Baharlı və ya Baranlı sülaləsi — Oğuz Yabqu Dövlətini, Qaraqoyunlular dövlətini, Qütbşahları və Aud nəvvablığını idarə etmiş türk sülaləsi.
Baranlı sülaləsi | |
---|---|
Banisi | Bayram xoca |
Sonuncu hökmdar | |
Əsası qoyulub | 1351 |
Soyun kəsilməsi | Davam edir |
Milliyyət | türk, daha sonralar hindistanlı |
Titullar | |
Bəy, Sultan, Mirzə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sülalənin yaranması
Sülalənin banisi Tural bəy sayılır.1202-ci ildə Mərkəzi Asiyadan Diyarbəkir ətrafına köçmüşdü. Onun nəvəsi Bayram xoca idi. Cəlairilər dövründə Ərciş hakimi olmuşdu.Bayram xocadan sonra hakimiyyətə qardaşı oğlu Qara Məhəmməd gəlmişdir.
Əsas sülalə üzvləri
Qaraqoyunlu bəyləri
Qara Mənsur
- Bayram xoca (1351–1380)
- Qara Dursun (Bayram xocanın qardaşı)
- Qara Məhəmməd (1380–1389)
- Bayram (ö. 1389)
- Misr xacə
- Qara Yusif (d.1355–ö.1420)
- Pirbudaq (1410–1413)
- Şahməhəmməd
- Şah Əli
- Qara İsgəndər (1421–1429/1431–1435)
- Əlvənd - Həmədan hakimi
- Yar Əli
- Məlik Qasim
- Həsən bəy
- Şah Qubad
- İspənd (Bağdad hakimi – 1432–1445)
- Fulad Mirzə (Bağdad hakimi – 1445–1446)
- Cahan şah
- Pirbudaq - Əmisi Pirbudaqla qarışdırmamalıdır. İsfahan hakimi idi.
- Həsənəli
- Sultanəli
- Qasımbəy
- Mirzə Məhəmməd - Pirbudağı edam etmiş, özü də Uzun Həsən tərəfindən edam olunmuşdur. qızı Paşabəyim ilə evlənmişdir.
- Mirzə İbrahim
- Mirzə Yusif (1468–1469) - Uzun Həsən tərəfindən kor edilmişdir. Həsənəlinin ölümündən sonra Pirəli bəy Baharlı tərəfindən müvəqqəti hökmdar elan edilmiş, lakin Uğurlu Məhəmməd tərəfindən 22 oktyabr 1469-cu ildə edam edilmişdir.
- Əbu Səid (1429–1431)
- Qara Məhəmməd (1380–1389)
Oğuz yabquluğu
Şah Məlik - Əbül-Fəvaris Şahməlik Barani 1041-1042-ci illərdə Xarəzm hökmdarı olmuşdur.
Qütbşahlar qolu
- Əlvənd – Həmədan hakimi
- Pirqulu bəy – Mirzə Yusif ibn Cahanşahın qızı Xədicə bəyimlə evlənmişdi
- Allahqulu bəy
- Üveysqulu bəy - Məlik Salehin qızı Məryəm xatun ilə evlənmişdi
- Qütbşah Sultanqulu bəy (d. 1456–ö. 2 sentyabr 1543)
- Xütbəddin
- Qütbşah Cəmşidqulu (1543–1550)
- Qütbşah Sübhanqulu (d.1543–ö.1550)
- Qütbşah İbrahim (1550–1580)
- Əbdülqadir
- Hüseynqulu (d. 1560)
- Qütbşah Məhəmmədqulu (1580–1611)
- Həyatbəxş bəyim
- Mirzə Məhəmməd Amin
- Qütbşah Sultan Məhəmməd (1611–1626) - Həyatbəxş bəyimlə evlənmişdi
- Qütbşah Abdullah (1626–1672)
- Bir qız - Qütbşah Əbülhəsən bəy Tana (1672–1687, ö. 1699) ilə evləndi.
- Padişah bibi - Övrəngzebin oğlu Məhəmməd Sultanla evləndi.
- Qütbşah Abdullah (1626–1672)
- Qütbşah Sultan Məhəmməd (1611–1626) - Həyatbəxş bəyimlə evlənmişdi
- Qütbşah Sultanqulu bəy (d. 1456–ö. 2 sentyabr 1543)
- Pirqulu bəy – Mirzə Yusif ibn Cahanşahın qızı Xədicə bəyimlə evlənmişdi
Aud qolu
- Cahan şah
- Pirbudaq - Əmisi Pirbudaqla qarışdırmamalıdır. İsfahan hakimi idi.
- Həsən Əli Mirzə
- Mansur Mirzə
- Məhəmməd Qulu bəy
- Mansur Mirzə
- Həsən Əli Mirzə
- Pirbudaq - Əmisi Pirbudaqla qarışdırmamalıdır. İsfahan hakimi idi.
Məhəmməd Qulu bəy Aud sübəhdarı təyin olunmuşdu. Onun iki oğlu var idi:
- Mirzə Məhəmməd Şəfi xan
- Mirzə Cəfər xan
Mirzə Cəfər xan Aud nəvvabının qızı ilə evlənmişdi və ondan da iki oğlu vardı: Məhəmməd Möhsün xan və Mirzə Məhəmməd Muqim. Mirzə Məhəmməd Muqim daha sonra ilk Aud nəvvabı Bürhanülmülk Səadətəli xan 1739-cu ildə vəfat edəndə yerinə gələcək bacısı-oğlu və eyni zamanda kürəkəni olacaq Mirzə Məhəmməd xan Səfdər Cəng idi.
Hökmdarlar
Qaraqoyunlu sultanları
Şəkil | Adı | Hakimiyyəti | Qeydlər |
---|---|---|---|
Pirbudaq | 1410-1413 | Nominal hökmdar idi | |
Qara Yusif | 1413-1420 | ||
Qara İsgəndər | 1421-1429 1431-1435 | ||
Əbu Səid | 1429-1431 | ||
Cahanşah | 1436-1467 | ||
Həsənəli | 1467-1468 | ||
II Yusif | 1468-1469 | Uzun Həsən tərəfindən kor edilmişdir. Həsənəlinin ölümündən sonra Pirəli bəy Baharlı tərəfindən müvəqqəti hökmdar elan edilmiş, lakin Uğurlu Məhəmməd tərəfindən 22 oktyabr 1469-cu ildə edam edilmişdir. |
Qütbşahlar
Portret | Adı | Hakimiyyəti | Qeyd |
---|---|---|---|
Qütbşah Sultanqulu | 1512-1543 | Qara Yusifin oğlu Qara İsgəndərin oğlu Əlvənd mirzənin oğlu Pirqulu mirzənin oğlu Üveysqulu mirzənin oğlu. Anası Həmədanlı Məlik Salehin qızı Məryəm xatun idi. Bundan əlavə Pirqulu mirzənin həyat yoldaşı Xədicə bəyim də Cahanşahın nəvəsi idi. | |
Qütbşah Cəmşidqulu | 1543-1550 | ||
Qütbşah Sübhanqulu | 1550 | ||
Qütbşah İbrahimqulu | 1550-1580 | ||
Qütbşah Məhəmmədqulu | 1580-1611 | ||
Qütbşah Sultan Məhəmməd | 1611-1626 | ||
Qütbşah Abdullah | 1626-1672 | ||
Qütbşah Əbül Həsən Tana | 1672-1686 |
Aud nəvvabları
Portret | Tacgüzarlıq adı | Şəxsi adı | Doğulduğu il | Hakimiyyəti | Öldüyü il |
---|---|---|---|---|---|
Əbulmənsur Mirzə Məhəmməd xan Səfdər cəng ابو المنصور خان صفدرجنگ | Məhəmməd Müqim ibn Cəfər ibn Məhəmmədqulu ibn Mansur ibn Həsənəli ibn Pirbudaq ibn Cahanşah | 1708 | 1737–1753 | 1754 | |
Şücaüddövlə شجاع الدولہ | Şücaüddövlə Heydər xan | 1732 | 1753–1775 | 1775 | |
Asəfəddövlə آصف الدولہ | Məhəmməd Yahyaəli xan | 1748 | 1775–1797 | 1797 | |
Asəfcah mirzə | Vəzirəli xan وزیر علی خان | 1780 | 1797–1798 | 1817 | |
Yamin əd-Daula | II Səadətəli xan سعادت علی خان | 1752 | 1798–1814 | 1814 | |
Rafaat əd-Daula Padşah-i-Aud | غازی الدیں حیدر | 1769 | 1814–1827 | 1827 | |
Nəsrəddin Heydər Şah Cahan ناصر الدیں حیدر شاہ جہاں | 1827 | 1827–1837 | 1837 | ||
Əbül Fateh Moin əd-Din | محمّد علی شاہ | 1777 | 1837–1842 | 1842 | |
Nəcməddövlə Əbül Müzəffər Müsləhəddin | Əmcədəli şah امجد علی شاہ | 1801 | 1842–1847 | 1847 | |
Əbül Mansur Mirzə | واجد علی شاہ | 1822 | 1847–1856 | 1887 | |
Həzrət Mahal Bəyim بیگم حضرت محل | ' | 1879 | |||
برجیس قدر | Ramazan Əli رمضان علی | 1845–1893 | 1893 |
Hazırda
Aud nəvvabları Qaraqoyunluların davam edən yeganə nümayəndələridir. Son hökmdar Bircis Qədir xan olmuşdur. Bircis Qədir xanın nəvəsi Əncum Qədirin (1921-1997) ölümündən bəri əsas xəttin davamçıları oğulları Yusif Əli mirzə və Bürhan Əli mirzə sayılır. Bundan əlavə Hindistanda "Aud Şahlıq Ailəsi" (ing. the Royal Family of Awadh (RFA) ) kimi bir sıra Qaraqoyunlu sülaləsi üzvlərini birləşdirən təşkilatlar var.Qax rayon Armdulu kənd Sakinləri Qara Yusifin Soyundadır. Lakin Azərbaycanda Qaraqoyunlu birliyi təşkilatı yoxdur.
İstinadlar
- Tarixi-Qütbşahi - Anonim - səh. 2
- Öztuna, Yımaz, "Devletler ve Hanedanlar, Cilt:1", Kültür Bakanlığı, Ankara (1996), s.760-761
- Tarixi Türkməniyyə - səh. 24
- The Qara-qoyunlu and the Qutb-shāhs (Turkmenica, 10) - V. Minorsky - Vol. 17, No. 1 (1955), səh 71
- "Safdarjung's Tomb and its surroundings - Delhi Heritage" (PDF). 2022-04-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-05-05.
- "A princess makes the Oudh royals see red - Hindustan Times". 2021-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-05.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baharli ve ya Baranli sulalesi Oguz Yabqu Dovletini Qaraqoyunlular dovletini Qutbsahlari ve Aud nevvabligini idare etmis turk sulalesi Baranli sulalesiBanisi Bayram xocaSonuncu hokmdarEsasi qoyulub 1351Soyun kesilmesi Davam edirMilliyyet turk daha sonralar hindistanliTitullarBey Sultan Mirze Vikianbarda elaqeli mediafayllarSulalenin yaranmasiSulalenin banisi Tural bey sayilir 1202 ci ilde Merkezi Asiyadan Diyarbekir etrafina kocmusdu Onun nevesi Bayram xoca idi Celairiler dovrunde Ercis hakimi olmusdu Bayram xocadan sonra hakimiyyete qardasi oglu Qara Mehemmed gelmisdir Esas sulale uzvleriQaraqoyunlu beyleri Qara Mensur Bayram xoca 1351 1380 Qara Dursun Bayram xocanin qardasi Qara Mehemmed 1380 1389 Bayram o 1389 Misr xace Qara Yusif d 1355 o 1420 Pirbudaq 1410 1413 Sahmehemmed Sah Eli Qara Qoyunlu emiri Pir Huseynin meqberesi Arqavand Ermenistan kecmis Ceferebad Qara Isgender 1421 1429 1431 1435 Elvend Hemedan hakimi Yar Eli Melik Qasim Hesen bey Sah Qubad Ispend Bagdad hakimi 1432 1445 Fulad Mirze Bagdad hakimi 1445 1446 Cahan sah Pirbudaq Emisi Pirbudaqla qarisdirmamalidir Isfahan hakimi idi Heseneli Sultaneli Qasimbey Mirze Mehemmed Pirbudagi edam etmis ozu de Uzun Hesen terefinden edam olunmusdur qizi Pasabeyim ile evlenmisdir Mirze Ibrahim Mirze Yusif 1468 1469 Uzun Hesen terefinden kor edilmisdir Hesenelinin olumunden sonra Pireli bey Baharli terefinden muveqqeti hokmdar elan edilmis lakin Ugurlu Mehemmed terefinden 22 oktyabr 1469 cu ilde edam edilmisdir Ebu Seid 1429 1431 Oguz yabquluguSah Melik Ebul Fevaris Sahmelik Barani 1041 1042 ci illerde Xarezm hokmdari olmusdur Qutbsahlar qolu Esas meqale QutbsahlarQutbsah Sultanqulu beyin meqberesiElvend Hemedan hakimi Pirqulu bey Mirze Yusif ibn Cahansahin qizi Xedice beyimle evlenmisdi Allahqulu bey Uveysqulu bey Melik Salehin qizi Meryem xatun ile evlenmisdi Qutbsah Sultanqulu bey d 1456 o 2 sentyabr 1543 Xutbeddin Qutbsah Cemsidqulu 1543 1550 Qutbsah Subhanqulu d 1543 o 1550 Qutbsah Ibrahim 1550 1580 Ebdulqadir Huseynqulu d 1560 Qutbsah Mehemmedqulu 1580 1611 Heyatbexs beyim Mirze Mehemmed Amin Qutbsah Sultan Mehemmed 1611 1626 Heyatbexs beyimle evlenmisdi Qutbsah Abdullah 1626 1672 Bir qiz Qutbsah Ebulhesen bey Tana 1672 1687 o 1699 ile evlendi Padisah bibi Ovrengzebin oglu Mehemmed Sultanla evlendi Aud qolu Esas meqale Aud nevvabligiAud nevvablarinin bayragiCahan sah Pirbudaq Emisi Pirbudaqla qarisdirmamalidir Isfahan hakimi idi Hesen Eli Mirze Mansur Mirze Mehemmed Qulu bey Mehemmed Qulu bey Aud subehdari teyin olunmusdu Onun iki oglu var idi Mirze Mehemmed Sefi xan Mirze Cefer xan Mirze Cefer xan Aud nevvabinin qizi ile evlenmisdi ve ondan da iki oglu vardi Mehemmed Mohsun xan ve Mirze Mehemmed Muqim Mirze Mehemmed Muqim daha sonra ilk Aud nevvabi Burhanulmulk Seadeteli xan 1739 cu ilde vefat edende yerine gelecek bacisi oglu ve eyni zamanda kurekeni olacaq Mirze Mehemmed xan Sefder Ceng idi HokmdarlarQaraqoyunlu sultanlari Sekil Adi Hakimiyyeti QeydlerPirbudaq 1410 1413 Nominal hokmdar idiQara Yusif 1413 1420Qara Isgender 1421 1429 1431 1435Ebu Seid 1429 1431Cahansah 1436 1467Heseneli 1467 1468II Yusif 1468 1469 Uzun Hesen terefinden kor edilmisdir Hesenelinin olumunden sonra Pireli bey Baharli terefinden muveqqeti hokmdar elan edilmis lakin Ugurlu Mehemmed terefinden 22 oktyabr 1469 cu ilde edam edilmisdir Qutbsahlar Portret Adi Hakimiyyeti QeydQutbsah Sultanqulu 1512 1543 Qara Yusifin oglu Qara Isgenderin oglu Elvend mirzenin oglu Pirqulu mirzenin oglu Uveysqulu mirzenin oglu Anasi Hemedanli Melik Salehin qizi Meryem xatun idi Bundan elave Pirqulu mirzenin heyat yoldasi Xedice beyim de Cahansahin nevesi idi Qutbsah Cemsidqulu 1543 1550Qutbsah Subhanqulu 1550Qutbsah Ibrahimqulu 1550 1580Qutbsah Mehemmedqulu 1580 1611Qutbsah Sultan Mehemmed 1611 1626Qutbsah Abdullah 1626 1672Qutbsah Ebul Hesen Tana 1672 1686Aud nevvablari Portret Tacguzarliq adi Sexsi adi Doguldugu il Hakimiyyeti Olduyu ilEbulmensur Mirze Mehemmed xan Sefder ceng ابو المنصور خان صفدرجنگ Mehemmed Muqim ibn Cefer ibn Mehemmedqulu ibn Mansur ibn Heseneli ibn Pirbudaq ibn Cahansah 1708 1737 1753 1754Sucauddovle شجاع الدولہ Sucauddovle Heyder xan 1732 1753 1775 1775Asefeddovle آصف الدولہ Mehemmed Yahyaeli xan 1748 1775 1797 1797Asefcah mirze Vezireli xan وزیر علی خان 1780 1797 1798 1817Yamin ed Daula II Seadeteli xan سعادت علی خان 1752 1798 1814 1814Rafaat ed Daula Padsah i Aud غازی الدیں حیدر 1769 1814 1827 1827Nesreddin Heyder Sah Cahan ناصر الدیں حیدر شاہ جہاں 1827 1827 1837 1837Ebul Fateh Moin ed Din محم د علی شاہ 1777 1837 1842 1842Necmeddovle Ebul Muzeffer Musleheddin Emcedeli sah امجد علی شاہ 1801 1842 1847 1847Ebul Mansur Mirze واجد علی شاہ 1822 1847 1856 1887Hezret Mahal Beyim بیگم حضرت محل 1879برجیس قدر Ramazan Eli رمضان علی 1845 1893 1893HazirdaAud nevvablari Qaraqoyunlularin davam eden yegane numayendeleridir Son hokmdar Bircis Qedir xan olmusdur Bircis Qedir xanin nevesi Encum Qedirin 1921 1997 olumunden beri esas xettin davamcilari ogullari Yusif Eli mirze ve Burhan Eli mirze sayilir Bundan elave Hindistanda Aud Sahliq Ailesi ing the Royal Family of Awadh RFA kimi bir sira Qaraqoyunlu sulalesi uzvlerini birlesdiren teskilatlar var Qax rayon Armdulu kend Sakinleri Qara Yusifin Soyundadir Lakin Azerbaycanda Qaraqoyunlu birliyi teskilati yoxdur IstinadlarTarixi Qutbsahi Anonim seh 2 Oztuna Yimaz Devletler ve Hanedanlar Cilt 1 Kultur Bakanligi Ankara 1996 s 760 761 Tarixi Turkmeniyye seh 24 The Qara qoyunlu and the Qutb shahs Turkmenica 10 V Minorsky Vol 17 No 1 1955 seh 71 Safdarjung s Tomb and its surroundings Delhi Heritage PDF 2022 04 20 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 05 05 A princess makes the Oudh royals see red Hindustan Times 2021 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 05 Hemcinin baxBaharli oymagiXarici kecidler