Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Gilan xanlığı — 1747-ci ildə Gilan əyalətində yaranan xanlıq.
Tarixi
Nadir şah Qırxlı-Avşarın qətlindən sonra Gilanda hakim Tarumlu əmir idi.
Nadir şahın öldürülməsindən sonra Gilanda da hakimiyyət uğrunda mübarizə başladı. Bir tərəfdən Əmir Dibac Fuməninin törəmələri, bir yandan da Şah Sultan Hüseyn Səfəvinin dönəmində Gilan hakimi olan Ağa Kamalın övladları. Ağa Safi Gilanı ələ keçirib, özünü xan elan etdi.
Məhəmmədhəsən xan Qovanlı-Qacar və Kərim xan Zəndin arasında gedən taxt-tac qovğasından istifadə edib, yerini möhkəmlətdi. 1752-ci ildə Ağa Camal Fuməninin qızı ilə evlənib, köklü ailə tərəfindən dəstək qazandı. 1753-cü ildə Ağa Hadi Şəfti ilə ədavəti nəticəsində öldürüldü. Ağa Hadi Mirzə Zəki Kəskərinin yardımı ilə Gilanda xanlıq taxtına əyləşdi. Onun xanlığı 4 ay çəkdi. Qacar xanlarını bir həmləsi ilə tutulub, edam edildi. Bundan sonra Gilan taxtına Hacı Camalın gənc oğlu Hidayətulla xan əyləşdi.
1768-ci ildə Hidayətulla xan 12 min nəfərlik qoşunla Lənkərana hücum etdi, Şindan qalasına çəkilən Qara xan bir müddət müqavimət göstərsə də Hidayətulla xan çoxlu xərac alaraq Qara xanı azad etdi.
1778-ci ildə Gilan xanı Hidayətulla xan Cavad qalasını mühasirəyə aldı və ələ keçirdi. Cavad şəhərinin əhalisinin bir hissəsi Rəştə köçürüldü.
1779-cu ildə Kərim xan Zəndin vəfatından sonra Ərdəbil hakimi Şahsevən Nəzərəli xan çoxlu sayda atlı dəstə ilə Gilan və Rəşt tərəfə yürüş etdi. Nəzərəli xan göstərilən məntəqəyə hücum edərək oranı viran qoyub, çoxlu malla geri döndü.
1780-ci ildə Nəzərəli xan Şahsevən yenidən Rəştə hücum edir. Hidayətulla xan əvvəlcə Lahicana, ordan da dağlara qaçıb gizlənir. Elçi göndərib Xalxal xanlığının hakimi Əmirgunə xan Əmirli-Avşardan yardım istəyir. Əmirgunə xan Rəştə gəlir. Nəzərəli xan Ərdəbilə dönür.
Hidayətulla xan qacarların hakimiyyətinə qədər Gilana başçılıq etdi.
Gilan xanları
- Əmirgünə xan Əfşar (1747–1748)
- Ağasəfi Gilani (1748)
- Hidayətulla xan (1748–1802)
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Avşarlardan qacarlaradək bölgə xanları, Bakı:Mütərcim, 2015,288 səh.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Gilan xanligi 1747 ci ilde Gilan eyaletinde yaranan xanliq TarixiNadir sah Qirxli Avsarin qetlinden sonra Gilanda hakim Tarumlu emir idi Nadir sahin oldurulmesinden sonra Gilanda da hakimiyyet ugrunda mubarize basladi Bir terefden Emir Dibac Fumeninin toremeleri bir yandan da Sah Sultan Huseyn Sefevinin doneminde Gilan hakimi olan Aga Kamalin ovladlari Aga Safi Gilani ele kecirib ozunu xan elan etdi Mehemmedhesen xan Qovanli Qacar ve Kerim xan Zendin arasinda geden taxt tac qovgasindan istifade edib yerini mohkemletdi 1752 ci ilde Aga Camal Fumeninin qizi ile evlenib koklu aile terefinden destek qazandi 1753 cu ilde Aga Hadi Sefti ile edaveti neticesinde olduruldu Aga Hadi Mirze Zeki Keskerinin yardimi ile Gilanda xanliq taxtina eylesdi Onun xanligi 4 ay cekdi Qacar xanlarini bir hemlesi ile tutulub edam edildi Bundan sonra Gilan taxtina Haci Camalin genc oglu Hidayetulla xan eylesdi 1768 ci ilde Hidayetulla xan 12 min neferlik qosunla Lenkerana hucum etdi Sindan qalasina cekilen Qara xan bir muddet muqavimet gosterse de Hidayetulla xan coxlu xerac alaraq Qara xani azad etdi 1778 ci ilde Gilan xani Hidayetulla xan Cavad qalasini muhasireye aldi ve ele kecirdi Cavad seherinin ehalisinin bir hissesi Reste kocuruldu 1779 cu ilde Kerim xan Zendin vefatindan sonra Erdebil hakimi Sahseven Nezereli xan coxlu sayda atli deste ile Gilan ve Rest terefe yurus etdi Nezereli xan gosterilen menteqeye hucum ederek orani viran qoyub coxlu malla geri dondu 1780 ci ilde Nezereli xan Sahseven yeniden Reste hucum edir Hidayetulla xan evvelce Lahicana ordan da daglara qacib gizlenir Elci gonderib Xalxal xanliginin hakimi Emirgune xan Emirli Avsardan yardim isteyir Emirgune xan Reste gelir Nezereli xan Erdebile donur Hidayetulla xan qacarlarin hakimiyyetine qeder Gilana basciliq etdi Gilan xanlariEmirgune xan Efsar 1747 1748 Agasefi Gilani 1748 Hidayetulla xan 1748 1802 MenbeEnver Cingizoglu Avsarlardan qacarlaradek bolge xanlari Baki Mutercim 2015 288 seh IstinadlarHemcinin baxGilan