Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xristian mistisizmi — xristianlığın içində mistik cərəyandır.
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Ortodoks Xristianlığında mistisizm
Şərq Xristianlığında Tanrının mistik cəhətdən duyulması hissi ilahiyyatla sıx münasibətlərdə idi və onlar bir-birini inkar etmirdi. Buna görə də, Qərb ilahiyyatından fərqli olaraq, ilahiyyat sxolastik elmə çevrilməmişdir. Qərbdə Aristotel təlimi ilə tanış olmayan mistikləri ciddi qəbul etmirdilər və onlara münasibət heç də bir mənalı deyil idi. XIII əsrdən sonra Müqəddəs Kitabların məntiq nöqteyi-nəzərindən təhlil edilməsi, Qərb ilahiyyatının prioritet istiqamətinə çevrilmişdir.
Şərq kilsə ataları da Müqəddəs Kitabların yozulmasında düşüncənin rolunu inkar etmirdilər. Lakin, buna əlavə olaraq, onlar hesab edirdilər ki, Tanrı səmimi ibadət edən bəndəsinə özü-özünü açır və Onun haqqında bilik təkcə ağılla əldə edilmir. Tanrı haqqında mistik biliyi əldə etmək üçün, rahib həyatını yaşamaq, daim özünü mənəvi cəhətdən təmizləmək lazımdır. Müqəddəslərin mistik təcrübələrinə inanmaq ənənəsi də bundan irəli gəlmişdir.
Təbiidir ki, bəzi hallarda, Şərq Xristianlığında bəzən mistiklərlə ilahiyyatçılarnın arasında qütbləşmə baş verirdi, lakin bu qütbləşmə ciddi ixtilafa çevrilmirdi. Hətta “həqiqətin” açılmasında kilsə məclislərinin və yepiskopların rəylərinin böyük nüfuza malik olmalarına baxmayaraq, Şərq kilsəsi “həqiqətin” hər bir insana fərdi şəkildə açıla bilməsini inkar etmirdi.
Şərq Xristianlığında mistik ənənəsinin görkəmli nümayəndəsi Simeon (Symeon) (946-1021) olmuşdur. Onun üçün xristian imanı Tanrı ilə görüş kimi səciyyələn dirilirdi. Tanrını ağılla deyil, şəxsi təcrübə ilə duymaq olar. Ata Tanrı ilə ünsiyyət, onun oğlu İsa və Müqəddəs Ruh vasitəsilə qurulur. Bu cür mistik ünsiyyəti inkar edənlər dinsiz və imansız adamlardır. Əsl xris-tian həyatı ölümdən sonra nələrin baş verəcəyi haqqında düşüncələrə qapılmaqdan ibarət deyil. Xristian həyat tərzi, insanın hər an İsanı özündə duymasından ibarətdir. Həyatı ibadətlərlə keçirən insanın bədənində İsa yaşayır.
O, insanın mahiyyəti ilə qarışmadan, insanı ilahiləşdirir, Tanrının bir parçasına çevirir. Simeonun mistikasında İsa ilə birliyə nail olmaq, ona olan sonsuz məhəbbət hissi vasitəsilə mümkündür.
Günahların bağışlanması mərasimini hər bir keşiş apara bilməz. Bunu yalnız Tanrını görmə qabiliyyəti olan rahiblər edə bilərlər. İsadan İlahi bərəkət yepiskoplara verilmişdi, lakin onlar onu saxlaya bilmədilər. Bu səbəbdən də bərəkət keşişlər və, nəhayət, rahiblərə keçmişdir. Buna görə günahların bağışlanma mərasimini yalnız rahiblər həyata keçirməlidirlər. Simeonun bu cür fikirləri rəsmi kilsə xadimlərinin etirazlarına səbəb olmuşdur.
O dövrün mistiklərinin ən başlıca problemi insanın fiziki cəhətdən Tanrıya doğru yuksəlməsi məsələsi idi. Simeondan başqa bu məsələni Nilus adında bir rahib ortaya atmışdır. O hesab edirdi ki, İsa Tanrıya hal nöqteyi-nəzərindən çatmışdır. Lakin rəsmi kilsəyə görə İsanın insan təbiətinin tanrılaşması üçlüyün daxilində düşünülə bilər.
Ədəbiyyat
- Иоанн Мейендорф. Жизнь и труды св. Григория Паламы: Введение в изучение. — Издание второе, исправленное и дополненное для русского перевода / Перевод Г. Н. Начинкина, под редакцией И. П. Медведева и . — Санкт-Петербург: , 1997. — XVI + 480 с. (Subsidia Byzantinorossica, 2) . ISSN 1818-555X (печатная версия); ISSN 1818-5576 (онлайн версия 2013-10-30 at the Wayback Machine, в формате дежавю). Тот же самый перевод в формате html
- Алексеев А. С. Политический исихазм // Социальные институты в истории. Омск 1996. с. 24-28.
- Петрунин В. В. Политический исихазм и его традиции в социальной концепции Московского Патриархата. — СПб.: Алетейя, 2009.
- Хоружий С. С. Антропология Православия // Православная аскеза - ключ к новому видению человека. Вэб-Центр "Омега", М., 2000.
Mənbə
- Aydın Əlizadə[ölü keçid] (2007). Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, s. 126-128. ISBN 5-87459-013-7[ölü keçid]. 2016 tarixində arxivləşdirilib. 2016-08-16 tarixində istifadə olunub.
Həmdə bax
İstinadlar
- Прп. Симеон Новый Богослов. Гимн 27. Каким должен быть монах и какое его делание,какое преуспеяние и восхождение 2022-03-20 at the Wayback Machine. [Перевод игумена Илариона (Алфеева)].
- Simeonun rahiblik nəzəriyyəsinin və praktikanın müxtəlif aspektləri ilə yazından tanış olmaq üçün bax: Прп. Симеон Новый Богослов. Сто глав богословских и практических 2021-06-19 at the Wayback Machine. [Перевод игумена Илариона (Алфеева)].
- Simeonun günahları bağışlanması mərasimini haqqında fikirləri ilə daha ətraflı tanış olmaq üçün bax: Преподобный Симеон Новый Богослов. Послание об исповеди 2022-04-02 at the Wayback Machine. [Перевод игумена Илариона (Алфеева)].
- Günahların bağışlanması mərasimi ortodoksal Xristianlığının ən vacib əməllərindən biridir. İnsanların günahlarını bağışlayan keşiş, xristian təliminə görə, bu işi Müqəddəs Ruhun vasitəsilə edir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xristian mistisizmi xristianligin icinde mistik cereyandir Erken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasiOrtodoks Xristianliginda mistisizmSerq Xristianliginda Tanrinin mistik cehetden duyulmasi hissi ilahiyyatla six munasibetlerde idi ve onlar bir birini inkar etmirdi Buna gore de Qerb ilahiyyatindan ferqli olaraq ilahiyyat sxolastik elme cevrilmemisdir Qerbde Aristotel telimi ile tanis olmayan mistikleri ciddi qebul etmirdiler ve onlara munasibet hec de bir menali deyil idi XIII esrden sonra Muqeddes Kitablarin mentiq noqteyi nezerinden tehlil edilmesi Qerb ilahiyyatinin prioritet istiqametine cevrilmisdir Serq kilse atalari da Muqeddes Kitablarin yozulmasinda dusuncenin rolunu inkar etmirdiler Lakin buna elave olaraq onlar hesab edirdiler ki Tanri semimi ibadet eden bendesine ozu ozunu acir ve Onun haqqinda bilik tekce agilla elde edilmir Tanri haqqinda mistik biliyi elde etmek ucun rahib heyatini yasamaq daim ozunu menevi cehetden temizlemek lazimdir Muqeddeslerin mistik tecrubelerine inanmaq enenesi de bundan ireli gelmisdir Tebiidir ki bezi hallarda Serq Xristianliginda bezen mistiklerle ilahiyyatcilarnin arasinda qutblesme bas verirdi lakin bu qutblesme ciddi ixtilafa cevrilmirdi Hetta heqiqetin acilmasinda kilse meclislerinin ve yepiskoplarin reylerinin boyuk nufuza malik olmalarina baxmayaraq Serq kilsesi heqiqetin her bir insana ferdi sekilde acila bilmesini inkar etmirdi Serq Xristianliginda mistik enenesinin gorkemli numayendesi Simeon Symeon 946 1021 olmusdur Onun ucun xristian imani Tanri ile gorus kimi seciyyelen dirilirdi Tanrini agilla deyil sexsi tecrube ile duymaq olar Ata Tanri ile unsiyyet onun oglu Isa ve Muqeddes Ruh vasitesile qurulur Bu cur mistik unsiyyeti inkar edenler dinsiz ve imansiz adamlardir Esl xris tian heyati olumden sonra nelerin bas vereceyi haqqinda dusuncelere qapilmaqdan ibaret deyil Xristian heyat terzi insanin her an Isani ozunde duymasindan ibaretdir Heyati ibadetlerle keciren insanin bedeninde Isa yasayir O insanin mahiyyeti ile qarismadan insani ilahilesdirir Tanrinin bir parcasina cevirir Simeonun mistikasinda Isa ile birliye nail olmaq ona olan sonsuz mehebbet hissi vasitesile mumkundur Gunahlarin bagislanmasi merasimini her bir kesis apara bilmez Bunu yalniz Tanrini gorme qabiliyyeti olan rahibler ede bilerler Isadan Ilahi bereket yepiskoplara verilmisdi lakin onlar onu saxlaya bilmediler Bu sebebden de bereket kesisler ve nehayet rahiblere kecmisdir Buna gore gunahlarin bagislanma merasimini yalniz rahibler heyata kecirmelidirler Simeonun bu cur fikirleri resmi kilse xadimlerinin etirazlarina sebeb olmusdur O dovrun mistiklerinin en baslica problemi insanin fiziki cehetden Tanriya dogru yukselmesi meselesi idi Simeondan basqa bu meseleni Nilus adinda bir rahib ortaya atmisdir O hesab edirdi ki Isa Tanriya hal noqteyi nezerinden catmisdir Lakin resmi kilseye gore Isanin insan tebietinin tanrilasmasi ucluyun daxilinde dusunule biler EdebiyyatIoann Mejendorf Zhizn i trudy sv Grigoriya Palamy Vvedenie v izuchenie Izdanie vtoroe ispravlennoe i dopolnennoe dlya russkogo perevoda Perevod G N Nachinkina pod redakciej I P Medvedeva i Sankt Peterburg 1997 XVI 480 s Subsidia Byzantinorossica 2 ISBN 5 7684 0436 8 ISSN 1818 555X pechatnaya versiya ISSN 1818 5576 onlajn versiya 2013 10 30 at the Wayback Machine v formate dezhavyu Tot zhe samyj perevod v formate html Alekseev A S Politicheskij isihazm Socialnye instituty v istorii Omsk 1996 s 24 28 Petrunin V V Politicheskij isihazm i ego tradicii v socialnoj koncepcii Moskovskogo Patriarhata SPb Aletejya 2009 Horuzhij S S Antropologiya Pravoslaviya Pravoslavnaya askeza klyuch k novomu videniyu cheloveka Veb Centr Omega M 2000 MenbeAydin Elizade olu kecid 2007 Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar s 126 128 ISBN 5 87459 013 7 olu kecid 2016 tarixinde arxivlesdirilib 2016 08 16 tarixinde istifade olunub Hemde baxIsihazm Xristian rahibliyiIstinadlarPrp Simeon Novyj Bogoslov Gimn 27 Kakim dolzhen byt monah i kakoe ego delanie kakoe preuspeyanie i voshozhdenie 2022 03 20 at the Wayback Machine Perevod igumena Ilariona Alfeeva Simeonun rahiblik nezeriyyesinin ve praktikanin muxtelif aspektleri ile yazindan tanis olmaq ucun bax Prp Simeon Novyj Bogoslov Sto glav bogoslovskih i prakticheskih 2021 06 19 at the Wayback Machine Perevod igumena Ilariona Alfeeva Simeonun gunahlari bagislanmasi merasimini haqqinda fikirleri ile daha etrafli tanis olmaq ucun bax Prepodobnyj Simeon Novyj Bogoslov Poslanie ob ispovedi 2022 04 02 at the Wayback Machine Perevod igumena Ilariona Alfeeva Gunahlarin bagislanmasi merasimi ortodoksal Xristianliginin en vacib emellerinden biridir Insanlarin gunahlarini bagislayan kesis xristian telimine gore bu isi Muqeddes Ruhun vasitesile edir