Bu məqaləni lazımdır. |
Fətəli xan və ya Fəth Əli xan (tam adı: Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu; 1736, Quba şəhəri – 29 mart 1789, Bakı şəhəri) — Quba xanlığının VI xanı (1758 – mart 1789); XVIII əsrin görkəmli azərbaycanlı dövlət xadimi və sərkərdəsi.
Fətəli Xan | |
---|---|
Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu | |
| |
VI Quba Xanı | |
1758 – mart 1789 | |
Əvvəlki | Hüseynəli xan |
Sonrakı | Əhməd xan Qubalı |
II Bakı xanı | |
1768 – 1770 | |
Əvvəlki | I Mirzə Məhəmməd xan |
Sonrakı | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Çiçi kəndi, Quba xanlığı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Bakı,Bakı xanlığı |
Vəfat səbəbi | zəhərlənmə |
Dəfn yeri | Bibiheybət məscidi,Bakı |
Atası | Hüseynəli xan |
Anası | |
Həyat yoldaşları | 1) Tuti Bikə 2) Gülpəri 3) Səhərnas 4) Bəyim xanım 5) Güldəstə |
Uşaqları | 1-ci nikahdan oğlu: Əhməd xan Qubalı qızı: Xanbikə 2-ci nikahdan oğlu: Həsən xan qızı: Pəricahan xanım 3-cü nikahdan oğlu: Şeyxəli xan Qubalı ikinci xanımından qızı: Çimnaz və Əsməd |
Dini | Şiəİslam |
Həyatı
Erkən illəri
Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu 1736-ci ildə Quba şəhərində anadan olmuşdu. Qaytaq qumuqlarından və qacarlardan olan Azərbaycan türkü və şiə idi. Anası, Qaytaq usmisi nəslindən olan Pəri Cahan xanım idi. Fətəli xanın şəcərəsinə işıq salan II şah Abbasın dönəmində baş verən hadisələr barədə Bakixanov Gülüstani-İrəm kitabında yazır: Qaytaq usmiləri nəsli iki hissəyə bölünürdü. Böyük nəsil Məcəlisdə idi, kiçik nəsil Yengikənddə və bu nəsildən olan yaşça böyüklər növbə ilə usmi adını daşıyırdılar. Təxminən həmin vaxt onların arasında ədavət düşdü, Yengikənd hissəsi yaşça daha böyük olan Məcəlisdəki hissəyə hücum etdi və, Aydə bəy adlı biri tərəfindən xilas edilərək şamxalın yanına aparılan Hüseyn xandan başqa hamısını qırdı. Hüseyn xan İrana getdi, bir müddət Salyan Rudbarında qonaq qaldı, oradakı qazinin qızı ilə evləndi. Ondan, sonralar Rudbar və Salyan sultanları nəslinin başlanğıcını qoyan, bir qızı oldu. İsfahana gələrək, Aydə bəy uzun müddət onu şaha təqdim edə bilmədi. Burada zadəgan Qacar nəslindən bir qız Hüseyn xana vurulur. O tezliklə onunla evlənir və bu izdivacdan Əhməd xan doğulur ki, Quba xanlarının nəslinin əsasını qoyur. Buna görə Ağa Məhəmməd Qubalı Şeyx Əli xanı öz qohumu adlandırırdı . Şiəliyi də Hüseyn xan İsfahanda qəbul edir. Bu barədə Abbasqulu Ağa Bakıxanov yazır: İranda olanda, Hüseyn xan Əli məzhəbinə(şiəlik nəzərdə tutulur) daxil oldu və indiyə kimi Quba xanının nəsli şiəliyi etiqad edir.
Xanlıq fəaliyyəti
1758-ci ildə atası öldükdən sonra iyirmi üç yaşında hakimiyyətə gələn gənc Fətəli xan Quba, Dərbənd və Salyan xanlıqlarını birləşdirməklə Şərqi Qafqazın qüvvətli hökmdarı kimi tanınmışdır. Vahid Azərbaycan naminə 40 min qoşun yaradan Fətəli xan Şamaxı, Şəki, Bakı xanlıqlarını, Car-Balakən azad cəmiyyətini və Ərəş sultanlığını ittifaqa çağırmışdır. Nadir şah Əfşarın öldürülməsindən sonra xırda xanlıqlara bölünən Azərbaycanın müstəqil və abad bir ölkə kimi görmək istəyən Fətəli xan Qubalı ittifaqa gəlməyən xanlıqları birləşdirmək üçün silaha əl atmağa məcbur olmuşdur. O, 1785-ci ildə Şəki xanlığını, 1787-ci ildə Şirvan xanlığını və bir az sonra Bakı xanlığını özünə tabe etdi.
Otuz illik silahlı mübarizəsindən sonra Fətəli xan Azərbaycanın əsas xanlıqlarını birləşdirməyə nail oldu. Həmin illərdə (1769-cu ildə) Qafqaza səyahət etmiş akademik S.Q.Qmelin igid sərkərdə Fətəli xan Qubalının xalq arasında böyük ehtirama layiq olduğu haqqında iftixarla yazır: "Dərbənd əhalisi onu sevirdi. Şamaxı təəbələri Fətəli xandan razı idilər. Bakı əhalisi, onun vergi, toplamaqla kifayətlənməyib, Bakıya sahib olmasını istəyirdi. Fətəli xan Azərbaycanı birləşdirməyə 1759-cu ildə Dərbənddən başlamışdı. Dərbəndlilər öz xanlarının zəif təbiətindən narazı idilər. Onlar gizlicə Fətəli xanla əlaqə saxladılar. Fətəli xan da onlara yardım edərək Dərbəndi aldı".
Ayrı-ayrı sənədlər və onun müasirləri olan tarixçilər şahidlik verir ki, Fətəli xan hakimiyyəti saxlamaq üçün ilk növbədə güclü qoşun yaratmışdı. Müharibədə könüllülərdən, partizan dəstələrindən və birləşmiş nizami qoşun dəstələrindən daha çox istifadə olunurdu.
Müasirləri Fətəli xanı mahir və istedadlı dövlət xadimi kimi xarakterizə edirlər. Görkəmli tarixçi Abbasqulu ağa Bakıxanov yazır ki, Fətəli xan öz ağlı, səxavəti və bacarığı nəticəsində yüksəlmişdi. O, hakimiyyət başına keçəndən sonra ağıllı və çalışqan hakim olduğunu göstərdi; bütün ətrafindakı adamları özünə cəlb etdi, düşmənlərinin fəaliyyətini zəiflətdi və ən çətin vəziyyətdən çıxa bildi.
Azərbaycan hərb tarixində igid sərkərdə kimi xatırlanan Fətəli xan 1789-ci ildə vəfat etmişdir.
Vəfatı
Fətəli xan ölümünə yaxın Azərbaycan torpaqlarının böyük bir hissəsini hakimiyyəti altında birləşdirə bildi. Bunun nəticəsində o, bütün Azərbaycanın işlərində aparıcı rol oynamağa başladı. Onun siyasəti beynəlxalq münasibətlərə də təsir göstərirdi. Belə bir şəraitdə Fətəli xanın vəfat etməsi o dövr tarixinin qaranlıq səhifələrindən biri olaraq qalmaqdadır. Abbasqulu Ağa Bakıxanov yazır: Bütün istiqlal və ehtişam vasitəsinə malik olan Fətəli xan Azərbaycan və bəlkə də bütün İran işlərini intizama qoymaq xəyalı ilə Gürcüstan valisi İrakli xanla görüşüb məsləhətləşmək binasını qoydu. İrakli xan da öz dudmanlarından Sadıq bəy Yadigar oğlunu səfir sifətilə Fətəli xanın yanına göndərdi. Fətəli xan cah və cəlalla Nuxu şəhərinə getdi. Bir neçə gün qonaqlıq və şadlıqla keçirib Gəncəyə yola düşdü. Cavad xan, Şahverdi xan Ziyadoğlu, Qacar ölkənin bütün əyanı ilə bərabər Kür çayının kənarında onu pişvaz edib qalanın qapılarını üzünə açdı. Fətəli xan da Cavad xanın əlindən çıxmış Şəmşəddinli mahalını Gürcüstan valisindən alıb ona verdi. Xülasə, yüksək mərtəbəli iki vali Şəmkir yaxınlığında bir-birilə görüşdülər.Rusiya dövlətindən himayə görmək ümidilə tədbirlər gördülər. Geri qayıtdığı zaman Fətəli xan şiddətli bir qızdırmaya tutuldu. Xəstəliyi gündən-günə şiddətləndi. Buna görə sürətlə Şirvana, buradan da Bakıya, bacısının yanına getdi. Hicri 1203 (1789)-cu ildə mart ayının 22-də, 54 yaşında ikən vəfat etdi.
Zəhərlənmə versiyası
Professor Vaqif Arzumanlı Fətəli xanın gürcü çarı ll İrakli tərəfindən zəhərlənərək qətlə yetirildiyini bildirir. Fətəli xanın kötücəsi olduğunu iddia edən Asəfxan Qubalı isə tamam əksini söyləyir. Xan kötücəsi iddia edir ki, Fətəli xanı ll İrakli yox, Gəncə hökmdarı Cavad xan zəhərləyərək qətlə yetirib. Vaqif Arzumanlı və digər araşdırmaçılar isə deyir ki, "Fətəli xanı ll İrakli zəhərləyib." Bu belə deyil. Mənim ulu babamı gəncəli Cavad xan zəhərləyib. Bu nə əfsanədir, nə də yalan. Bu sözləri Şamaxıdan ağır vəziyyətdə Bakıya – bacısının yanına gətirilən Fətəli xan özü Xədicə Bikəyə deyib ki, Cavad xan mənim ömrümə son qoydu, məni zəhərlədi. Fətəli xan Cavad xana çox inanırdı. Cavad xan neçə illər ll İraklinin zindanında qalmışdı. Fətəli xan onu İraklinin dustaqlığından azad edib xanlığa ucaldıb. Cavad xan kimə işləməlidir? Fətəli xan Şəmkirdə görüş keçirib Borçalını, Qarabağı və başqa bölgələri birləşdirmək istəyirdi. Əlimdə faktlar var ki, Fətəli xan o torpaqları mütləq birləşdirəcəkdi. Babamı Cavad xandan başqa kim zəhərləyə bilərdi? O, Şəmkirə gedəndə özü ilə öz aşpazlarını aparmamışdı ki, orada Cavad xanın aşpazları var. Hər yerə özü ilə aşpaz aparırdı, amma bu dəfə belə etməmişdi. Bunu Cavad xana inandığından bu cür edirdi. O, isə onu zəhərlədi. Fətəli xanın Cavad xan tərəfindən zəhərlənməsini təkcə mən deyil, 200 ildən artıqdır ki, bizim nəslimiz, şəcərəmiz iddia edir. Bunu tam məsuliyyətimlə deyirəm..."[]041
Barəsində çəkilmiş filmlər
Xatirəsi
- Quba şəhərinin və "Qırmızı qəsəbə"nin mərkəzi küçələrindən biri Fətəli xanın adını daşıyır.
- 1947-ci ildə Bakı kinostudiyasında rejissor Yefim Dziqan tərəfindən Quba xanının həyatına həsr olunmuş “Fətəli xan” filmi çəkilmişdir .
Həmçinin bax
Qeydlər
İstinadlar
- "A.A. - Bakıxanov. Gülüstani İrəm. Dördüncü fəsil.Səfəvilərin taxta çıxmasından Nadir şahın ölümünə kimi. s. 62" (PDF). 2011-12-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-09-07.
- .Валуев П. Н. Фатали-хан Кубинский / ред. И. П. Петрушевский. — Баку: Изд-во АзФАН, 1942. — С. 10-11.
- Акты, собранные Кавказской археографической комиссией. Тифлис VI, ч.II. 1875. səh. 907.
- А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.169
- -Левиатов, 1948, с. 153[ölü keçid]
- "Quba rayonunda Fətəli xanın abidəsinin ucaldılması haqqında" Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 3 yanvar 1991-ci il tarixli, 3 nömrəli Qərarı[ölü keçid] (az.)
- А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.122
- А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.123
- Süleyman Əliyarlı. Azərbaycan tarixi. Bakı: Çıraq. 2009. səh. 531-532.
Ədəbiyyat
- İsgəndər bəy Hacınski. (PDF). Bakı: "Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı". 1959. 228 səh. 2020-09-20 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-14.
- Tofiq Mustafazadə. Quba xanlığı. Bakı: "Elm". 2005. 480 səh. ISBN .
- Abbasqulu ağa Bakıxanov. Gülüstani-İrəm (PDF). Bakı: "Minarə". 2000. 224 səh.
- Nailə Bayramova. (PDF). Bakı: "Təhsil". 2009. 396 səh. Archived from the original on 2016-12-28. İstifadə tarixi: 2018-08-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Feteli xan Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Feteli xan ve ya Feth Eli xan tam adi Feteli xan Huseyneli xan oglu 1736 Quba seheri 29 mart 1789 Baki seheri Quba xanliginin VI xani 1758 mart 1789 XVIII esrin gorkemli azerbaycanli dovlet xadimi ve serkerdesi Feteli XanFeteli xan Huseyneli xan oglu Qubali Feteli xanin portreti 1945 ci il ressam Settar Behlulzade Azerbaycan Milli Incesenet MuzeyiVI Quba Xani1758 mart 1789EvvelkiHuseyneli xanSonrakiEhmed xan QubaliII Baki xani1768 1770EvvelkiI Mirze Mehemmed xanSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 1736Dogum yeri Cici kendi Quba xanligiVefat tarixi 22 mart 1789Vefat yeri Baki Baki xanligiVefat sebebi zeherlenmeDefn yeri Bibiheybet mescidi BakiAtasi Huseyneli xanAnasiHeyat yoldaslari 1 Tuti Bike 2 Gulperi 3 Sehernas 4 Beyim xanim 5 GuldesteUsaqlari 1 ci nikahdan oglu Ehmed xan Qubali qizi Xanbike 2 ci nikahdan oglu Hesen xan qizi Pericahan xanim 3 cu nikahdan oglu Seyxeli xan Qubali ikinci xanimindan qizi Cimnaz ve EsmedDini SieIslamHeyatiErken illeri Feteli xan Huseyneli xan oglu 1736 ci ilde Quba seherinde anadan olmusdu Qaytaq qumuqlarindan ve qacarlardan olan Azerbaycan turku ve sie idi Anasi Qaytaq usmisi neslinden olan Peri Cahan xanim idi Feteli xanin seceresine isiq salan II sah Abbasin doneminde bas veren hadiseler barede Bakixanov Gulustani Irem kitabinda yazir Qaytaq usmileri nesli iki hisseye bolunurdu Boyuk nesil Mecelisde idi kicik nesil Yengikendde ve bu nesilden olan yasca boyukler novbe ile usmi adini dasiyirdilar Texminen hemin vaxt onlarin arasinda edavet dusdu Yengikend hissesi yasca daha boyuk olan Mecelisdeki hisseye hucum etdi ve Ayde bey adli biri terefinden xilas edilerek samxalin yanina aparilan Huseyn xandan basqa hamisini qirdi Huseyn xan Irana getdi bir muddet Salyan Rudbarinda qonaq qaldi oradaki qazinin qizi ile evlendi Ondan sonralar Rudbar ve Salyan sultanlari neslinin baslangicini qoyan bir qizi oldu Isfahana gelerek Ayde bey uzun muddet onu saha teqdim ede bilmedi Burada zadegan Qacar neslinden bir qiz Huseyn xana vurulur O tezlikle onunla evlenir ve bu izdivacdan Ehmed xan dogulur ki Quba xanlarinin neslinin esasini qoyur Buna gore Aga Mehemmed Qubali Seyx Eli xani oz qohumu adlandirirdi Sieliyi de Huseyn xan Isfahanda qebul edir Bu barede Abbasqulu Aga Bakixanov yazir Iranda olanda Huseyn xan Eli mezhebine sielik nezerde tutulur daxil oldu ve indiye kimi Quba xaninin nesli sieliyi etiqad edir Xanliq fealiyyeti 1758 ci ilde atasi oldukden sonra iyirmi uc yasinda hakimiyyete gelen genc Feteli xan Quba Derbend ve Salyan xanliqlarini birlesdirmekle Serqi Qafqazin quvvetli hokmdari kimi taninmisdir Vahid Azerbaycan namine 40 min qosun yaradan Feteli xan Samaxi Seki Baki xanliqlarini Car Balaken azad cemiyyetini ve Eres sultanligini ittifaqa cagirmisdir Nadir sah Efsarin oldurulmesinden sonra xirda xanliqlara bolunen Azerbaycanin musteqil ve abad bir olke kimi gormek isteyen Feteli xan Qubali ittifaqa gelmeyen xanliqlari birlesdirmek ucun silaha el atmaga mecbur olmusdur O 1785 ci ilde Seki xanligini 1787 ci ilde Sirvan xanligini ve bir az sonra Baki xanligini ozune tabe etdi Otuz illik silahli mubarizesinden sonra Feteli xan Azerbaycanin esas xanliqlarini birlesdirmeye nail oldu Hemin illerde 1769 cu ilde Qafqaza seyahet etmis akademik S Q Qmelin igid serkerde Feteli xan Qubalinin xalq arasinda boyuk ehtirama layiq oldugu haqqinda iftixarla yazir Derbend ehalisi onu sevirdi Samaxi teebeleri Feteli xandan razi idiler Baki ehalisi onun vergi toplamaqla kifayetlenmeyib Bakiya sahib olmasini isteyirdi Feteli xan Azerbaycani birlesdirmeye 1759 cu ilde Derbendden baslamisdi Derbendliler oz xanlarinin zeif tebietinden narazi idiler Onlar gizlice Feteli xanla elaqe saxladilar Feteli xan da onlara yardim ederek Derbendi aldi Ayri ayri senedler ve onun muasirleri olan tarixciler sahidlik verir ki Feteli xan hakimiyyeti saxlamaq ucun ilk novbede guclu qosun yaratmisdi Muharibede konullulerden partizan destelerinden ve birlesmis nizami qosun destelerinden daha cox istifade olunurdu Muasirleri Feteli xani mahir ve istedadli dovlet xadimi kimi xarakterize edirler Gorkemli tarixci Abbasqulu aga Bakixanov yazir ki Feteli xan oz agli sexaveti ve bacarigi neticesinde yukselmisdi O hakimiyyet basina kecenden sonra agilli ve calisqan hakim oldugunu gosterdi butun etrafindaki adamlari ozune celb etdi dusmenlerinin fealiyyetini zeifletdi ve en cetin veziyyetden cixa bildi Azerbaycan herb tarixinde igid serkerde kimi xatirlanan Feteli xan 1789 ci ilde vefat etmisdir Vefati Feteli xan olumune yaxin Azerbaycan torpaqlarinin boyuk bir hissesini hakimiyyeti altinda birlesdire bildi Bunun neticesinde o butun Azerbaycanin islerinde aparici rol oynamaga basladi Onun siyaseti beynelxalq munasibetlere de tesir gosterirdi Bele bir seraitde Feteli xanin vefat etmesi o dovr tarixinin qaranliq sehifelerinden biri olaraq qalmaqdadir Abbasqulu Aga Bakixanov yazir Butun istiqlal ve ehtisam vasitesine malik olan Feteli xan Azerbaycan ve belke de butun Iran islerini intizama qoymaq xeyali ile Gurcustan valisi Irakli xanla gorusub meslehetlesmek binasini qoydu Irakli xan da oz dudmanlarindan Sadiq bey Yadigar oglunu sefir sifetile Feteli xanin yanina gonderdi Feteli xan cah ve celalla Nuxu seherine getdi Bir nece gun qonaqliq ve sadliqla kecirib Genceye yola dusdu Cavad xan Sahverdi xan Ziyadoglu Qacar olkenin butun eyani ile beraber Kur cayinin kenarinda onu pisvaz edib qalanin qapilarini uzune acdi Feteli xan da Cavad xanin elinden cixmis Semseddinli mahalini Gurcustan valisinden alib ona verdi Xulase yuksek mertebeli iki vali Semkir yaxinliginda bir birile gorusduler Rusiya dovletinden himaye gormek umidile tedbirler gorduler Geri qayitdigi zaman Feteli xan siddetli bir qizdirmaya tutuldu Xesteliyi gunden gune siddetlendi Buna gore suretle Sirvana buradan da Bakiya bacisinin yanina getdi Hicri 1203 1789 cu ilde mart ayinin 22 de 54 yasinda iken vefat etdi Zeherlenme versiyasi Professor Vaqif Arzumanli Feteli xanin gurcu cari ll Irakli terefinden zeherlenerek qetle yetirildiyini bildirir Feteli xanin kotucesi oldugunu iddia eden Asefxan Qubali ise tamam eksini soyleyir Xan kotucesi iddia edir ki Feteli xani ll Irakli yox Gence hokmdari Cavad xan zeherleyerek qetle yetirib Vaqif Arzumanli ve diger arasdirmacilar ise deyir ki Feteli xani ll Irakli zeherleyib Bu bele deyil Menim ulu babami genceli Cavad xan zeherleyib Bu ne efsanedir ne de yalan Bu sozleri Samaxidan agir veziyyetde Bakiya bacisinin yanina getirilen Feteli xan ozu Xedice Bikeye deyib ki Cavad xan menim omrume son qoydu meni zeherledi Feteli xan Cavad xana cox inanirdi Cavad xan nece iller ll Iraklinin zindaninda qalmisdi Feteli xan onu Iraklinin dustaqligindan azad edib xanliga ucaldib Cavad xan kime islemelidir Feteli xan Semkirde gorus kecirib Borcalini Qarabagi ve basqa bolgeleri birlesdirmek isteyirdi Elimde faktlar var ki Feteli xan o torpaqlari mutleq birlesdirecekdi Babami Cavad xandan basqa kim zeherleye bilerdi O Semkire gedende ozu ile oz aspazlarini aparmamisdi ki orada Cavad xanin aspazlari var Her yere ozu ile aspaz aparirdi amma bu defe bele etmemisdi Bunu Cavad xana inandigindan bu cur edirdi O ise onu zeherledi Feteli xanin Cavad xan terefinden zeherlenmesini tekce men deyil 200 ilden artiqdir ki bizim neslimiz seceremiz iddia edir Bunu tam mesuliyyetimle deyirem menbe gosterin 041Baresinde cekilmis filmler Feteli xan filminden kadr Elesger Elekberov Feteli xan rolundaFeteli xan film 1947 XatiresiQuba seherinin ve Qirmizi qesebe nin merkezi kucelerinden biri Feteli xanin adini dasiyir 1947 ci ilde Baki kinostudiyasinda rejissor Yefim Dziqan terefinden Quba xaninin heyatina hesr olunmus Feteli xan filmi cekilmisdir Hemcinin baxAzerbaycan xanlarinin siyahisiQeydlerIstinadlar A A Bakixanov Gulustani Irem Dorduncu fesil Sefevilerin taxta cixmasindan Nadir sahin olumune kimi s 62 PDF 2011 12 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 09 07 Valuev P N Fatali han Kubinskij red I P Petrushevskij Baku Izd vo AzFAN 1942 S 10 11 Akty sobrannye Kavkazskoj arheograficheskoj komissiej Tiflis VI ch II 1875 seh 907 A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 169 Leviatov 1948 s 153 olu kecid Quba rayonunda Feteli xanin abidesinin ucaldilmasi haqqinda Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 3 yanvar 1991 ci il tarixli 3 nomreli Qerari olu kecid az A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 122 A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 123 Suleyman Eliyarli Azerbaycan tarixi Baki Ciraq 2009 seh 531 532 EdebiyyatIsgender bey Hacinski PDF Baki Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasi nesriyyati 1959 228 seh 2020 09 20 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 08 14 Tofiq Mustafazade Quba xanligi Baki Elm 2005 480 seh ISBN 5 8066 1747 5 Abbasqulu aga Bakixanov Gulustani Irem PDF Baki Minare 2000 224 seh Naile Bayramova PDF Baki Tehsil 2009 396 seh Archived from the original on 2016 12 28 Istifade tarixi 2018 08 15