Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası (ukr. Національна академія наук України, qısa UMEA) — Ukrayna Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. Təşkilat təbiət, texniki, humanitar, sosial elmlər və incəsənətin müxtəlif sahələrində fundamental və tətbiqi elmi tədqiqatları və inkişafları təşkil edən, aparan və əlaqələndirən ali dövlət elmi qurumudur Akademiyanın 5 aprel 2002-ci il tarixli Ümumi Yığıncağında təsdiq edilmiş Nizamnamə və Ukrayna qanunvericiliyi (Nizamnamənin 1-ci bəndi) əsasında fəaliyyət göstərir. Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası Ukraynada özünüidarə edən dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən təşkilatdır və ölkədə elmi-tədqiqat institutları sistemini əlaqələndirməklə elm və texnologiyanın əsas inkişafı mərkəzidir.
Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası UMEA | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | |
Yaradılıb | 1918 |
Əvvəlki adı | Ukrayna SSR Elmlər Akademiyası |
Digər məlumatlar | |
Prezident | A.Q.Zaqarodnı |
İşçi sayı | 27 807 (elmi işçi 14 503) |
Ünvan | Volodymyrska, 57, Kiyev, Ukrayna |
Sayt | nas.gov.ua/en/Pages/defa… |
Mükafatlar | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
27 noyabr 1918-ci ildə Getman Pavel Skoropadski hökuməti tərəfindən təsis edilib. Vladimir Vernadski Ukrayna Elmlər Akademiyasının qurucu üzvü olub və ilk prezidenti vəzifəsini icra edib. 1962-2020-ci illərdə Akademiyanın prezidenti iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Ukrayna Qəhrəmanı, Lenin mükafatı laureatı, akademik Boris Paton olub.
2020-ci ildən Akademiyanın prezidenti akademik Anatoli Zaqorodnıdır.
Akademiya hər il Ukrayna Nazirlər Kabinetinə hesabat verir. Akademiyanın rəyasət heyəti 1917-18-ci illərdə müstəqillik dövründə Mərkəzi Şuranın yerləşdiyi Pedaqoji Muzeyin binası ilə üzbəüz, Volodymyrska, 57 ünvanında yerləşir.
1919-1991-ci illərdə UMEA Sovet İttifaqı Elmlər Akademiyasının respublika bölməsi idi.
Tarixi
1918-ci il noyabrın 27-də Ukrayna Elmlər Akademiyasının (UEA) təsis yığıncağı keçirildi. Onun ilk prezidenti geoloq və geokimyaçı Vladimir Vernadski, katibi isə şərqşünas Aqafangel Krımski seçildi. UEA-ın ilk akademikləri arasında tarixçilər Dmitri Baqaley və Orest Levitski, iqtisadçı Mixail Tuqan-Baranovski, filoloq Nikolay Petrov, bioloq Nikolay Kaşçenko, mexanik Stepan Timoşenko və başqaları var idi. Akademiya yaranandan tətbiqi riyaziyyat (Georgi Pfayferin rəhbərliyi ilə), riyazi fizika (Nikolay Krılovun rəhbərliyi ilə), eksperimental zoologiya (İvan Şmalhauzen) kafedralarında elmi fəaliyyət uğurla həyata keçirilirdi.
1921-ci ildə Sovet hakimiyyətinin qurulması ilə akademiya ÜmumUkrayna Elmlər Akademiyası (ÜUEA) adlandırıldı. Onun tərkibinə "Ukrayna Elmi Birliyi" və əvvəllər müstəqil işləyən Kiyev Arxeoqrafiya Komissiyası, 1922-ci ildə Kiyev-Peçora lavrasının çap evi daxil edildi. Əvvəlcə o, üç elmi şöbədən: tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat və ictimai elmlər bölməsindən ibarət idi ki, onlara 3 institut, 15 komissiya və milli kitabxana daxil idi. 1930-cu illərdə və 1940-cı illərin birinci yarısında akademiyanın ən mühüm nailiyyətləri arasına aşağıdakı işlər daxil idi: litium nüvələrini helium nüvələrinə çevirən süni nüvə reaksiyası, yüklü hissəcik sürətləndiricisi və üç koordinatlı desimetr diapazonlu radarın yaradılması; müdafiə sənayesində tank gövdələrinin, artilleriya sistemlərinin və hava bombalarının avtomatik sualtı qövs qaynaqının yüksək səmərəli texnologiyası tətbiq edilməsi; bioloqlar və həkimlər yaralıların müalicəsi üçün yeni dərmanlar və üsullar yaratdılar.
Müharibədən sonra
Böyük Vətən müharibəsinin başlaması ilə Akademiya Ufaya köçürüldü.
1950-ci ildə Ukrayna SSR Elmlər Akademiyasının Elektrik Mühəndisliyi İnstitutunda, professor Sergey Lebedevin laboratoriyasında kontinental Avropada ilk universal elektron hesablama maşını hazırlandı. 1960-cı ildə həmin laboratoriyada hazırlanmış Kiyev hesablayıcı maşının köməyi ilə Dubnadakı Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda dünyada ilk dəfə olaraq texnoloji proseslərin uzaqdan idarə edilməsi üzrə təcrübələr aparıldı. 1968-ci ildə akademiyanın 116 həqiqi üzvü və 163 müxbir üzvü var idi. Onun tərkibində 9 filial və 47 elmi-tədqiqat institutu fəaliyyət göstərirdi. Nəzdində 24 elmi jurnal nəşr olunurdu. 1969-cu ildə Ukrayna SSR Elmlər Akademiyası ilə təltif edildi.
2017-ci il mayın 18-də Ukrayna Prezidenti 2018-ci ildə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.
2014-cü ilin əvvəlində Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının tərkibinə 174 institut daxil idi. Akademiyada işçilərin sayı 40 min nəfər təşkil edir (1991-ci ildə - təxminən 89 min işçi var idi)
8 mart 2023-cü il tarixinə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının 170 həqiqi üzvü, 363 müxbir üzvü və 100-ə yaxın əcnəbi üzvü vardır.
Adı
Yarandığı gündən Akademiyanın rəsmi adı bir neçə dəfə dəyişikliyə məruz qalıb:
- 1918 — Ukrayna Elmlər Akademiyası (UEA) (ukr. Українська академія наук)
- 1921 — ÜmumUkrayna Elmlər Akademiyası (ÜUEA) (ukr. Всеукраїнська академія наук)
- 1936 — Ukrayna SSR Elmlər Akademiyası (USSR EA) (ukr. Академія наук УРСР)
- 1991 — Ukrayna Elmlər Akademiyası (Ukrayna EA) (ukr. Академія наук України)
- 1994 — Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası (UMEA) (ukr. Національна академія наук України)
Müasir dövrdə
Müstəqillik dövründə akademiyanın həyatında iki mənfi tendensiya meydana çıxdı: işçilərin sayının daim azaldılması və kadrların qocalması. 1 yanvar 2009-cu il tarixinə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasında 43211 nəfər işçi, o cümlədən 19818 elmi dərəcəyə malik tədqiqatçı var idi. Elmi işçinin orta yaşı 50,2 (elmlər namizədi - 51,4, elmlər doktoru - 62,2 yaş) olmuşdur. Beş il sonra, 2014-cü il yanvarın 1-nə olan məlumata görə, UMEA-da 40 211 nəfər, o cümlədən 19 292 elmi işçi çalışıb. Kadrların orta yaşı beş il ərzində çox dəyişməmişdir: elmi işçilər üçün orta hesabla 51,8 yaş (elmlər namizədləri - 50,9, elmlər doktorları - 63,7 yaş). 2016-cı ilin sonuna olan məlumata görə, UMEA-nın Rəyasət Heyəti üzvünün (Rəyasət Heyətində 52 akademik var idi) orta yaşı 74,5 olub.
2014-cü ildə akademiyaya ciddi ziyan dəydi. Donbassdakı münaqişə səbəbindən tanınmamış Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikası ərazisindəki bir sıra elmi institutlar faktiki olaraq Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının nəzarətindən kənarda qaldı. 2016-cı ilə qədər bütün Donetsk institutları Ukrayna ərazisində yenidən qeydiyyatdan keçib və onların əksəriyyəti Kiyevə köçüb. Bununla belə, Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının DXR və LXR ərazisində yerləşən keçmiş institutlarının bir çox alimləri öz şəhərlərində qaldı. Məsələn, Donetsk Fizika və Texnologiya İnstitutunun 400 əməkdaşından 2016-cı ilə qədər yalnız 65-i DXR-ni tərk etdi.
Akademiyanın digər problemi onun kifayət qədər maliyyələşməməsidir ki, bu səbəbdən elmi müəssisələrin bağlanması və işçilərin yarımştat işə keçirilməsi zərurəti yaranır. 2017-ci ilin aprelində UMEA-nın prezidenti Boris Paton "xroniki büdcə çatışmazlığı" səbəbindən altı akademiya institutunun ləğv edildiyini və təşkilatın büdcə kəsirinin 23 milyon dollardan çox olduğunu açıqladı. 2016-cı ildə akademiyanın işçilərinin sayı 6 min nəfərdən çox azalıb. Əgər 2016-cı il yanvarın 1-də Akademiyada 37 447 nəfər (o cümlədən 18 346 alim) var idisə, 2017-ci il yanvarın 1-nə UMEA-da cəmi 31 129 işçi (o cümlədən 15 919 alim) olmuşdur. 2017-ci ildə azalma davam etdi. 1 yanvar 2018-ci il tarixinə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasında 29 870 işçi (o cümlədən 15 529 elmi işçi) var, yəni 2017-ci ildə kadrların sayı 4% azalıb. 1 yanvar 2021-ci il tarixinə Akademiyada 27 807 işçi (o cümlədən 14 503 elmi işçi) var idi. Bu da 2018-2020-ci illərdə Akademiyanın əməkdaşlarının sayının 8%-dən çox azalması deməkdir.
2015-ci ildə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasında orta aylıq əmək haqqı təxminən 105 dollar təşkil edib (ölkə üzrə orta əməkhaqqından 40% az). Eyni zamanda, Ukrayna qanunvericiliyi alimlər üçün yüksək minimum əmək haqqı müəyyən edir ki, bu da praktikada yerinə yetirilmir. Məsələn, Ukraynanın “Elm və elmi-texniki siyasət haqqında” Qanununa əsasən, kiçik elmi işçinin aylıq əmək haqqı sənaye sahəsində olan əmək haqqından iki dəfə çox olmalıdır. 2016-cı ilin mart ayına olan məlumata görə, Akademiyada kiçik elmi işçinin əmək haqqı 3500-3750 qrivna sənayedə orta aylıq əmək haqqı isə 5795 qrivna idi. Beləliklə, Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasında kiçik elmi işçinin maaşı qanunla nəzərdə tutulandan təxminən üç dəfə az idi. 2018-ci ildə UMEA-nın maliyyələşdirilməsi artırıldı, lakin elmi işçilərin maaşları aşağı olaraq qaldı və akademiyanın rəhbərliyindən elmi institutların işçilərinin ixtisarına dair müraciətlər edilməyə davam etdi. Əvvəlki kimi, 2018-ci ildə də UMEA təşkilatlarının üçdə ikisindən çoxu part-time işləyirdi. 2018-ci ilin oktyabr ayına olan məlumata görə, UMEA-nın 177 elmi müəssisəsindən 125-i orta əmsalı 0,79 (ildə 9,58 ay) olmaqla yarımştat işləyib.
“Nature” jurnalı bir neçə məqaləsində Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının hazırkı vəziyyətini tənqidi şəkildə şərh edib. Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının fəaliyyəti hazırda jurnal tərəfindən arxaik və qeyri-məhsuldar kimi qiymətləndirilir. Jurnalda akademiyanın fəaliyyətində prioritetlər barədə sorğuya cavab olaraq yalnız hazırkı bütün akademiklərin ad və vəzifələrinin siyahısı və akademiklərin özlərinin akademiyanın prioritetləri olması barədə məktub daxil olduğu bir hal qeyd edilir..
Strukturu
Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti
- Fizika, Texnika və Riyaziyyat Elmləri Bölməsi
- İctimai və humanitar elmlər bölməsi
- Kimya və biologiya elmləri bölməsi
- Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyəti yanında təşkilatlar
İnstitutlar
|
|
Beynəlxalq elmi əlaqələr
Rəsmi məlumata görə, hazırda Ukrayna Milli Elmi Akademiyası çoxsaylı milli akademiyalar, elmi mərkəzlər və beynəlxalq elmi təşkilatlarla, o cümlədən Alman Tədqiqat Cəmiyyəti (DFG), Fransa Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzi (FSS), İtaliya Milli Tədqiqat Bürosu (CMR), Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası (TÜBİTAK), Birgə Nüvə Tədqiqatları İnstitutu, Avropa Nüvə Araşdırmaları Mərkəzi CERN, həmçinin YUNESKO, MAQATE, ÜST və s. ilə əməkdaşlıq edir. 1993-cü ildə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının təşəbbüsü ilə Azərbaycan, Belarus, Vyetnam, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Rusiya, Tacikistan, Türkmənistan, Özbəkistan və Ukraynanın Elmlər Akademiyalarının daxil olduğu Beynəlxalq Elmlər Akademiyası Assosiasiyası yaradıldı.
Eyni zamanda, nüfuzlu beynəlxalq elmi jurnal “Nature” 9 aprel 2006-cı il tarixli məqaləsində qeyd edir ki, GEANT yüksək sürətli məlumat şəbəkəsinə qoşulmaqla akademiya ilə Qərbi Avropa institutları arasında daha sıx əlaqələr yaratmaq cəhdləri rüşvət tələb edən akademiya üzvlərinin müqaviməti ilə üzləşib. Nəşrin fikrincə, akademiyanın rəhbərliyi rəqabətdən və təsir imkanlarını itirməkdən qorxur, məlumatın qəsdən gizlədilməsi ilə Ukraynanın Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən tədqiqat proqramlarında iştirakına mane olur, bu da Aİ-nin rəhbər orqanları ilə əməkdaşlıq etmək istəməməsi ilə bağlıdır. Jurnal hesab edir ki, akademiyanın rəhbərliyi xüsusilə, elmi layihələrin və nəticələrin tədqiqatının müstəqil nəzərdən keçirilməsi istiqamətində “xarici cərəyanlar” qorxusundan Ukraynanın Aİ-nin Elmi Tədqiqatlar üzrə Çərçivə Proqramına (bu, ukraynalı alimlərlə xarici həmkarları arasında daha sıx əməkdaşlığa imkan verəcək) inteqrasiyasına mane olur.
Ukrayna-Rusiya müharibəsinə qədər Terskol Pik rəsədxanası Rusiya ilə birgə istifadə olunurdu.
Akademiyanın xərcləri
Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası elmi tədqiqatlar üçün Ukrayna büdcəsindən ayrılan kiçik vəsaitin əsas hissəsini alır. 2017-ci ildə Ukrayna büdcəsindən elmə 4,7 milyard qrivna ayrılıb ki, bunun da 2,7 milyard qrivnasını Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası alıb. 2016-cı ildə akademiyaya 2 milyard 54 milyon qrivna Rusiya Federasiyası büdcəsindən ayrılıb. Ukraynanın Təhsil və Elm Nazirliyinin xətti ilə Ukrayna universitetlərinin elmi inkişafı üçün cəmi 621,5 milyon qrivna ayrılıb ki, bu məbləğin bir hissəsi qrant şəklində Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına daxil olub. Lakin 2010-cu illərdə bütün Ukrayna elmi dövlət tərəfindən zəif maliyyələşdirilirdi. Ukraynanın "Elm və Texnologiya Siyasəti haqqında" Qanunu 2020-ci ilin yanvar ayına qədər Ukraynanın ÜDM-nin ildə ən azı 1,7%-i həcmində milli elmin maliyyələşdirilməsinə dövlət zəmanəti müəyyən edir. Bu maliyyələşdirmə norması heç vaxt yerinə yetirilməyib. Məsələn, 2015-ci ildə Ukrayna ÜDM-nin təxminən 0,2%-i elmə, 2016-cı ildə isə Ukrayna ÜDM-nin 0,17%-dən az hissəsi ayrılıb. Beləliklə, 2015-2016-cı illərdə Ukrayna elmi qanunla tələb olunan maliyyənin səkkizdə birindən azını dövlətdən alıb. 2020-ci il üçün dövlət büdcəsindən Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına təxminən 5 milyard qrivna ayrılıb və 2020-ci ildə Ukrayna elminə ayrılan vəsait ÜDM-in 0,17%-ni təşkil edib. Baxmayaraq ki, qanuna görə bu ÜDM-in 1,7%-ni təşkil etməli idi.
Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası dövlət maliyyəsindən əlavə, müəyyən vəsaitləri sərbəst qazanır. Mühüm gəlir mənbəyi akademiyaya məxsus binalara aiddir. 2016-cı ilə qədər icarə verilməsi akademiyaya ildə təxminən 50 milyon qrivna gəlir gətirirdi. Bundan əlavə, akademiya dövlət təşkilatları və özəl (o cümlədən xarici) şirkətlər üçün tətbiqi işlərin həyata keçirilməsindən də vəsait qazanır.
Ukrayna Milli Elmlər Akademiyası (daha doğrusu, prezidenti) daxil olan vəsaitlərə nisbətən sərbəst sərəncam verir. Akademiyanın prezidenti akademiyanın əmlakı, maliyyəsi və kadrları haqqında akademiyanın üzvlərinə hesabat belə vermir. 2016-cı ilə qədər Milli Elmlər Akademiyasının müəssisələrində əsasən yaşlı alimlər qalıb. 2016-cı ildə Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının ümumi maliyyələşdirməsinin 90%-i işçilərin maaşlarına və bununla bağlı tutulmalara xərclənib.
İstinadlar
- Directory of Open Access Journals. 2003.
- "Academy of Sciences of the Ukrainian SSR (АКАДЕМІЯ НАУК УКРАЇНСЬКОЇ РСР)". 2021-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-26.
- "Сайт академии (ukr.)". 2009-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-02-19.
- "Указ Президента Украины №-136/2017 от 18.05.2017". 2017-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Архивированная копия" (PDF). 2015-11-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-05-22.
- "Могут ли украинские учёные быть богатыми? / Статьи / Finance.ua". 2014-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-07.
- "Архивированная копия" (PDF). 2014-07-31 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-05-22.
- "Средний возраст членов президиума Национальной академии наук Украины — 75 лет — СМИ Больше читайте тут:". 2018-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Глава профсоюза НАНУ: «Украинская наука держится на голом энтузиазме»". 2018-04-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Академия наук Украины: денег нет, ученых все меньше". 2017-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "ДОВІДКА про Національну академію наук України (станом на 01.01.2016 р.)" (PDF). 2017-05-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "ДОВІДКА про Національну академію наук України (станом на 01.01.2017 р.)". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Довідка про Національну академію наук України (станом на 01.01.2018 р.)". 2018-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Довідка про Національну академію наук України". 2021-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "НАН Украины потребовала сократить штат научных институтов ссылаясь на отсутствие денег — профсоюз". 2018-09-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Протесты ученых: В госбюджете-2019 на Академию наук заложено меньше, чем на ГПУ". 2019-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- Ukraine scientists grow impatient for change 2016-11-13 at the Wayback Machine, by Quirin Schiermeier // Nature, Vol 440 No 7081 2017-05-15 at the Wayback Machine, 9.03.2006, 132—133 / Перевод сайта «Майдан» 2009-01-06 at the Wayback Machine
- "Международная ассоциация академий наук". 2009-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Об обсерватории". 2020-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Украина увеличила финансирование науки на треть". 2018-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "А. Широков: «Западным конкурентам не нужна сильная наука в Украине»". 2020-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
- "Как ученый Патон руководит национальной Академией Наук". 2018-01-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-27.
Ədəbiyyat
- История Академии наук Украинской ССР (4000 nüs.). Киев: ru:Наукова думка. Гл. ред. Б. Е. Патон. 1979.
- Добров Г. М., Оноприенко В. И., Храмов Ю. А. и др. К вопросу о создании Академии наук УССР // Очерки истории естествознания и техники. Вып. 36. Киев: ru:Наукова думка, 1989. С. 1-20.
- Кучмаренко В. А. . — К., 2005. — Вып. 3.
- Палій В. М., Храмов Ю. О. Національна академія наук України. 1918—2008. Персональний склад. — К.: Фенікс, 2008. — 352 с.
- Торбаков И. Приподнимая завесу мифологизированной истории // Русская мысль. № 4249. Париж. 1998. 2011-05-22 tarixində .
- Храмов Ю. О. Национальной академии Украины — 95 // Наука и наукознатство. 2013. № 4(82). С. 3-18. (ukr.)
Xarici keçidlər
- Shpak, A.P., Yurkova, O.V. National Academy of Sciences of Ukraine (НАЦІОНАЛЬНА АКАДЕМІЯ НАУК УКРАЇНИ). Encyclopedia of History of Ukraine. 2010
- National Academy of Sciences of Ukraine. The Statute of the National Academy of Sciences of Ukraine (Статут Національної академії наук України). en:Verkhovna Rada website. Registered 11 June 2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi ukr Nacionalna akademiya nauk Ukrayini qisa UMEA Ukrayna Respublikasinda dovletin tesis etdiyi ali elmi qurum Respublikanin ali elmi idaresi Teskilat tebiet texniki humanitar sosial elmler ve incesenetin muxtelif sahelerinde fundamental ve tetbiqi elmi tedqiqatlari ve inkisaflari teskil eden aparan ve elaqelendiren ali dovlet elmi qurumudur Akademiyanin 5 aprel 2002 ci il tarixli Umumi Yigincaginda tesdiq edilmis Nizamname ve Ukrayna qanunvericiliyi Nizamnamenin 1 ci bendi esasinda fealiyyet gosterir Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Ukraynada ozunuidare eden dovlet terefinden maliyyelesdirilen teskilatdir ve olkede elmi tedqiqat institutlari sistemini elaqelendirmekle elm ve texnologiyanin esas inkisafi merkezidir Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi UMEABMEA nin esas binasiUmumi melumatlarOlke UkraynaYaradilib 1918Evvelki adi Ukrayna SSR Elmler AkademiyasiDiger melumatlarPrezident A Q ZaqarodniIsci sayi 27 807 elmi isci 14 503 Unvan Volodymyrska 57 Kiyev UkraynaSayt nas gov ua en Pages defa Mukafatlar Vikianbarda elaqeli mediafayllar 27 noyabr 1918 ci ilde Getman Pavel Skoropadski hokumeti terefinden tesis edilib Vladimir Vernadski Ukrayna Elmler Akademiyasinin qurucu uzvu olub ve ilk prezidenti vezifesini icra edib 1962 2020 ci illerde Akademiyanin prezidenti iki defe Sosialist Emeyi Qehremani Ukrayna Qehremani Lenin mukafati laureati akademik Boris Paton olub 2020 ci ilden Akademiyanin prezidenti akademik Anatoli Zaqorodnidir Akademiya her il Ukrayna Nazirler Kabinetine hesabat verir Akademiyanin reyaset heyeti 1917 18 ci illerde musteqillik dovrunde Merkezi Suranin yerlesdiyi Pedaqoji Muzeyin binasi ile uzbeuz Volodymyrska 57 unvaninda yerlesir 1919 1991 ci illerde UMEA Sovet Ittifaqi Elmler Akademiyasinin respublika bolmesi idi TarixiAkademiyanin ilk prezidenti geoloq ve geokimyaci Vladimir Vernadski 1918 ci il noyabrin 27 de Ukrayna Elmler Akademiyasinin UEA tesis yigincagi kecirildi Onun ilk prezidenti geoloq ve geokimyaci Vladimir Vernadski katibi ise serqsunas Aqafangel Krimski secildi UEA in ilk akademikleri arasinda tarixciler Dmitri Baqaley ve Orest Levitski iqtisadci Mixail Tuqan Baranovski filoloq Nikolay Petrov bioloq Nikolay Kascenko mexanik Stepan Timosenko ve basqalari var idi Akademiya yaranandan tetbiqi riyaziyyat Georgi Pfayferin rehberliyi ile riyazi fizika Nikolay Krilovun rehberliyi ile eksperimental zoologiya Ivan Smalhauzen kafedralarinda elmi fealiyyet ugurla heyata kecirilirdi 1921 ci ilde Sovet hakimiyyetinin qurulmasi ile akademiya UmumUkrayna Elmler Akademiyasi UUEA adlandirildi Onun terkibine Ukrayna Elmi Birliyi ve evveller musteqil isleyen Kiyev Arxeoqrafiya Komissiyasi 1922 ci ilde Kiyev Pecora lavrasinin cap evi daxil edildi Evvelce o uc elmi sobeden tarix filologiya fizika riyaziyyat ve ictimai elmler bolmesinden ibaret idi ki onlara 3 institut 15 komissiya ve milli kitabxana daxil idi 1930 cu illerde ve 1940 ci illerin birinci yarisinda akademiyanin en muhum nailiyyetleri arasina asagidaki isler daxil idi litium nuvelerini helium nuvelerine ceviren suni nuve reaksiyasi yuklu hissecik suretlendiricisi ve uc koordinatli desimetr diapazonlu radarin yaradilmasi mudafie senayesinde tank govdelerinin artilleriya sistemlerinin ve hava bombalarinin avtomatik sualti qovs qaynaqinin yuksek semereli texnologiyasi tetbiq edilmesi bioloqlar ve hekimler yaralilarin mualicesi ucun yeni dermanlar ve usullar yaratdilar Muharibeden sonra Ufada Akademiyanin yerlesdiyi bina st Puskin 79 Boyuk Veten muharibesinin baslamasi ile Akademiya Ufaya kocuruldu 1950 ci ilde Ukrayna SSR Elmler Akademiyasinin Elektrik Muhendisliyi Institutunda professor Sergey Lebedevin laboratoriyasinda kontinental Avropada ilk universal elektron hesablama masini hazirlandi 1960 ci ilde hemin laboratoriyada hazirlanmis Kiyev hesablayici masinin komeyi ile Dubnadaki Nuve Tedqiqatlari Institutunda dunyada ilk defe olaraq texnoloji proseslerin uzaqdan idare edilmesi uzre tecrubeler aparildi 1968 ci ilde akademiyanin 116 heqiqi uzvu ve 163 muxbir uzvu var idi Onun terkibinde 9 filial ve 47 elmi tedqiqat institutu fealiyyet gosterirdi Nezdinde 24 elmi jurnal nesr olunurdu 1969 cu ilde Ukrayna SSR Elmler Akademiyasi Lenin ordeni ile teltif edildi 2017 ci il mayin 18 de Ukrayna Prezidenti 2018 ci ilde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin 100 illik yubileyinin qeyd edilmesi haqqinda serencam imzalayib 2014 cu ilin evvelinde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin terkibine 174 institut daxil idi Akademiyada iscilerin sayi 40 min nefer teskil edir 1991 ci ilde texminen 89 min isci var idi 8 mart 2023 cu il tarixine Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin 170 heqiqi uzvu 363 muxbir uzvu ve 100 e yaxin ecnebi uzvu vardir Adi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin loqosu Yarandigi gunden Akademiyanin resmi adi bir nece defe deyisikliye meruz qalib 1918 Ukrayna Elmler Akademiyasi UEA ukr Ukrayinska akademiya nauk 1921 UmumUkrayna Elmler Akademiyasi UUEA ukr Vseukrayinska akademiya nauk 1936 Ukrayna SSR Elmler Akademiyasi USSR EA ukr Akademiya nauk URSR 1991 Ukrayna Elmler Akademiyasi Ukrayna EA ukr Akademiya nauk Ukrayini 1994 Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi UMEA ukr Nacionalna akademiya nauk Ukrayini Muasir dovrdeMusteqillik dovrunde akademiyanin heyatinda iki menfi tendensiya meydana cixdi iscilerin sayinin daim azaldilmasi ve kadrlarin qocalmasi 1 yanvar 2009 cu il tarixine Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinda 43211 nefer isci o cumleden 19818 elmi dereceye malik tedqiqatci var idi Elmi iscinin orta yasi 50 2 elmler namizedi 51 4 elmler doktoru 62 2 yas olmusdur Bes il sonra 2014 cu il yanvarin 1 ne olan melumata gore UMEA da 40 211 nefer o cumleden 19 292 elmi isci calisib Kadrlarin orta yasi bes il erzinde cox deyismemisdir elmi isciler ucun orta hesabla 51 8 yas elmler namizedleri 50 9 elmler doktorlari 63 7 yas 2016 ci ilin sonuna olan melumata gore UMEA nin Reyaset Heyeti uzvunun Reyaset Heyetinde 52 akademik var idi orta yasi 74 5 olub 2014 cu ilde akademiyaya ciddi ziyan deydi Donbassdaki munaqise sebebinden taninmamis Donetsk Xalq Respublikasi ve Luqansk Xalq Respublikasi erazisindeki bir sira elmi institutlar faktiki olaraq Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin nezaretinden kenarda qaldi 2016 ci ile qeder butun Donetsk institutlari Ukrayna erazisinde yeniden qeydiyyatdan kecib ve onlarin ekseriyyeti Kiyeve kocub Bununla bele Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin DXR ve LXR erazisinde yerlesen kecmis institutlarinin bir cox alimleri oz seherlerinde qaldi Meselen Donetsk Fizika ve Texnologiya Institutunun 400 emekdasindan 2016 ci ile qeder yalniz 65 i DXR ni terk etdi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Zeologiya Institutunun binasi Akademiyanin diger problemi onun kifayet qeder maliyyelesmemesidir ki bu sebebden elmi muessiselerin baglanmasi ve iscilerin yarimstat ise kecirilmesi zerureti yaranir 2017 ci ilin aprelinde UMEA nin prezidenti Boris Paton xroniki budce catismazligi sebebinden alti akademiya institutunun legv edildiyini ve teskilatin budce kesirinin 23 milyon dollardan cox oldugunu aciqladi 2016 ci ilde akademiyanin iscilerinin sayi 6 min neferden cox azalib Eger 2016 ci il yanvarin 1 de Akademiyada 37 447 nefer o cumleden 18 346 alim var idise 2017 ci il yanvarin 1 ne UMEA da cemi 31 129 isci o cumleden 15 919 alim olmusdur 2017 ci ilde azalma davam etdi 1 yanvar 2018 ci il tarixine Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinda 29 870 isci o cumleden 15 529 elmi isci var yeni 2017 ci ilde kadrlarin sayi 4 azalib 1 yanvar 2021 ci il tarixine Akademiyada 27 807 isci o cumleden 14 503 elmi isci var idi Bu da 2018 2020 ci illerde Akademiyanin emekdaslarinin sayinin 8 den cox azalmasi demekdir 2015 ci ilde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinda orta ayliq emek haqqi texminen 105 dollar teskil edib olke uzre orta emekhaqqindan 40 az Eyni zamanda Ukrayna qanunvericiliyi alimler ucun yuksek minimum emek haqqi mueyyen edir ki bu da praktikada yerine yetirilmir Meselen Ukraynanin Elm ve elmi texniki siyaset haqqinda Qanununa esasen kicik elmi iscinin ayliq emek haqqi senaye sahesinde olan emek haqqindan iki defe cox olmalidir 2016 ci ilin mart ayina olan melumata gore Akademiyada kicik elmi iscinin emek haqqi 3500 3750 qrivna senayede orta ayliq emek haqqi ise 5795 qrivna idi Belelikle Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinda kicik elmi iscinin maasi qanunla nezerde tutulandan texminen uc defe az idi 2018 ci ilde UMEA nin maliyyelesdirilmesi artirildi lakin elmi iscilerin maaslari asagi olaraq qaldi ve akademiyanin rehberliyinden elmi institutlarin iscilerinin ixtisarina dair muracietler edilmeye davam etdi Evvelki kimi 2018 ci ilde de UMEA teskilatlarinin ucde ikisinden coxu part time isleyirdi 2018 ci ilin oktyabr ayina olan melumata gore UMEA nin 177 elmi muessisesinden 125 i orta emsali 0 79 ilde 9 58 ay olmaqla yarimstat isleyib Nature jurnali bir nece meqalesinde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin hazirki veziyyetini tenqidi sekilde serh edib Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin fealiyyeti hazirda jurnal terefinden arxaik ve qeyri mehsuldar kimi qiymetlendirilir Jurnalda akademiyanin fealiyyetinde prioritetler barede sorguya cavab olaraq yalniz hazirki butun akademiklerin ad ve vezifelerinin siyahisi ve akademiklerin ozlerinin akademiyanin prioritetleri olmasi barede mektub daxil oldugu bir hal qeyd edilir StrukturuUkrayna Milli Elmler Akademiyasinin Reyaset Heyeti Fizika Texnika ve Riyaziyyat Elmleri Bolmesi Ictimai ve humanitar elmler bolmesi Kimya ve biologiya elmleri bolmesi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Reyaset Heyeti yaninda teskilatlar Institutlar Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi D K Zabolotni adina Mikrobiologiya ve Virusologiya Institutu Bas Astronomiya Resedxanasi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Arxeologiya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Biouzvi Kimya ve Neft Kimyasi Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi A V Palladin adina Biokimya Institutu Ukrayna MEA N G Xolodni adina Botanika Institutu Ukrayna MEA A E Krimski adina Serqsunasliq Institutu Ukrayna MEA Cografiya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Geologiya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin V M Koretski Dovlet ve Huquq Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin I I Smalqauzen adina Zoologiya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Tarix Institutu Ukrayna MEA V M Qluskov adina Kibernetika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Taras Sevcenko adina Edebiyyat Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Riyaziyyat Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Metal Fizika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Mexanika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Deniz Biologiyasi Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Umumi Enerji Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin I F Kuras adina Siyasi ve Etno Milli Arasdirmalar Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Tetbiqi Riyaziyyat ve Mexanika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin riyazi masin ve sistemlerinin problemleri Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Materialsunasliq Problemleri Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin AES in Tehlukesizlik Problemleri Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi A Y Usikov adina Radiofizika ve Elektronika Institutu Milli Elmler Akademiyasinin Sert Materiallar Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Sorbsiya ve Endoekologiya Problemleri Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi N Boqolyubov adina Nezeri Fizika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Texniki Mexanika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Neqliyyat Sistemleri ve Texnologiyalari Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Ukrayna Dili Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin M Hrusevski adina Ukrayna Arxeoqrafiya ve Menbesunasliq Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Fizika Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Bitki Fiziologiyasi ve Genetikasi Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin L V Pisarjevski adina Fiziki Kimya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Hryhoriy Skovoroda Felsefe Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Makromolekulyar Kimya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi Qara Metallurgiya Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin E Paton adina Elektrik Qaynaq Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Ensiklopedik Tedqiqatlar Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin A Potebnya adina Dilcilik Institutu Milli Elmler Akademiyasinin Kosmik Tedqiqatlar Institutunun ve Ukrayna Milli Kosmik Agentliyinin Lvov Merkezi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Deniz Hidrofizika Institutu V I Vernadski adina Ukrayna Milli Kitabxanasi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin Radio Astronomiya Institutu Ukrayna Dili Informasiya Fondu Ukrayna Meden Geologiyasi Geomexanika ve Meden Arasdirmalari Tedqiqat ve Layihe Institutu Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin A V Boqatski adina Fizika ve Kimya InstitutuBeynelxalq elmi elaqelerUkrayna Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti Anatoli Zaqorodni Resmi melumata gore hazirda Ukrayna Milli Elmi Akademiyasi coxsayli milli akademiyalar elmi merkezler ve beynelxalq elmi teskilatlarla o cumleden Alman Tedqiqat Cemiyyeti DFG Fransa Milli Elmi Tedqiqatlar Merkezi FSS Italiya Milli Tedqiqat Burosu CMR Turkiye Elmi ve Texnoloji Tedqiqat Surasi TUBITAK Birge Nuve Tedqiqatlari Institutu Avropa Nuve Arasdirmalari Merkezi CERN hemcinin YUNESKO MAQATE UST ve s ile emekdasliq edir 1993 cu ilde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin tesebbusu ile Azerbaycan Belarus Vyetnam Qazaxistan Qirgizistan Moldova Rusiya Tacikistan Turkmenistan Ozbekistan ve Ukraynanin Elmler Akademiyalarinin daxil oldugu Beynelxalq Elmler Akademiyasi Assosiasiyasi yaradildi Eyni zamanda nufuzlu beynelxalq elmi jurnal Nature 9 aprel 2006 ci il tarixli meqalesinde qeyd edir ki GEANT yuksek suretli melumat sebekesine qosulmaqla akademiya ile Qerbi Avropa institutlari arasinda daha six elaqeler yaratmaq cehdleri rusvet teleb eden akademiya uzvlerinin muqavimeti ile uzlesib Nesrin fikrince akademiyanin rehberliyi reqabetden ve tesir imkanlarini itirmekden qorxur melumatin qesden gizledilmesi ile Ukraynanin Avropa Ittifaqi terefinden maliyyelesdirilen tedqiqat proqramlarinda istirakina mane olur bu da AI nin rehber orqanlari ile emekdasliq etmek istememesi ile baglidir Jurnal hesab edir ki akademiyanin rehberliyi xususile elmi layihelerin ve neticelerin tedqiqatinin musteqil nezerden kecirilmesi istiqametinde xarici cereyanlar qorxusundan Ukraynanin AI nin Elmi Tedqiqatlar uzre Cercive Proqramina bu ukraynali alimlerle xarici hemkarlari arasinda daha six emekdasliga imkan verecek inteqrasiyasina mane olur Ukrayna Rusiya muharibesine qeder Terskol Pik resedxanasi Rusiya ile birge istifade olunurdu Akademiyanin xercleriUkrayna Milli Elmler Akademiyasi elmi tedqiqatlar ucun Ukrayna budcesinden ayrilan kicik vesaitin esas hissesini alir 2017 ci ilde Ukrayna budcesinden elme 4 7 milyard qrivna ayrilib ki bunun da 2 7 milyard qrivnasini Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi alib 2016 ci ilde akademiyaya 2 milyard 54 milyon qrivna Rusiya Federasiyasi budcesinden ayrilib Ukraynanin Tehsil ve Elm Nazirliyinin xetti ile Ukrayna universitetlerinin elmi inkisafi ucun cemi 621 5 milyon qrivna ayrilib ki bu meblegin bir hissesi qrant seklinde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasina daxil olub Lakin 2010 cu illerde butun Ukrayna elmi dovlet terefinden zeif maliyyelesdirilirdi Ukraynanin Elm ve Texnologiya Siyaseti haqqinda Qanunu 2020 ci ilin yanvar ayina qeder Ukraynanin UDM nin ilde en azi 1 7 i hecminde milli elmin maliyyelesdirilmesine dovlet zemaneti mueyyen edir Bu maliyyelesdirme normasi hec vaxt yerine yetirilmeyib Meselen 2015 ci ilde Ukrayna UDM nin texminen 0 2 i elme 2016 ci ilde ise Ukrayna UDM nin 0 17 den az hissesi ayrilib Belelikle 2015 2016 ci illerde Ukrayna elmi qanunla teleb olunan maliyyenin sekkizde birinden azini dovletden alib 2020 ci il ucun dovlet budcesinden Ukrayna Milli Elmler Akademiyasina texminen 5 milyard qrivna ayrilib ve 2020 ci ilde Ukrayna elmine ayrilan vesait UDM in 0 17 ni teskil edib Baxmayaraq ki qanuna gore bu UDM in 1 7 ni teskil etmeli idi Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi dovlet maliyyesinden elave mueyyen vesaitleri serbest qazanir Muhum gelir menbeyi akademiyaya mexsus binalara aiddir 2016 ci ile qeder icare verilmesi akademiyaya ilde texminen 50 milyon qrivna gelir getirirdi Bundan elave akademiya dovlet teskilatlari ve ozel o cumleden xarici sirketler ucun tetbiqi islerin heyata kecirilmesinden de vesait qazanir Ukrayna Milli Elmler Akademiyasi daha dogrusu prezidenti daxil olan vesaitlere nisbeten serbest serencam verir Akademiyanin prezidenti akademiyanin emlaki maliyyesi ve kadrlari haqqinda akademiyanin uzvlerine hesabat bele vermir 2016 ci ile qeder Milli Elmler Akademiyasinin muessiselerinde esasen yasli alimler qalib 2016 ci ilde Ukrayna Milli Elmler Akademiyasinin umumi maliyyelesdirmesinin 90 i iscilerin maaslarina ve bununla bagli tutulmalara xerclenib IstinadlarDirectory of Open Access Journals 2003 Academy of Sciences of the Ukrainian SSR AKADEMIYa NAUK UKRAYiNSKOYi RSR 2021 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 26 Sajt akademii ukr 2009 03 17 tarixinde Istifade tarixi 2009 02 19 Ukaz Prezidenta Ukrainy 136 2017 ot 18 05 2017 2017 06 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Arhivirovannaya kopiya PDF 2015 11 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 05 22 Mogut li ukrainskie uchyonye byt bogatymi Stati Finance ua 2014 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 07 Arhivirovannaya kopiya PDF 2014 07 31 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 05 22 Srednij vozrast chlenov prezidiuma Nacionalnoj akademii nauk Ukrainy 75 let SMI Bolshe chitajte tut 2018 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Glava profsoyuza NANU Ukrainskaya nauka derzhitsya na golom entuziazme 2018 04 06 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Akademiya nauk Ukrainy deneg net uchenyh vse menshe 2017 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 DOVIDKA pro Nacionalnu akademiyu nauk Ukrayini stanom na 01 01 2016 r PDF 2017 05 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 03 27 DOVIDKA pro Nacionalnu akademiyu nauk Ukrayini stanom na 01 01 2017 r 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Dovidka pro Nacionalnu akademiyu nauk Ukrayini stanom na 01 01 2018 r 2018 04 19 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Dovidka pro Nacionalnu akademiyu nauk Ukrayini 2021 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 NAN Ukrainy potrebovala sokratit shtat nauchnyh institutov ssylayas na otsutstvie deneg profsoyuz 2018 09 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Protesty uchenyh V gosbyudzhete 2019 na Akademiyu nauk zalozheno menshe chem na GPU 2019 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Ukraine scientists grow impatient for change 2016 11 13 at the Wayback Machine by Quirin Schiermeier Nature Vol 440 No 7081 2017 05 15 at the Wayback Machine 9 03 2006 132 133 Perevod sajta Majdan 2009 01 06 at the Wayback Machine Mezhdunarodnaya associaciya akademij nauk 2009 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Ob observatorii 2020 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Ukraina uvelichila finansirovanie nauki na tret 2018 01 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 A Shirokov Zapadnym konkurentam ne nuzhna silnaya nauka v Ukraine 2020 07 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 Kak uchenyj Paton rukovodit nacionalnoj Akademiej Nauk 2018 01 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 27 EdebiyyatIstoriya Akademii nauk Ukrainskoj SSR 4000 nus Kiev ru Naukova dumka Gl red B E Paton 1979 Dobrov G M Onoprienko V I Hramov Yu A i dr K voprosu o sozdanii Akademii nauk USSR Ocherki istorii estestvoznaniya i tehniki Vyp 36 Kiev ru Naukova dumka 1989 S 1 20 Kuchmarenko V A K 2005 Vyp 3 Palij V M Hramov Yu O Nacionalna akademiya nauk Ukrayini 1918 2008 Personalnij sklad K Feniks 2008 352 s Torbakov I Pripodnimaya zavesu mifologizirovannoj istorii Russkaya mysl 4249 Parizh 1998 2011 05 22 tarixinde Hramov Yu O Nacionalnoj akademii Ukrainy 95 Nauka i naukoznatstvo 2013 4 82 S 3 18 ukr Xarici kecidlerShpak A P Yurkova O V National Academy of Sciences of Ukraine NACIONALNA AKADEMIYa NAUK UKRAYiNI Encyclopedia of History of Ukraine 2010 National Academy of Sciences of Ukraine The Statute of the National Academy of Sciences of Ukraine Statut Nacionalnoyi akademiyi nauk Ukrayini en Verkhovna Rada website Registered 11 June 2002