Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Dizaq nahiyəsi — Qarabağda XIII əsr-1939 inzibati nahiyə.
Tarixi
Qarabağ bəylərbəyliyinin Arazbar ölkəsinin inzibati ərazisi.
1593-cü ildə Osmanlı İmperiyasının Gəncə-Qarabağ əyalətinin Dizaq sancağı nahiyəsi.
Dizaq nahiyəsi 79 kənd 3 qışlağı 1 məzrədən ibarətdi. Bu kəndlərdən 33 boş və kimsəsiz olub onların yalnız vergi hasılatı qeyd olunmuşdur.
1727 ci ildə Osmanlı İmperiyasının Gəncə-Qarabağ əyalətinin Bərgüşad livasının Dizaq nahiyəsi
86 Köy bulunmakta 41 köy ise boştur vergi veren :
- 1 Tuğ
- 2 Cəbrayıl (Cebrayıllı)
- 3 Daşkəsən (Cəbrayıl)
- 4 Hadrut (Haderud)
- 5 Sur
- 6
- 7
- 8
- 9 Azıx (Xocavənd) (Azug)
- 10 Seleketün
- 11 Düdükçü
- 12 Susalıg
- 13 Tomu
- 14 Zamzur
- 15 Edilli Eydilli ( beydilli )
- 16
- 17
- 18
- 19 ve gışlaglar
- 20
- 21 Əhmədli
- 22
- 23 Qarğabazarı
- 21 Qoçəhmədli 12 nəfər vеrgi ödəyən adam var. Bu adamlar 12.000 ağça vеrgi ödəyirmişlər. Məşğuliyyətləri əkinçilik imiş. Buğda, arpa və pərinc əkirmişlər. Ipəkçiliklə də ilgilənirmişlər.
- Qarabulaq qışlağı
Xanlıq dövrü
Pənahəli xan Sarıcalı-Cavanşir Dizaq nahiyəsi 4 mahala böldü. Dizaq mahalı, Dizaq-Cəbrayıllı mahalı, Cavanşir-Dizaq mahalı, Xırdapara-Dizaq mahalı.
- Dizaq mahalı - 1747-ci ildə Dizaq nahiyəsi bölünməsi nəticəsində yarandı.
Dizaq mahalının baş kəndi Tuğ şenliyi idi Sərhədləri —Qərbdən Bərgüşad mahalı, şimaldan Vərəndə mahalı, şərqdən Cavanşir-Dizaq mahalı, cənubdan Xırdapara-Dizaq mahalı Dizaq mahalı 1840-cı ildə ləğv edildi. Mahalın ərazisi yeni yaranan Şuşa qəzasının Vərəndə sahəsinə bağlandı.
- Cavanşir-Dizaq mahalı 1747-ci ildə Pənahəli xan Sarıcalı-Cavanşir hakimiyyətə yiyələnəndən sonra Qarabağ xanlığını mahallara böldü. Arazbar nahiyəsinın əsas hissəsi Cavanşir-Dizaq mahalının ərazisinə düşdü. Cavanşir-Dizaq mahalı qərbdən Xırdapara-Dizaq, şimaldan Vərəndə, şərqdən Dəmirçi-Həsənli, cənubdan Ərdəbil vilayəti, Şahsevən xanlığı ilə həmsərhəd idi.
Mərkəzi— Hacılı obası Sərhədləri —Qərbdən Xırdapara-Dizaq mahalı, şimaldan Vərəndə mahalı, şərqdən Dəmirçihəsənli mahalı, cənubdan Ərdəbil xanlığı Cavanşir-Dizaq mahalı 1840-cı ildə ləğv edildi. Yeni yaranan Şuşa qəzasının Vərəndə sahəsinə bağlandı.
- Xırdapara-Dizaq mahalı 1747-ci ildə əski Dizaq nahiyəsinin və Arazbar nahiyəsi əraziləri əsasında yaranmışdı. Pənahəli xan Sarıcalı-Cavanşir bu mahalı Dizaq mahalından, bir az da Arazbar nahiyəsindan kəsib ayırmışdı. Mahal ərazisində qeyri-müsəlman yaşamırdı. Mahalın sərhəd-sınırı güneydə Araz çayı, quzeydə Dizaq mahalı, günbatanda Dizaq-Cəbrayıllı mahalı və gündоğanda Cavanşir-Dizaq mahalı ilə çevrələnirdi.
Mərkəzi — əvvəlcə Pirəhmədli kəndi, sonra Saracıq kəndi Sərhədləri — Qərbdən Dizaq-Cəbrayıllı mahalı, şimaldan Dizaq mahalı, şərqdən Cavanşir-Dizaq mahalı, cənubdan Qaradağ xanlığı. Xırdapara-Dizaq mahalı 1822-ci ildə ləğv edildi. Dizaq nahiyəsinin tərkibinə qatıldı.
- Dizaq-Cəbrayıllı mahalı 1747-ci ildə Dizaq-Cəbrayıllıdır. Mahalın sınır-sərhədi günеydən Araz çayı, quzеydən Dizaq mahalı, günbaтandan Bərgüşad mahalı və günbaтandan Xırdapara-Dizaq mahalıdır.Dizaq-Cəbrayıllı mahalı Dizaq mahalının ərazisində yaranıb.
Mərkəzi— Cəbrayıl şəhəri kəndi. Sərhədləri — Qərbdən Bərgüşad mahalı, şimaldan Dizaq mahalı, şərqdən Xırdapara-Dizaq mahalı, cənubdan Qaradağ xanlığı Mahal öz adını Cəbrayıllı еlindən alıb. Mahal 1822-ci ildə ləğv olundu. Dizaq mahalına bağlandı.
Rus imperyası dövrü
1923 ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasınin Dağlıq Qarabağnın Dizaq nahiyəsi (rayonu) Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin dağlıq hissəsinə XIX əsrdə köçürülən ermənilərə 1923-cü il iyulun 7-də muxtar vilayət statusu verildi ki, bu da sovet Rusiyasının himayəsi və iştirakı ilə həyata keçirildi. Dizaq rayonu. Bu rayonun tərkibində 5 nahiyə (Hadrut, Tuğ, Xozabyurd, Arakül, Edilli) və 48 kənd var idi. 1939-cu il avqustun 17-də Dizaq rayonu isə Hadrut adlandırılmışdır.
Kəndləri
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-04.
- Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri, Bakı, 2000, "Şuşa" nəşriyyatı, səh.416
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-01-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-05.
Gence-Karabağ Eyaletinin Müfessel Defteri, s.472-484.
- [1] 2015-12-08 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Dizaq nahiyesi Qarabagda XIII esr 1939 inzibati nahiye TarixiQarabag beylerbeyliyinin Arazbar olkesinin inzibati erazisi 1593 cu ilde Osmanli Imperiyasinin Gence Qarabag eyaletinin Dizaq sancagi nahiyesi Dizaq nahiyesi 79 kend 3 qislagi 1 mezreden ibaretdi Bu kendlerden 33 bos ve kimsesiz olub onlarin yalniz vergi hasilati qeyd olunmusdur 1 Qocehmedli 2 Qarabulaq qislagi 1727 ci ilde Osmanli Imperiyasinin Gence Qarabag eyaletinin Bergusad livasinin Dizaq nahiyesi 86 Koy bulunmakta 41 koy ise bostur vergi veren 1 Tug 2 Cebrayil Cebrayilli 3 Daskesen Cebrayil 4 Hadrut Haderud 5 Sur 6 7 8 9 Azix Xocavend Azug 10 Seleketun 11 Dudukcu 12 Susalig 13 Tomu 14 Zamzur 15 Edilli Eydilli beydilli 16 17 18 19 ve gislaglar 20 21 Ehmedli 22 23 Qargabazari 21 Qocehmedli 12 nefer vergi odeyen adam var Bu adamlar 12 000 agca vergi odeyirmisler Mesguliyyetleri ekincilik imis Bugda arpa ve perinc ekirmisler Ipekcilikle de ilgilenirmisler Qarabulaq qislagiXanliq dovruPenaheli xan Saricali Cavansir Dizaq nahiyesi 4 mahala boldu Dizaq mahali Dizaq Cebrayilli mahali Cavansir Dizaq mahali Xirdapara Dizaq mahali Dizaq mahali 1747 ci ilde Dizaq nahiyesi bolunmesi neticesinde yarandi Dizaq mahalinin bas kendi Tug senliyi idi Serhedleri Qerbden Bergusad mahali simaldan Verende mahali serqden Cavansir Dizaq mahali cenubdan Xirdapara Dizaq mahali Dizaq mahali 1840 ci ilde legv edildi Mahalin erazisi yeni yaranan Susa qezasinin Verende sahesine baglandi Cavansir Dizaq mahali 1747 ci ilde Penaheli xan Saricali Cavansir hakimiyyete yiyelenenden sonra Qarabag xanligini mahallara boldu Arazbar nahiyesinin esas hissesi Cavansir Dizaq mahalinin erazisine dusdu Cavansir Dizaq mahali qerbden Xirdapara Dizaq simaldan Verende serqden Demirci Hesenli cenubdan Erdebil vilayeti Sahseven xanligi ile hemserhed idi Merkezi Hacili obasi Serhedleri Qerbden Xirdapara Dizaq mahali simaldan Verende mahali serqden Demircihesenli mahali cenubdan Erdebil xanligi Cavansir Dizaq mahali 1840 ci ilde legv edildi Yeni yaranan Susa qezasinin Verende sahesine baglandi Xirdapara Dizaq mahali 1747 ci ilde eski Dizaq nahiyesinin ve Arazbar nahiyesi erazileri esasinda yaranmisdi Penaheli xan Saricali Cavansir bu mahali Dizaq mahalindan bir az da Arazbar nahiyesindan kesib ayirmisdi Mahal erazisinde qeyri muselman yasamirdi Mahalin serhed siniri guneyde Araz cayi quzeyde Dizaq mahali gunbatanda Dizaq Cebrayilli mahali ve gundoganda Cavansir Dizaq mahali ile cevrelenirdi Merkezi evvelce Pirehmedli kendi sonra Saraciq kendi Serhedleri Qerbden Dizaq Cebrayilli mahali simaldan Dizaq mahali serqden Cavansir Dizaq mahali cenubdan Qaradag xanligi Xirdapara Dizaq mahali 1822 ci ilde legv edildi Dizaq nahiyesinin terkibine qatildi Dizaq Cebrayilli mahali 1747 ci ilde Dizaq Cebrayillidir Mahalin sinir serhedi guneyden Araz cayi quzeyden Dizaq mahali gunbatandan Bergusad mahali ve gunbatandan Xirdapara Dizaq mahalidir Dizaq Cebrayilli mahali Dizaq mahalinin erazisinde yaranib Merkezi Cebrayil seheri kendi Serhedleri Qerbden Bergusad mahali simaldan Dizaq mahali serqden Xirdapara Dizaq mahali cenubdan Qaradag xanligi Mahal oz adini Cebrayilli elinden alib Mahal 1822 ci ilde legv olundu Dizaq mahalina baglandi Rus imperyasi dovru1923 ci ilde Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin Dagliq Qarabagnin Dizaq nahiyesi rayonu Azerbaycanin Qarabag bolgesinin dagliq hissesine XIX esrde kocurulen ermenilere 1923 cu il iyulun 7 de muxtar vilayet statusu verildi ki bu da sovet Rusiyasinin himayesi ve istiraki ile heyata kecirildi Dizaq rayonu Bu rayonun terkibinde 5 nahiye Hadrut Tug Xozabyurd Arakul Edilli ve 48 kend var idi 1939 cu il avqustun 17 de Dizaq rayonu ise Hadrut adlandirilmisdir KendleriIstinadlar Arxivlenmis suret 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 04 Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri Baki 2000 Susa nesriyyati seh 416 Arxivlenmis suret PDF 2021 01 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 05 Gence Karabag Eyaletinin Mufessel Defteri s 472 484 1 2015 12 08 at the Wayback MachineHemcinin baxXarici kecidler