Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cahan Rza qızı Talışinskaya (9 fevral 1909, Lənkəran, Lənkəran qəzası – 1 mart 1967, Bakı) — Azərbaycan müğənnisi-xanəndəsi, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1940).
| Cahan Talışinskaya | |
|---|---|
| Cahan Rza qızı Talışinskaya | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Lənkəran, Lənkəran qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (58 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Uşağı | Nazim Hacıbəyov |
| Atası | |
| Anası | Məryəm xanım Mehmandarova |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | müğənni, xanəndə |
| Fəaliyyət illəri | 1927–1949 |
| Janrlar | muğam, xalq mahnısı |
| Üzvlüyü | Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası, "Şərq musiqi" ansamblı |
| Mükafatları |  |
Həyatı
İlk illəri
Cahan xanım Talışinskaya 1909-cu ildə fevral ayının 9-da Lənkəran şəhərində anadan olmuşdur. O, Mir Rzaxan Talışinski ilə general Səməd bəy Mehmandarovun bacısı Məryəm xanım Mehmandarovanın qızı idi. 1918-ci ildə onun ailəsi Bakıya köçür. Cahan böyük bacısı Bilqeyis xanımın evində qalırdı. Bilqeyis xanım "Yeni yol" qəzetinin baş redaktoru Rzaqulu Nəcəfovun həyat yoldaşı idi. O, Azərbaycan qızlar seminariyasına qəbul olundu və eyni zamanda musiqi və vokal ilə marağlanırdı. Bacısının evində piano var idi və Cahanın gözəl musiqi qabiliyyəti olduğundan tanış melodiyaları pianoda çalırdı. Beləliklə, xüsusi musiqi savadı olmadan o, pianoda və tarda gözəl ifa edə bilirdi. Xanəndənin oğlu, Azərbaycanın əməkdar memarı Nazim Məmməd oğlu Hacıbəyov öz xatirələrində Cahan xanımın hər hansı bir alətdə, – istər qarmon, istər fleyta, istər qaval olsun, – necə asanlıqla çalmağından danışır.
Seminariyada oxuduğu illərdə Cahan xanım o dövrdə Əli Bayramov adına klubun nəzdində təşkil olunmuş bədii özfəaliyyət dərnəyində iştirak etməyə başladı. 1927-ci ildən Bakı şəhərinin radio şəbəkəsində işə daxil olur, sonra Dövlət estradası və nəhayət 1934-cü ildən Azərbaycan Dövlət filarmoniyasının solisti olur. Bu dövr Cahan Talışinskayanın həyatında yaradıcılıq yüksəlişi idi. Onun adı musiqisevərlərin və mütəxəssislərin dilindən düşmürdü.
O, bir çox konsertlərdə çıxış edir, konsert briqadaları ilə Azərbaycanın bir çox rayonlarına və hərbi hissələrə qastrola çıxırdı. Müasirlərinin xatirələrində deyildiyi kimi, onun ifa etdiyi Şahnaz, Segah, Bayatı-Şiraz və həmçinin Qarabağ şikəstəsi muğamları dinləyicilərin gurultulu alqışları ilə müşayiət olunurdu. Lakin Qatar muğamı onun ifa etdiyi şah əsəri idi. Çox vaxt onu belə də adlandırırdılar – Qatar Cahan. Cahan xanımın səsinin geniş diapazonu, virtuoz səs aparatına malik olması bu texniki cəhətdən mürəkkəb olan muğamı onun ifasında təkrarolunmaz edirdi
Onun sənətinin nə qadar güclü tə sir buraxmağına bir hadisə misal ola bilər. 20-ci illərin axırı – 30-cu illərin əvvəlində Bakıya Avropaya səfərə hazırlaşan Əfqanıstan şahı gəlmişdir. Bu yüksək qonağın tərəfinə qonaqlıq verilir və bundan sonra konsert proqramı göstərilir. Konsertdə iştirak etmək üçün Cahan Talışinskayanı dəvət edirlər. Konsertdən sonra şahın xanımı minnətdarlıq əlaməti kimi qızıl qol saatını Cahan xanıma hədiyyə etdi. Ertəsi gün Cahan xanımı NKVD-yə dəvət etdilər və saatı bir günə aldılar. Səhəri gün saatı qaytardılar: saatın arxa tərəfində "Cahan Talışinskayaya Əmənulla xandan" sözləri yazılmışdı. O dövrdə Cahan xanım Cabbar Qaryağdı, Hüseynqulu Sarabski, Seyid Şuşinski, Xan Şuşinski, Həqiqət Rzayeva, Qurban Primov, Zülfü Adıgözəlov kimi görkəmli xanəndələr ilə konsert proqramlarında iştirak edərdi. Azərbaycanın xalq artisti Bəhram Mansurov xatirələrinin birində C. Qaryağdı, X. Şuşinski, H. Sarabski, Yavər və Münəvvər Kələntərli, Cahan Talışinskayanın birlikdə oxuduqları Qarabağ şikəstəsinin ifası haqqında danışırdı. Bahram Mansurovun sözlərinə görə, bu əsərin belə görkəmli artistlər tərəfindən birlikdə ifası dinləyicilərə təsiri dəfələrlə gücləndirirdi. Bundan əlavə, o dövrdə Cahan xanım özünü istedadlı folklorist kimi göstərmişdir. Çox az adama məlumdur ki, "Qubanın ağ alması", "Uca dağlar", "Dəli Ceyran", "Kürdün gözəli" kimi bir çox populyar xalq mahnıları məhz ilk dəfə onun ifasından yazılmış və ifa edilmişdir: bu mahnıları Azərbaycanın rayonlarına etdiyi qastrol səfərlərində toplamış, bütün vasitələrdən istifadə edərək yeni melodiyaları yadda saxlayaraq onu dinləyicilərə oluğu kimi çatd ırırdı. Belə ki, müğənninin oğlunun xatirələrinə görə, Cahan xanım bu mahnılardan bəzilərini ücqar dağ rayonlarında, çay qırağında paltar yuyan bir qadından eşitmiş və yazmışdır. İndi məşhur "Qubanın ağ alması" mahnısını isə ona akademik Mustafa bəy Topçubaşovun həyat yoldaşı Reyhan xanım oxumuşdur.
1933–1942
1933-cü ildə "Şərq musiqi" ansamblının tərkibində Cahan xanım Moskva, Leninqrad və Kiyev şəhərlərinə qastrol səfərlərinə çıxır. 1936-cı ildə isə o yenə Moskva və Leninqrad qastrolları zamanı Ümumittifaq yazı studiyasında Qatar və Segah muğamlarının, "Uca dağlar" və "Yeni kənd" mahnılarının yazısı onun ifasında lentə alınır. Müharibədən əvvəlki bu illərdə Cahan xanım tamaşaçıların hədsiz rəgbətini və məhəbbətini qazanmışdır. Onu hər yerdə tanıyırdılar. Çox açıqürəkli, şən, mehriban insan olan Cahan xanımın saysız-hesabsız dost və tanışları var idi. Bunlardan – Səid Rüstəmov, Bülbül, Həqiqət Rzayeva, Şövkət Məmmədova, Şəmsi Bədəlbəyli, Yavər Kələntərli, aktyorlardan Mustafa Mərdanov, Sona Hacıyeva, Əzizə Məmmədova, Fatma Qədri, Mərziyyə Davudova kimi bir çox məşhur adamların adını çəkmək olar. Cahan xanımın bu yaradıcılıq fəallığına, işgüzarlığına, həyatsevərliyinə heyran olmaq olar – çünki, bu dövr, 30-cu illər Stalin repressiyasının ölkədə kölgə saldığı bir dövr idi. Cahan xanımın böyük hörmətə malik olmasını bilərək bir çox adamlar özləri barədə yüksək orqanlardan bu və ya digər məsələ üçün onun havadarlıq etməsini xahiş edirdilər. O, heç vaxt köməyini əsirgəməzdi; məhz qolçamağlıq dövründə bir neçə adam onun köməyi ilə xilas olunmuşlar.
1937-ci ildə bacısı Sitarə xanımın əri şərqşünas-türkoloq Xalid Səid Xocayev və Sitarə xanım özü də həbs edilmişdi. Cahan xanım heç nədən çəkinməyərək bacısının qızı Bəhicəni öz evində saxlayır. O, başqa bacısı Bilqeyis xanıma da kömək edir. Bilqeyis xanımın da əri həbs edilmişdi. O, bacısı oğlu Hüseynə də köməklik göstərirdi. Cahın xanımın keçmiş əri Məmməd Hacıbəyov və qardaşı Rüstəm Talışinski də həbs edilmişdi. Cahan xanım tək özü oğlu Nazimi böyüdürdü və onunla anası Məryam xanım da yaşayırdı. Bu, çox çətin dövr idi və onun evi sakitlik adasını xatırladırdı.
Lakin Cahan Talışinskayanın da başının üstünü qara buludlar aldı. NKVD-də gizli əməkdaşlıq etməyə razılıq vermədiyinə görə Cahan xanıma 1938-ci ildə Moskvada keçirilən ilk Azərbaycan incəsənət ongünlüyükdə iştirak etməyə icazə vermədilər. Onun adı iştirak edənlərin siyahısından silinmişdi. Həmin hadisəni Cahan xanım çox ağır keçirdi. Buna baxmayaraq 1939-cu ildə estrada artistlərinin Birinci Ümumittifaq müsabiqəsinə yollandı. Burada münsiflər heyətinin sədri L. Utyosov, münsiflər heyətinin üzvləri isə – I. Dunayevski, Smirnov-Sokolski, idilər. O, , və ilə yanaşı bu müsabiqənin laureatı oldu. 1940-cı ildə Cahan Talışinskaya respublikanın əməkdar artisti adını aldı. 33 yaşında o, artıq yaradıcılığının yüksək zirvəsinə çataraq xalq tərəfindən sevilirdi.
1942–1967
1942-ci ildə onu 14 yaşlı oğlu ilə birlikdə yalançı donos nəticəsində Qazaxıstanın Petropavlovsk rayonuna sürgün etdilər. "Xalq düşmənləri" adı altında ona orada (1942-ci ilin avqust ayına qədər) güclü nəzərətdə oldular. Bir sıra xahiş ərizələrindən sonra Cahan xanım Özbəkistanın şəhərinə köçməyə icazə aldı. Lakin bunun əvəzində o Daşkəndə köçdü və oğlu Nazimi Bakıya öz qardaşı məşhur professor-travmatoloq yanına göndərdi.
Daşkənddə Cahan xanım şəhər filarmoniyasında solist ifaçı kimi çalışmağa başladı. Şübhəsiz, gənc qadın oğlunun, vətənin, qohumlarının həsrətini çekirdi.
Vətənə bir qədər yaxınlaşmağa Cahan xanıma bir təsadüfi hadisə kömək etdi. 1943-cü ildə Daşkəndə SSRI Xalq komissarlığı nəzdində yerləşən musiqi idarələrinin başçısı V. Surin gəlmişdi. O müəyyən bir vaxta Ümumittifaq estrada artistlərinin musabiqəsində münsiflər heyətinin üzvü idi. Həmin müsabiqədə Cahan xanım laureat adına layiq görülmüşdür. O, Cahan xanımı tanıyır, onunla söhbət etdikdən sonra Tbilisi şəhərində incəsənət işləri üzrə idarəyə təyinat verir. Beləliklə Cahan xanım Tbilisi şəhərində Azərbaycan teatrının səhnəsinə qayıdır. Burada o Leyli ("Leyli və Məcnun"), Telli ("Arşın mal alan"), Əsli ("Əsli və Kərəm"), Şahsənəm ("Aşıq Qərib") rollarında iştirak edir və müvəffəqiyyət qazanır. Lakin Bakıda NKVD təşkilatı Tbilisiyə məktub göndərir və bu məktubda Cahan xanımın yenidən Orta Asiyaya sürkün edilməsi məsələsini qaldırır. Onu bu dəfə keçmişdə Bakıda yaşamış Zaqafqaziya hərbi şurasının üzvü, SSRi deputatı Xavər Vəliyev xilas edir. Onun köməkliyi ilə Cahan xanım Tiflisdə qalır və bir çox xahişdən sonra nəhayət Vətənə qayıdır. Həmin dövrdə musiqi teatrının direktoru və bədii rəhbəri Şəmsi Bədəlbəyli onu Teatra dəvət edir. Cahan xanımın parlaq komediya aktrisa istedadı bir daha özünü büruzə verir. Onun təbiətində olan şən əhvali-ruhiyyə yenidən canlanır. Deyilənə görə, tamaşaçılar o dövrdə musiqili komediya teatrına "Talışinskayanın teatrı" adı ilə gedirdilər. Onun "Arşın mal alan", "O olmasın, bu olsun", "Gözün aydın", "Durna" operettalarında yaratdığı Telli, Sənəm, Nargilə, Lalə obrazları o qədər parlaq və yadda qalan idi ki, tamaşaçılar onu səhnəyə dəvət edir, hətta, mahnı və ariyaları bir neçə dəfə ifa etməsini tələb edirdilər. Sənəm rolunun ifası zamanı Segah muğamı üzərində edilən improvizə zalda gürultulu alqışlara səbəb olurdu. Qeyd etmək lazımdır ki, Cahan xanımın ifa etdiyi bəzi rollarını o vaxtı gənc aktrisa Nəsibə xanım Zeynalova dublyaj edirdi.
1949-cu ildə repressiya və sürgünlərin yeni dalğası başlanır. Yenidən Cahan Talışinskaya oğlu ilə Daşkəndə sürgün edilir. Yalnız 1954-cü ildə Stalinin ölümündən və M. C. Bağırovun həbsindən sonra Cahan xanımın və onun oğlunun azad olunması barədə qərar qəbul olunur. Cahan xanım Daşkənddə yaşamağı davam edir. O demək olar ki, işləmirdi, lakin hər ay radioda onun konsertləri səslənirdi. Daşkəndə oğlu evlənir, nəvələri dünyaya gəlir. Onlar tez-tez Bakıya qohumlarını görməyə gəlirdilər. 1966-cı ildə Daşkənddə baş verən zəlzələ onların Vətənə qayıtmağına təkan verdi. Daşkənddə onların yaşadığı ev tamamilə uçulur və təsadüf nəticəsində sağ qalan Cahan xanım və ailəsi təcili Bakıya qayıdırlar. Cahan xanım bir il sonra 1967-ci ildə vəfat edir. Pianoda çalıb oxuduğu zaman paraliç nəticəsində həyatını dəyişir. Bundan sonra uzun illər vaxtaşırı radioda onun konsertlərinin lent yazıları səslənirdi. Axırıncı dəfə onun səsi televiziya ilə ömrünün ildönümü münasibətilə səslənmişdir.
Ailəsi
- Atası General Səməd bəy Mehmandarovun bacısı Məryəm xanım Mehmandarovayla evlənmış və bu evlilikdən Mir Rza xanın üç oğlu və yeddi qızı olmuşdur. Onun Əbülfət Talışinski Mir Abbasqulu xan və Mir Rüstəm xan adlı oğlu; Bəyim xanım, Zöhrə xanım, Zümrüd xanım, Rzaqulu Nəcəfovun həyat yoldaşı Bilqeys xanım, Sitarə xanım (məşhur dilçi alim, repressiyaya uğramış Xalid Səid Xocayevin ömür yoldaşı), Asiya xanım, Cahan xanım (repressiyaya uğramış, məşhur xanəndə Cahan Talışinskaya) adlı yeddi qızı olmuşdur. 1918-ci ildə onun ailəsi Bakıya köçür. Atası Mir Rza xan ömrünün qırx ilindən çoxunu Lənkəran qəza rəisinin dəftərxanasında işçi və tərcüməçi işləmişdi. 1932-ci ildə təqaüdə buraxılmış, bir il sonra Lənkəran şəhərində vəfat etmişdir.
- Anası — Məryəm xanım Mehmandarova
- Həyat yoldaşı — Məmməd Hacıbəyov
- Uşaqları — Nazim Hacıbəyov
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cahan Rza qizi Talisinskaya 9 fevral 1909 Lenkeran Lenkeran qezasi 1 mart 1967 Baki Azerbaycan mugennisi xanendesi Azerbaycan SSR emekdar artisti 1940 Cahan TalisinskayaCahan Rza qizi TalisinskayaUmumi melumatlarDogum tarixi 9 fevral 1909Dogum yeri Lenkeran Lenkeran qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1 mart 1967 58 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIUsagi Nazim HacibeyovAtasiAnasi Meryem xanim MehmandarovaMusiqici melumatlariFealiyyeti mugenni xanendeFealiyyet illeri 1927 1949Janrlar mugam xalq mahnisiUzvluyu Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasi Serq musiqi ansambliMukafatlariHeyatiIlk illeri Cahan xanim Talisinskaya 1909 cu ilde fevral ayinin 9 da Lenkeran seherinde anadan olmusdur O Mir Rzaxan Talisinski ile general Semed bey Mehmandarovun bacisi Meryem xanim Mehmandarovanin qizi idi 1918 ci ilde onun ailesi Bakiya kocur Cahan boyuk bacisi Bilqeyis xanimin evinde qalirdi Bilqeyis xanim Yeni yol qezetinin bas redaktoru Rzaqulu Necefovun heyat yoldasi idi O Azerbaycan qizlar seminariyasina qebul olundu ve eyni zamanda musiqi ve vokal ile maraglanirdi Bacisinin evinde piano var idi ve Cahanin gozel musiqi qabiliyyeti oldugundan tanis melodiyalari pianoda calirdi Belelikle xususi musiqi savadi olmadan o pianoda ve tarda gozel ifa ede bilirdi Xanendenin oglu Azerbaycanin emekdar memari Nazim Memmed oglu Hacibeyov oz xatirelerinde Cahan xanimin her hansi bir aletde ister qarmon ister fleyta ister qaval olsun nece asanliqla calmagindan danisir Seminariyada oxudugu illerde Cahan xanim o dovrde Eli Bayramov adina klubun nezdinde teskil olunmus bedii ozfealiyyet derneyinde istirak etmeye basladi 1927 ci ilden Baki seherinin radio sebekesinde ise daxil olur sonra Dovlet estradasi ve nehayet 1934 cu ilden Azerbaycan Dovlet filarmoniyasinin solisti olur Bu dovr Cahan Talisinskayanin heyatinda yaradiciliq yukselisi idi Onun adi musiqiseverlerin ve mutexessislerin dilinden dusmurdu O bir cox konsertlerde cixis edir konsert briqadalari ile Azerbaycanin bir cox rayonlarina ve herbi hisselere qastrola cixirdi Muasirlerinin xatirelerinde deyildiyi kimi onun ifa etdiyi Sahnaz Segah Bayati Siraz ve hemcinin Qarabag sikestesi mugamlari dinleyicilerin gurultulu alqislari ile musayiet olunurdu Lakin Qatar mugami onun ifa etdiyi sah eseri idi Cox vaxt onu bele de adlandirirdilar Qatar Cahan Cahan xanimin sesinin genis diapazonu virtuoz ses aparatina malik olmasi bu texniki cehetden murekkeb olan mugami onun ifasinda tekrarolunmaz edirdi Onun senetinin ne qadar guclu te sir buraxmagina bir hadise misal ola biler 20 ci illerin axiri 30 cu illerin evvelinde Bakiya Avropaya sefere hazirlasan Efqanistan sahi gelmisdir Bu yuksek qonagin terefine qonaqliq verilir ve bundan sonra konsert proqrami gosterilir Konsertde istirak etmek ucun Cahan Talisinskayani devet edirler Konsertden sonra sahin xanimi minnetdarliq elameti kimi qizil qol saatini Cahan xanima hediyye etdi Ertesi gun Cahan xanimi NKVD ye devet etdiler ve saati bir gune aldilar Seheri gun saati qaytardilar saatin arxa terefinde Cahan Talisinskayaya Emenulla xandan sozleri yazilmisdi O dovrde Cahan xanim Cabbar Qaryagdi Huseynqulu Sarabski Seyid Susinski Xan Susinski Heqiqet Rzayeva Qurban Primov Zulfu Adigozelov kimi gorkemli xanendeler ile konsert proqramlarinda istirak ederdi Azerbaycanin xalq artisti Behram Mansurov xatirelerinin birinde C Qaryagdi X Susinski H Sarabski Yaver ve Munevver Kelenterli Cahan Talisinskayanin birlikde oxuduqlari Qarabag sikestesinin ifasi haqqinda danisirdi Bahram Mansurovun sozlerine gore bu eserin bele gorkemli artistler terefinden birlikde ifasi dinleyicilere tesiri defelerle guclendirirdi Bundan elave o dovrde Cahan xanim ozunu istedadli folklorist kimi gostermisdir Cox az adama melumdur ki Qubanin ag almasi Uca daglar Deli Ceyran Kurdun gozeli kimi bir cox populyar xalq mahnilari mehz ilk defe onun ifasindan yazilmis ve ifa edilmisdir bu mahnilari Azerbaycanin rayonlarina etdiyi qastrol seferlerinde toplamis butun vasitelerden istifade ederek yeni melodiyalari yadda saxlayaraq onu dinleyicilere olugu kimi catd irirdi Bele ki mugenninin oglunun xatirelerine gore Cahan xanim bu mahnilardan bezilerini ucqar dag rayonlarinda cay qiraginda paltar yuyan bir qadindan esitmis ve yazmisdir Indi meshur Qubanin ag almasi mahnisini ise ona akademik Mustafa bey Topcubasovun heyat yoldasi Reyhan xanim oxumusdur 1933 1942 1933 cu ilde Serq musiqi ansamblinin terkibinde Cahan xanim Moskva Leninqrad ve Kiyev seherlerine qastrol seferlerine cixir 1936 ci ilde ise o yene Moskva ve Leninqrad qastrollari zamani Umumittifaq yazi studiyasinda Qatar ve Segah mugamlarinin Uca daglar ve Yeni kend mahnilarinin yazisi onun ifasinda lente alinir Muharibeden evvelki bu illerde Cahan xanim tamasacilarin hedsiz regbetini ve mehebbetini qazanmisdir Onu her yerde taniyirdilar Cox aciqurekli sen mehriban insan olan Cahan xanimin saysiz hesabsiz dost ve tanislari var idi Bunlardan Seid Rustemov Bulbul Heqiqet Rzayeva Sovket Memmedova Semsi Bedelbeyli Yaver Kelenterli aktyorlardan Mustafa Merdanov Sona Haciyeva Ezize Memmedova Fatma Qedri Merziyye Davudova kimi bir cox meshur adamlarin adini cekmek olar Cahan xanimin bu yaradiciliq fealligina isguzarligina heyatseverliyine heyran olmaq olar cunki bu dovr 30 cu iller Stalin repressiyasinin olkede kolge saldigi bir dovr idi Cahan xanimin boyuk hormete malik olmasini bilerek bir cox adamlar ozleri barede yuksek orqanlardan bu ve ya diger mesele ucun onun havadarliq etmesini xahis edirdiler O hec vaxt komeyini esirgemezdi mehz qolcamagliq dovrunde bir nece adam onun komeyi ile xilas olunmuslar 1937 ci ilde bacisi Sitare xanimin eri serqsunas turkoloq Xalid Seid Xocayev ve Sitare xanim ozu de hebs edilmisdi Cahan xanim hec neden cekinmeyerek bacisinin qizi Behiceni oz evinde saxlayir O basqa bacisi Bilqeyis xanima da komek edir Bilqeyis xanimin da eri hebs edilmisdi O bacisi oglu Huseyne de komeklik gosterirdi Cahin xanimin kecmis eri Memmed Hacibeyov ve qardasi Rustem Talisinski de hebs edilmisdi Cahan xanim tek ozu oglu Nazimi boyudurdu ve onunla anasi Meryam xanim da yasayirdi Bu cox cetin dovr idi ve onun evi sakitlik adasini xatirladirdi Lakin Cahan Talisinskayanin da basinin ustunu qara buludlar aldi NKVD de gizli emekdasliq etmeye raziliq vermediyine gore Cahan xanima 1938 ci ilde Moskvada kecirilen ilk Azerbaycan incesenet ongunluyukde istirak etmeye icaze vermediler Onun adi istirak edenlerin siyahisindan silinmisdi Hemin hadiseni Cahan xanim cox agir kecirdi Buna baxmayaraq 1939 cu ilde estrada artistlerinin Birinci Umumittifaq musabiqesine yollandi Burada munsifler heyetinin sedri L Utyosov munsifler heyetinin uzvleri ise I Dunayevski Smirnov Sokolski idiler O ve ile yanasi bu musabiqenin laureati oldu 1940 ci ilde Cahan Talisinskaya respublikanin emekdar artisti adini aldi 33 yasinda o artiq yaradiciliginin yuksek zirvesine cataraq xalq terefinden sevilirdi 1942 1967 1942 ci ilde onu 14 yasli oglu ile birlikde yalanci donos neticesinde Qazaxistanin Petropavlovsk rayonuna surgun etdiler Xalq dusmenleri adi altinda ona orada 1942 ci ilin avqust ayina qeder guclu nezeretde oldular Bir sira xahis erizelerinden sonra Cahan xanim Ozbekistanin seherine kocmeye icaze aldi Lakin bunun evezinde o Daskende kocdu ve oglu Nazimi Bakiya oz qardasi meshur professor travmatoloq yanina gonderdi Daskendde Cahan xanim seher filarmoniyasinda solist ifaci kimi calismaga basladi Subhesiz genc qadin oglunun vetenin qohumlarinin hesretini cekirdi Vetene bir qeder yaxinlasmaga Cahan xanima bir tesadufi hadise komek etdi 1943 cu ilde Daskende SSRI Xalq komissarligi nezdinde yerlesen musiqi idarelerinin bascisi V Surin gelmisdi O mueyyen bir vaxta Umumittifaq estrada artistlerinin musabiqesinde munsifler heyetinin uzvu idi Hemin musabiqede Cahan xanim laureat adina layiq gorulmusdur O Cahan xanimi taniyir onunla sohbet etdikden sonra Tbilisi seherinde incesenet isleri uzre idareye teyinat verir Belelikle Cahan xanim Tbilisi seherinde Azerbaycan teatrinin sehnesine qayidir Burada o Leyli Leyli ve Mecnun Telli Arsin mal alan Esli Esli ve Kerem Sahsenem Asiq Qerib rollarinda istirak edir ve muveffeqiyyet qazanir Lakin Bakida NKVD teskilati Tbilisiye mektub gonderir ve bu mektubda Cahan xanimin yeniden Orta Asiyaya surkun edilmesi meselesini qaldirir Onu bu defe kecmisde Bakida yasamis Zaqafqaziya herbi surasinin uzvu SSRi deputati Xaver Veliyev xilas edir Onun komekliyi ile Cahan xanim Tiflisde qalir ve bir cox xahisden sonra nehayet Vetene qayidir Hemin dovrde musiqi teatrinin direktoru ve bedii rehberi Semsi Bedelbeyli onu Teatra devet edir Cahan xanimin parlaq komediya aktrisa istedadi bir daha ozunu buruze verir Onun tebietinde olan sen ehvali ruhiyye yeniden canlanir Deyilene gore tamasacilar o dovrde musiqili komediya teatrina Talisinskayanin teatri adi ile gedirdiler Onun Arsin mal alan O olmasin bu olsun Gozun aydin Durna operettalarinda yaratdigi Telli Senem Nargile Lale obrazlari o qeder parlaq ve yadda qalan idi ki tamasacilar onu sehneye devet edir hetta mahni ve ariyalari bir nece defe ifa etmesini teleb edirdiler Senem rolunun ifasi zamani Segah mugami uzerinde edilen improvize zalda gurultulu alqislara sebeb olurdu Qeyd etmek lazimdir ki Cahan xanimin ifa etdiyi bezi rollarini o vaxti genc aktrisa Nesibe xanim Zeynalova dublyaj edirdi 1949 cu ilde repressiya ve surgunlerin yeni dalgasi baslanir Yeniden Cahan Talisinskaya oglu ile Daskende surgun edilir Yalniz 1954 cu ilde Stalinin olumunden ve M C Bagirovun hebsinden sonra Cahan xanimin ve onun oglunun azad olunmasi barede qerar qebul olunur Cahan xanim Daskendde yasamagi davam edir O demek olar ki islemirdi lakin her ay radioda onun konsertleri seslenirdi Daskende oglu evlenir neveleri dunyaya gelir Onlar tez tez Bakiya qohumlarini gormeye gelirdiler 1966 ci ilde Daskendde bas veren zelzele onlarin Vetene qayitmagina tekan verdi Daskendde onlarin yasadigi ev tamamile uculur ve tesaduf neticesinde sag qalan Cahan xanim ve ailesi tecili Bakiya qayidirlar Cahan xanim bir il sonra 1967 ci ilde vefat edir Pianoda calib oxudugu zaman paralic neticesinde heyatini deyisir Bundan sonra uzun iller vaxtasiri radioda onun konsertlerinin lent yazilari seslenirdi Axirinci defe onun sesi televiziya ile omrunun ildonumu munasibetile seslenmisdir AilesiAtasi General Semed bey Mehmandarovun bacisi Meryem xanim Mehmandarovayla evlenmis ve bu evlilikden Mir Rza xanin uc oglu ve yeddi qizi olmusdur Onun Ebulfet Talisinski Mir Abbasqulu xan ve Mir Rustem xan adli oglu Beyim xanim Zohre xanim Zumrud xanim Rzaqulu Necefovun heyat yoldasi Bilqeys xanim Sitare xanim meshur dilci alim repressiyaya ugramis Xalid Seid Xocayevin omur yoldasi Asiya xanim Cahan xanim repressiyaya ugramis meshur xanende Cahan Talisinskaya adli yeddi qizi olmusdur 1918 ci ilde onun ailesi Bakiya kocur Atasi Mir Rza xan omrunun qirx ilinden coxunu Lenkeran qeza reisinin defterxanasinda isci ve tercumeci islemisdi 1932 ci ilde teqaude buraxilmis bir il sonra Lenkeran seherinde vefat etmisdir Anasi Meryem xanim Mehmandarova Heyat yoldasi Memmed Hacibeyov Usaqlari Nazim HacibeyovHemcinin baxTalisxanovlar