Otto Şmidt (rus. Отто Юльевич Шмидт; 18 (30) sentyabr 1891 və ya 30 sentyabr 1891, Mogilyov – 7 sentyabr 1956[…], Moskva) — sovet riyaziyyatçısı, coğrafiyaçısı, geofiziki, astronomu, kitab nəşrinin və təhsil islahatlarının təşkilatçısı. Pamir kəşfiyyatçısı (1928), Şimal kəşfiyyatçısı. Professor (1924) SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki (01.06.1935, 02.01.1933-cü ildən müxbir üzvü), Ukrayna SSR Elmlər Akademiyasının (27.05.1934), Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (1937).
Otto Şmidt | |
---|---|
rus. Отто Юльевич Шмидт | |
| |
Doğum adı | Отто-Фридрихъ-Юліусъ Юльевичъ Шмидтъ |
Doğum tarixi | 18 (30) sentyabr 1891 və ya 30 sentyabr 1891 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 7 sentyabr 1956[…](64 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | vərəm |
Dəfn yeri | |
Elm sahələri | qrup nəzəriyyəsi, astronomiya, riyaziyyat, coğrafiya, Geofizika, psixoanaliz |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adları |
|
İş yerləri |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Otto Yulieviç Şmidt 1891-ci ilin payızında Rusiya İmperiyasında anadan olub. 1964-cü ildə alim haqqında çəkilən bioqrafik filmdə elmə böyük töhfələr verən Mogilyov şəhərinin doğmasının Latviya kəndlilərindən gəldiyi iddia edilirdi. Şmidtin ata tərəfdən əcdadları almanlardır. 1897-ci ildə Mogilyov qəzetində 6 yaşlı Otto Şmidt haqqında məqalə çıxdı - uşaq doğma şəhərinin çayı üzərində üzdü. 8 yaşında oğlan su təchizatı problemini həll etmək üçün Sahara səhrasının "direktoru" olmaq arzusunda idi. Kiyev gimnaziyasında oxuyarkən Otto bir dəfə evdə verilən teoremin isbatını öyrənməmiş və dərsə cavab verərkən tələb olunan postulatı öz metodu ilə sübut etmişdir. Gəncliyində Şmidt oxumaq istədiyi kitabların siyahısını tərtib edirdi. Məlum oldu ki, planı həyata keçirmək üçün min il ölümdən qaçmaq lazımdır. Gənc adam siyahını 4 dəfə ixtisar edib, həmçinin arzusunu reallaşdırmağa yaxınlaşmaq üçün yatmaq və yemək vaxtı da azaldıb. Orta məktəbi qızıl medalla bitirdikdən sonra Otto Kiyev Universitetinə daxil olur. Tələbəlik illərində riyaziyyat nəzəriyyəsi sahəsində çap olunmuş elmi əsər gəncin Privatdozent (müasir aspiranturanın analoqu) olmasına yol açdı. Gənc professor adını almağa hazırlaşırdı. Elə həmin il Kiyev Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olaraq təhsilini davam etdirdi. 1913-cü ilə qədər burada təhsil almışdır. Otto Şmidt hələ Kiyev Universitetində oxuyarkən professor D.AQ ravın rəhbərliyi altında qrupların riyazi nəzəriyyəsi üzrə tədqiqatlarına başlamışdır. 1913-cü ildə təhsilini başa vurduqdan sonra riyaziyyat üzrə professor vəzifəsinə hazırlamaq üçün universitetdə qaldı. 1916-cı ildən Privatdosent idi. Otto Şmidt 1917-ci il Oktyabr İnqilabını qəbul etdi və 1918-ci ildə RSDLP-yə qoşuldu. Onun sözlərinə görə, ölkədə baş verən inqilabi hadisələr onu “ iradəli, hərəkətli insana ” sövq edib. Leninin şəxsi göstərişi ilə o, gənc ölkə üçün bir sıra layihələrin hazırlanması və həyata keçirilməsi üzərində işləmiş, xalq komissarlıqlarının müxtəlif kollegiyalarının üzvü olmuş, ali təhsil sisteminin təşkilinin başlanğıcında dayanmışdır. 1928-ci ildə Şmidt SSRİ Elmlər Akademiyasının təşkil etdiyi ilk sovet-alman Pamir ekspedisiyasında iştirak etmişdir. Ekspedisiyanın məqsədi Qərbi Pamirin ən yüksək zirvələrini öyrənmək və fəth etmək idi. 1929-cu ildə Moskva Dövlət Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin Ali cəbr kafedrasını (1933-cü ildən MDU-nun mexanika-riyaziyyat fakültəsi) təsis etmiş, 1949-cu ilə qədər ona rəhbərlik etmişdir. 1932-1950-ci illərdə “ Riyazi kolleksiya ” jurnalının baş redaktoru olmuşdur. 1930-1934-cü illərdə Sedov, Sibiryakov və Chelyuskin adlı buzqıran gəmilərdə məşhur Arktika ekspedisiyalarına rəhbərlik etmişdir. 1930-1932-ci illərdə Ümumittifaq Arktika İnstitutunun direktoru, 1932-1938-ci illərdə Şimal Dəniz Marşrutu Baş İdarəsinin (QUSMP) rəisi olmuşdur. 1939-cu il fevralın 28-dən 1942-ci il martın 24-dək SSRİ Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti olub.
Elmi fəaliyyatı
Şmidt etiraf etdi ki, onda iki nəfər yaşayır - elm və fəaliyyət. Rusiyada baş verən sosial-iqtisadi dəyişikliklər Ottonun ikinci hipostazını birincisindən daha çox qane etdi. Birinci Dünya Müharibəsi illərində alim Kiyev meriyasına gələrək özünün hazırladığı qida paylama norması sistemini tətbiq etməklə aclığın öhdəsindən gəlməyi təklif edir. Oktyabr inqilabının qələbəsindən sonra Şmidt bolşeviklər partiyasına daxil olur, Petroqrada, sonra isə Moskvaya köçür. Tezliklə alim Qida Komissarlığının üzvü oldu, qida dəstələrinin formalaşmasında iştirak etdi. 1919-cu ilin yanvarında Vladimir Leninin tapşırığı ilə Otto Yulieviç istehlak kommunaları haqqında fərman layihəsi hazırladı. Gələcək qütb tədqiqatçısı Xalq Maarif Komissarlığında da işləyirdi - işçilərin peşə hazırlığını təkmilləşdirirdi. Ensiklopedik dünyagörüşlü bir insan olan Otto Şmidt Böyük Sovet Ensiklopediyasının baş redaktoru oldu, vəzifəsinə qeyri-rəsmi yanaşırdı - məqalələrdə aşkar olunan səhvləri vurğulamırdı, öz əli ilə düzəldirdi. Zaman keçdikcə alimin coğrafiya və astronomiya sahələrində qazandığı nailiyyətlər riyaziyyat sahəsindəki gənclik xidmətlərinin üzərinə əlavə olundu. 20-ci əsrin 40-cı illərində Şmidt günəş sisteminin qaz və toz buludundan yaranması ilə bağlı fərziyyə yaratdı. Böyük Vətən Müharibəsi illərində Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti olan alim elmi-tədqiqat institutlarının şərqə köçürülməsini təşkil etdi.
Ekspedisiyalar
Almaniyada müalicə olunarkən alim alpinizmdən “ xəstələnir ” və 1928-ci ildə Pamirə ekspedisiya təşkil edir, nəticədə Fedçenko buzlaqının təbiəti və həqiqi ölçüsü müəyyən edilir. Dağ zirvələrini fəth edərkən, Şmidt alim üçün fövqəladə hallarda insanlara rəhbərlik etmək üçün qeyri-adi bir qabiliyyət göstərdi ki, bu da Arktikada dəniz səyahətlərində faydalı idi. Otto Yulieviçin Arktika dastanının başlanğıcı Sedov buzqıran gəmisində 2 səyahətlə qoyuldu. Birinci - "elmi-diplomatik" kampaniyanın missiyası gənc Sovet ölkəsinin Frans Josef Land üzərində suverenliyini təsdiqləmək idi. Ekspedisiyanın nailiyyətləri Huker adasında çəkic və oraq bayrağının qaldırılması və buzqıran gəminin şimal enliklərinə nüfuz etməsi rekordu idi. Otto Yulieviçin ikinci şimal yürüşünün sonunda Neptun planeti kimi riyazi hesablamalarla kəşf edilən Vize adasının mövcudluğu faktı təsdiqləndi və Şmidtin adına bir ada kəşf edildi. 1932-ci ildə bu yaxınlarda Arktika Elmi-Tədqiqat İnstitutuna rəhbərlik edən alim Şimal dəniz yolunu bir naviqasiyada keçmək imkanını sübut etmək üçün buzqıran "Aleksandr Sibiryakov" paroxodunda yelkən açdı. Arxangelskdən başlayan kampaniyanın iştirakçıları 14-cü gündə 2 il əvvəl ikinci Şmidt Arktika ekspedisiyası zamanı oradan ayrılmış qütb tədqiqatçıları ilə Severnaya Zemlyada qucaqlaşıblar. Bolşevik adası ilə Taymir yarımadası arasındakı boğaz buzla dolduğundan, səyahətçilər o vaxta qədər heç bir gəminin edə bilmədiyi arxipelaqı Şimaldan yan keçməyə qərar verdilər. Sentyabrın 10-da Berinq boğazından 200 km aralıda buz qıran gəminin pərvanəsini qırdı və Sibiryakov dayandı. Arxa tərəfi qaldırmaq və zədələri aradan qaldırmaq üçün gəminin heyəti 400 ton kömür gəminin burnuna dartıblar. Təmirdən sonra yanacaq ehtiyatı arxa tərəfə qaytarıldı və Sibiryakov üzməyə davam etdi. Sonra ikinci qəza baş verdi. Buzqıran gəminin üzərində evdə hazırlanmış yelkənləri qaldıran dənizçilər, gəmini kabellərlə yuxarı çəkib, ammonaldan istifadə edərək çəpərləri partladıblar. 1932-ci ilin ikinci payız ayının əvvəlində "Sibiryakitlər" Cape Dejnevə çatdılar təbiət və şərait üzərində qələbəni salamladılar. Tezliklə Otto Şmidt sovet qütb tədqiqatçılarının rəsmi rəhbəri oldu. Növbəti yayda alimin məşhur Arktika dastanı başladı - ingilis dramaturqu Bernard Şovun faciə adlandırdığı Çelyuskin paroxodunda üzmək möcüzəvi şəkildə sovet triumfuna çevrildi. Danimarka gəmiqayırma zavodlarında yığılan yük-sərnişin gəmisi Arktika enliklərində üzmək üçün uyğunlaşdırılmayıb. Sentyabrın 23-də buz yalnız keçən ilki Sibiryakov qəzasının yerində gəmini bağladı. Bunun ardınca demək olar ki, 5 ay davam edən sürüşmə baş verdi və fevralın 13-də buz təbəqələri paroxodu əzdi, Çelyuskin isə batdı. Evakuasiya zamanı soyadı Şmidtin doğulduğu şəhərin adından gələn baxıcı öldü. Qalan 104 nəfər, o cümlədən 10 qadın və iki uşaq 2 ay buzlaqda qalıb və 20-dən çox xilasetmə uçuşunda təxliyə edilib. Şmidt yoldaşlarının ruhunu dəstəklədi və hətta çadırda elmi mühazirələr oxudu. Otto Yulieviç materikə sonuncu təxliyə ediləcəkdi, lakin ağır pnevmoniya ilə xəstələndi və Sovet hökumətinin təkidi ilə alim aprelin 11-də Alyaskadakı xəstəxanaya təxliyə edildi. Moskva“çelyuskinitlər”i qalib kimi qarşıladı. Çoxsaylı fotoşəkillər Arktika dənizçilərini qarşılayan moskvalıların sevincini əks etdirir. Xilasedici pilotlar ilk Sovet İttifaqı Qəhrəmanları oldular və ekspedisiyanın yetkin üzvləri sifarişlər aldılar. 1937-ci ildə göyərtəsində Otto Şmidtin və digər qütb tədqiqatçılarının olduğu təyyarə Şimal qütbünə çatdı və Yer kürəsinin "tacı"ndan çox da uzaq olmayan yerdə bu adda sovet stansiyası təşkil edildi. Dünyanın ilk drifinq stansiyasının rəhbəri İvan Papanin idi, sonra o, Şmidti Əsas Şimal Dəniz Marşrutunun rəhbəri vəzifəsindən uzaqlaşdırdı.
Mükafatlar
- Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (27.06.1937) - "Şimal Qütbü-1" drift stansiyasının təşkilinə rəhbərlik etdiyinə görə
- 3 ədəd - (27.11.1932; 27.06.1937; 19.09.1953)
- 2 ədəd - (25.02.1937; 10.06.1945)
- - (20.04.1934)
Biblioqrafiya
- Pul emissiyasının riyazi qanunları. - Moskva. Petroqrad: Dövlət. nəşriyyatı, 1923. - 17 s.
- O.Y Şmidt Arktikanın Sovet İttifaqında tədqiqi Vayback Machine-də 30 noyabr 2011-ci il tarixli arxiv nüsxəsi (“Varşavada Beynəlxalq Coğrafiya Konqresində Sovet Nümayəndəliyinin məruzələri” seriyası). - M., 1934.
- O.Y Şmidt 1936-cı ildə vəzifələrimiz. SSRİ Xalq Komissarları Soveti yanında Baş Şimal Dəniz Yolu sisteminin təsərrüfat işçilərinin yığıncağında məruzə 13 yanvar. 1936 Vayback Machine-də 24 sentyabr 2015-ci il tarixli arxiv nüsxəsi - L., 1936.
- O.Y Şmidt Abstrakt qruplar nəzəriyyəsi. - 2-ci nəşr. - M.-L.: Dövlət Texniki-Nəzəri Nəşriyyatı, 1933.
- O.Y Şmidt Yerin mənşəyi nəzəriyyəsi üzrə dörd mühazirə. - M.: 1957.
- O.Y Şmidt Seçilmiş əsərləri. Riyaziyyat. - M .: SSRİ Elmlər Akademiyasının Nəşriyyatı, 1959.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Историческая энциклопедия Сибири (rus.). / под ред. В. А. Ламин Новосибирск: 2009.
- Шмидт Отто Юльевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-08-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Otto Smidt rus Otto Yulevich Shmidt 18 30 sentyabr 1891 ve ya 30 sentyabr 1891 Mogilyov 7 sentyabr 1956 Moskva sovet riyaziyyatcisi cografiyacisi geofiziki astronomu kitab nesrinin ve tehsil islahatlarinin teskilatcisi Pamir kesfiyyatcisi 1928 Simal kesfiyyatcisi Professor 1924 SSRI Elmler Akademiyasinin akademiki 01 06 1935 02 01 1933 cu ilden muxbir uzvu Ukrayna SSR Elmler Akademiyasinin 27 05 1934 Sovet Ittifaqi Qehremani 1937 Otto Smidtrus Otto Yulevich ShmidtOtto Smidt 1938Dogum adi Otto Fridrih Yulius Yulevich ShmidtDogum tarixi 18 30 sentyabr 1891 ve ya 30 sentyabr 1891 1891 09 30 Dogum yeri Mogilyov Mogilyov quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 7 sentyabr 1956 1956 09 07 64 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVefat sebebi veremDefn yeri Novodevicye qebiristanligiElm saheleri qrup nezeriyyesi astronomiya riyaziyyat cografiya Geofizika psixoanalizElmi derecesi MagistrElmi adlari professor d Is yerleri Rusiya Elmler Akademiyasi 1935 Moskva Dovlet Universiteti 1923 1930 Uzvluyu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi 1934 SSRI Elmler Akademiyasi 1933 1935 Rusiya Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiOtto Yulievic Smidt 1891 ci ilin payizinda Rusiya Imperiyasinda anadan olub 1964 cu ilde alim haqqinda cekilen bioqrafik filmde elme boyuk tohfeler veren Mogilyov seherinin dogmasinin Latviya kendlilerinden geldiyi iddia edilirdi Smidtin ata terefden ecdadlari almanlardir 1897 ci ilde Mogilyov qezetinde 6 yasli Otto Smidt haqqinda meqale cixdi usaq dogma seherinin cayi uzerinde uzdu 8 yasinda oglan su techizati problemini hell etmek ucun Sahara sehrasinin direktoru olmaq arzusunda idi Kiyev gimnaziyasinda oxuyarken Otto bir defe evde verilen teoremin isbatini oyrenmemis ve derse cavab vererken teleb olunan postulati oz metodu ile subut etmisdir Gencliyinde Smidt oxumaq istediyi kitablarin siyahisini tertib edirdi Melum oldu ki plani heyata kecirmek ucun min il olumden qacmaq lazimdir Genc adam siyahini 4 defe ixtisar edib hemcinin arzusunu reallasdirmaga yaxinlasmaq ucun yatmaq ve yemek vaxti da azaldib Orta mektebi qizil medalla bitirdikden sonra Otto Kiyev Universitetine daxil olur Telebelik illerinde riyaziyyat nezeriyyesi sahesinde cap olunmus elmi eser gencin Privatdozent muasir aspiranturanin analoqu olmasina yol acdi Genc professor adini almaga hazirlasirdi Ele hemin il Kiyev Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesine daxil olaraq tehsilini davam etdirdi 1913 cu ile qeder burada tehsil almisdir Otto Smidt hele Kiyev Universitetinde oxuyarken professor D AQ ravin rehberliyi altinda qruplarin riyazi nezeriyyesi uzre tedqiqatlarina baslamisdir 1913 cu ilde tehsilini basa vurduqdan sonra riyaziyyat uzre professor vezifesine hazirlamaq ucun universitetde qaldi 1916 ci ilden Privatdosent idi Otto Smidt 1917 ci il Oktyabr Inqilabini qebul etdi ve 1918 ci ilde RSDLP ye qosuldu Onun sozlerine gore olkede bas veren inqilabi hadiseler onu iradeli hereketli insana sovq edib Leninin sexsi gosterisi ile o genc olke ucun bir sira layihelerin hazirlanmasi ve heyata kecirilmesi uzerinde islemis xalq komissarliqlarinin muxtelif kollegiyalarinin uzvu olmus ali tehsil sisteminin teskilinin baslangicinda dayanmisdir 1928 ci ilde Smidt SSRI Elmler Akademiyasinin teskil etdiyi ilk sovet alman Pamir ekspedisiyasinda istirak etmisdir Ekspedisiyanin meqsedi Qerbi Pamirin en yuksek zirvelerini oyrenmek ve feth etmek idi 1929 cu ilde Moskva Dovlet Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesinin Ali cebr kafedrasini 1933 cu ilden MDU nun mexanika riyaziyyat fakultesi tesis etmis 1949 cu ile qeder ona rehberlik etmisdir 1932 1950 ci illerde Riyazi kolleksiya jurnalinin bas redaktoru olmusdur 1930 1934 cu illerde Sedov Sibiryakov ve Chelyuskin adli buzqiran gemilerde meshur Arktika ekspedisiyalarina rehberlik etmisdir 1930 1932 ci illerde Umumittifaq Arktika Institutunun direktoru 1932 1938 ci illerde Simal Deniz Marsrutu Bas Idaresinin QUSMP reisi olmusdur 1939 cu il fevralin 28 den 1942 ci il martin 24 dek SSRI Elmler Akademiyasinin vitse prezidenti olub Elmi fealiyyatiSmidt etiraf etdi ki onda iki nefer yasayir elm ve fealiyyet Rusiyada bas veren sosial iqtisadi deyisiklikler Ottonun ikinci hipostazini birincisinden daha cox qane etdi Birinci Dunya Muharibesi illerinde alim Kiyev meriyasina gelerek ozunun hazirladigi qida paylama normasi sistemini tetbiq etmekle acligin ohdesinden gelmeyi teklif edir Oktyabr inqilabinin qelebesinden sonra Smidt bolsevikler partiyasina daxil olur Petroqrada sonra ise Moskvaya kocur Tezlikle alim Qida Komissarliginin uzvu oldu qida destelerinin formalasmasinda istirak etdi 1919 cu ilin yanvarinda Vladimir Leninin tapsirigi ile Otto Yulievic istehlak kommunalari haqqinda ferman layihesi hazirladi Gelecek qutb tedqiqatcisi Xalq Maarif Komissarliginda da isleyirdi iscilerin pese hazirligini tekmillesdirirdi Ensiklopedik dunyagoruslu bir insan olan Otto Smidt Boyuk Sovet Ensiklopediyasinin bas redaktoru oldu vezifesine qeyri resmi yanasirdi meqalelerde askar olunan sehvleri vurgulamirdi oz eli ile duzeldirdi Zaman kecdikce alimin cografiya ve astronomiya sahelerinde qazandigi nailiyyetler riyaziyyat sahesindeki genclik xidmetlerinin uzerine elave olundu 20 ci esrin 40 ci illerinde Smidt gunes sisteminin qaz ve toz buludundan yaranmasi ile bagli ferziyye yaratdi Boyuk Veten Muharibesi illerinde Elmler Akademiyasinin vitse prezidenti olan alim elmi tedqiqat institutlarinin serqe kocurulmesini teskil etdi EkspedisiyalarAlmaniyada mualice olunarken alim alpinizmden xestelenir ve 1928 ci ilde Pamire ekspedisiya teskil edir neticede Fedcenko buzlaqinin tebieti ve heqiqi olcusu mueyyen edilir Dag zirvelerini feth ederken Smidt alim ucun fovqelade hallarda insanlara rehberlik etmek ucun qeyri adi bir qabiliyyet gosterdi ki bu da Arktikada deniz seyahetlerinde faydali idi Otto Yulievicin Arktika dastaninin baslangici Sedov buzqiran gemisinde 2 seyahetle qoyuldu Birinci elmi diplomatik kampaniyanin missiyasi genc Sovet olkesinin Frans Josef Land uzerinde suverenliyini tesdiqlemek idi Ekspedisiyanin nailiyyetleri Huker adasinda cekic ve oraq bayraginin qaldirilmasi ve buzqiran geminin simal enliklerine nufuz etmesi rekordu idi Otto Yulievicin ikinci simal yurusunun sonunda Neptun planeti kimi riyazi hesablamalarla kesf edilen Vize adasinin movcudlugu fakti tesdiqlendi ve Smidtin adina bir ada kesf edildi 1932 ci ilde bu yaxinlarda Arktika Elmi Tedqiqat Institutuna rehberlik eden alim Simal deniz yolunu bir naviqasiyada kecmek imkanini subut etmek ucun buzqiran Aleksandr Sibiryakov paroxodunda yelken acdi Arxangelskden baslayan kampaniyanin istirakcilari 14 cu gunde 2 il evvel ikinci Smidt Arktika ekspedisiyasi zamani oradan ayrilmis qutb tedqiqatcilari ile Severnaya Zemlyada qucaqlasiblar Bolsevik adasi ile Taymir yarimadasi arasindaki bogaz buzla doldugundan seyahetciler o vaxta qeder hec bir geminin ede bilmediyi arxipelaqi Simaldan yan kecmeye qerar verdiler Sentyabrin 10 da Berinq bogazindan 200 km aralida buz qiran geminin pervanesini qirdi ve Sibiryakov dayandi Arxa terefi qaldirmaq ve zedeleri aradan qaldirmaq ucun geminin heyeti 400 ton komur geminin burnuna dartiblar Temirden sonra yanacaq ehtiyati arxa terefe qaytarildi ve Sibiryakov uzmeye davam etdi Sonra ikinci qeza bas verdi Buzqiran geminin uzerinde evde hazirlanmis yelkenleri qaldiran denizciler gemini kabellerle yuxari cekib ammonaldan istifade ederek ceperleri partladiblar 1932 ci ilin ikinci payiz ayinin evvelinde Sibiryakitler Cape Dejneve catdilar tebiet ve serait uzerinde qelebeni salamladilar Tezlikle Otto Smidt sovet qutb tedqiqatcilarinin resmi rehberi oldu Novbeti yayda alimin meshur Arktika dastani basladi ingilis dramaturqu Bernard Sovun facie adlandirdigi Celyuskin paroxodunda uzmek mocuzevi sekilde sovet triumfuna cevrildi Danimarka gemiqayirma zavodlarinda yigilan yuk sernisin gemisi Arktika enliklerinde uzmek ucun uygunlasdirilmayib Sentyabrin 23 de buz yalniz kecen ilki Sibiryakov qezasinin yerinde gemini bagladi Bunun ardinca demek olar ki 5 ay davam eden surusme bas verdi ve fevralin 13 de buz tebeqeleri paroxodu ezdi Celyuskin ise batdi Evakuasiya zamani soyadi Smidtin doguldugu seherin adindan gelen baxici oldu Qalan 104 nefer o cumleden 10 qadin ve iki usaq 2 ay buzlaqda qalib ve 20 den cox xilasetme ucusunda texliye edilib Smidt yoldaslarinin ruhunu destekledi ve hetta cadirda elmi muhazireler oxudu Otto Yulievic materike sonuncu texliye edilecekdi lakin agir pnevmoniya ile xestelendi ve Sovet hokumetinin tekidi ile alim aprelin 11 de Alyaskadaki xestexanaya texliye edildi Moskva celyuskinitler i qalib kimi qarsiladi Coxsayli fotosekiller Arktika denizcilerini qarsilayan moskvalilarin sevincini eks etdirir Xilasedici pilotlar ilk Sovet Ittifaqi Qehremanlari oldular ve ekspedisiyanin yetkin uzvleri sifarisler aldilar 1937 ci ilde goyertesinde Otto Smidtin ve diger qutb tedqiqatcilarinin oldugu teyyare Simal qutbune catdi ve Yer kuresinin taci ndan cox da uzaq olmayan yerde bu adda sovet stansiyasi teskil edildi Dunyanin ilk drifinq stansiyasinin rehberi Ivan Papanin idi sonra o Smidti Esas Simal Deniz Marsrutunun rehberi vezifesinden uzaqlasdirdi MukafatlarSovet Ittifaqi Qehremani 27 06 1937 Simal Qutbu 1 drift stansiyasinin teskiline rehberlik etdiyine gore 3 eded Lenin ordeni 27 11 1932 27 06 1937 19 09 1953 2 eded Qirmizi emek bayragi ordeni 25 02 1937 10 06 1945 Qirmizi ulduz ordeni 20 04 1934 1941 1945 ci iller Boyuk Veten muharibesinde resadetli emeye gore medali Moskvanin 800 illik xatiresine medaliBiblioqrafiyaPul emissiyasinin riyazi qanunlari Moskva Petroqrad Dovlet nesriyyati 1923 17 s O Y Smidt Arktikanin Sovet Ittifaqinda tedqiqi Vayback Machine de 30 noyabr 2011 ci il tarixli arxiv nusxesi Varsavada Beynelxalq Cografiya Konqresinde Sovet Numayendeliyinin meruzeleri seriyasi M 1934 O Y Smidt 1936 ci ilde vezifelerimiz SSRI Xalq Komissarlari Soveti yaninda Bas Simal Deniz Yolu sisteminin teserrufat iscilerinin yigincaginda meruze 13 yanvar 1936 Vayback Machine de 24 sentyabr 2015 ci il tarixli arxiv nusxesi L 1936 O Y Smidt Abstrakt qruplar nezeriyyesi 2 ci nesr M L Dovlet Texniki Nezeri Nesriyyati 1933 O Y Smidt Yerin menseyi nezeriyyesi uzre dord muhazire M 1957 O Y Smidt Secilmis eserleri Riyaziyyat M SSRI Elmler Akademiyasinin Nesriyyati 1959 IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Istoricheskaya enciklopediya Sibiri rus pod red V A Lamin Novosibirsk 2009 ISBN 5 8402 0230 4 Shmidt Otto Yulevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Arxivlenmis suret 2022 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 27 Arxivlenmis suret 2022 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 27 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 27 Arxivlenmis suret 2023 08 07 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 27