Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Henri Kissincer (ing. Henry Alfred Kissinger, alm. Heinz Alfred Kissinger, 27 may 1923[…], Fürt[d], Bavariya, Veymar Respublikası – 29 noyabr 2023, Kent[d], Konnektikut, ABŞ) — ABŞ dövlət xadimi, laureatı; Misirin İsraili tanımasını təmin edən şəxs; "Təhlükəsiz irrasionallıq" doktrinasının müəllifi; ABŞ-la SSRİ arasındakı nüvə mübarizəsinin əsasını qoyan siyasət professoru; ABŞ dövlət katibi, Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin, Psixoloji-Strateji Komitənin, Əməliyyat-Araşdırma İdarəsinin sədri, Silah Sistemlərinin qiymətləndirilməsi qrupunun müşaviri vəzifələrini icra etmiş siyasətçi; Beynəlxalq ictimaiyyətin xilasedici nəzərilə yanaşdığı ABŞ prezidenti Barak Obamanın Xarici Siyasət Məsələləri üzrə Baş müşaviri; Genetikası Dəyişdirilmiş Orqanizmlər dokrinasının müəlliflərindən biri; "Neftə nəzarət etsən millətləri, ərzağa nəzarət etsən insanları nəzarət altına alarsan. Qida bir silahdır və bizim müzakirə çantamızdakı vasitələrdən biridir!" cümləsi ilə ABŞ-nin ərzaq siyasətini bir cümlə ilə ifadə edən şəxs; Livanı İsrail və Suriya arasında bölüşdürmək üçün bu ölkədə vətəndaş müharibəsini çıxaran: Fələstin Qurtuluş Təşkilatını iki hissəyə parçalayan; İsraili 1967-ci il sərhədlərinə geri çəkilməyə məcbur etməyə çalışan ABŞ-nin Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin köməkçiki İosif Siskonun planının həyata keçirilməsinin qarşısını alan şəxs.[] 1969-1977-ci illərdə Riçard Nikson və Cerald Fordun prezident administrasiyalarında ABŞ dövlət katibi və milli təhlükəsizlik müşaviri vəzifələrində çalışıb.
| Henri Kissincer | |
|---|---|
| ing. Henry Alfred Kissinger | |
 | |
| 22 sentyabr 1973 – 20 yanvar 1977 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Heinz Alfred Kissinger |
| Doğum tarixi | 27 may 1923[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 29 noyabr 2023(100 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, politoloq, diplomat, yazıçı, təşəbbüskar, pedaqoq, avtobioqraf[d], iş adamı, xarici işlər naziri[d] |
| Uşağı | 2 |
| Dini | İudaizm |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | Amerika Birləşmiş Ştatları Quru Qoşunları[d] |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | çavuş |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | beynəlxalq münasibətlər, politologiya, siyasət, xarici siyasət, geosiyasət, diplomatiya, dövlət qulluğu |
| | |
| Təltifləri |              |
 | |
| henryakissinger.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1923-cü ildə Almaniyada, Bavariya əyalətinin şəhərində yəhudi ailəsində anadan olub. Atası Luis Kissincer (1887–1982) məktəb müəllimi, anası Paula Ştern Kissincer (1901–1998) isə evdar qadın olub. Kiçik qardaşı Valter Kissincerdir.
1938-ci ildə Kissincerlər ailəsi nasist təqibindən xilas olmaq üçün ABŞ-yə yollanır. Kissincerin tələbəlik illəri Manhettendə keçir. Burada o yəhudi icmasının fəallarından birinə çevrilir. Henrinin Amerika həyat tərzinə öyrəşməsi uzun vaxt tələb etmir. O, Corc Vaşinqton adına gimnaziyada təhsil aldığı illərdə gecələr dəsrlərə gedir, gündüzlər isə fabrikdə çalışır. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Henri Nyu-York Şəhər kollecində mühasibatlıq şöbəsində təhsilini davam etdirir. 1943-cü ilin əvvəllərində ABŞ ordusunun sıralarına çağırılan Henrinin təhsili müvəqqəti olaraq, yarımçıq qalır.
1943-cü ildə Henri siravi əsgər kimi Amerika QURU Qoşunlarının 84-cü piyada diviziyasında hərbi xidmətə başlayır. Hərbi xidməti II Dünya Müharibəsinə təsadüf edən Kissincer faşizmin məğlub edilməsindən sonra Amerikanin işgal etdiyi ərazilərdə əks-kəşfiyyat qüvvələrində çalışır. 1945-ci ildə H. Kissincer Almaniyanın Hannover şəhərində Gestapo üzvlərinin və faşist təxribatçılarının zərərsizləşdirilməsindəki xidmətlərinə görə Bürünc Ulduz medalı ilə təltif edilir. Ordudan tərxis olunduqdan sonra 1946-cı ildə Kissincer bir müddət Kemp Kinqdə yerləşən Avropa Komanda Kəşfiyyat məktəbində dərs deyir.
1947-ci ilin yazında ABŞ-yə qayıdan Kissinger Harvard universitinə daxil olur. Müəllimləri onun qeyri-adi biliyini, fəlsəfə və tarixdəki nailiyyətlərini qiymətləndirirdilər. Universiteti bitirdikdən sonra Kissinger aspiranturaya daxil olur və "Bərpa olunmuş dünya nizamı — Kasri, Metternix və sülhün bərpası, 1812–1822-ci illər" adlı dissertasiyasını yazır. 1952-ci ildə Harvardda təhsil aldığı illərdə Henri Psixoloji-Strateji İdarə heyətinin sədrinin müşaviri vəzifəsində çalışır. 1955-ci ilin martında Kissinger Xarici Əlaqələr üzrə şuranın tədqiqat qrupunun tərkibinə daxil olur. Onun "Nüvə silahı və xarici siyasət" adlı monoqrafiyası istər ABŞ, istərsə də onun sərhədləri xaricində məşhurluq qazanır və sözügedən monqrafiyasına görə o V. Vilson mükafatına layiq görülür. H. Kissincer nüvə silahından istifadədə müxtəlif yanaşmalardan çıxış edir. Kissingerə görə, məhdud nüvə müharibəsi atom silahına, yaxud böyük hərbi və canlı qüvvəyə malik olan digər böyük dövlətlərə qarşı mübarizədə effektiv strategiya ola bilər. 1957-ci ilin yayında Kissinger Harvard universitetinə müəllim kimi qayıdır. İki il sonra, 1959-cu ildə o, dosent, 39 yaşında isə professor dərəcəsinə alır.
H. Kissincer 1956–1958-ci illərdə "Rokfeller Qardaşları" fondunda beynalxalq məsələlər üzrə əvəzçi müşavir, daha sonra ABŞ-nin əsas daxili və xarici siyasət məsələlərinə siyasi rəhbəliyi təkmilləşdirmək üçün yaradılmış xüsusi tədqiqat layihəsinin direktoru olur. Bu layihəyə rəhbərlik etməklə Kissinger böyük diplomatlar, dövlət xadimləri, alimləri və biznesmenlərlə tanış olmaq imkanı əldə edir. Daha sonra Kissincer milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə Komissiyanın işində iştirakı təklifini qəbul edir. 1961-ci ildə Henri Kissincerin Amerikanın nüvə silahı arsenalını və məhdud müharibələr üçün adi sialahlı qüvvələrin sayını artırmaqdan bəhs edən "Seçimin zəruriliyi: amerikan xarici siyasətinin perspektivləri" adlı kitabı işıq üzü görür. Həmçinin, bu illərdə Amerikanın xarici və hərbi siyasəti haqqında çoxsaylı məqalələri dərc olunur. Bununla yanaşı o, 1958–71-ci illər arasında Harvard universiteti Müdafiə Tədqiqatları Proqramının direkoru vəzifəsində çalışır.
1965-ci ildə Kissincerin Atlantika İttifaqına yenidən baxılması haqqında yeni "Etibarsız ortaqlıq" adlı kitabı işiq üzü görür. 1968-ci il noyabr ayının 25-də Kissincer yeni seçilmiş prezident Riçard Nikson hökumətində milli təhlükəsizlik məsələri üzrə müşavir vəzifəsini icra edir. H. Kissincer müxtəlif siyasi qərarların qəbul olunmasında yaxından iştirak edir. Kissinger yaradıcılığını tədqiq edən Esmen yazırdı ki, məsələlərin həlli variantını seçmək onun həllinə təsir etmək deməkdir, çünki variantları hazirlayan insan lüzumsuz hesab etdiyi alternativləri nəzərə almır. Çoxsahəli sistemin yaradılmasının təşəbbüskarı olan Kissincer Milli Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri seçilir.
Kissincer Vyetnam müharibəsinin başa çatdırılmasında, eləcə də ABŞ-SSRİ, ABŞ-Çin əlaqalərinin normallaşmasında mühüm rol oynayır və faktiki olaraq, ABŞ-nin xarici siyasi kursunda əsas söz sahibinə çevrilir.
1969-cu ilin yanvarından 1972-ci ilədək Kissinger 26 ölkəyə 29 səfər həyata keçirərək, prezident R. Niksonla xarici dövlətlərin liderləri arasında baş tutan 140 görüşdə iştirak edir.
1973-cü ilin yanvarında məhz Kissincerin təşəbbüsü ilə Vyetnamda sülhün bərpası haqqında müqavilə imzalanır. Elə həmin il o, "Nobel" sülh mükafatına layiq görülür.
1974-cü ildə 4 dövlət –ABŞ, SSRİ, Fransa və İngiltərə arasında uzun sürən danışıqlar nəticəsində Qərbi Berlinin statusunu müəyyən edən müqavilə imzalandı ki, bu da Avropada vəziyyəti bir qədər yüngülləşdirirdi. Nikson Kissincer və digər ekspertlərin təsiri altında bu qərara gəldi ki, ABŞ və SSRİ arasında təxmini strateji mövqeyi seçmək strateji silahların məhdudlaşdırılmasına (SALT) doğru atılmış addımdır. Bu danışıqlarda Kissincer həlledici şəxs rolunu oynayır. Onun rəhbərliyi ilə Milli Təhlükəsizlik Komitəsində prezident üçün Helsinki danışıqlarının əsas istiqamətini müəyyən edən proqram işlənib hazirlanır.
1972-ci ildə Nikson Leonid Brejnevlə görüşmək üçün Moskvaya səfər edir. Bu səfər Nikson və Kissincerin birgə xarici siyasət "yaradıcılığı"nın kulminasiyası nöqtəsinə çevrilir. Danışıqların gedişində raket əleyhinə müdafiə sistemlərinin və strateji hücum silahlarının müvəqqəti məhdudlaşdırılması barədə razılıq və bəzi qeyri-hərbi sektorlarda Sovet-Amerikan əməkdaşlığına dair müqavilələr imzalanır.
1972-ci ildə ABŞ-də keçirilən prezident seçkilərində Nikson yenidən qələbə qazanır və bir il sonra, 1973-cü ildə H. Kissincer ABŞ-nin Dövlət katibi vəzifəsini icra etməyə başlayır. Bununla yanaşı, o prezidentin yanında Milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşavir vəzifəsinin icrasına davam edir.
1960-cı illərin sonunda Yaxın Şərq regionu Dünya siyasətində mühüm əhəmiyyət kəsb etməyə başlayır. Kissincer sübut etməyə çalışırdı ki, Ərəb-İsrail konfliktinin qısa müddət ərzində həll edilməsi ABŞ üçün əhəmiyyət daşımır. Kissinger hesab edir ki, nə sülh, nə müharibə vəziyyətini dəstəkləməklə ABŞ ərəb ölkələrinə qarşı ciddi təsir göstərə bilər. Onun fikincə belə siyasət yürütmənin nəticəsində ərəb ölkələri bu mübarizədən əl çəkərək SSRİ ilə münasibətləri korlayıb ABŞ və İsrailin qarşısında təslim olacaqlar. Misirin İsrailə qarşı çıxan ərəb ölkələri siyahısından çıxması da elə Kissincerin siyasi qabiliyyətinin məhsulu olur.
1974-cü ilin avqustundakı Uoterqeyt qalmaqalı prezident Riçard Nıksonun istefası ilə nəticələnir. Onu əvəz edən D. Ford isə 1975-ci ilin oktyabrında Kissengeri Milli Təhlükəsizlik İşləri üzrə müşavir vəzifəsindən azad edir. Bununla belə Kissincer hələ də ABŞ-nin Dövlət katibi vəzifəsini icra etməyə davam edir.
Corc Buş ABŞ prezidenti seçildikdən sonra Henri Kissincer prezidentin Yaxın Şərq məsələləri üzrə qeyri-rəsmi məsləhəçisinə çevrilir. İsrail-Fələstin problemi, eləcə də İraqın işğalı prosesində C. Buş Kissincerin məsləhətlərindən əhəmiyyətli dərəcədə faydalanır. Həmçinin bu dövrdə Kissincerin doplomatik istedadı sayəsində ABŞ-nin Şərqi Avropadakı mövqeyi nəzərəçarpacaq dərəcədə möhkəmlənir.
Ailəsi
Kissincer əvvəlcə Anna Fleyşer ilə evlənib ki, ondan da iki övladı dünyaya gəlib – Elizabet və David. Cütlük 1964-cü ildə boşanıb. 10 il sonra isə o yenidən Nensi Maqins ilə evlənib. Onlar Kentdə, Konnektikutda və Nyu-Yorkda yaşayırdılar.
Kissincer 29 noyabr 2023-cü ildə 100 yaşında Konnektikut ştatının Kent şəhərindəki evində vəfat edib.
İstinadlar
- Henry A. Kissinger // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Henry Alfred Kissinger // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Henry Kissinger, American diplomat and Nobel winner, dead at 100 (ing.). Reuters, 2023.
- Ross S. Henry Kissinger, US diplomat who was revered and reviled, dies at 100 (ing.). KXAS-TV, 2023.
- Henry A. (Heinz Alfred) Kissinger - People - Department History - Office of the Historian. ABŞ Dövlət Departamenti.
- Harris B. Henry Kissinger, influential first Jewish secretary of state, dies at 100 (ing.). JTA, 2023.
- Henry A. Kissinger (ing.).
- Draper T. (ing.). // The New York Times / J. Kahn Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1992. ed. size: 443000 ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- Sanger D. E. Henry Kissinger Is Dead at 100; Shaped Nation’s Cold War History (ing.). // The New York Times / J. Kahn Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2023. ed. size: 443000 ISSN 0362-4331
- Find a Grave (ing.). 1996.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- "Henri Kissincer vəfat etdi". 2023-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-01.
Xarici keçidlər
- henryakissinger.com — Henri Kissincer rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Henri Kissincer ing Henry Alfred Kissinger alm Heinz Alfred Kissinger 27 may 1923 Furt d Bavariya Veymar Respublikasi 29 noyabr 2023 Kent d Konnektikut ABS ABS dovlet xadimi Nobel sulh mukafati laureati Misirin Israili tanimasini temin eden sexs Tehlukesiz irrasionalliq doktrinasinin muellifi ABS la SSRI arasindaki nuve mubarizesinin esasini qoyan siyaset professoru ABS dovlet katibi Milli Tehlukesizlik Komitesinin Psixoloji Strateji Komitenin Emeliyyat Arasdirma Idaresinin sedri Silah Sistemlerinin qiymetlendirilmesi qrupunun musaviri vezifelerini icra etmis siyasetci Beynelxalq ictimaiyyetin xilasedici nezerile yanasdigi ABS prezidenti Barak Obamanin Xarici Siyaset Meseleleri uzre Bas musaviri Genetikasi Deyisdirilmis Orqanizmler dokrinasinin muelliflerinden biri Nefte nezaret etsen milletleri erzaga nezaret etsen insanlari nezaret altina alarsan Qida bir silahdir ve bizim muzakire cantamizdaki vasitelerden biridir cumlesi ile ABS nin erzaq siyasetini bir cumle ile ifade eden sexs Livani Israil ve Suriya arasinda bolusdurmek ucun bu olkede vetendas muharibesini cixaran Felestin Qurtulus Teskilatini iki hisseye parcalayan Israili 1967 ci il serhedlerine geri cekilmeye mecbur etmeye calisan ABS nin Milli Tehlukesizlik Komitesinin sedrinin komekciki Iosif Siskonun planinin heyata kecirilmesinin qarsisini alan sexs menbe gosterin 1969 1977 ci illerde Ricard Nikson ve Cerald Fordun prezident administrasiyalarinda ABS dovlet katibi ve milli tehlukesizlik musaviri vezifelerinde calisib Henri Kissincering Henry Alfred KissingerABS dovlet katibi22 sentyabr 1973 20 yanvar 1977Sexsi melumatlarDogum adi Heinz Alfred KissingerDogum tarixi 27 may 1923 1923 05 27 Dogum yeri Furt d Bavariya Veymar RespublikasiVefat tarixi 29 noyabr 2023 2023 11 29 100 yasinda Vefat yeri Kent d Konnektikut ABSDefn yeri Arlinqton milli qebiristanligiPartiya ABS Respublikacilar PartiyasiTehsili Nyu York Seher Kolleci 1941 1943 Harvard Universiteti 1947 1950 Harvard Universiteti 1950 1952 Harvard Universiteti 1952 1954 Fealiyyeti siyasetci politoloq diplomat yazici tesebbuskar pedaqoq avtobioqraf d is adami xarici isler naziri d Usagi 2Dini IudaizmHerbi xidmetQosun novu Amerika Birlesmis Statlari Quru Qosunlari d Doyusler Ikinci Dunya muharibesi Vyetnam muharibesiRutbesi cavusElmi fealiyyetiElm sahesi beynelxalq munasibetler politologiya siyaset xarici siyaset geosiyaset diplomatiya dovlet qulluguTeltiflerihenryakissinger com Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1923 cu ilde Almaniyada Bavariya eyaletinin seherinde yehudi ailesinde anadan olub Atasi Luis Kissincer 1887 1982 mekteb muellimi anasi Paula Stern Kissincer 1901 1998 ise evdar qadin olub Kicik qardasi Valter Kissincerdir 1938 ci ilde Kissincerler ailesi nasist teqibinden xilas olmaq ucun ABS ye yollanir Kissincerin telebelik illeri Manhettende kecir Burada o yehudi icmasinin feallarindan birine cevrilir Henrinin Amerika heyat terzine oyresmesi uzun vaxt teleb etmir O Corc Vasinqton adina gimnaziyada tehsil aldigi illerde geceler desrlere gedir gunduzler ise fabrikde calisir Gimnaziyani bitirdikden sonra Henri Nyu York Seher kollecinde muhasibatliq sobesinde tehsilini davam etdirir 1943 cu ilin evvellerinde ABS ordusunun siralarina cagirilan Henrinin tehsili muveqqeti olaraq yarimciq qalir 1943 cu ilde Henri siravi esger kimi Amerika QURU Qosunlarinin 84 cu piyada diviziyasinda herbi xidmete baslayir Herbi xidmeti II Dunya Muharibesine tesaduf eden Kissincer fasizmin meglub edilmesinden sonra Amerikanin isgal etdiyi erazilerde eks kesfiyyat quvvelerinde calisir 1945 ci ilde H Kissincer Almaniyanin Hannover seherinde Gestapo uzvlerinin ve fasist texribatcilarinin zerersizlesdirilmesindeki xidmetlerine gore Burunc Ulduz medali ile teltif edilir Ordudan terxis olunduqdan sonra 1946 ci ilde Kissincer bir muddet Kemp Kinqde yerlesen Avropa Komanda Kesfiyyat mektebinde ders deyir 1947 ci ilin yazinda ABS ye qayidan Kissinger Harvard universitine daxil olur Muellimleri onun qeyri adi biliyini felsefe ve tarixdeki nailiyyetlerini qiymetlendirirdiler Universiteti bitirdikden sonra Kissinger aspiranturaya daxil olur ve Berpa olunmus dunya nizami Kasri Metternix ve sulhun berpasi 1812 1822 ci iller adli dissertasiyasini yazir 1952 ci ilde Harvardda tehsil aldigi illerde Henri Psixoloji Strateji Idare heyetinin sedrinin musaviri vezifesinde calisir 1955 ci ilin martinda Kissinger Xarici Elaqeler uzre suranin tedqiqat qrupunun terkibine daxil olur Onun Nuve silahi ve xarici siyaset adli monoqrafiyasi ister ABS isterse de onun serhedleri xaricinde meshurluq qazanir ve sozugeden monqrafiyasina gore o V Vilson mukafatina layiq gorulur H Kissincer nuve silahindan istifadede muxtelif yanasmalardan cixis edir Kissingere gore mehdud nuve muharibesi atom silahina yaxud boyuk herbi ve canli quvveye malik olan diger boyuk dovletlere qarsi mubarizede effektiv strategiya ola biler 1957 ci ilin yayinda Kissinger Harvard universitetine muellim kimi qayidir Iki il sonra 1959 cu ilde o dosent 39 yasinda ise professor derecesine alir H Kissincer 1956 1958 ci illerde Rokfeller Qardaslari fondunda beynalxalq meseleler uzre evezci musavir daha sonra ABS nin esas daxili ve xarici siyaset meselelerine siyasi rehbeliyi tekmillesdirmek ucun yaradilmis xususi tedqiqat layihesinin direktoru olur Bu layiheye rehberlik etmekle Kissinger boyuk diplomatlar dovlet xadimleri alimleri ve biznesmenlerle tanis olmaq imkani elde edir Daha sonra Kissincer milli tehlukesizlik meseleleri uzre Komissiyanin isinde istiraki teklifini qebul edir 1961 ci ilde Henri Kissincerin Amerikanin nuve silahi arsenalini ve mehdud muharibeler ucun adi sialahli quvvelerin sayini artirmaqdan behs eden Secimin zeruriliyi amerikan xarici siyasetinin perspektivleri adli kitabi isiq uzu gorur Hemcinin bu illerde Amerikanin xarici ve herbi siyaseti haqqinda coxsayli meqaleleri derc olunur Bununla yanasi o 1958 71 ci iller arasinda Harvard universiteti Mudafie Tedqiqatlari Proqraminin direkoru vezifesinde calisir 1965 ci ilde Kissincerin Atlantika Ittifaqina yeniden baxilmasi haqqinda yeni Etibarsiz ortaqliq adli kitabi isiq uzu gorur 1968 ci il noyabr ayinin 25 de Kissincer yeni secilmis prezident Ricard Nikson hokumetinde milli tehlukesizlik meseleri uzre musavir vezifesini icra edir H Kissincer muxtelif siyasi qerarlarin qebul olunmasinda yaxindan istirak edir Kissinger yaradiciligini tedqiq eden Esmen yazirdi ki meselelerin helli variantini secmek onun helline tesir etmek demekdir cunki variantlari hazirlayan insan luzumsuz hesab etdiyi alternativleri nezere almir Coxsaheli sistemin yaradilmasinin tesebbuskari olan Kissincer Milli Tehlukesizlik Komitesinin sedri secilir Kissincer Vyetnam muharibesinin basa catdirilmasinda elece de ABS SSRI ABS Cin elaqalerinin normallasmasinda muhum rol oynayir ve faktiki olaraq ABS nin xarici siyasi kursunda esas soz sahibine cevrilir 1969 cu ilin yanvarindan 1972 ci iledek Kissinger 26 olkeye 29 sefer heyata kecirerek prezident R Niksonla xarici dovletlerin liderleri arasinda bas tutan 140 gorusde istirak edir 1973 cu ilin yanvarinda mehz Kissincerin tesebbusu ile Vyetnamda sulhun berpasi haqqinda muqavile imzalanir Ele hemin il o Nobel sulh mukafatina layiq gorulur 1974 cu ilde 4 dovlet ABS SSRI Fransa ve Ingiltere arasinda uzun suren danisiqlar neticesinde Qerbi Berlinin statusunu mueyyen eden muqavile imzalandi ki bu da Avropada veziyyeti bir qeder yungullesdirirdi Nikson Kissincer ve diger ekspertlerin tesiri altinda bu qerara geldi ki ABS ve SSRI arasinda texmini strateji movqeyi secmek strateji silahlarin mehdudlasdirilmasina SALT dogru atilmis addimdir Bu danisiqlarda Kissincer helledici sexs rolunu oynayir Onun rehberliyi ile Milli Tehlukesizlik Komitesinde prezident ucun Helsinki danisiqlarinin esas istiqametini mueyyen eden proqram islenib hazirlanir 1972 ci ilde Nikson Leonid Brejnevle gorusmek ucun Moskvaya sefer edir Bu sefer Nikson ve Kissincerin birge xarici siyaset yaradiciligi nin kulminasiyasi noqtesine cevrilir Danisiqlarin gedisinde raket eleyhine mudafie sistemlerinin ve strateji hucum silahlarinin muveqqeti mehdudlasdirilmasi barede raziliq ve bezi qeyri herbi sektorlarda Sovet Amerikan emekdasligina dair muqavileler imzalanir 1972 ci ilde ABS de kecirilen prezident seckilerinde Nikson yeniden qelebe qazanir ve bir il sonra 1973 cu ilde H Kissincer ABS nin Dovlet katibi vezifesini icra etmeye baslayir Bununla yanasi o prezidentin yaninda Milli tehlukesizlik meseleleri uzre musavir vezifesinin icrasina davam edir 1960 ci illerin sonunda Yaxin Serq regionu Dunya siyasetinde muhum ehemiyyet kesb etmeye baslayir Kissincer subut etmeye calisirdi ki Ereb Israil konfliktinin qisa muddet erzinde hell edilmesi ABS ucun ehemiyyet dasimir Kissinger hesab edir ki ne sulh ne muharibe veziyyetini desteklemekle ABS ereb olkelerine qarsi ciddi tesir gostere biler Onun fikince bele siyaset yurutmenin neticesinde ereb olkeleri bu mubarizeden el cekerek SSRI ile munasibetleri korlayib ABS ve Israilin qarsisinda teslim olacaqlar Misirin Israile qarsi cixan ereb olkeleri siyahisindan cixmasi da ele Kissincerin siyasi qabiliyyetinin mehsulu olur 1974 cu ilin avqustundaki Uoterqeyt qalmaqali prezident Ricard Niksonun istefasi ile neticelenir Onu evez eden D Ford ise 1975 ci ilin oktyabrinda Kissengeri Milli Tehlukesizlik Isleri uzre musavir vezifesinden azad edir Bununla bele Kissincer hele de ABS nin Dovlet katibi vezifesini icra etmeye davam edir Corc Bus ABS prezidenti secildikden sonra Henri Kissincer prezidentin Yaxin Serq meseleleri uzre qeyri resmi meslehecisine cevrilir Israil Felestin problemi elece de Iraqin isgali prosesinde C Bus Kissincerin meslehetlerinden ehemiyyetli derecede faydalanir Hemcinin bu dovrde Kissincerin doplomatik istedadi sayesinde ABS nin Serqi Avropadaki movqeyi nezerecarpacaq derecede mohkemlenir AilesiKissincer evvelce Anna Fleyser ile evlenib ki ondan da iki ovladi dunyaya gelib Elizabet ve David Cutluk 1964 cu ilde bosanib 10 il sonra ise o yeniden Nensi Maqins ile evlenib Onlar Kentde Konnektikutda ve Nyu Yorkda yasayirdilar Kissincer 29 noyabr 2023 cu ilde 100 yasinda Konnektikut statinin Kent seherindeki evinde vefat edib IstinadlarHenry A Kissinger Encyclopaedia Britannica ing Henry Alfred Kissinger Brockhauz Ensiklopediyasi alm Henry Kissinger American diplomat and Nobel winner dead at 100 ing Reuters 2023 Ross S Henry Kissinger US diplomat who was revered and reviled dies at 100 ing KXAS TV 2023 Henry A Heinz Alfred Kissinger People Department History Office of the Historian ABS Dovlet Departamenti Harris B Henry Kissinger influential first Jewish secretary of state dies at 100 ing JTA 2023 Henry A Kissinger ing Draper T ing The New York Times J Kahn Manhattan NYC New York Times Company A G Sulzberger 1992 ed size 443000 ISSN 0362 4331 1553 8095 1542 667X Sanger D E Henry Kissinger Is Dead at 100 Shaped Nation s Cold War History ing The New York Times J Kahn Manhattan NYC New York Times Company A G Sulzberger 2023 ed size 443000 ISSN 0362 4331 Find a Grave ing 1996 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Henri Kissincer vefat etdi 2023 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 01 Xarici kecidlerDiger layihelerdeVikisitatda elaqeli sitatlarVikianbarda elaqeli media fayllar henryakissinger com Henri Kissincer resmi sayti