Musa Fərhad oğlu Şuşinski — xanəndə, Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin görkəmli nümayəndələrindən biri.
Musa Şuşinski | |
---|---|
Musa Fərhad oğlu Şuşinski | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şuşa şəhəri |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | musiqiçi |
Həyatı
O, 1893-cü ildə Şuşa şəhərində dabbaq Fərhad Məmi oğlunun ailəsində anadan olmuşdur. Fərhad kişi öz sənətini oğluna öyrətmək arzusu ilə onu şəhər məktəbinin ikinci sinfindən çıxarıb öz yanında işlətmişdi. Sonralar öz gənclik illərini xatırlayan Musa Şuşinski deyirdi: "Mən 20 yaşına qədər atamdan dabbaqlıq cənətini öyrənir, həm də dabbaqlıq edirdim. Bütün bunlara baxmayaraq mənim həvəsim musiqiçi olmaq idi. Mən gözümü açıb ilk dəfə məhəllə toylarında Cabbar Qaryağdıoğlunu, Keçəçi oğlu Məhəmmədi eşitmişəm. Onların gözəl oxumaları məni də xanəndəlik sənətinə sövq edirdi. Mən əvvəllər Cabbarın, Ələsgərin və Keçəçinin qrammafon vallarına saatlarla qulaq asar və dükanda dəri aşılayarkən öz-özümə zümzümə edərdim.
Bir gün dükanda heç kəs yox idi. Mən özüm üçün oxuyanda, demə, dayım xanəndə Məmmədqulu dükanın yanında durub mənim oxumağımı eşidirmiş. Bu hadisə mənim xanəndə olmağıma səbəb oldu. Dayım evdə bir qədər mənimlə məşğul olduqdan sonra məni də özü ilə toy məclislərinə aparmağa başladı. Mən ilk dəfə toyda məşhur tarzən Balaca Qrikor və kamançı Makiç ilə çıxış etmişəm.
Mən o vaxtları Cabbar Qaryağdıoğlunun qrammofon vallarından öyrəndiyim "Heyratı", "Kürdü" və "Arazbarı"nı, Keçəçidən "Bayatı-Qacarı"nı, Şəkili Ələsgərdən "Rahabı"nı oxuyardım. Sonra bir neçə vaxt məşhur qarmonçalan Abutalıb və Ağalar ilə şəhərin gəzməli yerlərində qurulan məclislərə gedərdim".
1912-ci ildə Musa "Qarğa" ləqəbi ilə məşhur olan qarmonçu Məşədi Müseyib ilə Gəncə şəhərinə gedir. Orada gənc xanəndə Məşədi Müseyibin vasitəsi ilə Əbdülbaqi (Bülbülcan), Malıbəyli Həmid, Məşədi Cəmil Əmirov kimi dövrünün görkəmli musiqiçiləri ilə dostluq əlaqəsi yaradır. Musa Şuşinskinin ustad xanəndə kimi inkişafında Malıbəyli Həmidin böyük xidməti olmuşdur.
Musa Şuşinski 1915-ci ilin sonuna kimi əvvəllər Məşədi Cəmil Əmirov, sonralar tarzən Mədrüs və kamançaçı şuşalı Böyükkişi ilə Gəncə, Qarabağ, Şəki mahallarında çalıb-çağırmışdı. Musanın məlahətli səsi, şirin guşaləri; boğazda qaynatmaları, həm də Həmidin yolu ilə oxumağı dinləyiciləri valeh edərmiş.
1932-ci ilin yayında Musa Şuşinski Üzeyir bəy Hacıbəyov tərəfindən Bakıya dəvət edilir. O zaman məşhur bəstəkarın rəhbərliyi ilə şəhərin Rote-Fane (indili Nizami adına) parkında "Şərq konsertləri" təşkil olunurdu. Həmin ilin iyul ayında Musa Şuşinski də Bakı tamaşaçıları qarşısında çıxış etmişdi"
Şərq muğamlarını və qədim el nəğmələrini böyük ustalıqla ifa edən xanəndə dinləyicilərin hörmətini qazandığından ikinci dəfə həmin ilin iyul ayında Müdafiə Evinin (indiki Dövlət Filarmoniyası) binasında tarzən Lazer Qabrnelyan və kamançaçı Armenak Şuşinskinin müşayiəti ilə "Bayatı-Şiraz", "Zabul", "Çahargah" muğamlarını özünəməxsus incəliklə oxumuşdur.
Musa Şuşinski klassik Azərbaycan xanəndələrinin gözəl ənənələrini davam etdirən sənətkarlarımızdan biri idi. O, milli musiqi mədəniyyətimizin tarixində şirin ləhcəli, incə guşəli bir sənətkar kimi məşhurdur. Onun muğamları ifa edərkən vurduğu incə guşəxanlıq Əbdülbaqi Zülalov, Cabbar Qaryağdıoğlu kimi böyük müğənnilərin nəzər-diqqətini cəlb etmişdi.
O, 1957-ci ildən ömrünün sonlarına kimi Gəncə Musiqi məktəbində səs sinfində müəllimlik etmiş, gənc xanəndələr nəslinin tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur.
Musa Şuşinski "Rast" və "Segah" kimi xalq arasında çox yayılmış muğamları ifa edərkən özünü Həmidin və İslamın ənənələrinin ən görkəmli davamçısı kimi göstərmişdir.
Musa Şuşinski 1971-ci il yanvar ayının 25-də Gəncə şəhərində vəfat etmişdir.
Mənbə
- Firidun Şuşinski. Azərbaycan xalq musiqiçiləri. Bakı,1985.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Musa Ferhad oglu Susinski xanende Azerbaycan musiqi medeniyyetinin gorkemli numayendelerinden biri Musa SusinskiMusa Ferhad oglu SusinskiUmumi melumatlarDogum tarixi 1893Dogum yeri Susa seheriVefat tarixi 25 yanvar 1971Vefat yeri Kirovabad Azerbaycan SSR SSRIMusiqici melumatlariFealiyyeti musiqiciHeyatiO 1893 cu ilde Susa seherinde dabbaq Ferhad Memi oglunun ailesinde anadan olmusdur Ferhad kisi oz senetini ogluna oyretmek arzusu ile onu seher mektebinin ikinci sinfinden cixarib oz yaninda isletmisdi Sonralar oz genclik illerini xatirlayan Musa Susinski deyirdi Men 20 yasina qeder atamdan dabbaqliq cenetini oyrenir hem de dabbaqliq edirdim Butun bunlara baxmayaraq menim hevesim musiqici olmaq idi Men gozumu acib ilk defe mehelle toylarinda Cabbar Qaryagdioglunu Kececi oglu Mehemmedi esitmisem Onlarin gozel oxumalari meni de xanendelik senetine sovq edirdi Men evveller Cabbarin Elesgerin ve Kececinin qrammafon vallarina saatlarla qulaq asar ve dukanda deri asilayarken oz ozume zumzume ederdim Bir gun dukanda hec kes yox idi Men ozum ucun oxuyanda deme dayim xanende Memmedqulu dukanin yaninda durub menim oxumagimi esidirmis Bu hadise menim xanende olmagima sebeb oldu Dayim evde bir qeder menimle mesgul olduqdan sonra meni de ozu ile toy meclislerine aparmaga basladi Men ilk defe toyda meshur tarzen Balaca Qrikor ve kamanci Makic ile cixis etmisem Men o vaxtlari Cabbar Qaryagdioglunun qrammofon vallarindan oyrendiyim Heyrati Kurdu ve Arazbari ni Kececiden Bayati Qacari ni Sekili Elesgerden Rahabi ni oxuyardim Sonra bir nece vaxt meshur qarmoncalan Abutalib ve Agalar ile seherin gezmeli yerlerinde qurulan meclislere gederdim 1912 ci ilde Musa Qarga leqebi ile meshur olan qarmoncu Mesedi Museyib ile Gence seherine gedir Orada genc xanende Mesedi Museyibin vasitesi ile Ebdulbaqi Bulbulcan Malibeyli Hemid Mesedi Cemil Emirov kimi dovrunun gorkemli musiqicileri ile dostluq elaqesi yaradir Musa Susinskinin ustad xanende kimi inkisafinda Malibeyli Hemidin boyuk xidmeti olmusdur Musa Susinski 1915 ci ilin sonuna kimi evveller Mesedi Cemil Emirov sonralar tarzen Medrus ve kamancaci susali Boyukkisi ile Gence Qarabag Seki mahallarinda calib cagirmisdi Musanin melahetli sesi sirin gusaleri bogazda qaynatmalari hem de Hemidin yolu ile oxumagi dinleyicileri valeh edermis 1932 ci ilin yayinda Musa Susinski Uzeyir bey Hacibeyov terefinden Bakiya devet edilir O zaman meshur bestekarin rehberliyi ile seherin Rote Fane indili Nizami adina parkinda Serq konsertleri teskil olunurdu Hemin ilin iyul ayinda Musa Susinski de Baki tamasacilari qarsisinda cixis etmisdi Serq mugamlarini ve qedim el negmelerini boyuk ustaliqla ifa eden xanende dinleyicilerin hormetini qazandigindan ikinci defe hemin ilin iyul ayinda Mudafie Evinin indiki Dovlet Filarmoniyasi binasinda tarzen Lazer Qabrnelyan ve kamancaci Armenak Susinskinin musayieti ile Bayati Siraz Zabul Cahargah mugamlarini ozunemexsus incelikle oxumusdur Musa Susinski klassik Azerbaycan xanendelerinin gozel enenelerini davam etdiren senetkarlarimizdan biri idi O milli musiqi medeniyyetimizin tarixinde sirin lehceli ince guseli bir senetkar kimi meshurdur Onun mugamlari ifa ederken vurdugu ince gusexanliq Ebdulbaqi Zulalov Cabbar Qaryagdioglu kimi boyuk mugennilerin nezer diqqetini celb etmisdi O 1957 ci ilden omrunun sonlarina kimi Gence Musiqi mektebinde ses sinfinde muellimlik etmis genc xanendeler neslinin terbiyesi ile mesgul olmusdur Musa Susinski Rast ve Segah kimi xalq arasinda cox yayilmis mugamlari ifa ederken ozunu Hemidin ve Islamin enenelerinin en gorkemli davamcisi kimi gostermisdir Musa Susinski 1971 ci il yanvar ayinin 25 de Gence seherinde vefat etmisdir MenbeFiridun Susinski Azerbaycan xalq musiqicileri Baki 1985 Hemcinin bax