Bu məqaləni lazımdır. |
Buddist təqvimi — kiçik fərqlərlə Taylandda, Laosda, Kambocada, Myanmada və Şri-Lankada istifadə edilir. Çinin ilhaqına qədər Tibetdə də istifadə edilib (bu ölkədə mahayana buddizmi geniş yayılıb). Taylandda eyni zamanda qriqori təqvimi də istifadə edilir. İnduistlər onu ayın fazaları əsasında yaradıblar. Ay-günəş təqvimində ilin başlanğıcı dekabr ayına təsadüf etsə də aylar ayın fazalarına bağlıdırlar. Taylandda buddist təqvimini həm də Tyantharakhati (tay dilində — จันทรคติ. Tyantharakhati) adlandırırlar.
Təqvim | |||
---|---|---|---|
Təqvim haqqında | |||
Təqvim tipi | |||
Təqvim dövrü | Uzun illərin daxil edilməsi | ||
| |||
Digər təqvimlər | |||
· Assuriya · Astek · Benqal · Berber · Bəhai · · Babil · Bizans · · · Hind · Holosen · Qafqaz Albaniyası · Qriqori · · · Qədim Misir · · Qibti · Qədim Çin · · · Yəhudi · · · · Hicri-qəməri ·Hicri-şəmsi · · Çin · · · · · Yuli · · Rumi · · · · · · · · Fransız · · · · · · Efiopiya · · |
Buddist təqvimi Budda Qautamanın nirvanaya getməsi ilindən hesablanır və qriqori təqvimini 543 il qabaqlayır (ənənəyə görə Budda Şakyamuninin nirvanası e.ə. 543-cü ilə təsadüf edir). Bu əsasla qriqori təqviminin 2020-ci ili buddist təqviminin 2563-cü ilinə müvafiqdir. Taylandda rəsmi il hesablaması buddist təqviminə əsasən aparılır, amma əcnəbilər üçün istisna hallar mövcuddur və bu zaman qriqori təqvimindən istifadə edilir.
Ay ilinin ilk ayı dekabr ayında bütöv ay fazası zamanı başlayır. Beləliklə, ay təqviminin ardıcıllığı yanvar ayından başlayan qriqori təqvimindən bir ay fərqlidir. Ay təqviminin ayları ardıcıl olaraq nömrələnir, xüsusi olaraq adlanmır. Ay təqviminin ilk iki ayı çin dilində, qalanları isə tay dilində adlanır:
Ay ilinin 1-ci ayı (tay dilində — เดือนอ้าย. Dıan ay) de kabr ayına uyğundur.
Ay ilinin 2-ci ayı (tay dilində — เดือนยี่ . Dıan yi) yanvar ayına uyğundur.
Ay ilinin 3-cü ayı (tay dilində — เดือนสาม. Dıan sam) fevral ayına uyğundur və s.
Tay mədəniyyətinin bütün əsas məşhur tarixlər məhz ay təqviminə bağlıdır. Belə ki, əsas buddist bayramları bütöv ay zamanına – ayın 15-ci gününə təsadüf edir. Bütöv ayda keçirilən bayramlara Visakha Buça, Makha Buça, Asalaka Buça, Khau Phansa, Ok Phansa və başqalarını misal göstərmək olar.
Ay təqvimi ilə eyni zamanda Taylandda ayların nömrələnmədən xüsusi adlarının olduğu adi günəş təqvimi də geniş yayılmışdır (qriqori təqvimi, tay dilində — สุริยคติ, suriyakhati). Hər bir tay təqvimi bu iki hesablamanı, həm ayları, həm illəri, bütöv ayı, yeni ayı özündə əks etdirir.
1 yanvarın rəsmi olaraq yeni ilə keçid i Əlahəzrət VIII Rama Anantha Mahidonanın 24 dekabr 1940-cı ildəki (buddist təqviminə əsasən 2483-cü ildə) əmrinə əsasən qəbul edilmişdir.
Təqvim ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Buddist teqvimi kicik ferqlerle Taylandda Laosda Kambocada Myanmada ve Sri Lankada istifade edilir Cinin ilhaqina qeder Tibetde de istifade edilib bu olkede mahayana buddizmi genis yayilib Taylandda eyni zamanda qriqori teqvimi de istifade edilir Induistler onu ayin fazalari esasinda yaradiblar Ay gunes teqviminde ilin baslangici dekabr ayina tesaduf etse de aylar ayin fazalarina baglidirlar Taylandda buddist teqvimini hem de Tyantharakhati tay dilinde cnthrkhti Tyantharakhati adlandirirlar TeqvimTeqvim haqqindaTeqvim tipi Gunes Ay Teqvim dovru Uzun illerin daxil edilmesiDiger teqvimler Assuriya Astek Benqal Berber Behai Babil Bizans Hind Holosen Qafqaz Albaniyasi Qriqori Qedim Misir Qibti Qedim Cin Yehudi Hicri qemeri Hicri semsi Cin Yuli Rumi Fransiz Efiopiya Buddist teqvimi Budda Qautamanin nirvanaya getmesi ilinden hesablanir ve qriqori teqvimini 543 il qabaqlayir eneneye gore Budda Sakyamuninin nirvanasi e e 543 cu ile tesaduf edir Bu esasla qriqori teqviminin 2020 ci ili buddist teqviminin 2563 cu iline muvafiqdir Taylandda resmi il hesablamasi buddist teqvimine esasen aparilir amma ecnebiler ucun istisna hallar movcuddur ve bu zaman qriqori teqviminden istifade edilir Ay ilinin ilk ayi dekabr ayinda butov ay fazasi zamani baslayir Belelikle ay teqviminin ardicilligi yanvar ayindan baslayan qriqori teqviminden bir ay ferqlidir Ay teqviminin aylari ardicil olaraq nomrelenir xususi olaraq adlanmir Ay teqviminin ilk iki ayi cin dilinde qalanlari ise tay dilinde adlanir Ay ilinin 1 ci ayi tay dilinde eduxnxay Dian ay de kabr ayina uygundur Ay ilinin 2 ci ayi tay dilinde eduxnyi Dian yi yanvar ayina uygundur Ay ilinin 3 cu ayi tay dilinde eduxnsam Dian sam fevral ayina uygundur ve s Tay medeniyyetinin butun esas meshur tarixler mehz ay teqvimine baglidir Bele ki esas buddist bayramlari butov ay zamanina ayin 15 ci gunune tesaduf edir Butov ayda kecirilen bayramlara Visakha Buca Makha Buca Asalaka Buca Khau Phansa Ok Phansa ve basqalarini misal gostermek olar Ay teqvimi ile eyni zamanda Taylandda aylarin nomrelenmeden xususi adlarinin oldugu adi gunes teqvimi de genis yayilmisdir qriqori teqvimi tay dilinde suriykhti suriyakhati Her bir tay teqvimi bu iki hesablamani hem aylari hem illeri butov ayi yeni ayi ozunde eks etdirir 1 yanvarin resmi olaraq yeni ile kecid i Elahezret VIII Rama Anantha Mahidonanin 24 dekabr 1940 ci ildeki buddist teqvimine esasen 2483 cu ilde emrine esasen qebul edilmisdir Teqvim ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin