Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Harri Markovits (ing. Harry Max Markowitz) 24 avqust 1927[…], Çikaqo, İllinoys – 22 iyun 2023, San-Dieqo, Kaliforniya) — amerikalı iqtisadçı. Çağdaş portfel nəzəriyyəsi mövzusunda xüsusilə mal varlığı riskləri, korrelyasiya və portfel müxtəlifliyinin investisiya portfelinin gəlirlərinə olan təsirləri ilə bağlı tədqiqatları ilə tanınır. 1990-cı ildə Merton Miller və Vilyam Şarpla birlikdə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
| Harri Markovits | |
|---|---|
| ing. Harry Max Markowitz | |
| Doğum tarixi | 24 avqust 1927[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 iyun 2023(95 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı, sepsis |
| Elm sahələri | Maliyyə iqtisadiyyatı, iqtisadiyyat |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbərləri | Milton Fridmen |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | 1989 Con fon Neyman nəzəriyyə mükafatı,  1990 İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı |
Həyatı
Harri Markovits ABŞ-nin Çikaqo şəhərində anadan olub. Liseydə oxuyarkən fizika və fəlsəfə mövzularına, xüsusilə bu mövzularda ingilis filosofu Devid Yumun fəaliyyətləri ilə maraqlandı. Çikaqo Universitetində də bakalavr dərəcəsinə bu mövzularda yüksəldi. Sonra magistr təhsilinə Çikaqo Universitetində iqtisadiyyat bölməsində davam etdi. Burada təhsil alarkən məşhur iqtisadçıların, Milton Fridmen, Tyallinq Kupmans, Ceykob Marşak, Leonard Seveyc və b. rəhbərliyində tədqiqatlarına davam etdi. Hələ tələbə olarkən o vaxt Çikaqoda yerləşən məşhur Kovles Komissiyası Tədqiqat Mərkəzinə üzv olmağa dəvət aldı. Harri Markovits doktorluq dissertasiyası mövzusu olaraq qiymətli kağızlar birjası araşdırmalarını riyaziyyatla əlaqələndirməyi seçdi. Həmin dövrdə birja qiymətlərinin analizi Con Burr Vilyams tərəfindən təkmilləşdirilmiş Bugünkü dəyər nəzəriyyəsi ilə aparılırdı. Harri Markovits bu analizin riskli olmadığını görüb qərarsız qalıb portfel maliyyə bölüşdürməsi ilə bağlı yeni bir nəzəriyyə meydana gətirdi və 1952-ci ildə bu mövzudakı məqaləsi Maliyyə jurnalında (ing. Journal of Finance) dərc olundu.
1952-ci ildə Harri Markovits RAND Kooperasiyasının tədqiqat mərkəzində fəaliyyətə başladı. Burada xətti proqramlaşdırma qaydasının simpleks həllini təkmilləşdirən Corc Dentziqlə əməkdaşlıq etdi. Corc Dentziqin də dəstəyi ilə optimizasiya metodları ilə bağlı tədqiqatlar apararaq optimal olan orta-varyans portfellərin müəyyən olunması üçün (sonradan öz adı ilə Markovits sərhəddi adlanan) kritik doğru alqoritmini meydana gətirdi. 1955-ci ildə maliyyə portfeli nəzəriyyəsi ilə Çikaqo Universitetində doktorluq dərəcəsinə yüksəldi. Harri Markovitsin tədqiqat apardığı mövzu o qədər yeni idi ki, nəzəriyyə qurumunda önəmli bir üzv olan Milton Fridmen bu mövzunun iqtisadiyyatla bağlı olmadığını, riyaziyyatla bağlı olmadığını bir sözlə hələ tam olaraq nə olduğunun bəlli olmadığını qeyd etmişdi.
Harri Markovits 1955–1956-cı illərdə Yel Universitetinə köçmüş olan Kovles Komissiyasında tədqiqat mərkəzində işlədi. Bu müddət ərzində maliyyə portfeli bölgüsündə Markovits sərhəddi adlanan qaydası 1956-cı ildə məqalə kimi nəşr olundu. 1959-cu ildə isə eyni qayda daha da genişləndirilmiş şəkildə kitab şəklində çap olundu.
Harri Markovits 1990-cı ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görüldü. Bu zaman o, Nyu Yorkda yerləşən Beruç Kollecində (ing. Baruch College of the City University of New York) maliyyə professoru olaraq işləyirdi.
Bundan başqa Harri Markovits bir çox özəl şirkətdə işləmiş və məsləhətçi olmuşdu.
Əsərləri
- 1952 — Harri Markovits, Portfel seçimi, Maliyyə jurnalı (ing. Journal of Finance), C.7 No.1 səhifə 77–91.
- 1956 — Harri Markovits, Xətti məhdudiyyətlərə məruz qalan kvadrat funksiyasının optimallaşdırılması, Dənizçilik Araşdırmaları Logistik Rüblüyü (ing. Naval Research Logistics Quarterly), C.3 səhifə 111–133.
- 1959 — Harri Markovits, Portfel seçimi: Investisiyaların səmərəli diversifikasiyası, Con Uiley & Sons, Nyu Cersi (yenidən nəşr 1970-ci il Yel Universiteti nəşriyyatı, ; İkinci redaktə 1991, Blekvil nəşriyyatı, ).
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Harri Markovits haqqında Nobel mükafatı e-muzeyində məlumat
- Harri Markovits haqqında faktlar
- Harri Markovitsin İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatının təqdim olunma mərasimindəki çıxışı 2015-04-21 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Harry M. Markowitz // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Harry Markowitz // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Harry Markowitz, Nobel-Winning Pioneer of Modern Portfolio Theory, Dies at 95.
- Fellows of the Econometric Society 2022. Ekonometrik Cəmiyyət.
- Markowitz, Harry. "Foundations of Portfolio Theory" 2013-03-10 at the Wayback Machine, The Nobel Prizes 1990, Editor Tore Frängsmyr, [Nobel Foundation], Stockholm, 1991
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Harri Markovits ing Harry Max Markowitz 24 avqust 1927 Cikaqo Illinoys 22 iyun 2023 San Dieqo Kaliforniya amerikali iqtisadci Cagdas portfel nezeriyyesi movzusunda xususile mal varligi riskleri korrelyasiya ve portfel muxtelifliyinin investisiya portfelinin gelirlerine olan tesirleri ile bagli tedqiqatlari ile taninir 1990 ci ilde Merton Miller ve Vilyam Sarpla birlikde Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Harri Markovitsing Harry Max MarkowitzDogum tarixi 24 avqust 1927 1927 08 24 Dogum yeri Cikaqo Kuk d Illinoys ABSVefat tarixi 22 iyun 2023 2023 06 22 95 yasinda Vefat yeri San Dieqo San Dieqo qrafligi Kaliforniya ABSVefat sebebi agciyer iltihabi sepsisElm saheleri Maliyye iqtisadiyyati iqtisadiyyatIs yerleri Tokio Universiteti San Diyeqo Kaliforniya UniversitetiTehsili Cikaqo UniversitetiElmi rehberleri Milton FridmenUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Ekonometrik Cemiyyet 1959 Mukafatlari 1989 Con fon Neyman nezeriyye mukafati 1990 Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatiHeyatiHarri Markovits ABS nin Cikaqo seherinde anadan olub Liseyde oxuyarken fizika ve felsefe movzularina xususile bu movzularda ingilis filosofu Devid Yumun fealiyyetleri ile maraqlandi Cikaqo Universitetinde de bakalavr derecesine bu movzularda yukseldi Sonra magistr tehsiline Cikaqo Universitetinde iqtisadiyyat bolmesinde davam etdi Burada tehsil alarken meshur iqtisadcilarin Milton Fridmen Tyallinq Kupmans Ceykob Marsak Leonard Seveyc ve b rehberliyinde tedqiqatlarina davam etdi Hele telebe olarken o vaxt Cikaqoda yerlesen meshur Kovles Komissiyasi Tedqiqat Merkezine uzv olmaga devet aldi Harri Markovits doktorluq dissertasiyasi movzusu olaraq qiymetli kagizlar birjasi arasdirmalarini riyaziyyatla elaqelendirmeyi secdi Hemin dovrde birja qiymetlerinin analizi Con Burr Vilyams terefinden tekmillesdirilmis Bugunku deyer nezeriyyesi ile aparilirdi Harri Markovits bu analizin riskli olmadigini gorub qerarsiz qalib portfel maliyye bolusdurmesi ile bagli yeni bir nezeriyye meydana getirdi ve 1952 ci ilde bu movzudaki meqalesi Maliyye jurnalinda ing Journal of Finance derc olundu 1952 ci ilde Harri Markovits RAND Kooperasiyasinin tedqiqat merkezinde fealiyyete basladi Burada xetti proqramlasdirma qaydasinin simpleks hellini tekmillesdiren Corc Dentziqle emekdasliq etdi Corc Dentziqin de desteyi ile optimizasiya metodlari ile bagli tedqiqatlar apararaq optimal olan orta varyans portfellerin mueyyen olunmasi ucun sonradan oz adi ile Markovits serheddi adlanan kritik dogru alqoritmini meydana getirdi 1955 ci ilde maliyye portfeli nezeriyyesi ile Cikaqo Universitetinde doktorluq derecesine yukseldi Harri Markovitsin tedqiqat apardigi movzu o qeder yeni idi ki nezeriyye qurumunda onemli bir uzv olan Milton Fridmen bu movzunun iqtisadiyyatla bagli olmadigini riyaziyyatla bagli olmadigini bir sozle hele tam olaraq ne oldugunun belli olmadigini qeyd etmisdi Harri Markovits 1955 1956 ci illerde Yel Universitetine kocmus olan Kovles Komissiyasinda tedqiqat merkezinde isledi Bu muddet erzinde maliyye portfeli bolgusunde Markovits serheddi adlanan qaydasi 1956 ci ilde meqale kimi nesr olundu 1959 cu ilde ise eyni qayda daha da genislendirilmis sekilde kitab seklinde cap olundu Harri Markovits 1990 ci ilde Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatina layiq goruldu Bu zaman o Nyu Yorkda yerlesen Beruc Kollecinde ing Baruch College of the City University of New York maliyye professoru olaraq isleyirdi Bundan basqa Harri Markovits bir cox ozel sirketde islemis ve meslehetci olmusdu Eserleri1952 Harri Markovits Portfel secimi Maliyye jurnali ing Journal of Finance C 7 No 1 sehife 77 91 1956 Harri Markovits Xetti mehdudiyyetlere meruz qalan kvadrat funksiyasinin optimallasdirilmasi Denizcilik Arasdirmalari Logistik Rubluyu ing Naval Research Logistics Quarterly C 3 sehife 111 133 1959 Harri Markovits Portfel secimi Investisiyalarin semereli diversifikasiyasi Con Uiley amp Sons Nyu Cersi yeniden nesr 1970 ci il Yel Universiteti nesriyyati ISBN 978 0 300 01372 6 Ikinci redakte 1991 Blekvil nesriyyati ISBN 978 1 55786 108 5 Hemcinin baxIqtisadiyyat uzre Nobel mukafati Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafati laureatlarinin siyahisiXarici kecidlerHarri Markovits haqqinda Nobel mukafati e muzeyinde melumat Harri Markovits haqqinda faktlar Harri Markovitsin Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatinin teqdim olunma merasimindeki cixisi 2015 04 21 at the Wayback MachineIstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Harry M Markowitz Encyclopaedia Britannica ing Harry Markowitz Brockhauz Ensiklopediyasi alm Harry Markowitz Nobel Winning Pioneer of Modern Portfolio Theory Dies at 95 Fellows of the Econometric Society 2022 Ekonometrik Cemiyyet Markowitz Harry Foundations of Portfolio Theory 2013 03 10 at the Wayback Machine The Nobel Prizes 1990 Editor Tore Frangsmyr Nobel Foundation Stockholm 1991