II İrakli (gürc. ერეკლე II; 7 (18) noyabr 1720, Telavi – 11 yanvar 1798, Telavi) — Gürcüstan dövlət xadimi, diplomat; 1744-cü ildən Kaxeti, 1762-ci ildən Kartli çarı. 11 yanvar 1798-ci ildə vəfat etmişdir.
II İrakli | |
---|---|
ერეკლე II | |
| |
Kaxeti çarı | |
1744 – 1762 | |
Əvvəlki | II Teymuraz |
Sonrakı | XII Georgi |
Kartli-Kaxeti çarı | |
1762 – 1798 | |
Əvvəlki | Titul yaradıldı |
Sonrakı | XII Georgi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Telavi |
Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
Vəfat yeri | Telavi |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | Kral |
Atası | II Teymuraz |
Anası | Tamar |
Uşaqları | |
Ailəsi | Baqrationi |
Dini | Gürcü Ortodoks Kilsəsi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlkin həyatı
7 noyabr, 1720-ci ildə Telavidə çar II Teymuraz və Kartli çarı VI Vaxtanqın qızı Tamarın böyük oğlu olaraq dünyaya gəldi. Gəncliyi müharibələrə şahidliklə keçən şahzadə 1737-1739-cu illərdə Hindistanda Nadir şahla birgə döyüşmüşdü. 1747-ci ildə Kartli şahzadəsi Arçilin üsyanını yatırdı. Nadir onun şücaətindən təsirlənərək İraklini Kaxetiya çarı, Teymurazı isə Kartli çarı kimi tanıdı, bacısı Kotevanı isə Adil şahla evləndirdi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra ata-oğul müstəqilliklərini elan etdilər.
Hakimiyyəti
1752-ci ildə II Teymuraz və İrakli Rusiyaya səfirlər göndərdilər ki, onlara 3000 rus əsgəri versinlər ki, İranı ələ keçirsinlər. Rusiya hökuməti isə bu təklifə məhəl qoymadı. 1762-ci ildə atasının ölümündən sonra Kartli-Kaxetiya çarı elan olundu və 300 il sonra ilk dəfə iki Gürcü dövləti birləşdirildi. 1783-cü ildə Georgiyevsk traktatını imzalayaraq Rusiya tərəfindən himayəyə alınmaq hədəfinə nail oldu. Lakin Ağa Məhəmməd şah Qacarın ordusunun hücumu qarşısında Rusiya ona kömək etmədi və Krtsanisi döyüşündə 5000 nəfərlik gürcü bölüyü 35000 əsgərdən ibarət Qacar ordusuna çox ağır şəkildə məğlub oldu. Yeni bir İran hücumunun qarşısını isə Qacarın öldürülməsi aldı. Ondan sonrakı il çar özü də vəfat etdi. Yerinə xəstə oğlu XII Georgi keçdi.
Siyasəti
Hakimiyyətə gələndə Avropalaşmağı özünə məqsəd qoyan çar bu məqsəd üçün ən yaxın yolun Rusiya olduğunu düşünürdü. Eristavların gücünü azaldaraq mərkəzləşmə siyasəti güdən çar Rusiyadan heç vaxt ümidi kəsmədi və bütün müharibələrində Rusiyaya kömək edərək Qafqazdakı İran təsirini həmişəlik rus təsiri ilə əvəz etdi.
Ailəsi
Çar II İrakli 3 dəfə evlənmişdi. İlk evliliyi ilə olmuşdu. Ondan və Rusudan adlı övladları olmuşdu. Rusudan çox tez ölmüşdü və çariça da 1744-cü ildə vəfat etmişdi. Çar ikinci dəfə 1745-ci ildə ilə evlənmişdi. Ondan olan övladlarından biri XII Georgi, digəri isə sarayın baş sərkərdəsi ilə evlənəcək olan qızı Tamar idi. Çariça Anna 1749-cu ildə vəfat etdi. Çar bu dəfə 1750-ci ildə, ilə evləndi. Ən uzun evliliyi və ən çox övladı onunla oldu:
- Prins Solomon
- Sofiya
- Prins
- Prins
- Prins
- Salome
- Anastasiya Ksani
- Prins
- Soslan-David Baqrationi
- Prins Aleksandr Baqrationi
- Arçil
- Luarsab
- Yekaterina
- Prins
İstinadlar
- Ираклий II // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Иракли ЫЫ // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 501–502.
- Дубровин Николай Федорович. Закавказье от 1803-1806 года. Издательство: Санкт-Петербург, типография департамента уделов, печатано по сообщению Главного Штаба от 6 сентября 1866 года, стр. 15
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Irakli gurc ერეკლე II 7 18 noyabr 1720 Telavi 11 yanvar 1798 Telavi Gurcustan dovlet xadimi diplomat 1744 cu ilden Kaxeti 1762 ci ilden Kartli cari 11 yanvar 1798 ci ilde vefat etmisdir II Irakliერეკლე IIKartli Kaxeti cari II IrakliKaxeti cari1744 1762EvvelkiII TeymurazSonrakiXII GeorgiKartli Kaxeti cari1762 1798EvvelkiTitul yaradildiSonrakiXII GeorgiSexsi melumatlarDogum tarixi 7 noyabr 1720Dogum yeri TelaviVefat tarixi 11 yanvar 1798 77 yasinda Vefat yeri TelaviDefn yeri Svetitskoveli kafedraliFealiyyeti KralAtasi II TeymurazAnasi TamarUsaqlari XII Georgi Aleksandr Baqrationi Tekle BaqrationiAilesi BaqrationiDini Gurcu Ortodoks Kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlkin heyati7 noyabr 1720 ci ilde Telavide car II Teymuraz ve Kartli cari VI Vaxtanqin qizi Tamarin boyuk oglu olaraq dunyaya geldi Gencliyi muharibelere sahidlikle kecen sahzade 1737 1739 cu illerde Hindistanda Nadir sahla birge doyusmusdu 1747 ci ilde Kartli sahzadesi Arcilin usyanini yatirdi Nadir onun sucaetinden tesirlenerek Iraklini Kaxetiya cari Teymurazi ise Kartli cari kimi tanidi bacisi Kotevani ise Adil sahla evlendirdi Nadir sahin oldurulmesinden sonra ata ogul musteqilliklerini elan etdiler Hakimiyyeti1752 ci ilde II Teymuraz ve Irakli Rusiyaya sefirler gonderdiler ki onlara 3000 rus esgeri versinler ki Irani ele kecirsinler Rusiya hokumeti ise bu teklife mehel qoymadi 1762 ci ilde atasinin olumunden sonra Kartli Kaxetiya cari elan olundu ve 300 il sonra ilk defe iki Gurcu dovleti birlesdirildi 1783 cu ilde Georgiyevsk traktatini imzalayaraq Rusiya terefinden himayeye alinmaq hedefine nail oldu Lakin Aga Mehemmed sah Qacarin ordusunun hucumu qarsisinda Rusiya ona komek etmedi ve Krtsanisi doyusunde 5000 neferlik gurcu boluyu 35000 esgerden ibaret Qacar ordusuna cox agir sekilde meglub oldu Yeni bir Iran hucumunun qarsisini ise Qacarin oldurulmesi aldi Ondan sonraki il car ozu de vefat etdi Yerine xeste oglu XII Georgi kecdi SiyasetiHakimiyyete gelende Avropalasmagi ozune meqsed qoyan car bu meqsed ucun en yaxin yolun Rusiya oldugunu dusunurdu Eristavlarin gucunu azaldaraq merkezlesme siyaseti guden car Rusiyadan hec vaxt umidi kesmedi ve butun muharibelerinde Rusiyaya komek ederek Qafqazdaki Iran tesirini hemiselik rus tesiri ile evez etdi AilesiCar II Irakli 3 defe evlenmisdi Ilk evliliyi ile olmusdu Ondan ve Rusudan adli ovladlari olmusdu Rusudan cox tez olmusdu ve carica da 1744 cu ilde vefat etmisdi Car ikinci defe 1745 ci ilde ile evlenmisdi Ondan olan ovladlarindan biri XII Georgi digeri ise sarayin bas serkerdesi ile evlenecek olan qizi Tamar idi Carica Anna 1749 cu ilde vefat etdi Car bu defe 1750 ci ilde ile evlendi En uzun evliliyi ve en cox ovladi onunla oldu Prins Solomon Sofiya Prins Prins Prins Salome Anastasiya Ksani Prins Soslan David Baqrationi Prins Aleksandr Baqrationi Arcil Luarsab Yekaterina PrinsIstinadlarIraklij II Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Irakli YY Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә IV ҹild Eldәҝәz Itabira Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1980 S 501 502 Dubrovin Nikolaj Fedorovich Zakavkaze ot 1803 1806 goda Izdatelstvo Sankt Peterburg tipografiya departamenta udelov pechatano po soobsheniyu Glavnogo Shtaba ot 6 sentyabrya 1866 goda str 15