Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nərgiz Xəlilova (tam adı: Nərgiz Ramazan qızı Xəlilova; Azərbaycan Respublikası – Moskva) — Azərbaycan SSR-də dəb ikonası, musiqişünas, Müslüm Maqomayevin xalasıoğlunun qızı və Üzeyir Hacıbəyovun qohumu.
| Nərgiz Xəlilova | |
|---|---|
| Nərgiz Ramazan qızı Xəlilova | |
 Nərgiz Xəlilova | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | leykoz |
| Həyat yoldaşları | Məlik Axundov Slavik Aqaranov İsaak Qerşveld |
| Atası | Ramazan Xəlilov |
| Anası | Elvira Xəlilova |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| İxtisası | Musiqişünas |
| Təhsili | Bakı Musiqi Akademiyası |
Həyatı
Erkən illəri
Nərgizin atası Ramazan Xəlilov Tbilisidə yaşayıb. O, avar knyazının oğlu olub.Jurnalistika təhsili var idi. 1930-cu ildə "Bakinski raboçi" (Bakı fəhləsi) qəzetinin müxbiri kimi Leninqradda akkreditə edilib və orada da Nərgizin gələcək anası ilə tanış olub. Onun anası Elvira Xəlilova Belorusiyada anadan olub. Cütlük 20 il birlikdə yaşayıb.
Nərgiz Xəlilova Rusiyanın Leninqrad şəhərində anadan olub.Böyük Vətən Müharibəsi bitdikdən sonra, Nərgiz anası ilə birlikdə atasının yaşadığı Bakıya gəldi və onlar bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun evində məskunlaşdılar. Nərgizin ata nənəsi Üzeyir Hacıbəyov və Müslüm Maqomayevin (onlar bacanaq idilər) həyat yoldaşlarının bacısı idi. Üzeyir Hacıbəyov və onun həyat yoldaşı Nərgiz Xəlilovanın ilk musiqi müəllimləri idi. Üzeyir Hacıbəyovu dəfn edəndə, orta məktəb şagirdi olan Nərgiz Xəlilova onu məzarı başında fəxri qarovul dəstəsində dayanmışdı. Bu kadr həttda "Üzeyir ömrü" filmində yer almışdır.
Nərgizin uşaqlığı qayğısız idi. Onu diqqət və isti münasibət əhatə etmişdi. Onun anası Elvira xanım isə ürək xəstəliyindən əzab çəkirdi idi. Həyat yoldaşı öləndən öləndən sonra Nərgizin atası dərin depressiyaya düşsə də, sonra yenidən evlənmək qərarına gəldi.
Məlik Axundovla ailə qurması
Gənc yaşlarında Nərgiz Xəlilova mühəndis Məlik Axundovla tanış oldu. Onun anası tibb elmləri doktoru, atası isə səhiyyə naziri idi. Onlar bir-birilərini sevirdilər və evlənmək qərarına gəldilər. 1959-cu ildə Nərgiz Ü. Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının nəzəriyyə bölməsini bitirdi və bir müddət özünün yeni həyat yoldaşı titulunu daşımalı oldu.
Bir neçə il sonra Nərgiz və Məlik ayrılmaq qərarına gəlirlər. Bunun bir neçə səbəbi vardı: xarakterlərin uyuşmazlığı, ortaq maraqların olmaması və həyat yoldaşının əsassız qısqanclıqları. Boşanandan sonra Nərgiz ata evinə qayıtdı.
Dəb ikonası
O, təkcə gözəlliyi ilə deyil, həm də stili ilə diqqəti cəlb edirdi. Müslüm Maqomayev ona xaricdən dəbə uyğun geyimlər gətirirdi. Bakıda şalvarlı kostyumu ilk dəfə Nərgiz geyinmişdi.
Slavik Aqaranovla ailə qurması
Bir dəfə o, qardaşının ortağı Slavik Aqaranovla tanış olmuşdu. O varlı tat yəhudilərindən birinin oğlu və şəhərin "qızıl gəncliyi"nin lideri idi. O, Nərgizi dəlicəsinə sevirdi və onlar vətəndaş nikahında yaşayırdılar.
Daha sonra cütlük Moskvaya köçmək qərarına gəlirlər. Orada sevgilisi Slavik valyuta tacirləri qrupuna qoşulur. Əcnəbilərlə tanış olur, onların dillərini öyrənir, rublu sərfəli qiymətlə valyutaya çevirir, həmçinin Bakıya dəbli və tapılmayan malları gətirərək hədsiz baha qiymətə satırdı. Əvvəlcə o tək işləyirdi. Sonra dəstə şəklində işləməyə başladılar və valyutanı ilə qızıl alıb onu xaricə satırdılar.
Həbs olunması
Bir dəfə yerli orqanlar onları saxladılar. Bakıda onların mənzillərində olan hər şeyi müsadirə etdilər. Bakıda yerli orqanlar Nərgiz Xəlilovanın mənzilində axtarış zamanı Boris Pasternakın "Doktor Jivaqo", Anna Axmatovanın "Rekviyem", Aleksandr Soljenitsının "İlk dairədə", Vladimir Nabokovun xaricdə nəşr olunmuş üç kitabının tapmışdılar.
Nərgiz Xəlilovanı valyuta cinayətində ittiham etmiş və səkkiz il həbs cəzasına məhkum etmişdilər. O, ilk yarım ili Rusiyanın həbsxanasında və beş il Bakıdakı ümumi rejimli qadın kolonunda cəza çəkməli oldu. O, dəstə üzvlərinin sadəcə adını bilirdi, amma SSRİ hakimiyyəti onu onlarla əlaqədə günahlandırdılar.
Koloniyada olduğu zaman, KQB-nin müstəntiqi olan İsaak Qerşveld Nərgizi həbsxanaya düşməzdən əvvəl tanıyırmış və ona gizlicə aşiq idi. Nərgiz azadlığa çıxan gün o, Nərgizə ürəyini açıb və ona aşiq olduğunu qeyd etmişdi. Ona qədər Qerşveld evli idi və iki qızı vardı.
Nərgiz Qerşveldə ərə getməyə razılıq verir və onunla 16 il biryerdə yaşayır. Onlar nikaha girəndən sonra Qerşveld bir daha sistemdə işləmək hüququndan məhrum edilməklə tutduğu vəzifədən azad olundu.
Moskvaya köçməsi
Nərgiz Qerşveldlə ailə qurduqdan sonra Moskvaya yenidən köçdü. Qerşveld Moskvada tipoqrafiya açdı. Həbsdən çıxandan sonra onun keçmiş sevgilisi Slavik Aqaranov Nərgizə onun yanına qayıtması haqqında yalvarsa da, Nərgiz imtina etdi.
Mədəniyyətə marağı
Nərgiz Xəlilova fəal işgüzar həyat yaşayırdı. O, həm də dünyəvi bir qadın olaraq Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində çalışmış, xeyriyyə işləri görüb, Üzeyir Hacıbəyov fondunu zənginləşdirib, gənc musiqiçilərə və digər mədəniyyət xadimlərinə sərmayə qoyurdu. Nərgiz Xəlilova tez-tez baş rolları və Murad Yegizarovun oynadığı Rus Dram Teatrını ziyarət edir, təkcə Bakıda deyil, Moskvada müxtəlif sərgilərə və tədbirlərə qatılırdı.
1998-ci ildə Nərgiz Xəlilovanın atası vəfat etdi. O, Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi direktoru idi. Onun ölümündən sonra Nərgiz vəzifəni öz üzərinə götürdü. O, muzeyin yenidən qurulmasını planlaşdırırdı.
Nərgiz Xəlilova 150-yə yaxın Azərbaycanın mədəniyyət xadimilərinə aid məqalələrin və Ümumittifaq Teatr və Musiqi Ensiklopediyasının müəlliflərindən biri idi. O, estetik təbliğatla məşğul olur, tez-tez mətbuatda çıxış edir, cəmiyyətdə "Bilik" cəmiyyətində sənət mövzusunda mühazirələr oxuyurdu.
Səhəttində problemlər
1990-cı illərin sonlarında Nərgiz özünü pis hiss etməyə başladı. Halsızlıq, tez yorulma onu əldən salırdı. Ona həkimlər səhv edərəjm ağciyərlərin soyuqlaması diaqnozunu qoymuşdu. Nərgizi güclü antibiotiklərlə müalicə etməyə başlasalar da, onun vəziyyəti getdikcə daha da pisləşməyə başladı. 1998-ci ildə onun qardaşı Rüfət öz arvadı ilə birlikdə Nərgizi Moskvaya apardı. Orada onu yoxlanmaq üçün Gertsen adına Onkologiya İnstitutuna yerləşdirdilər. İnstitutuda Nərgizə leykoz diaqnozunu qoydular.
Vəfatı
Nərgiz vəfat edəndə onu sink tabutda Bakıya gətirdilər. Hava limanında çoxlu sayda tanış və tanış olmayan adamlar toplaşmışdı. Onlar Nərgizlə vidalaşmağa gəlmişdilər. Bakıda yerləşən rus qəbirstanlığında dəfn olmuşdur.
Şəxsi həyatı
Nərgiz Xəlilovanın övladı olmayıb. O, Parisdə, Nyu-Yorkda, sonra isə vətəndaşlığını aldığı İsraildə olmuşdu.
İrsi
1961-ci ildə Bakının baş arxitektoru Əliş Ləmbəranski onun şərəfinə Bakının Fəvvarələr meydanında "Nərgiz" kafesini ucaltmışdı. Onun şərəfinə həm də Parisdə restoran və Nyu-Yorkda iki mağaza adlandırılmışdı.
Ədəbiyyatda
Şair Rəsul Həmzətov Nərgiz Xəlilovaya şeir həsr eləmişdi, roman, hekayə yazmışdı. 2008-ci ildə nəşr olunan Eduard Bağırovun "Sevgililər" romanında, 2019-cu ildə Regina Krasivskayanın "Bakı şəhərinin əfsanəsi — Nərgiz" kitabında Nərgiz Xəlilovanın həyatına da toxunulur.
Onun həyatından bəzi faktlar Moskva teatrının "Yarasa" (rus. Летучая мышь) tamaşasının əsasını təşkil etmişdi.
Qalereya
-
![image]()
Gənc yaşlarında Nərgiz Xəlilova
İstinadlar
- Дегтярь, Михаил. Репортер. (#accessdate_missing_url)
- "Васиф Бабаев. "Ребята с Советской на Торговую не приходили..."". www.ourbaku.com. www.ourbaku.com. 2021-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- . www.russmodamag.ru. www.russmodamag.ru. 2016-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- "Bakı gözəli Nərgiz Xəlilovanın faciəvi həyat hekayəsi Read more: https://sputnik.az/life/20171211/413137891/baki-gozeli-nergiz-xalilova.html". sputnik.az. sputnik.az. 2021-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2020.
- "Дочери Дагестана". culture.wikireading.ru. culture.wikireading.ru. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2020.
- "БАКИНСКАЯ ЛЕГЕНДА - КРАСАВИЦА НАРГИЗ". samlib.ru. samlib.ru. 2018-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2020.
- "ƏSRIN YAŞIDI, ƏSRI YASADI". www.musigi-dunya.az. www.musigi-dunya.az. 2013-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2020.
- "Рассказывает главная площадь Баку". jam-news.net. jam-news.net. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2020.
- "Эдуард Багиров. Любовники". azeribooks.narod.ru. azeribooks.narod.ru. 2020-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
Xarici keçidlər
- Дочери Дагестана
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nergiz Xelilova tam adi Nergiz Ramazan qizi Xelilova Azerbaycan Respublikasi Moskva Azerbaycan SSR de deb ikonasi musiqisunas Muslum Maqomayevin xalasioglunun qizi ve Uzeyir Hacibeyovun qohumu Nergiz XelilovaNergiz Ramazan qizi XelilovaNergiz XelilovaDogum yeri Azerbaycan RespublikasiVefat yeri MoskvaVefat sebebi leykozHeyat yoldaslari Melik Axundov Slavik Aqaranov Isaak QersveldAtasi Ramazan XelilovAnasi Elvira XelilovaMilliyyeti AzerbaycanliIxtisasi MusiqisunasTehsili Baki Musiqi AkademiyasiHeyatiErken illeri Nergiz Xelilova soldan birinci 9 cu sinifde Nergizin atasi Ramazan Xelilov Tbiliside yasayib O avar knyazinin oglu olub Jurnalistika tehsili var idi 1930 cu ilde Bakinski raboci Baki fehlesi qezetinin muxbiri kimi Leninqradda akkredite edilib ve orada da Nergizin gelecek anasi ile tanis olub Onun anasi Elvira Xelilova Belorusiyada anadan olub Cutluk 20 il birlikde yasayib Nergiz Xelilova Rusiyanin Leninqrad seherinde anadan olub Boyuk Veten Muharibesi bitdikden sonra Nergiz anasi ile birlikde atasinin yasadigi Bakiya geldi ve onlar bestekar Uzeyir Hacibeyovun evinde meskunlasdilar Nergizin ata nenesi Uzeyir Hacibeyov ve Muslum Maqomayevin onlar bacanaq idiler heyat yoldaslarinin bacisi idi Uzeyir Hacibeyov ve onun heyat yoldasi Nergiz Xelilovanin ilk musiqi muellimleri idi Uzeyir Hacibeyovu defn edende orta mekteb sagirdi olan Nergiz Xelilova onu mezari basinda fexri qarovul destesinde dayanmisdi Bu kadr hettda Uzeyir omru filminde yer almisdir Nergizin usaqligi qaygisiz idi Onu diqqet ve isti munasibet ehate etmisdi Onun anasi Elvira xanim ise urek xesteliyinden ezab cekirdi idi Heyat yoldasi olenden olenden sonra Nergizin atasi derin depressiyaya dusse de sonra yeniden evlenmek qerarina geldi Melik Axundovla aile qurmasi Genc yaslarinda Nergiz Xelilova muhendis Melik Axundovla tanis oldu Onun anasi tibb elmleri doktoru atasi ise sehiyye naziri idi Onlar bir birilerini sevirdiler ve evlenmek qerarina geldiler 1959 cu ilde Nergiz U Hacibeyov adina Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasinin nezeriyye bolmesini bitirdi ve bir muddet ozunun yeni heyat yoldasi titulunu dasimali oldu Bir nece il sonra Nergiz ve Melik ayrilmaq qerarina gelirler Bunun bir nece sebebi vardi xarakterlerin uyusmazligi ortaq maraqlarin olmamasi ve heyat yoldasinin esassiz qisqancliqlari Bosanandan sonra Nergiz ata evine qayitdi Deb ikonasi Genc yaslarinda Nergiz Xelilova O tekce gozelliyi ile deyil hem de stili ile diqqeti celb edirdi Muslum Maqomayev ona xaricden debe uygun geyimler getirirdi Bakida salvarli kostyumu ilk defe Nergiz geyinmisdi Slavik Aqaranovla aile qurmasi Bir defe o qardasinin ortagi Slavik Aqaranovla tanis olmusdu O varli tat yehudilerinden birinin oglu ve seherin qizil gencliyi nin lideri idi O Nergizi delicesine sevirdi ve onlar vetendas nikahinda yasayirdilar Daha sonra cutluk Moskvaya kocmek qerarina gelirler Orada sevgilisi Slavik valyuta tacirleri qrupuna qosulur Ecnebilerle tanis olur onlarin dillerini oyrenir rublu serfeli qiymetle valyutaya cevirir hemcinin Bakiya debli ve tapilmayan mallari getirerek hedsiz baha qiymete satirdi Evvelce o tek isleyirdi Sonra deste seklinde islemeye basladilar ve valyutani ile qizil alib onu xarice satirdilar Hebs olunmasi Bir defe yerli orqanlar onlari saxladilar Bakida onlarin menzillerinde olan her seyi musadire etdiler Bakida yerli orqanlar Nergiz Xelilovanin menzilinde axtaris zamani Boris Pasternakin Doktor Jivaqo Anna Axmatovanin Rekviyem Aleksandr Soljenitsinin Ilk dairede Vladimir Nabokovun xaricde nesr olunmus uc kitabinin tapmisdilar Nergiz Xelilovani valyuta cinayetinde ittiham etmis ve sekkiz il hebs cezasina mehkum etmisdiler O ilk yarim ili Rusiyanin hebsxanasinda ve bes il Bakidaki umumi rejimli qadin kolonunda ceza cekmeli oldu O deste uzvlerinin sadece adini bilirdi amma SSRI hakimiyyeti onu onlarla elaqede gunahlandirdilar Koloniyada oldugu zaman KQB nin mustentiqi olan Isaak Qersveld Nergizi hebsxanaya dusmezden evvel taniyirmis ve ona gizlice asiq idi Nergiz azadliga cixan gun o Nergize ureyini acib ve ona asiq oldugunu qeyd etmisdi Ona qeder Qersveld evli idi ve iki qizi vardi Nergiz Qersvelde ere getmeye raziliq verir ve onunla 16 il biryerde yasayir Onlar nikaha girenden sonra Qersveld bir daha sistemde islemek huququndan mehrum edilmekle tutdugu vezifeden azad olundu Moskvaya kocmesi Nergiz Xelilova Moskvanin Arbat kucesinde Nergiz Qersveldle aile qurduqdan sonra Moskvaya yeniden kocdu Qersveld Moskvada tipoqrafiya acdi Hebsden cixandan sonra onun kecmis sevgilisi Slavik Aqaranov Nergize onun yanina qayitmasi haqqinda yalvarsa da Nergiz imtina etdi Medeniyyete maragi Nergiz Xelilova feal isguzar heyat yasayirdi O hem de dunyevi bir qadin olaraq Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde calismis xeyriyye isleri gorub Uzeyir Hacibeyov fondunu zenginlesdirib genc musiqicilere ve diger medeniyyet xadimlerine sermaye qoyurdu Nergiz Xelilova tez tez bas rollari ve Murad Yegizarovun oynadigi Rus Dram Teatrini ziyaret edir tekce Bakida deyil Moskvada muxtelif sergilere ve tedbirlere qatilirdi 1998 ci ilde Nergiz Xelilovanin atasi vefat etdi O Uzeyir Hacibeylinin ev muzeyi direktoru idi Onun olumunden sonra Nergiz vezifeni oz uzerine goturdu O muzeyin yeniden qurulmasini planlasdirirdi Nergiz Xelilova 150 ye yaxin Azerbaycanin medeniyyet xadimilerine aid meqalelerin ve Umumittifaq Teatr ve Musiqi Ensiklopediyasinin muelliflerinden biri idi O estetik tebligatla mesgul olur tez tez metbuatda cixis edir cemiyyetde Bilik cemiyyetinde senet movzusunda muhazireler oxuyurdu Sehettinde problemler 1990 ci illerin sonlarinda Nergiz ozunu pis hiss etmeye basladi Halsizliq tez yorulma onu elden salirdi Ona hekimler sehv ederejm agciyerlerin soyuqlamasi diaqnozunu qoymusdu Nergizi guclu antibiotiklerle mualice etmeye baslasalar da onun veziyyeti getdikce daha da pislesmeye basladi 1998 ci ilde onun qardasi Rufet oz arvadi ile birlikde Nergizi Moskvaya apardi Orada onu yoxlanmaq ucun Gertsen adina Onkologiya Institutuna yerlesdirdiler Institutuda Nergize leykoz diaqnozunu qoydular Vefati Nergiz vefat edende onu sink tabutda Bakiya getirdiler Hava limaninda coxlu sayda tanis ve tanis olmayan adamlar toplasmisdi Onlar Nergizle vidalasmaga gelmisdiler Bakida yerlesen rus qebirstanliginda defn olmusdur Sexsi heyati Nergiz Xelilovanin ovladi olmayib O Parisde Nyu Yorkda sonra ise vetendasligini aldigi Israilde olmusdu Irsi1961 ci ilde Bakinin bas arxitektoru Elis Lemberanski onun serefine Bakinin Fevvareler meydaninda Nergiz kafesini ucaltmisdi Onun serefine hem de Parisde restoran ve Nyu Yorkda iki magaza adlandirilmisdi Edebiyyatda Sair Resul Hemzetov Nergiz Xelilovaya seir hesr elemisdi roman hekaye yazmisdi 2008 ci ilde nesr olunan Eduard Bagirovun Sevgililer romaninda 2019 cu ilde Regina Krasivskayanin Baki seherinin efsanesi Nergiz kitabinda Nergiz Xelilovanin heyatina da toxunulur Onun heyatindan bezi faktlar Moskva teatrinin Yarasa rus Letuchaya mysh tamasasinin esasini teskil etmisdi QalereyaGenc yaslarinda Nergiz XelilovaIstinadlarDegtyar Mihail Reporter accessdate missing url Vasif Babaev Rebyata s Sovetskoj na Torgovuyu ne prihodili www ourbaku com www ourbaku com 2021 09 28 tarixinde Istifade tarixi 27 aprel 2016 www russmodamag ru www russmodamag ru 2016 11 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 aprel 2016 Baki gozeli Nergiz Xelilovanin facievi heyat hekayesi Read more https sputnik az life 20171211 413137891 baki gozeli nergiz xalilova html sputnik az sputnik az 2021 08 01 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2020 Docheri Dagestana culture wikireading ru culture wikireading ru 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2020 BAKINSKAYa LEGENDA KRASAVICA NARGIZ samlib ru samlib ru 2018 10 18 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2020 ESRIN YASIDI ESRI YASADI www musigi dunya az www musigi dunya az 2013 01 24 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2020 Rasskazyvaet glavnaya ploshad Baku jam news net jam news net 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2020 Eduard Bagirov Lyubovniki azeribooks narod ru azeribooks narod ru 2020 10 25 tarixinde Istifade tarixi 27 aprel 2016 Xarici kecidlerVikisitatda Nergiz Xelilova ile elaqedar sitatlar var Docheri Dagestana