Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Manhettan layihəsi (ing. Manhattan Project) – Birləşmiş Ştatlar, Böyük Britaniya və Kanadanın iştirakı ilə II Dünya müharibəsi illərində ilk nüvə silahının (atom bombasının) yaradılması məqsədilə həyata keçirilmişdir.
| Manhetten layihəsi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Qərargah |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Formal adı Manhettan Mühəndisi Zonası (MMZ) olan bu layihə 1942–46-cı illərdə general R. Gruvsun hərbi rəhbərliyi ilə ABŞ Hərbi Mühəndisləri Komandanlığının nəzarəti altında həyata keçirilmişdir. Layihənin elmi-tədqiqat işlərinə amerikalı alim Robert Oppenheymer rəhbərlik etmişdir.
Layihə 1945-ci ildə üç nüvə silahının əldə edilməsi və sınaqdan keçirilməsi ilə nəticələnir. İlk sınaq partlayışı 1945-ci il 16 iyul tarixində Yeni Meksika ştatının Triniti şəhəri yaxınlığında plutonium ilə zənginləşdirilmiş bombanın sınaq partlayışı (Üçlük sınağı) ilə həyata keçirilir. Daha sonra avgust ayının 6-sı uranla zənginləşdirilmiş "Little Boy" adlı bomba Yaponiyanın Hiroşima şəhərində, bundan üç gün sonra isə, avgustun 9-u yenidən Yaponiyada, bu dəfə Naqasakidə "Kök" adlı ikinci plutoniumla zənginləşdirilmiş bomba sınaqdan keçirilir.
Layihə XX əsrin 30-cu illərində almanların nüvə texnologiyaları sahəsində apardıqları tədqiqatlara cavab olaraq 1939-cu ildə əvvəlcə kiçik bir tədqiqat proqramı şəklində yaranır. Tədricən layihə genişlənir və özündə 130 minlik işçi qüvvəsi toplayır. Layihənin ümumi dəyəri 2 miyard ABŞ dolları olaraq qiymətləndirilirdi (2007-ci ilin istehlakçıların qiymət indeksinə əsasən 23 milyard $).
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Manhettan layihesi ing Manhattan Project Birlesmis Statlar Boyuk Britaniya ve Kanadanin istiraki ile II Dunya muharibesi illerinde ilk nuve silahinin atom bombasinin yaradilmasi meqsedile heyata kecirilmisdir Manhetten layihesiOlke ABS Birlesmis Kralliq KanadaQerargah Ok Ric d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Formal adi Manhettan Muhendisi Zonasi MMZ olan bu layihe 1942 46 ci illerde general R Gruvsun herbi rehberliyi ile ABS Herbi Muhendisleri Komandanliginin nezareti altinda heyata kecirilmisdir Layihenin elmi tedqiqat islerine amerikali alim Robert Oppenheymer rehberlik etmisdir Layihe 1945 ci ilde uc nuve silahinin elde edilmesi ve sinaqdan kecirilmesi ile neticelenir Ilk sinaq partlayisi 1945 ci il 16 iyul tarixinde Yeni Meksika statinin Triniti seheri yaxinliginda plutonium ile zenginlesdirilmis bombanin sinaq partlayisi Ucluk sinagi ile heyata kecirilir Daha sonra avgust ayinin 6 si uranla zenginlesdirilmis Little Boy adli bomba Yaponiyanin Hirosima seherinde bundan uc gun sonra ise avgustun 9 u yeniden Yaponiyada bu defe Naqasakide Kok adli ikinci plutoniumla zenginlesdirilmis bomba sinaqdan kecirilir Layihe XX esrin 30 cu illerinde almanlarin nuve texnologiyalari sahesinde apardiqlari tedqiqatlara cavab olaraq 1939 cu ilde evvelce kicik bir tedqiqat proqrami seklinde yaranir Tedricen layihe genislenir ve ozunde 130 minlik isci quvvesi toplayir Layihenin umumi deyeri 2 miyard ABS dollari olaraq qiymetlendirilirdi 2007 ci ilin istehlakcilarin qiymet indeksine esasen 23 milyard Istinadlar