Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
BMT (Birləşmiş Millətlər Təşkilatı) 6 əsas orqandan ibarətdir: Baş Assambleya, Katiblik, Təhlükəsizlik Şurası, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi, Qəyyumluq Şurası, İctimai və İqtisadi Şura. BMT-nin 6 sahə üzrə orqanlarının olmasına baxmayaraq, bu sahələr qeyri-bərabər ölçü (bəzilərinin az, bəzilərinin isə çox köməkçi orqan və komitəsi olur), mövqe (bəziləri kifayət qədər səlahiyyətə malik olduğu halda, digərləri öz əhəmiyyətini itirmiş olur) və insan hüquqlarına münasibət (bəziləri insan hüquqlarının qorunması və yayılmasına olduqca geniş diqqət ayırdıqları halda, digərləri bu sahə ilə az əlaqədar olur və ya ümumiyyətlə maraqlanmır) baxımından bir-birilərindən fərqlənirlər.
Baş Assambleya
Baş Assambleya BMT-nin qanunverici orqanıdır. O, hal hazırda hər bir sessiyada iştirak etməli olan və 5-dən çox nümayəndəsi olmayan 191 üzv dövlətdən ibarətdir. Baş Assambleya, Baş Assambleyanın sessiyaları arası görüşən 7 Əsas Komitə, Prosessual Komissiya və Daimi Komissiyalar kimi Daimi Komitələr yaradıb. O, həmçinin Təhlükəsizlik Şurasının rəyi ilə növbəti 5 il müddətində fəaliyyət göstərəcək Baş Katibi təyin etmək üçün də məsuliyyət daşıyır.
Katiblik
Katibliyə Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən tövsiyə edilən və daha sonra Baş Assambleyanın 5 il müddətinə təyin etdiyi BMT-nin Baş Katibi başçılıq edir. Bu sülhməramlı missiyalar, beynəlxalq münaqişə vasitəçiliyi, iqtisadi, mədəni, insan hüquqları və ya sosial istiqamətlər kimi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının digər bölmələri tərəfindən hazırlanmış proqramları həyata keçirir. O həmçinin çıxış və sənəd tərcümələri, BMT-nin xəbər və məlumat buraxılışları və beynəlxalq konfrans koordinasiyaları kimi inzibati tapşırıqları yerinə yetirir. Katibliyin təxminən 9000 işçi heyəti vardır.
Təhlükəsizlik Şurası
Təhlükəsizlik Şurası qeyri-zoraki münaqişə həlli və profilaktik tədbirləri əsas götürməklə, dövlətlər əleyhinə güc istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuş qətnamələr hazırlamaq səlahiyyətinə malikdir. Bir dövlət əleyhinə silahlardan istifadəyə görə qətnamə vermək üçün heç bir qadağa olmadan 15 üzvdən ən azı 9-dan "hə" səsi alınmalıdır. Yalnız onun daimi üzvlərinin veto qoymaq səlahiyyəti vardır. Onun tərkibi BMT nizamnaməsinə əsasən qurulmuşdur və Çin, Fransa, Rusiya, Böyük Britaniya, Amerika Birləşmiş Ştatları kimi 5 daimi üzvdən ibarətdir. Bundan əlavə, 2 il müddətinə seçilmiş 10 qeyri-daimi üzv Şurada xidmət göstərir. Qeyri-üzvlər dinləmələrdə və iclaslarda iştirak edə bilər, amma səs verə bilməz. Təhlükəsizlik Şurası dünyada sülhün və təhlükəsizliyin saxlanması üçün inkişaf etmiş BMT-nin əhəmiyyətli bir sahəsidir.
Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi
BMT-nin hüquqi bölməsi olan Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi nin əsası Haaqa və Hollandiyada qoyulmuş və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nizamnaməsinə əsasən 1945-ci ildə təsis edilmişdir. BMT nizamnaməsini imzalamış bütün dövlətlər Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin üzvləridir. Onun yurisdiksiyası siyasi münaqişələr istisna olmaqla beynəlxalq münaqişələrə qədər uzanır (yol açır). Onun məsuliyyətlərinə konkret mövzular üzrə rəylərin verilməsi, məhkəmə işinin idarə edilməsi və beynəlxalq hüquqi normaların aydınlaşdırılması daxildir.
BƏM beynəlxalq məhkəmələrin davamlı təkamülünün sonuncu mərhələsidir. İlk belə məhkəmə Daimi Arbitraj Məhkəməsi 1899-cu ildə yaradılıb və hələ bu gün də mövcuddur. Daimi Beynəlxalq Ədalət məhkəməsi Millətlər Liqası tərəfindən yaradıldı və 1922–1946-cı illər arası mövcud olmuşdur. Bu Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin əsaslandığı model kimi xidmət göstərir.
İqtisadi və Sosial Şura
İqtisadi və Sosial Şura Baş Assambleyaya insan hüquqları məsələləri ilə bağlı məsləhətlər verir. O, İnsan Hüquqları Komissiyası tərəfindən təqdim edilmiş hesabatları nəzərdən keçirir və düzəliş edilmiş variantı Baş Assambleyaya təqdim edir. İqtisadi və Sosial Şura hər biri 3 il müddətində fəaliyyət göstərən 54 üzvdən ibarətdir, üzvlər ildə iki dəfə bir araya gəlirlər. Bundan əlavə o, İnsan Hüquqları Komissiyası, İnsan Hüquqlarının Müdafiəsi və Təşviqi üzrə alt komitə, Qadınların Statusu üzrə Komissiya və Cinayətkarlığın qarşısının alınması və Cinayət Mühaiməsi üzrə Komisssiya kimi bir sra komitə və komissiyaya, eləcə də Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT),Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) kimi BMT-nin ixtisaslaşdırılmış agentlikləri(qurumları)nə nəzarət edir.
Qəyyumluq Şurası
Bu şura ilkin olaraq BMT Xartiyasının 75-ci maddəsinə əsasən beynəlxalq hamilik sistemi çərçivəsində "asılı ərazilər"ə sədrlik etmək üçün yaradılmışdır, lakin şuranın hədəfləri və vəzifələri geniş miqyasda yerinə yetirildiyindən onlar artıq köhnəlmiş hesab olunur. Hazırda isə Hamilik Şurası yalnız ehtiyac olduqda (işləri bunu tələb etdkdə) görüşlər.
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Vikipediya
- United Nations
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
BMT Birlesmis Milletler Teskilati 6 esas orqandan ibaretdir Bas Assambleya Katiblik Tehlukesizlik Surasi Beynelxalq Edalet Mehkemesi Qeyyumluq Surasi Ictimai ve Iqtisadi Sura BMT nin 6 sahe uzre orqanlarinin olmasina baxmayaraq bu saheler qeyri beraber olcu bezilerinin az bezilerinin ise cox komekci orqan ve komitesi olur movqe bezileri kifayet qeder selahiyyete malik oldugu halda digerleri oz ehemiyyetini itirmis olur ve insan huquqlarina munasibet bezileri insan huquqlarinin qorunmasi ve yayilmasina olduqca genis diqqet ayirdiqlari halda digerleri bu sahe ile az elaqedar olur ve ya umumiyyetle maraqlanmir baximindan bir birilerinden ferqlenirler Bas AssambleyaBas Assambleya BMT nin qanunverici orqanidir O hal hazirda her bir sessiyada istirak etmeli olan ve 5 den cox numayendesi olmayan 191 uzv dovletden ibaretdir Bas Assambleya Bas Assambleyanin sessiyalari arasi gorusen 7 Esas Komite Prosessual Komissiya ve Daimi Komissiyalar kimi Daimi Komiteler yaradib O hemcinin Tehlukesizlik Surasinin reyi ile novbeti 5 il muddetinde fealiyyet gosterecek Bas Katibi teyin etmek ucun de mesuliyyet dasiyir KatiblikKatibliye Tehlukesizlik Surasi terefinden tovsiye edilen ve daha sonra Bas Assambleyanin 5 il muddetine teyin etdiyi BMT nin Bas Katibi basciliq edir Bu sulhmeramli missiyalar beynelxalq munaqise vasiteciliyi iqtisadi medeni insan huquqlari ve ya sosial istiqametler kimi Birlesmis Milletler Teskilatinin diger bolmeleri terefinden hazirlanmis proqramlari heyata kecirir O hemcinin cixis ve sened tercumeleri BMT nin xeber ve melumat buraxilislari ve beynelxalq konfrans koordinasiyalari kimi inzibati tapsiriqlari yerine yetirir Katibliyin texminen 9000 isci heyeti vardir Tehlukesizlik SurasiTehlukesizlik Surasi qeyri zoraki munaqise helli ve profilaktik tedbirleri esas goturmekle dovletler eleyhine guc istifadesi ucun nezerde tutulmus qetnameler hazirlamaq selahiyyetine malikdir Bir dovlet eleyhine silahlardan istifadeye gore qetname vermek ucun hec bir qadaga olmadan 15 uzvden en azi 9 dan he sesi alinmalidir Yalniz onun daimi uzvlerinin veto qoymaq selahiyyeti vardir Onun terkibi BMT nizamnamesine esasen qurulmusdur ve Cin Fransa Rusiya Boyuk Britaniya Amerika Birlesmis Statlari kimi 5 daimi uzvden ibaretdir Bundan elave 2 il muddetine secilmis 10 qeyri daimi uzv Surada xidmet gosterir Qeyri uzvler dinlemelerde ve iclaslarda istirak ede biler amma ses vere bilmez Tehlukesizlik Surasi dunyada sulhun ve tehlukesizliyin saxlanmasi ucun inkisaf etmis BMT nin ehemiyyetli bir sahesidir Beynelxalq Edalet MehkemesiEsas meqale Beynelxalq Edalet Mehkemesi BMT nin huquqi bolmesi olan Beynelxalq Edalet Mehkemesi nin esasi Haaqa ve Hollandiyada qoyulmus ve Birlesmis Milletler Teskilatinin nizamnamesine esasen 1945 ci ilde tesis edilmisdir BMT nizamnamesini imzalamis butun dovletler Beynelxalq Edalet Mehkemesinin uzvleridir Onun yurisdiksiyasi siyasi munaqiseler istisna olmaqla beynelxalq munaqiselere qeder uzanir yol acir Onun mesuliyyetlerine konkret movzular uzre reylerin verilmesi mehkeme isinin idare edilmesi ve beynelxalq huquqi normalarin aydinlasdirilmasi daxildir BEM beynelxalq mehkemelerin davamli tekamulunun sonuncu merhelesidir Ilk bele mehkeme Daimi Arbitraj Mehkemesi 1899 cu ilde yaradilib ve hele bu gun de movcuddur Daimi Beynelxalq Edalet mehkemesi Milletler Liqasi terefinden yaradildi ve 1922 1946 ci iller arasi movcud olmusdur Bu Beynelxalq Edalet Mehkemesinin esaslandigi model kimi xidmet gosterir Iqtisadi ve Sosial SuraIqtisadi ve Sosial Sura Bas Assambleyaya insan huquqlari meseleleri ile bagli meslehetler verir O Insan Huquqlari Komissiyasi terefinden teqdim edilmis hesabatlari nezerden kecirir ve duzelis edilmis varianti Bas Assambleyaya teqdim edir Iqtisadi ve Sosial Sura her biri 3 il muddetinde fealiyyet gosteren 54 uzvden ibaretdir uzvler ilde iki defe bir araya gelirler Bundan elave o Insan Huquqlari Komissiyasi Insan Huquqlarinin Mudafiesi ve Tesviqi uzre alt komite Qadinlarin Statusu uzre Komissiya ve Cinayetkarligin qarsisinin alinmasi ve Cinayet Muhaimesi uzre Komisssiya kimi bir sra komite ve komissiyaya elece de Beynelxalq Emek Teskilati BET Umumdunya Sehiyye Teskilati UST kimi BMT nin ixtisaslasdirilmis agentlikleri qurumlari ne nezaret edir Qeyyumluq SurasiBu sura ilkin olaraq BMT Xartiyasinin 75 ci maddesine esasen beynelxalq hamilik sistemi cercivesinde asili eraziler e sedrlik etmek ucun yaradilmisdir lakin suranin hedefleri ve vezifeleri genis miqyasda yerine yetirildiyinden onlar artiq kohnelmis hesab olunur Hazirda ise Hamilik Surasi yalniz ehtiyac olduqda isleri bunu teleb etdkde gorusler IstinadlarXarici kecidlerVikipediya United Nations