Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Ərdəbil xanlığı haqqındadır. Digər mənalar üçün Ərdəbil (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Ərdəbil xanlığı — XVIII əsrin 40-cı illəri - XIX əsrin əvvəllərində Cənubi Azərbaycan ərazisində (indiki İran) mövcud olmuş xanlıq. Ərazisi Talış, Qaradağ, Təbriz, Marağa və Gilan xanlıqları ilə hüdudlanırdı. Mərkəzi Ərdəbil şəhəri idi.
| Xanlıq | |
| Ərdəbil xanlığı | |
|---|---|
 Ərdəbil xanlığı sərhədləri ilə | |
| | |
| Paytaxt | Ərdəbil |
| Ən böyük şəhər | Ərdəbil, Zəncan, Miyanə |
| Rəsmi dilləri | Azərbaycan dili, fars dili |
| Dövlət dini | İslam (Şiəlik) |
| Əhalisi | azərbaycanlılar |
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya |
| Sülalə | Şahsevən eli |
| Xan | |
| • (1747-1763) | Bədr xan Şahsevən (ilk) |
| • (1763-1808) | Nəsir xan Şahsevən(son) |
Tarixi
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. Lənkəran, Qaradağ, Qarabağ, Sərab və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı Şahsevən tayfasından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu Nəzərəli xan Şahsevənın dövründə (1747-1783) zəndlər və qacarlarla münasibət kəskinləşmişdi. Nəzərəli xan Şahsevən nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. Talış xanlığı ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.
Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək Ərdəbili və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, Rusiyanın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.
Nəzərəli xanla şərik hakimiyyətə malik olan Nəsir xanın (1763-1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1808-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.
Hakimləri
| Sıra | Xan | Hakimiyyət illəri | Haqqında |
|---|---|---|---|
Həmçinin bax
Mənbə
- CƏNUBİ AZƏRBAYCAN XANLIQLARI
- Azərbaycan xanlıqları 2009-10-27 at the Wayback Machine
- Ənvər Çingizoğlu. Ərdəbil xanlığı. Bakı,2014
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Erdebil xanligi haqqindadir Diger menalar ucun Erdebil deqiqlesdirme sehifesine baxin Erdebil xanligi XVIII esrin 40 ci illeri XIX esrin evvellerinde Cenubi Azerbaycan erazisinde indiki Iran movcud olmus xanliq Erazisi Talis Qaradag Tebriz Maraga ve Gilan xanliqlari ile hududlanirdi Merkezi Erdebil seheri idi XanliqErdebil xanligiErdebil xanligi serhedleri ile 1747 1808Paytaxt ErdebilEn boyuk seher Erdebil Zencan MiyaneResmi dilleri Azerbaycan dili fars diliDovlet dini Islam Sielik Ehalisi azerbaycanlilarIdareetme formasi Mutleq monarxiyaSulale Sahseven eliXan 1747 1763 Bedr xan Sahseven ilk 1763 1808 Nesir xan Sahseven son TarixiXVIII esrin ortalarinda yaranmis xanliqlardan biri de Erdebil xanligi olmusdur Lenkeran Qaradag Qarabag Serab ve Gilan xanliqlari ile hemserhed olan xanligin merkezi Erdebil idi Xanligin esaseni Sahseven tayfasindan olan Bedir xan qoymus ve dovleti siyasi cehetce mohkemlendirmisdi Xanligi feodal eyanlarindan ibaret divanxana idare edirdi Mahallarda idarecilik isleri beyler naibler kendlerde ketxudalar terefinden aparilirdi Xanligin 3 min neferlik daimi qosunu var idi Bedir xanin oglu Nezereli xan Sahsevenin dovrunde 1747 1783 zendler ve qacarlarla munasibet keskinlesmisdi Nezereli xan Sahseven nikah diplomatiyasi vasitesile qarabagli Ibrahim xanla dostluq elaqeleri yaratmisdi Talis xanligi ile de mehriban qonsuluq munasibetinde idi Qubali Feteli xan 1784 cu ilin mayinda hucum ederek Erdebili ve Meskini tutdu Bu hadise Feteli xanin dusmenlerinin xususile Rusiyanin naraziligina sebeb oldu Ona gore de Feteli xan Erdebili terk etmeli oldu Qubali Feteli xanin Hesen xan Muganli ile Erdebil xanligina yurusu May 1784 cu il Nezereli xanla serik hakimiyyete malik olan Nesir xanin 1763 1808 dovrunde 1797 ci ilden etibaren xanliq musteqilliyini itirerek Qacarlardan asili veziyyete dusmusdu Xanligin fealiyyetine 1808 ci ilde Qacarlar sulalesi terefinden son qoyulmusdu HakimleriEsas meqale Azerbaycan xanlarinin siyahisiSira Xan Hakimiyyet illeri Haqqinda1 Bedir xan Sahseven 1747 17632 Nezereli xan Sahseven 1763 17923 Nesir xan Sahseven 1763 1808 Qardasi Nezereli xan Sahseven ile serik hakimiyyete malik idi 4 Hesen xan Muganli may 1784 fevral 1785 Qubali Feteli xan vassallari ile Erdebili tutduqdan sonra Hesen xani Erdebile hakim teyin etmisdi 5 Mehemmedhuseyn xan Emirli Avsar 1793 1820Hemcinin baxAzerbaycan xanliqlariMenbeCENUBI AZERBAYCAN XANLIQLARI Azerbaycan xanliqlari 2009 10 27 at the Wayback Machine Enver Cingizoglu Erdebil xanligi Baki 2014