Xanəndə

Xanəndə — Azərbaycan mədəniyyətində müğənni, muğam ifa edən musiqiçi.

Xanəndələr klassik musiqi sərvətlərinin — muğamların yaradıcıları və qoruyucularıdır. Xanəndəlik sənəti bu gün də yaşayır və fəal inkişaf edir.

Xanəndəlik

Xanəndəlik xalqın mənəvi aləminin ifadəçisi olan xalq musiqisini və muğam sənətini təbliğ etmək, yaşatmaq və qoruyub saxlamaq sənətidir. Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafında bir çox görkəmli xanəndələrin adları dərin iz salmışdır. Bu xanəndələr musiqi sənətinin bir çox janrlarının inkişafında aparıcı qüvvə olmuşdur. Şifahi ənənəli musiqi mədəniyyəti xəzinəsini öz yaratdıqları nadir sənət inciləri ilə zənginləşdirən xanəndələrin, eyni zamanda, Azərbaycan operasının yaranmasında və bəstəkar yaradıcılığının genişlənməsində böyük xidmətləri olmuşdur.

Azərbaycan xanəndələri

• Ağabala Ağasəid oğlu (1860–1928)
• Ağabala Məmmədbağır oğlu Abdullayev (1910–1976)
• Ağaxan Minaxan oğlu Abdullayev (1950–2016)
• Alim Həmzə oğlu Qasımov (1957)
• Arif İmran oğlu Babayev (1938)
• Aygün Əliqulu qızı Bayramova (1967)
• Baba Mahmud oğlu Mirzəyev (1940–2006)
• Bahadır Mehralıoğlu (1883–1962)
• Bakir Musa oğlu Haşımov (1926–1989)
• Cabbar Qaryağdıoğlu (Cabbar Məşədi İsmayıl oğlunun təxəllüsü; 1861–1944)
• Canəli Xanəli oğlu Əkbərov (1940–2021)
• Cümşüd Malıbəyli (1845–1915)
• Eynulla Eynulla oğlu Cəbrayılov (1935–1992)
• (1930–1976)
• Əbdülbaqi Kərbəlayi Əli oğlu Zülalov (təxəllüsü "Bülbülcan"; 1841–1927)
• Əbülfət Əsəd oğlu Əliyev (1926–1990)
• Ələsgər Baba oğlu Abdullayev (1866–1929)
• Əlibaba Balaəhməd oğlu Məmmədov (1930–2022)
• Firuz Əmirxan oğlu Məmmədov (1972)
• Hacı Hüsü Neftali oğlu (təqribən 1830 illər, Şuşa — 1898, Aşqabad)
• Hacıbaba Hüseynəli oğlu Hüseynov (1919–1993)
• Haşım Səməd oğlu Kələntərli (1899–1984)
• Həmid Malıbəyli (Qurbanov Həmid İmamqulu oğlunun təxəllüsü; 1869–922)
• Xan Şuşinski (İsfəndiyar Aslan oğlu Cavanşirovun təxəllüsü; 1901–1979)
• İqbali Azər Əbülhəsənxan (Əbdülhəsənxan Musa oğlunun təxəllüsü; 1870–1971)
• İslam Tapdıq oğlu Rzayev (1934–2008)
• (1935–2020)
• Qədir Çərkəz oğlu Rüstəmov (1935–2011)
• Qəzənfər Abbasov (1962)
• Qulu Rüstəm oğlu Əsgərov (1928–1989)
• Məcid Behbudalı oğlu Behbudov (1873–1945)
• Məhəmməd Keçəçioğlu (Məhəmməd Məşədi Xəlil oğlunun təxəllüsü; 1864–1940)
• Məhəmmədhəsən İsmayıl oğlu Mirzə (1951–1917)
• Mələkxanım Məzahir qızı Əyyubova (1963)
• Məmməd oğlu Ağa Mirzə Əli Əsgər Qarabaği (XIX əsr)
• Məmmədbağır Məmmədəli oğlu Bağırzadə (1950–2005)
• Mənsum İsrafil oğlu İbrahimov (1960)
• Məşədi Məmməd Fərzəliyev (1872–1962)
• Mircavadov Mirməmməd Mirbala oğlu (04.10.1953, Bakı) — xanəndə, muğam bilicisi.
• Mirzə Güllər (XIV əsr Sabirabad rayonu — Şamaxı)
• Mirzə Muxtar Mirzə ələsgər oğlu Məmmədov (1841–1929)
• Musa Fərhad oğlu Şuşinski (1893–1971)
• Mürşüd Səlim oğlu Məmmədov (1932–1996)
• Mütəllim Kəblə oğlu Mütəllimov (1909–1981)
• (1930–1998)
• Nəzakət Xosrov qızı Teymurova (1972)
• (1932–2008)
• Sabir Əli oğlu Abdullayev (1957)
• Sara Bəbiş qızı Qədimova (1922–2005)
• Seyid Mirtağı oğlu Mirbabayev (1867–1953)
• Seyid Şuşinski (Mir Mövsüm ağa Setid İbrahim oğlunun təxəllüsü; 1889–1965)
• Səfa Hüseyn oğlu Qəhrəmanov (1949–2008)
• Səxavət Əmirxan oğlu Məmmədov (1953–1991)
• Səkinə Qulu qızı İsmayılova (1956)
• Səttar (1820 – …)
• Süleyman Cümşüd oğlu Abdullayev (1939–2022)
• Teymur Ağaxan oğlu Mustafayev (1939–2020)
• Teyyub Aslanov (1967)
• Tələt Məmmədağa oğlu Qasımov (1933–2013)
• (1922–2007)
• Tükəzban Məhərrəm qızı İsmayılova (1923–2008)
• Yaqub Məhəmməd oğlu Məmmədov (1930–2002)
• Yavər Əli qızı Kələntərli (Zamanova; 1902–1979)
• Zahid Abdulla oğlu Quliyev (1961)
• Zülfi (Zülfiqar) Səməd bəy oğlu Adıgözəlov (1898–1963)
• Zümrüd Mövlud qızı Məmmədova (1954)

• Almaxanım Vüqar qızı Əhmədli (2001)

İstinadlar

1. "Musiqi tarixi — azerbaijans.com saytı". 2022-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-05-28.
2. "Xanəndələr: Xanəndəlik — azerbaijans.com saytı". 2021-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-05-28.