Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Köçərli Həbib bəy Kərim bəy oğlu (1890-?) — rejissor, aktyor, incəsənət xadimi.
| Həbib bəy Köçərli | |
|---|---|
| Həbib bəy Kərim bəy oğlu Köçərli | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Həyat yoldaşı | Qumru xanım Nərimanova |
| Uşağı | Əli bəy |
| Atası | Kərim bəy |
| Təhsili | Leypsiq Kommersiya İnstitutu |
Həyatı
Həbib bəy Kərim bəy oğlu 1890-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Şuşa real məktəbini bitirmişdi. Tiflis 1-ci gimnaziyaya daxil olub, 1913-cü ildə tamamlamışdı. Almaniyanın Leypsiq şəhərində kommersiya institutunda təhsilini davam etdirmişdi.
Həbib bəy Köçərli teatr həvəskarı idi. Həm Tiflis, həm də Şuşa teatrına öz töhfəsini vermişdi.
Teatrşünas Abbas Hacıyev onun haqqında yazır: "Həbib bəy Köçərli Tiflisdə aktyor və rejissor kimi böyük şöhrət tapmışdı. O, savadlı, dünyagörüşün genişliyi, həyata, bədii əsərə, onun səhnə təcəssümünə orjinal baxışı, incə zövqü və həssaslığı ilə Tiflis Azərbaycan artistlərinin çoxundan fərqlənirdi. O, rus, gürcü, tatar və erməni aktyorları ilə əlaqə saxlayır, realist-romantik təcrübəni yayır, müxtəlif səpkili əsərlərdə bacarıqla, özünəməxsus üslubla oynaya bilir və onun təbini, səhnə istedadı ədəb mühit tərəfindən qiymətləndirilirdi".
Abbas Hacıyev Həbib Köçərlinin Tiflisdəki teatr fəaliyyətinin 1905-ci ildən başlandığını göstərir: "1905-ci il inqilabından sonra Tiflis Azərbaycan teatrı mündəricəsi, hər hansı əsərin təcəssümünü verə bilmək imkanın genişliyi ilə Zaqafqaziya teatrlarının çoxundan fərqlənirdi. Çünki bu teatrda güclü aktyorlar Mirzəli Abbasov, Əşrəf Yüzbaşov, Mirseyfəddin Kirmanşahlı, Həbib Köçərli, Mustafa Mərdanov, İbrahim İsfahanlı, Göyərçin xanım, Əlibala Şahsabahlı, Əli Qurbanov, Ələkbər Seyfi, Əhməd Salahlı, Möhsün Sənani və onlarca başqa səhnə vurğunları fəaliyyət göstərirlər. Onlar faciə, dram, komediya və musiqili operattalarda eyni müvəfəqiyyətlə çıxış edir, ümumxalq məhəbbəti qazanırdılar". Bizcə onun Tiflisdəki teatr fəaliyyəti 1911-ci ildən başlanır.
Həbib bəy Tiflis teatrının səviyyəsini qaldırmaq üçün teatrda həm reyissor, həm də aktyor kimi çalışırdı. O, Tiflisdə teatrın tarixinə qızıl hərflərlə yazılan tamaşalar hazırlamış, teatrın şöhrətini ölkə hüdudlarından kənara yaymışdı. Bu fenomen öz dünyasının bələdçisi kimi tamaşaçı ilə görüşürdü. H. Köçərli aktyor sənətini, rejissor əməyini dərindən duyurdu. Gənc yaşlarında özünü təcrübəli sənətkar kimi tanıtmışdı.
Həyatının məna və məzmununu səhnədə tapan Həbib bəy Köçərli qələmini bədii yaradıcılığda da sınamışdır. 1911-ci ildə "Yeni həqiqət" onun bir opera yazdığını xəbər vermişdir: "Tiflis müsəlman səhnəsində oynayan, "Səadət" dram cəmiyyətinin baş artisti məşhur Köçərlinski bütün varidatı cəmiyyətinin xeyrinə olmaqla bu yaxın zamanda bir müsəlman oprası yazıb qurtarmışdır. "Mehr və Mah" adlanır. Rusca "Ruslan və Lyudmila" operasından iqtibas etmişdir. Səhnədə oynanılmasına senzor icazə vermişdir".
Mirzə Ələkbər Sabir, Həmidə xanım Cavanşir-Məmmədquluzadə onun tamaşaçıları olmuşdu. Abbas Hacıyev yazır: "Tiflisə gələndə, 1911-ci ildə, M.Ə.Sabir də xəstəliyini "unutmuş", ilk növbədə, Tiflis Azərbaycan teatrı ilə maraqlanmış, Məmmədəli Sidqi ilə bərabər yerli artistlərin ifasında "Otello" faciəsinin yeni quruluşda tamaşasına baxmışdır. Tamaşada əsas rolları teatrın güclü, nisbətən təcrübəli artistləri Mirzəli Abbasov (Otello), Həbib Köçərli (Yaqo), Tərlan xanım (Dezdemona), Əşrəf Yüzbaşov (Barabanisio) və Mirseyfəddin Kirmanşahlı (Rodriqo) aparırdılar. M.Ə.Sabir tamaşaya xəstəxanadan çıxıb gəlmişdi. "Salondakıların bir çoxunun özünü yaxşı aparması, artistlərə ehtiram göstərməməsi şairin xəstə qəlbini incidirdi. Gördüm ki, Sabir çox əsəbləşir, aparıb səhnə arxasında əyləşdirdim. Xəstə olmağına baxmayaraq, axııra kimi qalıb tamaşa etdi. Tamaşadan çox razı qaldı, hətta ayrı-ayrı aktyorları qucaqlayıb öpdü də. Otello rolu barədə böyük şair dedi ki, Otellonu Mirzəli Abbasov çox yaxşı oynayır, amma bir cəhətdə daha artıq fikir verməlidir. O da Şekspirin Otello surətinə münasibətidir. Şekspir qara irqə mənsub olan Otellonu sevir, onu ağ irqə mənsub olan alçaq Yaqodan yüksək tutur. Otellonu oynayan bir aktyorrolun bu cəhətinə fikir verməlidir".
Həbib bəyin səhnə yaradıcılığının çoxu Tiflis teatrı ilə bağlıdır. Bu teatr onun aktyorluq qabiliyyətinin daha da inkişaf etməsində mühüm rol oynamışdı. Şan-şöhrəti burda tapmışdı. Abbas Hacıyev yazır: ", E.Sultanov və H.Şirvanski Tiflis rus mətbuatına teatrın müvəfəqiyyət və qüsurlarından yazır, onun inkişafına mane olan əngəlləri aradan qaldırmağa çalışırdılar. Üzeyir və Zülfüqar Hacıbəyovların, Əbülfət Vəli və Həbib Köçərlinin, Mirzəli Abbasov və Mirseyfəddin Kirmanşahlının ayrı-ayrı əsərə verdikləri quruluşlar qonşu xalqların ziyalılarında belə maraq doğurur".
Abbas Hacıyev yazır: "1912-ci ildə (əslində 1913-cü ildə) Tiflis Azərbaycan teatrının kollektivində müəyyən qədər dəyişiklik yarandı. Həbib Kərimov (Köçərli) Tiflis Azərbaycan teatrından ayrıldılar, ali təhsil almağa getdilər".
Teatrşünas İnqilab Kərimov yazır: "1913-cü ilin iyun ayında Şuşadakı "Obşestvennoe sobranie"də yerli həvəskarlar Ə.Haqverdiyevin "Ağa Məhəmməd şah Qacar" dramını tamaşaya hazırlamışdılar. Avqust ayında isə əsər yenidən Həbib bəy Köçərlinskinin bədii rəhbərliyi ilə oynanılmışdır.".
Ailəsi
Həbib bəy Qumru xanım Nərimanova ilə ailə qurmuşdu. Əli bəy adlı oğlu vardı.
İstinadlar
- Abbas Hacıyev, Tiflis Azərbaycan teatrı, Bakı, "İşıq", 1984, səh.39
- Abbas Hacıyev, Tiflis Azərbaycan teatrı, Bakı, "İşıq", 1984, səh.41
- "Yeni həqiqət" qəzeti, 1911, 26 yanvar
- Abbas Hacıyev, Tiflis Azərbaycan teatrı, Bakı, "İşıq", 1984, səh.52
- Abbas Hacıyev, Tiflis Azərbaycan teatrı, Bakı, "İşıq", 1984, səh.50
- Abbas Hacıyev, Tiflis Azərbaycan teatrı, Bakı, "İşıq", 1984, səh.63-64
- İnqilab Kərimov, Şuşa-Ağdam teatrı, Bakı, "Elm", 2001, səh. 54
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Vasif Quliyev. Köçərililər (Köçərilinskilər). "Soy" dərgisi, 7 (27), Bakı, 2009.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kocerli Hebib bey Kerim bey oglu 1890 rejissor aktyor incesenet xadimi Hebib bey KocerliHebib bey Kerim bey oglu KocerliDogum tarixi 1890Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiHeyat yoldasi Qumru xanim NerimanovaUsagi Eli beyAtasi Kerim beyTehsili Leypsiq Kommersiya InstitutuHeyatiHebib bey Kerim bey oglu 1890 ci ilde Susa seherinde anadan olmusdu Susa real mektebini bitirmisdi Tiflis 1 ci gimnaziyaya daxil olub 1913 cu ilde tamamlamisdi Almaniyanin Leypsiq seherinde kommersiya institutunda tehsilini davam etdirmisdi Hebib bey Kocerli teatr heveskari idi Hem Tiflis hem de Susa teatrina oz tohfesini vermisdi Teatrsunas Abbas Haciyev onun haqqinda yazir Hebib bey Kocerli Tiflisde aktyor ve rejissor kimi boyuk sohret tapmisdi O savadli dunyagorusun genisliyi heyata bedii esere onun sehne tecessumune orjinal baxisi ince zovqu ve hessasligi ile Tiflis Azerbaycan artistlerinin coxundan ferqlenirdi O rus gurcu tatar ve ermeni aktyorlari ile elaqe saxlayir realist romantik tecrubeni yayir muxtelif sepkili eserlerde bacariqla ozunemexsus uslubla oynaya bilir ve onun tebini sehne istedadi edeb muhit terefinden qiymetlendirilirdi Abbas Haciyev Hebib Kocerlinin Tiflisdeki teatr fealiyyetinin 1905 ci ilden baslandigini gosterir 1905 ci il inqilabindan sonra Tiflis Azerbaycan teatri mundericesi her hansi eserin tecessumunu vere bilmek imkanin genisliyi ile Zaqafqaziya teatrlarinin coxundan ferqlenirdi Cunki bu teatrda guclu aktyorlar Mirzeli Abbasov Esref Yuzbasov Mirseyfeddin Kirmansahli Hebib Kocerli Mustafa Merdanov Ibrahim Isfahanli Goyercin xanim Elibala Sahsabahli Eli Qurbanov Elekber Seyfi Ehmed Salahli Mohsun Senani ve onlarca basqa sehne vurgunlari fealiyyet gosterirler Onlar facie dram komediya ve musiqili operattalarda eyni muvefeqiyyetle cixis edir umumxalq mehebbeti qazanirdilar Bizce onun Tiflisdeki teatr fealiyyeti 1911 ci ilden baslanir Hebib bey Tiflis teatrinin seviyyesini qaldirmaq ucun teatrda hem reyissor hem de aktyor kimi calisirdi O Tiflisde teatrin tarixine qizil herflerle yazilan tamasalar hazirlamis teatrin sohretini olke hududlarindan kenara yaymisdi Bu fenomen oz dunyasinin beledcisi kimi tamasaci ile gorusurdu H Kocerli aktyor senetini rejissor emeyini derinden duyurdu Genc yaslarinda ozunu tecrubeli senetkar kimi tanitmisdi Heyatinin mena ve mezmununu sehnede tapan Hebib bey Kocerli qelemini bedii yaradiciligda da sinamisdir 1911 ci ilde Yeni heqiqet onun bir opera yazdigini xeber vermisdir Tiflis muselman sehnesinde oynayan Seadet dram cemiyyetinin bas artisti meshur Kocerlinski butun varidati cemiyyetinin xeyrine olmaqla bu yaxin zamanda bir muselman oprasi yazib qurtarmisdir Mehr ve Mah adlanir Rusca Ruslan ve Lyudmila operasindan iqtibas etmisdir Sehnede oynanilmasina senzor icaze vermisdir Mirze Elekber Sabir Hemide xanim Cavansir Memmedquluzade onun tamasacilari olmusdu Abbas Haciyev yazir Tiflise gelende 1911 ci ilde M E Sabir de xesteliyini unutmus ilk novbede Tiflis Azerbaycan teatri ile maraqlanmis Memmedeli Sidqi ile beraber yerli artistlerin ifasinda Otello faciesinin yeni qurulusda tamasasina baxmisdir Tamasada esas rollari teatrin guclu nisbeten tecrubeli artistleri Mirzeli Abbasov Otello Hebib Kocerli Yaqo Terlan xanim Dezdemona Esref Yuzbasov Barabanisio ve Mirseyfeddin Kirmansahli Rodriqo aparirdilar M E Sabir tamasaya xestexanadan cixib gelmisdi Salondakilarin bir coxunun ozunu yaxsi aparmasi artistlere ehtiram gostermemesi sairin xeste qelbini incidirdi Gordum ki Sabir cox eseblesir aparib sehne arxasinda eylesdirdim Xeste olmagina baxmayaraq axiira kimi qalib tamasa etdi Tamasadan cox razi qaldi hetta ayri ayri aktyorlari qucaqlayib opdu de Otello rolu barede boyuk sair dedi ki Otellonu Mirzeli Abbasov cox yaxsi oynayir amma bir cehetde daha artiq fikir vermelidir O da Sekspirin Otello suretine munasibetidir Sekspir qara irqe mensub olan Otellonu sevir onu ag irqe mensub olan alcaq Yaqodan yuksek tutur Otellonu oynayan bir aktyorrolun bu cehetine fikir vermelidir Hebib beyin sehne yaradiciliginin coxu Tiflis teatri ile baglidir Bu teatr onun aktyorluq qabiliyyetinin daha da inkisaf etmesinde muhum rol oynamisdi San sohreti burda tapmisdi Abbas Haciyev yazir E Sultanov ve H Sirvanski Tiflis rus metbuatina teatrin muvefeqiyyet ve qusurlarindan yazir onun inkisafina mane olan engelleri aradan qaldirmaga calisirdilar Uzeyir ve Zulfuqar Hacibeyovlarin Ebulfet Veli ve Hebib Kocerlinin Mirzeli Abbasov ve Mirseyfeddin Kirmansahlinin ayri ayri esere verdikleri quruluslar qonsu xalqlarin ziyalilarinda bele maraq dogurur Abbas Haciyev yazir 1912 ci ilde eslinde 1913 cu ilde Tiflis Azerbaycan teatrinin kollektivinde mueyyen qeder deyisiklik yarandi Hebib Kerimov Kocerli Tiflis Azerbaycan teatrindan ayrildilar ali tehsil almaga getdiler Teatrsunas Inqilab Kerimov yazir 1913 cu ilin iyun ayinda Susadaki Obsestvennoe sobranie de yerli heveskarlar E Haqverdiyevin Aga Mehemmed sah Qacar dramini tamasaya hazirlamisdilar Avqust ayinda ise eser yeniden Hebib bey Kocerlinskinin bedii rehberliyi ile oynanilmisdir AilesiHebib bey Qumru xanim Nerimanova ile aile qurmusdu Eli bey adli oglu vardi IstinadlarAbbas Haciyev Tiflis Azerbaycan teatri Baki Isiq 1984 seh 39 Abbas Haciyev Tiflis Azerbaycan teatri Baki Isiq 1984 seh 41 Yeni heqiqet qezeti 1911 26 yanvar Abbas Haciyev Tiflis Azerbaycan teatri Baki Isiq 1984 seh 52 Abbas Haciyev Tiflis Azerbaycan teatri Baki Isiq 1984 seh 50 Abbas Haciyev Tiflis Azerbaycan teatri Baki Isiq 1984 seh 63 64 Inqilab Kerimov Susa Agdam teatri Baki Elm 2001 seh 54MenbeEnver Cingizoglu Vasif Quliyev Kocerililer Kocerilinskiler Soy dergisi 7 27 Baki 2009 Hemcinin baxKocerlinskiler