Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbadilik — Orta əsrlər Müsəlman Şərqinin hüquq məzhəbidir. Təsisçisi Cabir ibn Zeyd Əl-Əzdidir. İbadi məzhəbinin ardıcılları hal-hazırda Omanda, Şərqi Afrikada, Əlcəzairdə, Liviyada, Tunisdə,Yəməndə yaşayırlar.
Tarixi
Orta əsrlər Müsəlman Şərqinin hüquq məzhəbidir. Təsisçisi Cabir ibn Zeyd Əl-Əzdidir. İslam dünyasında məşhur tabiinlərdəndir və İbn Abbasın şagirdlərindən sayılır. Hədis, fiqh və təfsir sahələrində dərin biliklərə yiyələnmişdir. İbadi məzhəbini Abdullah ibn İbad Təmimin adı ilə bağlayanlar da vardır. Abdullah ibn İbadın məzhəblə bağlı kəlam və siyasi məsələlərdə özünəməxsus mövqeyi olduğundan sözügedən məzhəb onun adı ilə tanınmışdır. İbadiyyənin başlanğıcı hicri 65-ci miladi 684-cü ilə aid edirlər. Abdullah ibn İbadın qatı xaricilərdən məhz bu ildə ayrıldığı qedy edilir.
Ümumilikdə nə şiəlik nə də sünnilik məzhəbi ilə qatı şəkildə bağlı deyil və xaricilərin yumşaq qolu hesab olunur.
Görüşləri
İbadi məzhəbinin əsas mənbələri Quran, Sünnə, icma və qiyasdır. Onlar xaricilərdən uzaq olduqlarını etiraf edirlər və özlərini mötədil qrupdan hesab edirlər. Onların bəzi əqidəyə adi məsələlərdəki görüşləri şiələrin görüşləri ilə üst-üstə düşür. Bunlar aşağıdakılardır: Vilayət məsələsini qəbul edir, Əhli-Beyt düşmənlərindən uzaq olduqlarını söyləyirlər; danışıqlarda təqiyyədən istifadəyə icazə verirlər; onlara görə Allahın sifətləri zatın özüdür, ondan ayrı deyildir; qiyamət günü Allahı görməyin mümkünlüyünü inkar edirlər.
Bəzi fiqhi məsələlərdə də onların görüşləri cəfəri məzhəbi ilə üst-üstə düşür: Xüffeynin üzərinə məsh çəkməyə icazə vermirlər; namazda durarkən əlləri bir-birinin üstünə qoymurlar və aşağı salırlar; əgər cünub olan şəxs qəsdən sübh azanına qədər qusul etməzsə, yaxud vəzifəsi təyəmmüm olduğu halda qəsdən təyəmmüm etməzsə orucu batildir; Kitab-Əhlinin yəni yəhudilərin və xaçpərəstlərin kəsdiyi heyvan ətini yeməyi özlərinə haram bilirlər; hamilə qadın öz iddəsini-təlaq verildiyi gündən hamiləliyini başa vurana qədər-gözləməlidir.
Ardıcılları
İbadi məzhəbinin ardıcılları hal-hazırda Omanda, Şərqi Afrikada, Əlcəzairdə, Liviyada, Tunisdə yaşayırlar. İbadi məzhəbinin müftisi Şeyx Məhəmməd Xəlilidən ibadi fiqhi ilə cəfəri fiqhi arasındakı oxşarlıq haqqında soruşduqda o belə demişdir: "Bizim fiqhdə belə bir qayda var. Əgər məsələ ilə bağlı həm Həzrət Əlidən, həm də digər səhabələrdən fərqli görüşləri nəql olunubsa, biz Həzrəti Əlinin görüşünə üstünlük veririk".
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
FIQHI MӘKTӘBLӘRӘ BIR BAXIŞ
İstinadlar
- Ross F.N., Hills T. The Great Religions. New York, 1996. p.145
- Прозоров С.М. Ислам как идеологическая система. М.Восточная литература 2004 г. 367 с.
- Schacht Joseph. An İntroduction to İslamic Law. Oxford, Clarendon press, 1991, p.196
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibadilik Orta esrler Muselman Serqinin huquq mezhebidir Tesiscisi Cabir ibn Zeyd El Ezdidir Ibadi mezhebinin ardicillari hal hazirda Omanda Serqi Afrikada Elcezairde Liviyada Tunisde Yemende yasayirlar TarixiOrta esrler Muselman Serqinin huquq mezhebidir Tesiscisi Cabir ibn Zeyd El Ezdidir Islam dunyasinda meshur tabiinlerdendir ve Ibn Abbasin sagirdlerinden sayilir Hedis fiqh ve tefsir sahelerinde derin biliklere yiyelenmisdir Ibadi mezhebini Abdullah ibn Ibad Temimin adi ile baglayanlar da vardir Abdullah ibn Ibadin mezheble bagli kelam ve siyasi meselelerde ozunemexsus movqeyi oldugundan sozugeden mezheb onun adi ile taninmisdir Ibadiyyenin baslangici hicri 65 ci miladi 684 cu ile aid edirler Abdullah ibn Ibadin qati xaricilerden mehz bu ilde ayrildigi qedy edilir Umumilikde ne sielik ne de sunnilik mezhebi ile qati sekilde bagli deyil ve xaricilerin yumsaq qolu hesab olunur GorusleriIbadi mezhebinin esas menbeleri Quran Sunne icma ve qiyasdir Onlar xaricilerden uzaq olduqlarini etiraf edirler ve ozlerini motedil qrupdan hesab edirler Onlarin bezi eqideye adi meselelerdeki gorusleri sielerin gorusleri ile ust uste dusur Bunlar asagidakilardir Vilayet meselesini qebul edir Ehli Beyt dusmenlerinden uzaq olduqlarini soyleyirler danisiqlarda teqiyyeden istifadeye icaze verirler onlara gore Allahin sifetleri zatin ozudur ondan ayri deyildir qiyamet gunu Allahi gormeyin mumkunluyunu inkar edirler Bezi fiqhi meselelerde de onlarin gorusleri ceferi mezhebi ile ust uste dusur Xuffeynin uzerine mesh cekmeye icaze vermirler namazda durarken elleri bir birinin ustune qoymurlar ve asagi salirlar eger cunub olan sexs qesden subh azanina qeder qusul etmezse yaxud vezifesi teyemmum oldugu halda qesden teyemmum etmezse orucu batildir Kitab Ehlinin yeni yehudilerin ve xacperestlerin kesdiyi heyvan etini yemeyi ozlerine haram bilirler hamile qadin oz iddesini telaq verildiyi gunden hamileliyini basa vurana qeder gozlemelidir ArdicillariXeritede yasil reng sunni mezhebi qirmizi reng sie mezhebi benovseyi reng ise ibadilik mezhebinin qoludur Ibadi mezhebinin ardicillari hal hazirda Omanda Serqi Afrikada Elcezairde Liviyada Tunisde yasayirlar Ibadi mezhebinin muftisi Seyx Mehemmed Xeliliden ibadi fiqhi ile ceferi fiqhi arasindaki oxsarliq haqqinda sorusduqda o bele demisdir Bizim fiqhde bele bir qayda var Eger mesele ile bagli hem Hezret Eliden hem de diger sehabelerden ferqli gorusleri neql olunubsa biz Hezreti Elinin gorusune ustunluk veririk Hemcinin baxZahirilik Mezhebler HenbeliXarici kecidlerFIQHI MӘKTӘBLӘRӘ BIR BAXISIstinadlarRoss F N Hills T The Great Religions New York 1996 p 145 Prozorov S M Islam kak ideologicheskaya sistema M Vostochnaya literatura 2004 g 367 s Schacht Joseph An Introduction to Islamic Law Oxford Clarendon press 1991 p 196