.
| Howard Filips Lavkraft | |
|---|---|
| ing. Howard Phillips Lovecraft | |
 | |
| Təxəllüsü | Ward Phillips |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (46 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | nazik bağırsaq xərçəngi |
| Fəaliyyəti | roman yazıçısı, şair, jurnalist, fantastika yazıçısı[d], esseist, yazıçı |
| Fəaliyyət illəri | 1917–15 mart 1937 |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
| Janrlar | Mistika, fentezi və dəhşət ədəbiyyatı |
| Tanınmış əsərləri | |
 | |
| hplovecraft.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Lavkraft doğulub (ABŞ, Rod-Aylend ştatı). O ticarət agenti Uilfid Skott Lavkraft və Sara Syüzan Filips Lavkraftların ailəsində yegənə uşaq idi. Məlumdur ki, onun əcdadları Massaçusets körfəzi koloniyası vaxtından Amerikada yaşayırdılar (1630). Hovardın üç yaşı olanda, Uilfridi psixiatriya xəstəxanasına qoymuşdular, orada o beş il müddətində ölənə qədər qaldı (19 iyun 1898 il).
Lavkraft anası, iki xalası və babası (Uippl Ban Byuren Filips) tərəfindən tərbiyə olunmuşdur. Hovard vunderkind idi - hələ iki yaşında ikən şeirləri əzbər oxuyurdu, altı yaşında isə özü artıq şeirlər yazırdı. Lavraft xatırlayırdı ki, 5 yaşında ikən ona Santa Klausun mövcud olmadığını deyiləndə, "bəs niyə tanrı da mif hesab olunmur?" cavabını vermişdir. Ştatın ən böyük qiraətxanasının sahibi olan babasının sayəsində, o klassik ədəbiyyatla tanış oldu. Klassika ilə yanaşı o qotik proza və "min bir gecə" ərəb nağılları ilə maraqlanırdı. 6-8 yaşında ikən Lavkraft günümüzə qədər gəlib çatmamış bir neçə hekəyə yazmıştı. 14 yaşında ikən Lavkraft öz birinci ciddi yaradıcılığı olan "Mağaradakı vəhşi heyvan " əsərini yazır.
Uşaq vaxtı Lavkraft tez-tez xəstələnirdi və məktəbə ancaq səkkiz yaşında getmişdir, amma onu bir ildən sonra oradan götürmüşdülər. O çoxlu mütaliə edirdi və eyni zamanda kimyanı öyrənirdi, 1899-cu ildən başlayaraq ("Elmi qəzet"də) bir neçə əsər yazmışdı (onları hektoqrafda kiçik tirajla çap edib çoxaltmışdı). Dörd ildən sonra o yenidən məktəbə qayıtdı.
Uippl Van Buren Filips 1904-cü ildə vəfat etdi, bundan sonra onun ailəsi çox yoxsullaşdı və həmin küçədə nisbətən kiçik evə köçməyə məcbur oldu. Başqa yerə köçmək Hovardı çox kədərləndirdi və o hətta intihar etmək haqqında beyninə fikirləri gətirirdi. 1908-ci ildə ona baş vermiş əsəbi kəskinlik üzündən məktəbi bitirmədi və buna görə çox utanırdı.
Lavkraft hələ uşaq ikən fantastika yazırdı ("Mağaradakı vəhşi heyvan " (1905), "Əlkimiyaçı" (1908)), lakin sonralar ona poeziya və esseni üstün tutdu. Bu "qeyri-ciddi" janra o ancaq 1917-ci ildə "Daqon" və sonra "Məqbərə" hekayələri ilə qayıtdı. 1923-cü ildə "Əsrarəngiz hekayələr " (Weird Tales) jurnalında işıq üzü görmüş "Daqon" onun birinci nəşr olunmuş yaradıcılığı idi. Eyni zamanda Lavkraft birinci, nəticədə XX əsrin ən iri həcmli yazışmasına başladı. Onun müxbirləri arasında Forest Akerman, Rober Blox və Robert Hovard var idi.
Hovardın anası Sara, uzun sürən isteriyadan sonra depressiyaya qapıldı və ərinin öldüyü müalicəxanaya düşdü və 21 may 1921-ci ildə orada vəfat etdi. O özünün son günlərinə qədər oğluna məktub yazırdı.
1919-1923 illərdə Lavkraft fəal surətdə yazırdı, həmin illərdə o 40-dan artıq, o cümlədən şərikli müəllifliklə, hekayə yaratmışdı. Sonralar həvəskar jurnalistlərin iclasında Hovard Lavkraft ukrayna-yəhudi mənşəli və özündən yeddi yaş böyük olan Sonya Qrinə rast gəlmişdi. Onlar 1924-cü ildə evlənib Bruklinə (Nyu-York) köçdülər. Sakit Providensdən sonra Nyu-York həyatı Lavkraftın xoşuna gəlmədi. Onun "O" hekayəsi çox cəhətdən avtobioqrafik idi. Bir neçə ildən sonra ər-arvadla ayrıldılar, buna baxmayaraq boşanmanı rəsmiləşdilər. Lavkraft öz doğma şəhərinə qayıtdı. Uğursuz kəbinə qörə bəzi bioqraflar onun aseksual olduğunu güman edirdilər, amma Qrin onu, əksinə olaraq, "yaxşı məşuq" adlandırırdı.
Providensə qayıdaraq Lavkraft 1933-cü ilin özünə qədər, Braun-strit 10 ünvanlı, "viktorian dövrünündən qalma böyük taxta evdə" yaşayırdı. (bu ünvan "Çarlz Dekster Vardın qəziyəsi" povestində doktor Uilletin ünvanı idi). Bu dövrdə o praktiki olaraq özünün jurnallarda çap olunmuş (əsasən "Əsrarəngiz hekayələr"də), bütün qısa hekəyələrini, həm də çoxlu böyük ("Çarlz Dekster Vardın qəziyəsi" və "Ağılsızlıq sıra dağları" kimi) işləri yazmışdı. Yazıçılıq uğurlarına baxmayaraq, Lavrkraft həmişə ehtiyac içində olmuşdu. O yenə, ancaq artıq daha kiçik evə köçmüşdü. Robert Hovadrın intiharı ona güclü təsir etmişdi. 1936-cı ildə yazıçıda ac qalmağın nəticəsi olan bağırsaq xərçəngi aşkar etdilər. Hovard Filips Lavkraft 15 mart 1937-ci ildə Preovidensdə (ABŞ, ştat Rod-Aylend) vəfat edib.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- H. P. Lovecraft // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- Joshi, 2010a. səh. 42; St. Armand, 1972. səh. 3–4; de Camp, 1975. səh. 18.
Ədəbiyyat
- Joshi, S. T. "Time, Space, and Natural Law: Science and Pseudo-Science in Lovecraft". Lovecraft Annual (4). 2010b: 171–201. ISSN 1935-6102. JSTOR 26868421.
- St. Armand, Barton Levi. "Facts in the Case of H. P. Lovecraft" (PDF). Rhode Island History. 31 (1). 1972: 3–20. ISSN 0035-4619 – Rhode Island Historical Society vasitəsilə.
- de Camp, L. Sprague. Lovecraft: A Biography (First). Garden City, New York: Doubleday. 1975. ISBN . OCLC 979196.
Xarici keçidlər
- Lavkraftın Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş hekayələri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Hovard Filips Lavkraft ing Howard Phillips Lovecraft 20 avqust 1890 Providens d 15 mart 1937 Providens d ABS yazicisi sairi ve jurnalistjurnalisti Mistika dehset ve fentezi janrlarinda yazaraq onlari orijinal stile uygunlasdirmisdir Ktulhu miflerinin banisidir Robert Hovardla beraber fentezi janrinin esasini qoyanlardan biri sayilir Lavkraftin sagliginda onun yaradiciligi boyuk populyarliqla istifade olunmurdu amma vefatindan sonra onlar bizim cagdasimiz olan kutlevi medeniyyetin formalasmasina guclu tesir gosterdi Onun yaradiciligi o qeder unikaldir ki Lavkraft eserleri xususi lavkraft dehsetleri adlanan podjanra ayrilirlar Howard Filips Lavkrafting Howard Phillips LovecraftTexellusu Ward PhillipsDogum tarixi 20 avqust 1890Dogum yeriVefat tarixi 15 mart 1937 46 yasinda Vefat yeriVefat sebebi nazik bagirsaq xercengiFealiyyeti roman yazicisi sair jurnalist fantastika yazicisi d esseist yaziciFealiyyet illeri 1917 15 mart 1937Eserlerinin dili ingilis diliJanrlar Mistika fentezi ve dehset edebiyyatiTaninmis eserleri Ktulhunun cagirisihplovecraft com Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLavkraft dogulub ABS Rod Aylend stati O ticaret agenti Uilfid Skott Lavkraft ve Sara Syuzan Filips Lavkraftlarin ailesinde yegene usaq idi Melumdur ki onun ecdadlari Massacusets korfezi koloniyasi vaxtindan Amerikada yasayirdilar 1630 Hovardin uc yasi olanda Uilfridi psixiatriya xestexanasina qoymusdular orada o bes il muddetinde olene qeder qaldi 19 iyun 1898 il Lavkraft anasi iki xalasi ve babasi Uippl Ban Byuren Filips terefinden terbiye olunmusdur Hovard vunderkind idi hele iki yasinda iken seirleri ezber oxuyurdu alti yasinda ise ozu artiq seirler yazirdi Lavraft xatirlayirdi ki 5 yasinda iken ona Santa Klausun movcud olmadigini deyilende bes niye tanri da mif hesab olunmur cavabini vermisdir Statin en boyuk qiraetxanasinin sahibi olan babasinin sayesinde o klassik edebiyyatla tanis oldu Klassika ile yanasi o qotik proza ve min bir gece ereb nagillari ile maraqlanirdi 6 8 yasinda iken Lavkraft gunumuze qeder gelib catmamis bir nece hekeye yazmisti 14 yasinda iken Lavkraft oz birinci ciddi yaradiciligi olan Magaradaki vehsi heyvan eserini yazir Usaq vaxti Lavkraft tez tez xestelenirdi ve mektebe ancaq sekkiz yasinda getmisdir amma onu bir ilden sonra oradan goturmusduler O coxlu mutalie edirdi ve eyni zamanda kimyani oyrenirdi 1899 cu ilden baslayaraq Elmi qezet de bir nece eser yazmisdi onlari hektoqrafda kicik tirajla cap edib coxaltmisdi Dord ilden sonra o yeniden mektebe qayitdi Uippl Van Buren Filips 1904 cu ilde vefat etdi bundan sonra onun ailesi cox yoxsullasdi ve hemin kucede nisbeten kicik eve kocmeye mecbur oldu Basqa yere kocmek Hovardi cox kederlendirdi ve o hetta intihar etmek haqqinda beynine fikirleri getirirdi 1908 ci ilde ona bas vermis esebi keskinlik uzunden mektebi bitirmedi ve buna gore cox utanirdi Lavkraft hele usaq iken fantastika yazirdi Magaradaki vehsi heyvan 1905 Elkimiyaci 1908 lakin sonralar ona poeziya ve esseni ustun tutdu Bu qeyri ciddi janra o ancaq 1917 ci ilde Daqon ve sonra Meqbere hekayeleri ile qayitdi 1923 cu ilde Esrarengiz hekayeler Weird Tales jurnalinda isiq uzu gormus Daqon onun birinci nesr olunmus yaradiciligi idi Eyni zamanda Lavkraft birinci neticede XX esrin en iri hecmli yazismasina basladi Onun muxbirleri arasinda Forest Akerman Rober Blox ve Robert Hovard var idi Hovardin anasi Sara uzun suren isteriyadan sonra depressiyaya qapildi ve erinin olduyu mualicexanaya dusdu ve 21 may 1921 ci ilde orada vefat etdi O ozunun son gunlerine qeder ogluna mektub yazirdi 1919 1923 illerde Lavkraft feal suretde yazirdi hemin illerde o 40 dan artiq o cumleden serikli muelliflikle hekaye yaratmisdi Sonralar heveskar jurnalistlerin iclasinda Hovard Lavkraft ukrayna yehudi menseli ve ozunden yeddi yas boyuk olan Sonya Qrine rast gelmisdi Onlar 1924 cu ilde evlenib Brukline Nyu York kocduler Sakit Providensden sonra Nyu York heyati Lavkraftin xosuna gelmedi Onun O hekayesi cox cehetden avtobioqrafik idi Bir nece ilden sonra er arvadla ayrildilar buna baxmayaraq bosanmani resmilesdiler Lavkraft oz dogma seherine qayitdi Ugursuz kebine qore bezi bioqraflar onun aseksual oldugunu guman edirdiler amma Qrin onu eksine olaraq yaxsi mesuq adlandirirdi Providense qayidaraq Lavkraft 1933 cu ilin ozune qeder Braun strit 10 unvanli viktorian dovrununden qalma boyuk taxta evde yasayirdi bu unvan Carlz Dekster Vardin qeziyesi povestinde doktor Uilletin unvani idi Bu dovrde o praktiki olaraq ozunun jurnallarda cap olunmus esasen Esrarengiz hekayeler de butun qisa hekeyelerini hem de coxlu boyuk Carlz Dekster Vardin qeziyesi ve Agilsizliq sira daglari kimi isleri yazmisdi Yaziciliq ugurlarina baxmayaraq Lavrkraft hemise ehtiyac icinde olmusdu O yene ancaq artiq daha kicik eve kocmusdu Robert Hovadrin intihari ona guclu tesir etmisdi 1936 ci ilde yazicida ac qalmagin neticesi olan bagirsaq xercengi askar etdiler Hovard Filips Lavkraft 15 mart 1937 ci ilde Preovidensde ABS stat Rod Aylend vefat edib IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 H P Lovecraft Internet Speculative Fiction Database ing 1995 Joshi 2010a seh 42 St Armand 1972 seh 3 4 de Camp 1975 seh 18 EdebiyyatJoshi S T Time Space and Natural Law Science and Pseudo Science in Lovecraft Lovecraft Annual 4 2010b 171 201 ISSN 1935 6102 JSTOR 26868421 St Armand Barton Levi Facts in the Case of H P Lovecraft PDF Rhode Island History 31 1 1972 3 20 ISSN 0035 4619 Rhode Island Historical Society vasitesile de Camp L Sprague Lovecraft A Biography First Garden City New York Doubleday 1975 ISBN 0 385 00578 4 OCLC 979196 Xarici kecidlerLavkraftin Azerbaycan diline tercume olunmus hekayeleri