Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi və ya BMT-nin Nizamnaməsi — olan BMT-nin 1945-ci ildə imzalanmış təsis sənədi. BMT Nizamnaməsi vətəndaşların əsas insan hüquqlarının qorunmasına dair öhdəliyi ifadə edərək, "daha yüksək yaşayış standartlarının olmasına yardım göstərmək", "iqtisadi, sosial, sağlamlıq və əlaqədar problemləri həll etmək" və "irqindən, cinsindən, dilindən və dinindən asılı olmayaraq hər kəsin hüquqlarına və fundamental azadlıqlarına universal hörmət və rifahı təmin etmək" kimi ali prinsipləri nəzərdə tutur. Təsis sənədi olduğundan Nizamnamə bütün üzv dövlətlər üçün məcburidir. Həmçinin, Nizamnamənin 103-cü maddəsinə görə, onun hüquqi qüvvəsi bütün digər beynəlxalq müqavilələrin hüquqi qüvvəsindən üstündür.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi | |
---|---|
| |
Hazırlanma tarixi | 14 avqust 1941 |
İmzalanma tarixi | 26 iyun 1945 |
İmzalanma yeri | San-Fransisko, Kaliforniya, ABŞ |
Qüvvəyə minməsi | 24 oktyabr 1945 |
• şərtləri | Çin, Fransa, Sovet İttifaqı, Böyük Britaniya, ABŞ və digər imzalayan dövlətlərin əksəriyyəti tərəfindən ratifikasiya. |
Tərəflər | 193 |
Dilləri | yapon dili, ingilis dili, isveç dili, Çin dili, rus dili, fransız dili |
Veb-saytı | treaties.un.org/doc/Publ… |
Nizamnamə 26 iyun 1945-ci ildə imzalanmaq üçün açıq elan edilmişdir və elə həmin gün 51 həqiqi üzv dövlətin 50-si tərəfindən San-Fransiskoda, ABŞ-də imzalanmışdır (həqiqi üzv olan Polşa konfransda təmsil olunmamış və iki ay sonra sənədi imzalamışdır). Nizamnamə 24 oktyabr 1945-ci ildə müvafiq dövlətlər tərəfindən ratifikasiya olunduqdan sonra qüvvəyə minmişdir. Həmin dövlətlərə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının həqiqi beş daimi üzvü — Çin Respublikası (1949-cu ildən Çin Xalq Respublikası), Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti (daha sonra onu Dördüncü və Beşinci Fransa Respublikası əvəz etmişdir), Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (daha sonra Rusiya Federasiyası onu əvəz etmişdir), Böyük Britaniya, ABŞ və digər imzalayan dövlətlərin əksəriyyəti daxildir. Bu vaxt, Hiroşima və Naqasakinin atom bombardmanı müvafiq olaraq 6 və 9 avqustda reallaşdı; bu yeni silah müharibəsinin tətbiqi BMT Nizamnaməsinin elan edildiyi təhlükəsizlik mühitini tamamilə dəyişdi. Hazırda dünyanın (əksər dövlətləri) Nizamanməni ratifikasiya etmişdir.
Sonralar 24 oktyabr Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi tərəfindən Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Günü elan olunmuşdur.
Məzmunu
Nizamnamə preambuladan və maddələrin əks olunduğu fəsillərdən ibarətdir.
Preambula iki əsas hissədən ibarətdir. Birinci hissədə sülhün və beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunması və insan hüquqlarına hörmət edilməsi üçün ümumi çağırış əks olunub. Preambulanın ikinci hissəsi isə bəyan edir ki, BMT dövlətlərinin hökumətləri Nizamanməni qəbul etmişdir və bu, insan hüquqları ilə əlaqədar ilk beynəlxalq sənəddir.
- I Fəsil Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsədlərini, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunmasının vacib şərtlərini əks etdirir.
- II Fəsil Təşkilata üzvlük meyarlarını müəyyən edir.
- III–XV Fəsillər sənədin əsas hissəsi olub BMT-nin orqanları və qurumlarını və onların səlahiyyətlərini təsvir edir.
- XVI və XVII fəsillər BMT-nin mövcud beynəlxalq hüquqla inteqrasiyası üçün tədbirləri nəzərdə tutur.
- XVIII və XIX fəsillər Nizamnaməyə düzəliş edilməsi və ratifikasiyası qaydalarını tənzimləyir.
Aşağıdakı fəsillər BMT qurumlarının səlahiyyətlərini müəyyən edir:
- VI Fəsil Təhlükəsizlik Şurasının araşdırmaq və mübahisələrə vasitəçilik etmək səlahiyyətini əks etdirir;
- VII Fəsil Təhlükəsizlik Şurasının iqtisadi, diplomatik və hərbi sanksiyalara, eləcə də hərbi qüvvələrin istifadəsinə icazə vermək və mübahisələri həll etmək səlahiyyətini əks etdirir;
- VIII Fəsil regional sazişlərin müvafiq regionda sülhün və təhlükəsizliyin qorunmasını təmin etməsinə zəmin yaradır;
- IX və X Fəsillərdə BMT-nin iqtisadi və sosial əməkdaşlıq üzrə səlahiyyətləri və bu səlahiyyətlərə nəzarət edən İqtisadi və Sosial Şura təsvir edilmişdir;
- XII və XIII Fəsillər dekolonizasiyaya nəzarət edən Qəyyumluq Şurasını əks etdirir;
- XIV və XV Fəsillər müvafiq olaraq Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Katibliyinin səlahiyyətlərini təsbit edir.
- XVI Fəsil: Müxtəlif müddəalar, XVII Fəsil: İkinci Dünya müharibəsi ilə əlaqədar Keçid dövründə təhlükəsizlik üzrə tədbirlər, XVIII Fəsil: Nizamnaməyə düzəliş prosesi və XIX Fəsil: Nizamnamənin ratifikasiyası ilə bağlı müddaəları tənzimləyir.
Maddələri
Preambula
Preambulanın mətni aşağıdakı kimidir: (Tərcümə Lətif Hüseynova məxsusdur)
- BİZ, BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏRİN XALQLARI,
- gələcək nəsilləri, həyatımızda iki dəfə bəşəriyyətə sözlə deyilə bilməyən bəlalar gətirmiş müharibənin müsibətlərindən xilas etmək və
- əsas insan hüquqlarına, insan şəxsiyyətinin ləyaqət və dəyərinə, kişi və qadınların, böyük və kiçik millətlərin hüquq bərabərliyinə inamı yenidən təsdiq etmək və
- ədalətin və müqavilələrdən və beynəlxalq hüququn digər mənbələrindən irəli gələn öhdəliklərə hörmətin bərqərar ola bildiyi şərait yaratmaq və
- sosial tərəqqiyə və daha artıq azadlıq şəraitində daha yüksək yaşayış standartlarının olmasına yardım göstərmək,
- VƏ BU MƏQSƏDLƏRİ DƏ
- mehriban qonşular kimi səbirlilik nümayiş etdirmək və birlikdə, bir-biri ilə dinc yaşamaq və
- beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qoruyub saxlamaq üçün öz gücümüzü birləşdirmək və
- prinsiplər qəbul etmək və metodlar müəyyənləşdirməklə, silahlı qüvvələrin ümumi mənafedən başqa ayrı bir halda tətbiq olunmamasını təmin etmək və
- bütün xalqların iqtisadi və sosial tərəqqisinə yardım göstərmək üçün beynəlxalq mexanizmdən istifadə etmək
- ƏZMİNDƏ OLARAQ, BU MƏQSƏDLƏRƏ NAİL OLMAQ ÜÇÜN ÖZ SƏYLƏRİMİZİ BİRLƏŞDİRMƏK QƏRARINA GƏLDİK.
Buna uyğun olaraq, bizim müvafiq hökumətlərimiz. San-Fransisko şəhərində toplaşmış və özlərinin, yaxşı və lazımi formada olduğu müəyyən edilmiş səlahiyyətlərini təqdim etmiş nümayəndələr vasitəsilə. Birləşmiş Millətlərin hazırkı Nizamnaməsinə razılıq verdik və bununla Birləşmiş Millətlər adlanmalı olan beynəlxalq təşkilat yaradırıq.
Baxmayaraq ki, Preambula Nizamnamənin ayrılmaz tərkib hissəsidir, o, üzv dövlətlər üçün heç bir hüquq və vəzifə müəyyən etmir. Preambula Təşkilatın təsisçilərinin bəzi əsas məqsədlərini vurğulayaraq Nizamnamənin müddəaları üçün təsviri xarakter daşıyan bir təlimat rolunu oynayır.
I Fəsil: Məqsəd və Prinsiplər
Maddə 1
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının aşağıdakı məqsədləri vardır:
- Beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qoruyub saxlamaq və bu məqsədlə: sülhə təhlükənin qarşısını almaq və aradan qaldırmaq üçün və təcavüz aktlarım və digər sülhün pozulması hallarını yatırtmaq üçün səmərəli kollektiv tədbirlər görmək və sülhün pozulmasına gətirib çıxara bilən beynəlxalq mübahisə və situasiyaların dinc vasitələrlə, ədalət və beynəlxalq hüquq prinsiplərinə uyğun olaraq nizamlanmasına və ya həll olunmasına müvəffəq olmaq;
- Millətlər arasında, xalqların hüquq bərabərliyi və öz müqəddəratını təyin etməsi prinsipinə hörmət əsasında dostluq münasibətləri inkişaf etdirmək, universal sülhün möhkəmləndirilməsi üçün digər müvafiq tədbirlər görmək;
- İqtisadi, sosial, mədəni və ya humanitar xarakterli beynəlxalq problemlərin həll edilməsində və irqinə, cinsinə, dilinə və ya dini mənsubiyyətinə fərq qoyulmadan bütün insanların əsas hüquq və azadlıqlarına hörmətin dəstəklənməsində və həvəsləndirilməsində beynəlxalq əməkdaşlığa nail olmaq və
- Bu ümumi məqsədlərə çatmaq üçün millətlərin hərəkətlərini uzlaşdırmaq üçün mərkəz rolunu oynamaq.
Maddə 2
1-ci maddədə bəyan edilmiş məqsədlərə nail olmaq üçün Təşkilat və onun Üzvləri aşağıdakı prinsiplərə uyğun olaraq hərəkət edirlər:
- Təşkilat onun bütün Üzvlərinin suveren bərabərliyi prinsipinə əsaslanır.
- Bütün Üzvlər, Təşkilata üzvlükdən irəli gələn hüquq və üstünlükləri özlərinə təmin etmək üçün, bu Nizamnaməyə uyğun olaraq üzərlərinə götürdükləri öhdəlikləri vicdanla yerinə yetirirlər.
- Bütün Üzvlər öz beynəlxalq mübahisələrini dinc vasitələrlə o qaydada həll edirlər ki, beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik və ədalət təhlükəyə məruz qalmasın.
- Bütün Üzvlər öz beynəlxalq münasibətlərində, hər hansı bir dövlətin ərazi bütövlüyünə və siyasi müstəqilliyinə qarşı və ya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsədləri ilə bir araya sığmayan hər hansı bir şəkildə güclə hədələməkdən və gücün tətbiqindən çəkinirlər.
- Bütün Üzvlər Təşkilata, onun bu Nizamnaməyə uyğun olaraq gördüyü istənilən tədbirdə hər cür yardım göstərirlər və əleyhinə Birləşmiş Millətlər tərəfindən preventiv və ya məcburiyyət tədbiri görülən istənilən dövlətə yardım göstərməkdən çəkinirlər.
- Təşkilat təmin edir ki, onun üzvü olmayan dövlətlər, bunun beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanması üçün zəruri ola bildiyi dərəcədə, bu prinsiplərə uyğun hərəkət etsinlər.
- Bu Nizamnamənin heç bir müddəası Birləşmiş Millətlərə səlahiyyət vermir ki, hər hansı bir dövlətin əsas etibarilə daxili yurisdiksiyasında olan məsələlərə müdaxilə elsin və ya Üzvlərdən tələb elmir ki, belə məsələləri bu Nizamnamədə müəyyən olunmuş qaydada həll olunmaq üçün təqdim etsinlər; lakin bu prinsip VII fəslə müvafiq olaraq məcburiyyət tədbirlərinin tətbiqinə xələl gətirmir.
II Fəsil: Təşkilata üzvlük
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin II Fəsli Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvlüyünə aid məsələləri tənzim edir.
III Fəsil: Orqanlar
- Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsas orqanları kimi qurulmuşdur: Baş Məclis, Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və Sosial Şura, Qəyyumluq Şurası, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi və Katiblik.
- Zəruri hesab edilə bilən köməkçi orqanlar bu Nizamnaməyə uyğun olaraq yaradıla bilər.
IV Fəsil: Baş Məclis
V Fəsil: Təhlükəsizlik Şurası
TƏRKİBİ
Maddə 23
- Təhlükəsizlik Şurası on beş Təşkilat Üzvündən ibarətdir. Çin Respublikası, Fransa, Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı, Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı və Amerika Birləşmiş Ştatları Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləridir. Baş Məclis Təşkilatın digər on Üzvünü Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü kimi seçir; bu zaman ilk növbədə Təşkilatın Üzvlərinin beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanmasına və Təşkilatın digər məqsədlərinə nail olunmasına verdiyi töhfəyə və habelə ədalətli coğrafi bölgüyə lazımi diqqət yetirilir.
- Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvləri iki il müddətinə seçilir. Qeyri-daimi üzvlərin. Təhlükəsizlik Şurasının üzvlərinin sayı on birdən on beşə artdıqdan sonra keçirilən ilk seçkisində dörd əlavə üzvdən ikisi bir il müddətinə seçilir. Şuranın üzvlüyündən çıxan dövlətin dərhal yenidən seçilmək hüququ yoxdur.
- Təhlükəsizlik Şurasının hər bir üzvünün bir nümayəndəsi olur.
FUNKSİYALARI VƏ SƏALHİYYƏTLƏRİ
Maddə 24
- Birləşmiş Millətlərin cəld və səmərəli hərəkətlərini təmin etmək üçün onun Üzvləri beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanmasına görə başlıca məsuliyyəti Təhlükəsizlik Şurasının üzərinə qoyurlar və razılaşırlar ki, bu məsuliyyətdən irəli gələn vəzifələrini yerinə yetirərkən Təhlükəsizlik Şurası onlann adından çıxış edir.
- Öz vəzifələrini icra edərkən Təhlükəsizlik Şurası Birləşmiş Millətlərin məqsəd və prinsiplərinə uyğun olaraq hərəkət edir. Bu vəzifələri icra etmək üçün Təhlükəsizlik Şurasına verilmiş konkret səlahiyyətlər VI, VII, VIII və XII fəsillərdə öz əksini tapmışdır.
- Təhlükəsizlik Şurası Baş Məclis tərəfindən baxılmaq üçün ona illik və lazım olduqda, xüsusi məruzələr təqdim edir.
Maddə 25
Birləşmiş Millətlərin Üzvləri razılaşırlar ki, bu Nizamnaməyə uyğun olaraq Təhlükəsizlik Şurasının qərarlarına tabe olsunlar və onlan yerinə yetirsinlər.
Maddə 26
Dünyanın insan və iqtisadi resurslarını silah işi üçün on az miqdarda ayırmaqla, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin bərqərar olunmasına və qorunub saxlanmasına dəstək vermək məqsədilə Təhlükəsizlik Şurası, 47-ci maddədə nəzərdə tutulmuş Hərbi Qərargah Komitəsinin köməyi ilə Birləşmiş Millətlərin Üzvlərinə təqdim olunmaq üçün silahlann nizama salınması sisteminin yaradılması üzrə planların tərtib edilməsinə görə məsuliyyət daşıyır.
SƏSVERMƏ
Maddə 27
- Təhlükəsizlik Şurasının hər bir üzvü bir səsə malikdir.
- Təhlükəsizlik Şurasının prosedur məsələlər üzrə qərarlan doqquz üzvün lehinə səs verməsi ilə qəbul olunur.
- Təhlükəsizlik Şurasının bütün digər məsələlər üzrə qərarları, daimi üzvlərin uyğun gələn səsləri də daxil olmaqla, doqquz üzvün lehinə səs verməsi ilə qəbul olunur; nəzərə alınmalıdır ki, VI fəslin əsasında və 52-ci maddənin 3-cü bəndinin əsasında qərarlar qəbul olunan zaman mübahisənin tərəfi olan dövlət səsvermədə iştirak etməməlidir.
PROSEDUR
Maddə 28
- Təhlükəsizlik Şurası elə təşkil olunur ki, fasiləsiz fəaliyyət göstərə bilsin. Təhlükəsizlik Şurasının hər bir üzvü bu məqsədlə Təşkilatın olduğu yerdə hər an təmsil olunmalıdır.
- Təhlükəsizlik Şurası mütəmadi iclaslar keçirir və bu iclaslarda onun üzvlərindən hər biri öz arzusu ilə hökumətin üzvü və ya hər hansı digər xüsusi təyin olunmuş nümayəndə vasitəsilə təmsil oluna bilər.
- Təhlükosizlik Şurası öz iclaslarını nəinki Təşkilatın olduğu yerdə, habelə onun fikrincə, işinə daha yaxşı kömək edən istənilən yerdə keçirə bilər.
Maddə 29
Təhlükəsizlik Şurası öz funksiyalarını yerinə yetirmək üçün zəruri hesab etdiyi köməkçi orqanlar yarada bilər.
Maddə 30
Təhlükəsizlik Şurası, öz Sədrini seçmək qaydası da daxil olmaqla, özünün prosedur qaydalarını müəyyən edir.
Maddə 31
Təhlükəsizlik Şurasının üzvü olmayan hər hansı Təşkilat Üzvü Təhlükəsizlik Şurasına təqdim olunmuş istənilən məsələnin müzakirəsində səsvermə hüququ olmadan iştirak edə bilər; belə bir iştirak Təhlükəsizlik Şurasının, həmin Üzv dövlətin maraqlarına xüsusilə toxunulduğunu hesab etdiyi istənilən halda mümkündür.
Maddə 32
Təhlükəsizlik Şurasının üzvü olmayan hər hansı Təşkilat Üzvü və ya Təşkilatın Üzvü olmayan hər hansı dövlət. Təhlükəsizlik Şurasında baxılan mübahisənin tərəfi olduqda, bu mübahisəyə aid olan müzakirədə, səsvermə hüququ olmadan, iştirak etmək üçün dəvət olunur. Təhlükəsizlik Şurası, Təşkilatın Üzvü olmayan dövlətin iştirakı üçün ədalətli hesab etdiyi şərtlər müəyyən edir.
VI Fəsil: Mübahisələrin Dinc Yolla Həll Olunması
VII Fəsil: Sülhə təhlükə, sülhün pozulması və təcavüz aktları ilə bağlı tədbirlər
VIII Fəsil: Regional sazişlər
IX Fəsil: Beynəlxalq iqtisadi və sosial əməkdaşlıq
X Fəsil: İqtisadi və Sosial Şura
XI Fəsil: Özü-özünü idarə etməyən ərazilərə dair bəyannamə
XII Fəsil: Beynəlxalq qəyyumluq sistemi
XIII Fəsil: Qəyyumluq Şurası
XIV Fəsil: Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi
XV Fəsil: Katiblik
- Katiblik Baş Katibdən və Təşkilat üçün tələb olunan ştatdan ibarətdir.
- Baş Katib Baş Məclisin, Təhlükəsizlik Şurasının, İqtisadi və Sosial Şuranın və Qəyyumluq Şurasının bütün iclaslarında fəaliyyət göstərir və bu orqanlar tərəfindən ona həvalə olunan digər funksiyaları icra edir.
- Baş Katib Təhlükəsizlik Şurasının tövsiyəsi əsasında Baş Məclis tərəfindən təyin olunur.
- Katibliyin heyəti Baş Katib tərəfindən Baş Məclisin müəyyən etdiyi qaydalara əsasən təyin olunur.
- Katiblik BMT-nin Nyu-Yorkdakı baş qərargahında yerləşir.
- Katibliyin tərkibinə, həmçinin, Bağdad, Banqkok, Cenevrə və Santyaqoda yerləşən regional komissiya katiblikləri də daxildir.
Katibliyin funksiyaları
- digər orqanlar tərəfindən müzakirə edilməsi və qərarlar qəbul edilməsini asanlaşdırmaq məqsədilə hesabatların və müxtəlif məlumatları, təhlilləri, tarixi tədqiqatları, siyasətə dair təklifləri və s. özündə əks etdirən digər sənədlərin hazırlanması.
- qanunvericilik orqanlarına və onların köməkçi orqanlarına yardım etmək.
- Baş Məclis və digər orqanlar üçün görüş xidmətlərinin təmin edilməsi.
- müxtəlif dildə BMT sənədlərinin verilməsi üçün redaksiya, tərcümə və sənəd bərpası xidmətlərinin təmin edilməsi.
- müxtəlif sahələrdə problemlərin həllində üzv dövlətlərə tədqiqatların aparılması və məlumatların verilməsinin təmin edilməsi.
- Baş Məclisin qəbul etdiyi statistik nəşrlərin, məlumat bülleteninin və analitik işin hazırlanması.
- beynəlxalq ictimaiyyət üçün narahatlıq doğuran mövzularda konfransların, ekspert qruplarının görüşlərinin və seminarın təşkil edilməsi.
- ölkələri inkişaf etdirmək üçün texniki yardımın göstərilməsi.
- Baş Məclis və ya Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən müəyyən edilmiş ölkələrə, ərazilərə və ya bölgələrə xidmət missiyasının aydınlaşdırılması.
XVI Fəsil: Müxtəlif müddəalar
XVII Fəsil: Keçid dövründə təhlükəsizlik üzrə tədbirlər
XVIII Fəsil: Düzəlişlər
XIX Fəsil: Ratifikasiya və imzalama
Bu Nizamnamə Çin Respublikası, Fransa, Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı, Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı və Amerika Birləşmiş Ştatları və Nizamnaməni imzalamış digər dövlətlərin əksər hissəsi tərəfindən ratifikasiya sənədləri saxlanmağa verildikdən sonra qüvvəyə minir.
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Introductory Note". Un.org. 9 May 2005 tarixində . İstifadə tarixi: 9 February 2013.
- Christopher N.J. Roberts. "William H. Fitzpatrick's Editorials on Human Rights (1949)". Quellen zur Geschichte der Menschenrechte [Sources on the History of Human Rights]. Human Rights Working Group in the 20th Century. June 2017. 7 November 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2017.
- "Chapter XVI: Miscellaneous Provisions". 1 February 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 29 June 2017.
- "II sessiya, 168 nömrəli Qətnamə. 31 oktyabr 1947". 2021-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-07.
- "Charter of the United Nations and Statue of the International Court of Justice" (PDF). 25 February 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 February 2018.
- "Preamble". United Nations. 18 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2018.
- (PDF). 2018-12-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-07.
- Report of the Rapporteur of Commission I/1 UNICO VI, pp 446–7, Doc. 944 I/1/34(1).
Xarici keçidlər
- BMT Nizamnaməsinin tam mətni
- İmzalanmış Nizamnamənin skan olunmuş nüsxəsi
- Ratifikasiyaların orijinalı 2018-11-30 at the Wayback Machine
- 4-cü maddə üzrə ratifikasiya və düzəlişlər 2018-11-01 at the Wayback Machine
- BMT Beynəlxalq Hüquq Audiovizual Kitabxanasının tarixi arxivlərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi haqqında prosedur tarixi qeydlər və audiovizual material
- Annabet Rozenbumun "Müqavilə hüququnun praktiki aspektləri: Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin 102-ci maddəsi üzrə müqavilənin qeydiyyatı" adlı mühazirəsi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesi ve ya BMT nin Nizamnamesi olan BMT nin 1945 ci ilde imzalanmis tesis senedi BMT Nizamnamesi vetendaslarin esas insan huquqlarinin qorunmasina dair ohdeliyi ifade ederek daha yuksek yasayis standartlarinin olmasina yardim gostermek iqtisadi sosial saglamliq ve elaqedar problemleri hell etmek ve irqinden cinsinden dilinden ve dininden asili olmayaraq her kesin huquqlarina ve fundamental azadliqlarina universal hormet ve rifahi temin etmek kimi ali prinsipleri nezerde tutur Tesis senedi oldugundan Nizamname butun uzv dovletler ucun mecburidir Hemcinin Nizamnamenin 103 cu maddesine gore onun huquqi quvvesi butun diger beynelxalq muqavilelerin huquqi quvvesinden ustundur Birlesmis Milletler Teskilatinin NizamnamesiBMT nin NizamnamesiHazirlanma tarixi 14 avqust 1941Imzalanma tarixi 26 iyun 1945Imzalanma yeri San Fransisko Kaliforniya ABSQuvveye minmesi 24 oktyabr 1945 sertleri Cin Fransa Sovet Ittifaqi Boyuk Britaniya ABS ve diger imzalayan dovletlerin ekseriyyeti terefinden ratifikasiya Terefler 193Dilleri yapon dili ingilis dili isvec dili Cin dili rus dili fransiz diliVeb sayti treaties un org doc Publ Nizamname 26 iyun 1945 ci ilde imzalanmaq ucun aciq elan edilmisdir ve ele hemin gun 51 heqiqi uzv dovletin 50 si terefinden San Fransiskoda ABS de imzalanmisdir heqiqi uzv olan Polsa konfransda temsil olunmamis ve iki ay sonra senedi imzalamisdir Nizamname 24 oktyabr 1945 ci ilde muvafiq dovletler terefinden ratifikasiya olunduqdan sonra quvveye minmisdir Hemin dovletlere BMT nin Tehlukesizlik Surasinin heqiqi bes daimi uzvu Cin Respublikasi 1949 cu ilden Cin Xalq Respublikasi Fransa Respublikasinin Muveqqeti Hokumeti daha sonra onu Dorduncu ve Besinci Fransa Respublikasi evez etmisdir Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi daha sonra Rusiya Federasiyasi onu evez etmisdir Boyuk Britaniya ABS ve diger imzalayan dovletlerin ekseriyyeti daxildir Bu vaxt Hirosima ve Naqasakinin atom bombardmani muvafiq olaraq 6 ve 9 avqustda reallasdi bu yeni silah muharibesinin tetbiqi BMT Nizamnamesinin elan edildiyi tehlukesizlik muhitini tamamile deyisdi Hazirda dunyanin ekser dovletleri Nizamanmeni ratifikasiya etmisdir Sonralar 24 oktyabr Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Meclisi terefinden Birlesmis Milletler Teskilati Gunu elan olunmusdur MezmunuNizamnamenin uz qabiginda gorunen prototipi Nizamname preambuladan ve maddelerin eks olundugu fesillerden ibaretdir Preambula iki esas hisseden ibaretdir Birinci hissede sulhun ve beynelxalq tehlukesizliyin qorunmasi ve insan huquqlarina hormet edilmesi ucun umumi cagiris eks olunub Preambulanin ikinci hissesi ise beyan edir ki BMT dovletlerinin hokumetleri Nizamanmeni qebul etmisdir ve bu insan huquqlari ile elaqedar ilk beynelxalq seneddir I Fesil Birlesmis Milletler Teskilatinin meqsedlerini beynelxalq sulhun ve tehlukesizliyin qorunmasinin vacib sertlerini eks etdirir II Fesil Teskilata uzvluk meyarlarini mueyyen edir III XV Fesiller senedin esas hissesi olub BMT nin orqanlari ve qurumlarini ve onlarin selahiyyetlerini tesvir edir XVI ve XVII fesiller BMT nin movcud beynelxalq huquqla inteqrasiyasi ucun tedbirleri nezerde tutur XVIII ve XIX fesiller Nizamnameye duzelis edilmesi ve ratifikasiyasi qaydalarini tenzimleyir Asagidaki fesiller BMT qurumlarinin selahiyyetlerini mueyyen edir VI Fesil Tehlukesizlik Surasinin arasdirmaq ve mubahiselere vasitecilik etmek selahiyyetini eks etdirir VII Fesil Tehlukesizlik Surasinin iqtisadi diplomatik ve herbi sanksiyalara elece de herbi quvvelerin istifadesine icaze vermek ve mubahiseleri hell etmek selahiyyetini eks etdirir VIII Fesil regional sazislerin muvafiq regionda sulhun ve tehlukesizliyin qorunmasini temin etmesine zemin yaradir IX ve X Fesillerde BMT nin iqtisadi ve sosial emekdasliq uzre selahiyyetleri ve bu selahiyyetlere nezaret eden Iqtisadi ve Sosial Sura tesvir edilmisdir XII ve XIII Fesiller dekolonizasiyaya nezaret eden Qeyyumluq Surasini eks etdirir XIV ve XV Fesiller muvafiq olaraq Beynelxalq Edalet Mehkemesi ve Birlesmis Milletler Teskilatinin Katibliyinin selahiyyetlerini tesbit edir XVI Fesil Muxtelif muddealar XVII Fesil Ikinci Dunya muharibesi ile elaqedar Kecid dovrunde tehlukesizlik uzre tedbirler XVIII Fesil Nizamnameye duzelis prosesi ve XIX Fesil Nizamnamenin ratifikasiyasi ile bagli muddaelari tenzimleyir MaddeleriPreambula Esas meqale Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesinin preambulasiABS nin Ikinci Dunya Muharibesine aid afisasinda BMT Nizamanmesinin Preambulasi eks olunub Preambulanin metni asagidaki kimidir Tercume Letif Huseynova mexsusdur BIZ BIRLESMIS MILLETLERIN XALQLARI gelecek nesilleri heyatimizda iki defe beseriyyete sozle deyile bilmeyen belalar getirmis muharibenin musibetlerinden xilas etmek ve esas insan huquqlarina insan sexsiyyetinin leyaqet ve deyerine kisi ve qadinlarin boyuk ve kicik milletlerin huquq beraberliyine inami yeniden tesdiq etmek ve edaletin ve muqavilelerden ve beynelxalq huququn diger menbelerinden ireli gelen ohdeliklere hormetin berqerar ola bildiyi serait yaratmaq ve sosial tereqqiye ve daha artiq azadliq seraitinde daha yuksek yasayis standartlarinin olmasina yardim gostermek VE BU MEQSEDLERI DEmehriban qonsular kimi sebirlilik numayis etdirmek ve birlikde bir biri ile dinc yasamaq ve beynelxalq sulhu ve tehlukesizliyi qoruyub saxlamaq ucun oz gucumuzu birlesdirmek ve prinsipler qebul etmek ve metodlar mueyyenlesdirmekle silahli quvvelerin umumi menafeden basqa ayri bir halda tetbiq olunmamasini temin etmek ve butun xalqlarin iqtisadi ve sosial tereqqisine yardim gostermek ucun beynelxalq mexanizmden istifade etmekEZMINDE OLARAQ BU MEQSEDLERE NAIL OLMAQ UCUN OZ SEYLERIMIZI BIRLESDIRMEK QERARINA GELDIK Buna uygun olaraq bizim muvafiq hokumetlerimiz San Fransisko seherinde toplasmis ve ozlerinin yaxsi ve lazimi formada oldugu mueyyen edilmis selahiyyetlerini teqdim etmis numayendeler vasitesile Birlesmis Milletlerin hazirki Nizamnamesine raziliq verdik ve bununla Birlesmis Milletler adlanmali olan beynelxalq teskilat yaradiriq BIZ BIRLESMIS MILLETLERIN XALQLARI Baxmayaraq ki Preambula Nizamnamenin ayrilmaz terkib hissesidir o uzv dovletler ucun hec bir huquq ve vezife mueyyen etmir Preambula Teskilatin tesiscilerinin bezi esas meqsedlerini vurgulayaraq Nizamnamenin muddealari ucun tesviri xarakter dasiyan bir telimat rolunu oynayir I Fesil Meqsed ve Prinsipler Esas meqale Madde 1 Birlesmis Milletler Teskilatinin asagidaki meqsedleri vardir Beynelxalq sulhu ve tehlukesizliyi qoruyub saxlamaq ve bu meqsedle sulhe tehlukenin qarsisini almaq ve aradan qaldirmaq ucun ve tecavuz aktlarim ve diger sulhun pozulmasi hallarini yatirtmaq ucun semereli kollektiv tedbirler gormek ve sulhun pozulmasina getirib cixara bilen beynelxalq mubahise ve situasiyalarin dinc vasitelerle edalet ve beynelxalq huquq prinsiplerine uygun olaraq nizamlanmasina ve ya hell olunmasina muveffeq olmaq Milletler arasinda xalqlarin huquq beraberliyi ve oz muqedderatini teyin etmesi prinsipine hormet esasinda dostluq munasibetleri inkisaf etdirmek universal sulhun mohkemlendirilmesi ucun diger muvafiq tedbirler gormek Iqtisadi sosial medeni ve ya humanitar xarakterli beynelxalq problemlerin hell edilmesinde ve irqine cinsine diline ve ya dini mensubiyyetine ferq qoyulmadan butun insanlarin esas huquq ve azadliqlarina hormetin desteklenmesinde ve heveslendirilmesinde beynelxalq emekdasliga nail olmaq ve Bu umumi meqsedlere catmaq ucun milletlerin hereketlerini uzlasdirmaq ucun merkez rolunu oynamaq Madde 2 1 ci maddede beyan edilmis meqsedlere nail olmaq ucun Teskilat ve onun Uzvleri asagidaki prinsiplere uygun olaraq hereket edirler Teskilat onun butun Uzvlerinin suveren beraberliyi prinsipine esaslanir Butun Uzvler Teskilata uzvlukden ireli gelen huquq ve ustunlukleri ozlerine temin etmek ucun bu Nizamnameye uygun olaraq uzerlerine goturdukleri ohdelikleri vicdanla yerine yetirirler Butun Uzvler oz beynelxalq mubahiselerini dinc vasitelerle o qaydada hell edirler ki beynelxalq sulh ve tehlukesizlik ve edalet tehlukeye meruz qalmasin Butun Uzvler oz beynelxalq munasibetlerinde her hansi bir dovletin erazi butovluyune ve siyasi musteqilliyine qarsi ve ya Birlesmis Milletler Teskilatinin meqsedleri ile bir araya sigmayan her hansi bir sekilde gucle hedelemekden ve gucun tetbiqinden cekinirler Butun Uzvler Teskilata onun bu Nizamnameye uygun olaraq gorduyu istenilen tedbirde her cur yardim gosterirler ve eleyhine Birlesmis Milletler terefinden preventiv ve ya mecburiyyet tedbiri gorulen istenilen dovlete yardim gostermekden cekinirler Teskilat temin edir ki onun uzvu olmayan dovletler bunun beynelxalq sulhun ve tehlukesizliyin qorunub saxlanmasi ucun zeruri ola bildiyi derecede bu prinsiplere uygun hereket etsinler Bu Nizamnamenin hec bir muddeasi Birlesmis Milletlere selahiyyet vermir ki her hansi bir dovletin esas etibarile daxili yurisdiksiyasinda olan meselelere mudaxile elsin ve ya Uzvlerden teleb elmir ki bele meseleleri bu Nizamnamede mueyyen olunmus qaydada hell olunmaq ucun teqdim etsinler lakin bu prinsip VII fesle muvafiq olaraq mecburiyyet tedbirlerinin tetbiqine xelel getirmir II Fesil Teskilata uzvluk Esas meqale Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesinin II Fesli Birlesmis Milletler Teskilatinin uzvluyune aid meseleleri tenzim edir III Fesil Orqanlar Esas meqale Birlesmis Milletler Teskilatinin esas orqanlari kimi qurulmusdur Bas Meclis Tehlukesizlik Surasi Iqtisadi ve Sosial Sura Qeyyumluq Surasi Beynelxalq Edalet Mehkemesi ve Katiblik Zeruri hesab edile bilen komekci orqanlar bu Nizamnameye uygun olaraq yaradila biler IV Fesil Bas Meclis Esas meqale V Fesil Tehlukesizlik Surasi Esas meqale TERKIBI Madde 23 Tehlukesizlik Surasi on bes Teskilat Uzvunden ibaretdir Cin Respublikasi Fransa Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi Boyuk Britaniya ve Simali Irlandiya Birlesmis Kralligi ve Amerika Birlesmis Statlari Tehlukesizlik Surasinin daimi uzvleridir Bas Meclis Teskilatin diger on Uzvunu Tehlukesizlik Surasinin qeyri daimi uzvu kimi secir bu zaman ilk novbede Teskilatin Uzvlerinin beynelxalq sulhun ve tehlukesizliyin qorunub saxlanmasina ve Teskilatin diger meqsedlerine nail olunmasina verdiyi tohfeye ve habele edaletli cografi bolguye lazimi diqqet yetirilir Tehlukesizlik Surasinin qeyri daimi uzvleri iki il muddetine secilir Qeyri daimi uzvlerin Tehlukesizlik Surasinin uzvlerinin sayi on birden on bese artdiqdan sonra kecirilen ilk seckisinde dord elave uzvden ikisi bir il muddetine secilir Suranin uzvluyunden cixan dovletin derhal yeniden secilmek huququ yoxdur Tehlukesizlik Surasinin her bir uzvunun bir numayendesi olur FUNKSIYALARI VE SEALHIYYETLERI Madde 24 Birlesmis Milletlerin celd ve semereli hereketlerini temin etmek ucun onun Uzvleri beynelxalq sulhun ve tehlukesizliyin qorunub saxlanmasina gore baslica mesuliyyeti Tehlukesizlik Surasinin uzerine qoyurlar ve razilasirlar ki bu mesuliyyetden ireli gelen vezifelerini yerine yetirerken Tehlukesizlik Surasi onlann adindan cixis edir Oz vezifelerini icra ederken Tehlukesizlik Surasi Birlesmis Milletlerin meqsed ve prinsiplerine uygun olaraq hereket edir Bu vezifeleri icra etmek ucun Tehlukesizlik Surasina verilmis konkret selahiyyetler VI VII VIII ve XII fesillerde oz eksini tapmisdir Tehlukesizlik Surasi Bas Meclis terefinden baxilmaq ucun ona illik ve lazim olduqda xususi meruzeler teqdim edir Madde 25 Birlesmis Milletlerin Uzvleri razilasirlar ki bu Nizamnameye uygun olaraq Tehlukesizlik Surasinin qerarlarina tabe olsunlar ve onlan yerine yetirsinler Madde 26 Dunyanin insan ve iqtisadi resurslarini silah isi ucun on az miqdarda ayirmaqla beynelxalq sulhun ve tehlukesizliyin berqerar olunmasina ve qorunub saxlanmasina destek vermek meqsedile Tehlukesizlik Surasi 47 ci maddede nezerde tutulmus Herbi Qerargah Komitesinin komeyi ile Birlesmis Milletlerin Uzvlerine teqdim olunmaq ucun silahlann nizama salinmasi sisteminin yaradilmasi uzre planlarin tertib edilmesine gore mesuliyyet dasiyir SESVERME Madde 27 Tehlukesizlik Surasinin her bir uzvu bir sese malikdir Tehlukesizlik Surasinin prosedur meseleler uzre qerarlan doqquz uzvun lehine ses vermesi ile qebul olunur Tehlukesizlik Surasinin butun diger meseleler uzre qerarlari daimi uzvlerin uygun gelen sesleri de daxil olmaqla doqquz uzvun lehine ses vermesi ile qebul olunur nezere alinmalidir ki VI feslin esasinda ve 52 ci maddenin 3 cu bendinin esasinda qerarlar qebul olunan zaman mubahisenin terefi olan dovlet sesvermede istirak etmemelidir PROSEDUR Madde 28 Tehlukesizlik Surasi ele teskil olunur ki fasilesiz fealiyyet gostere bilsin Tehlukesizlik Surasinin her bir uzvu bu meqsedle Teskilatin oldugu yerde her an temsil olunmalidir Tehlukesizlik Surasi mutemadi iclaslar kecirir ve bu iclaslarda onun uzvlerinden her biri oz arzusu ile hokumetin uzvu ve ya her hansi diger xususi teyin olunmus numayende vasitesile temsil oluna biler Tehlukosizlik Surasi oz iclaslarini neinki Teskilatin oldugu yerde habele onun fikrince isine daha yaxsi komek eden istenilen yerde kecire biler Madde 29 Tehlukesizlik Surasi oz funksiyalarini yerine yetirmek ucun zeruri hesab etdiyi komekci orqanlar yarada biler Madde 30 Tehlukesizlik Surasi oz Sedrini secmek qaydasi da daxil olmaqla ozunun prosedur qaydalarini mueyyen edir Madde 31 Tehlukesizlik Surasinin uzvu olmayan her hansi Teskilat Uzvu Tehlukesizlik Surasina teqdim olunmus istenilen meselenin muzakiresinde sesverme huququ olmadan istirak ede biler bele bir istirak Tehlukesizlik Surasinin hemin Uzv dovletin maraqlarina xususile toxunuldugunu hesab etdiyi istenilen halda mumkundur Madde 32 Tehlukesizlik Surasinin uzvu olmayan her hansi Teskilat Uzvu ve ya Teskilatin Uzvu olmayan her hansi dovlet Tehlukesizlik Surasinda baxilan mubahisenin terefi olduqda bu mubahiseye aid olan muzakirede sesverme huququ olmadan istirak etmek ucun devet olunur Tehlukesizlik Surasi Teskilatin Uzvu olmayan dovletin istiraki ucun edaletli hesab etdiyi sertler mueyyen edir VI Fesil Mubahiselerin Dinc Yolla Hell Olunmasi Esas meqale VII Fesil Sulhe tehluke sulhun pozulmasi ve tecavuz aktlari ile bagli tedbirler Esas meqale Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesinin VII FesliVIII Fesil Regional sazisler Esas meqale IX Fesil Beynelxalq iqtisadi ve sosial emekdasliq Esas meqale X Fesil Iqtisadi ve Sosial Sura Esas meqale XI Fesil Ozu ozunu idare etmeyen erazilere dair beyanname Esas meqale XII Fesil Beynelxalq qeyyumluq sistemi Esas meqale XIII Fesil Qeyyumluq Surasi Esas meqale XIV Fesil Beynelxalq Edalet Mehkemesi Esas meqale XV Fesil Katiblik Katiblik Bas Katibden ve Teskilat ucun teleb olunan statdan ibaretdir Bas Katib Bas Meclisin Tehlukesizlik Surasinin Iqtisadi ve Sosial Suranin ve Qeyyumluq Surasinin butun iclaslarinda fealiyyet gosterir ve bu orqanlar terefinden ona hevale olunan diger funksiyalari icra edir Bas Katib Tehlukesizlik Surasinin tovsiyesi esasinda Bas Meclis terefinden teyin olunur Katibliyin heyeti Bas Katib terefinden Bas Meclisin mueyyen etdiyi qaydalara esasen teyin olunur Katiblik BMT nin Nyu Yorkdaki bas qerargahinda yerlesir Katibliyin terkibine hemcinin Bagdad Banqkok Cenevre ve Santyaqoda yerlesen regional komissiya katiblikleri de daxildir Katibliyin funksiyalari diger orqanlar terefinden muzakire edilmesi ve qerarlar qebul edilmesini asanlasdirmaq meqsedile hesabatlarin ve muxtelif melumatlari tehlilleri tarixi tedqiqatlari siyasete dair teklifleri ve s ozunde eks etdiren diger senedlerin hazirlanmasi qanunvericilik orqanlarina ve onlarin komekci orqanlarina yardim etmek Bas Meclis ve diger orqanlar ucun gorus xidmetlerinin temin edilmesi muxtelif dilde BMT senedlerinin verilmesi ucun redaksiya tercume ve sened berpasi xidmetlerinin temin edilmesi muxtelif sahelerde problemlerin hellinde uzv dovletlere tedqiqatlarin aparilmasi ve melumatlarin verilmesinin temin edilmesi Bas Meclisin qebul etdiyi statistik nesrlerin melumat bulleteninin ve analitik isin hazirlanmasi beynelxalq ictimaiyyet ucun narahatliq doguran movzularda konfranslarin ekspert qruplarinin goruslerinin ve seminarin teskil edilmesi olkeleri inkisaf etdirmek ucun texniki yardimin gosterilmesi Bas Meclis ve ya Tehlukesizlik Surasi terefinden mueyyen edilmis olkelere erazilere ve ya bolgelere xidmet missiyasinin aydinlasdirilmasi XVI Fesil Muxtelif muddealar Esas meqale XVII Fesil Kecid dovrunde tehlukesizlik uzre tedbirler Esas meqale XVIII Fesil Duzelisler Esas meqale XIX Fesil Ratifikasiya ve imzalama Bu Nizamname Cin Respublikasi Fransa Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi Boyuk Britaniya ve Simali Irlandiya Birlesmis Kralligi ve Amerika Birlesmis Statlari ve Nizamnameni imzalamis diger dovletlerin ekser hissesi terefinden ratifikasiya senedleri saxlanmaga verildikden sonra quvveye minir Hemcinin baxUmumdunya Insan huquqlari Beyannamesi Birlesmis Milletler Teskilati Gunu BMT nin esas qurumlariIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Introductory Note Un org 9 May 2005 tarixinde Istifade tarixi 9 February 2013 Christopher N J Roberts William H Fitzpatrick s Editorials on Human Rights 1949 Quellen zur Geschichte der Menschenrechte Sources on the History of Human Rights Human Rights Working Group in the 20th Century June 2017 7 November 2017 tarixinde Istifade tarixi 4 November 2017 Chapter XVI Miscellaneous Provisions 1 February 2013 tarixinde Istifade tarixi 29 June 2017 II sessiya 168 nomreli Qetname 31 oktyabr 1947 2021 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 07 Charter of the United Nations and Statue of the International Court of Justice PDF 25 February 2018 tarixinde PDF Istifade tarixi 17 February 2018 Preamble United Nations 18 February 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2018 PDF 2018 12 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 07 Report of the Rapporteur of Commission I 1 UNICO VI pp 446 7 Doc 944 I 1 34 1 Xarici kecidlerBMT Nizamnamesinin tam metni Imzalanmis Nizamnamenin skan olunmus nusxesi Ratifikasiyalarin orijinali 2018 11 30 at the Wayback Machine 4 cu madde uzre ratifikasiya ve duzelisler 2018 11 01 at the Wayback Machine BMT Beynelxalq Huquq Audiovizual Kitabxanasinin tarixi arxivlerinde Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesi haqqinda prosedur tarixi qeydler ve audiovizual material Annabet Rozenbumun Muqavile huququnun praktiki aspektleri Birlesmis Milletler Teskilatinin Nizamnamesinin 102 ci maddesi uzre muqavilenin qeydiyyati adli muhaziresi