Edvard Teller (ivritcə:אדוארד טלר), (15 yanvar 1908[…], Budapeşt, Avstriya-Macarıstan – 9 sentyabr 2003[…], Stenford[d], Kaliforniya) — O, macarəsilli amerikalı fizik və ABŞ-da nüvə texnologiyasının banilərindən biridir. Edvard Teller İkinci Dünya müharibəsində Manhetten layihəsinin üzvü və Lourens Livermor Milli Laboratoriyasının yaradıcısı olmuşdur.
Edvard Teller | |
---|---|
ing. Edward (Ede) Teller mac. Teller Ede | |
Doğum tarixi | 15 yanvar 1908[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 sentyabr 2003[…](95 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Elm sahəsi | nəzəri fizika |
İş yerləri | |
Təhsili |
|
Elmi rəhbərləri | Verner Heyzenberq |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bəziləri onu “hidrogen bombasının atası” adlandırır. Özü isə bunu dəyərsiz hesab edirdi. O, doktorluq dissertasiyasını Leypsiq Universitetində Verner Heyzenberqin rəhbərliyi altında yazmış və Enriko Ferminin məsləhəti ilə nüvə fizikasına müraciət etmişdir.
Həyatı
Edvard Teller Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Atası məşhur hüquqşünas, anası pianoçu idi və Avstriyanın vəliəhdi Sarayevoda öldürüləndə onun altı yaşı vardı. Birinci Dünya müharibəsindən sonra Teller on səkkiz yaşında Macarıstanı tərk edərək Almaniyaya getmişdir. Bu geri dönməz səyahətin səbəbi Macarıstanda antisemit qanunların sərtləşdirilməsi idi. Macarıstan universitetləri həmin dövrdə yəhudi abituriyentləri qəbul etmədiyi üçün təhsilini davam etdirməyi orada qeyri-mümkün idi.
O, Almaniyanın Leypsiq Universitetində fizika sahəsinə daxil olub və kvant fizikası üzrə doktorluq dissertasiyasını yazmış, eyni zamanda bu universitetin nüvə fizikası tədqiqat mərkəzində işləmişdir. Amma həmin illərdə Almaniyada yəhudilərin həyatı çətinləşdi. Edvard Teller də o dövrün bir çox görkəmli alimləri kimi Hitler Almaniyada hakimiyyətə gəldikdən sonra Almaniyanı tərk edərək, 1935-ci ildə İngiltərədə, sonra Danimarkada qısa müddət qaldıqdan sonra həmişəlik Amerikaya gedir və 1941-ci ildə orada vətəndaşlıq alır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Edward Teller // Encyclopædia Britannica (ing.).
- NNDB (ing.). 2002.
- Теллер Эдвард // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- The explosion of the first atomic bomb.
- Neue Reaktor-Technologien.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edvard Teller ivritce אדוארד טלר 15 yanvar 1908 Budapest Avstriya Macaristan 9 sentyabr 2003 Stenford d Kaliforniya O macaresilli amerikali fizik ve ABS da nuve texnologiyasinin banilerinden biridir Edvard Teller Ikinci Dunya muharibesinde Manhetten layihesinin uzvu ve Lourens Livermor Milli Laboratoriyasinin yaradicisi olmusdur Edvard Tellering Edward Ede Teller mac Teller EdeDogum tarixi 15 yanvar 1908 1908 01 15 Dogum yeri Budapest Avstriya MacaristanVefat tarixi 9 sentyabr 2003 2003 09 09 95 yasinda Vefat yeri Stenford d KaliforniyaElm sahesi nezeri fizikaIs yerleri Berkli Kaliforniya Universiteti Cikaqo Universiteti Gottingen UniversitetiTehsili Leypsiq Universiteti 1930 Gottingen Universiteti 1933 Elmi rehberleri Verner HeyzenberqUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bezileri onu hidrogen bombasinin atasi adlandirir Ozu ise bunu deyersiz hesab edirdi O doktorluq dissertasiyasini Leypsiq Universitetinde Verner Heyzenberqin rehberliyi altinda yazmis ve Enriko Ferminin mesleheti ile nuve fizikasina muraciet etmisdir HeyatiEdvard Teller Macaristanin paytaxti Budapestde yehudi ailesinde anadan olmusdur Atasi meshur huquqsunas anasi pianocu idi ve Avstriyanin veliehdi Sarayevoda oldurulende onun alti yasi vardi Birinci Dunya muharibesinden sonra Teller on sekkiz yasinda Macaristani terk ederek Almaniyaya getmisdir Bu geri donmez seyahetin sebebi Macaristanda antisemit qanunlarin sertlesdirilmesi idi Macaristan universitetleri hemin dovrde yehudi abituriyentleri qebul etmediyi ucun tehsilini davam etdirmeyi orada qeyri mumkun idi O Almaniyanin Leypsiq Universitetinde fizika sahesine daxil olub ve kvant fizikasi uzre doktorluq dissertasiyasini yazmis eyni zamanda bu universitetin nuve fizikasi tedqiqat merkezinde islemisdir Amma hemin illerde Almaniyada yehudilerin heyati cetinlesdi Edvard Teller de o dovrun bir cox gorkemli alimleri kimi Hitler Almaniyada hakimiyyete geldikden sonra Almaniyani terk ederek 1935 ci ilde Ingilterede sonra Danimarkada qisa muddet qaldiqdan sonra hemiselik Amerikaya gedir ve 1941 ci ilde orada vetendasliq alir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Edward Teller Encyclopaedia Britannica ing NNDB ing 2002 Teller Edvard Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 The explosion of the first atomic bomb Neue Reaktor Technologien Mathematics Genealogy Project ing 1997