Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəsul Həmzətoviç Həmzətov (8 sentyabr 1923, Sada kəndi, Xunzax rayonu, Dağıstan — 3 noyabr 2003, Moskva, Rusiya) — tanınmış Avar şairi, yazıçısı, publisist, siyasi xadim.
| RƏSUL HƏMZƏTOV | |
|---|---|
| avar. ХIамзатил Расул | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Dağıstan, Rusiya |
| Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, Rusiya |
| Milliyyəti | avar |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı, nasir, publisist, tərcüməçi, siyasətçi, söz yazıçısı[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1932-ci ildən |
| Əsərlərinin dili | Avar dili, rus dili |
| İstiqamət | sosialist realizmi |
| Janrlar | şeir, şeir |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |      |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Rəsul Həmzətov 8 sentyabr 1923-cü ildə Dağıstanın Xunzax rayonunun Sada kəndində, şair Sadasa Həmzətin ailəsində dünyaya göz açmışdır. Milliyyətcə avardır. Onun ilk müəllimi atası olmuşdur. Rəsul Həmzətov özünün ilk şerini 11 yaşında yazmışdır. Kənd məktəbini bitirdikdən sonra pedaqoji məktəbə daxil olmuşdur.
1940-cı ildə bir vaxtlar oxuduğu məktəbə müəllim işləməyə qayıdır. Ancaq burada o, uzun müddət işləmir. Bir neçə iş yerini dəyişən Həmzətov, avar səyyar teatrında rejissor köməkçisi, "Bolşevik qor" qəzetində və radioda işləmişdir.
1943-cü ildə ilk şeirlər toplusu – "Sevgi məşəli və acı ədavət" çap olunur. 1945-1950-ci illərdə Maksim Qorki adına Moskva Ədəbiyyat İnstitutunda oxuyur. 1947-ci ildə rus dilində ilk şeirlər kitabı işıq üzü görür. Bundan sonra rus və avar dillərində Rəsul Həmzətovun 25-dən çox kitabı dərc olunmuşdur: "Слово о старшем брате" (1952), "Дагестанская весна" 1955), "Горянка" (1958), "В горах мое сердце" (1959), "Высокие звезды" (1962), "Четки лет", "Две шали", "Письмена" və s.
Rəsul 2003-cü il noyabr ayının 3-də vəfat edib. O, Mahaçqalada dağlarının ətəyindəki qəbristanlıqda, həyat yoldaşı Patimatın qəbri ilə yanaşı dəfn edilib.
Yaradıcılığı
Rəsul Həmzətov 10 yaşından şeir yazmağa başlayıb. Sonra onun şeirləri avar qəzeti – "Bolşevik qor" da çap olunmağa başlayır. Avarca ilk şeirlər kitabı 1943-də işıq üzü görüb. Artıq 20 yaşında o, SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü olur. Bundan başqa şairin avar, rus və bir çox Dağıstan və Qafqaz xalqlarının dillərində poetik onluqları, nəsr və publisistik əsərləri, həmçinin "В горах мое сердце", "Высокие звезды", "Берегите друзей", "Журавли", "У очага", "Письмена", "Последняя цена", "Сказания", "Колесо жизни", "О бурных днях Кавказа", "В полдневный жар", "Мой Дагестан", "Две шали", "Суди меня по кодексу любви", "Сонеты" və s. kitabları ona böyük populyarlıq və oxucu məhəbbəti qazandırır.
Rəsul Həmzətovun bir çox şeirlərinə mahnılar bəstələnib. Onun şeirləri bir çox Dağıstan, Qafqaz və Rusiya bəstəkarlarının diqqətini cəlb etmişdir. , , Polad Bülbüloğlu, Raymond Pauls, , , , Murad Kajlayev, və başqa bəstəkarlar Həmzətovla sıx əməkdaşlıq etmişdilər. Həmin mahnılardan , , Müslüm Maqomayev, , , Valeri Leontyev, , Sofiya Rotaru, Rəşid Behbudov, Vaxtanq Kikabidze, , kimi bir çox məşhur müğənnilər və artistlər istifadə etmişdilər.
Rəsul Həmzətov Dağıstan Xalq Şairi, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adlarına, eləcə də Lenin mükafatı, Rusiya və SSRİ Dövlət Mükafatı, "XX əsrin ən yaxşı şairi" beynəlxalq mükafatına, Asiya və Afrika yazıçılarının Lotos mükafatına layiq görülüb. O həmçinin Cəvahirləl Nehru, Firdovsi, Xristo Botev, Şoloxov, Lermontov, Fadeyev, Süleyman Stalski və Sadasa Həmzət adına mükafların laureatıdır.
Rəsul müxtəlif vaxtlarda Dağıstan Muxtar SSR-nın Ali Sovetinin deputatı, Dağıstan Muxtar SSR Ali Sovetinin sədr müavini, SSRİ Ali Sovetinin deputatı və üzvü seçilmişdir. Uzun müddət Dağıstan, RSFSR və SSRİ yazıçılar qurultayının nümayəndəsi olmuşdur.
2003-cü ilin sentyabrın 8-də şairin 80 illiyində Rusiya prezidenti Vladimir Putin ona vətən qarşısındakı xüsusi xidmətlərinə görə, ölkənin ən böyük mükafatını bağışlayır. Mahaçqala və Moskvanın teatr və konsert zallarında, həmçinin Sofiya, Varşava, Berlin, Budapeşt və başqa mədəniyyət mərkəzlərinin zallarında Rəsul Həmzətovun poetik gecələri müvəffəqiyyətlə qeyd olunur. Öz doğma avar xalqının böyük oğlu olan Rəsul Həmzətov Dağıstan dağlarındakı kiçik Sada auluna da və bütün yer kürəsinə də eyni dərəcədə mənsubdur. Rəsulun poeziyası – əsrin böyük hadisəsi, əsrin böyük möcüzəsidir.
Həyatında ən yaddaqalan hadisələr
1983-cü ilin payızında İtaliyada bütün dünya ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edən bir hadisə baş verir. Qədim sənət, poeziya torpağına yer kürəsinin hər yerindən 300-dən artıq şair toplaşmışdı. Şairlərin beynəlxalq görüşü, şairlər məclisi, şairlər yarışması idi. Dünyanın ən böyük, ən görkəmli şairləri iştirak edən bu məclisdə qələbə çələngi kimin başına qoyulacağını heç kim bilmirdi. Bu hamını ədəbi, ictimai, eləcə də siyasi hadisə idi.
60 illik bayramını təzəcə böyük təntənə ilə qeyd etmiş Dağıstanın məğrur oğlu Rəsul Həmzətov da həmin məclisə dəvət olunmuşdu.
O, özü ilə buraya doğma avar xalqının məhəbbətini, səxavətini, nəcabətini gətirmişdi. Şairlər bir-bir çıxış etdilər. Söz Rəsul Həmzətova veriləndə o, bir an susur. Elə bil nə oxuyacağı yadından çıxmışdı. Sonra o, əllərini göyə qaldırıb məğrur səslə şerini oxuyur. Böyük sovet şairi bütün dünyanı düşündürən ən vacib, ən humanist bir məsələyə – sülh, əmin amanlıq, səadət məsələlərinə həsr edilmiş şeirini inamla, qəzəblə, ümidlə oxuyur. O, Amerika taleyində qara bir ləkə olan, Xerosima faciəsi üçün qəzəblə od tutub yanan misralarını atəşli toxumlar kimi salonda oturanların ürəyinə səpələyir. Atəşli toxumlardan hər ürəkdə müharibəyə qarşı alovlu qəzəb cücərdi, boy atdı, sülhə, əmin-amanlığa inam yaratdı. Rəsul şeirini bitirib yerinə oturanda bütün salon alqışlar içində ayağa durmuşdu. Hamı onu ürəkdən alqışlayırdı. O, bura toplaşanların hamısının ümid və arzusunu ifadə etmişdi.
Dünya poeziya yarışının[münsiflər heyəti birinci yeri Rəsul Həmzətova verəndə və qələbə çələngini onun başına qoyanda salondakılar yenə də ayağa durub onu salamladılar. Sovet şairləri arasında yer kürəsinin birinci şairi seçilmək ilk dəfə ona qismət oldu.
Azərbaycana bağlılığı
Rəsul Həmzətov Dağıstan şairi olsa da, Dağıstanda böyüyüb boya-başa çatsa da Azərbaycana, onun xalqına, poeziyasına çox bağlı olub. O, özünün nə qədər müdrik şeirlərini Azərbaycana həsr etmişdir. Bakıya, neftçilərə, dəniz şəhərimizə və özü "böyük ustadım" deyə çağırdığı Səməd Vurğuna. Rəsul Həmzətov hər dəfə Bakıya gələndə elə vağzaldan, yaxud hava limanından maşınını birbaşa Fəxri xiyabana sürdürərdi, əlində tər çiçəklər böyük ustadın məzarına yaxınlaşardı. Sirli sükut içində onunla danışıb söhbət edər, ondan sonra – oğulluq borcunu yerinə yetirmiş sənətkar asta, yorğun addımlarla mehmanxanaya yollanardı. Rəsulun şeirlərinin bir hissəsini Azərbaycan dilinə Tofiq Bayram tərcümə edib.
Kitabları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Resul Hemzetovic Hemzetov 8 sentyabr 1923 Sada kendi Xunzax rayonu Dagistan 3 noyabr 2003 Moskva Rusiya taninmis Avar sairi yazicisi publisist siyasi xadim RESUL HEMZETOVavar HIamzatil RasulDogum tarixi 8 sentyabr 1923Dogum yeri Dagistan RusiyaVefat tarixi 3 noyabr 2003 80 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaMilliyyeti avarTehsili Maksim Qorki adina Edebiyyat Institutu 1945 1950 Fealiyyeti sair yazici nasir publisist tercumeci siyasetci soz yazicisi d Fealiyyet illeri 1932 ci ildenEserlerinin dili Avar dili rus diliIstiqamet sosialist realizmiJanrlar seir seirUzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiResul Hemzetov 8 sentyabr 1923 cu ilde Dagistanin Xunzax rayonunun Sada kendinde sair Sadasa Hemzetin ailesinde dunyaya goz acmisdir Milliyyetce avardir Onun ilk muellimi atasi olmusdur Resul Hemzetov ozunun ilk serini 11 yasinda yazmisdir Kend mektebini bitirdikden sonra pedaqoji mektebe daxil olmusdur 1940 ci ilde bir vaxtlar oxudugu mektebe muellim islemeye qayidir Ancaq burada o uzun muddet islemir Bir nece is yerini deyisen Hemzetov avar seyyar teatrinda rejissor komekcisi Bolsevik qor qezetinde ve radioda islemisdir 1943 cu ilde ilk seirler toplusu Sevgi meseli ve aci edavet cap olunur 1945 1950 ci illerde Maksim Qorki adina Moskva Edebiyyat Institutunda oxuyur 1947 ci ilde rus dilinde ilk seirler kitabi isiq uzu gorur Bundan sonra rus ve avar dillerinde Resul Hemzetovun 25 den cox kitabi derc olunmusdur Slovo o starshem brate 1952 Dagestanskaya vesna 1955 Goryanka 1958 V gorah moe serdce 1959 Vysokie zvezdy 1962 Chetki let Dve shali Pismena ve s Resul 2003 cu il noyabr ayinin 3 de vefat edib O Mahacqalada daglarinin eteyindeki qebristanliqda heyat yoldasi Patimatin qebri ile yanasi defn edilib YaradiciligiResul Hemzetov 10 yasindan seir yazmaga baslayib Sonra onun seirleri avar qezeti Bolsevik qor da cap olunmaga baslayir Avarca ilk seirler kitabi 1943 de isiq uzu gorub Artiq 20 yasinda o SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu olur Bundan basqa sairin avar rus ve bir cox Dagistan ve Qafqaz xalqlarinin dillerinde poetik onluqlari nesr ve publisistik eserleri hemcinin V gorah moe serdce Vysokie zvezdy Beregite druzej Zhuravli U ochaga Pismena Poslednyaya cena Skazaniya Koleso zhizni O burnyh dnyah Kavkaza V poldnevnyj zhar Moj Dagestan Dve shali Sudi menya po kodeksu lyubvi Sonety ve s kitablari ona boyuk populyarliq ve oxucu mehebbeti qazandirir Resul Hemzetovun bir cox seirlerine mahnilar bestelenib Onun seirleri bir cox Dagistan Qafqaz ve Rusiya bestekarlarinin diqqetini celb etmisdir Polad Bulbuloglu Raymond Pauls Murad Kajlayev ve basqa bestekarlar Hemzetovla six emekdasliq etmisdiler Hemin mahnilardan Muslum Maqomayev Valeri Leontyev Sofiya Rotaru Resid Behbudov Vaxtanq Kikabidze kimi bir cox meshur mugenniler ve artistler istifade etmisdiler Resul Hemzetov Dagistan Xalq Sairi Sosialist Emeyi Qehremani adlarina elece de Lenin mukafati Rusiya ve SSRI Dovlet Mukafati XX esrin en yaxsi sairi beynelxalq mukafatina Asiya ve Afrika yazicilarinin Lotos mukafatina layiq gorulub O hemcinin Cevahirlel Nehru Firdovsi Xristo Botev Soloxov Lermontov Fadeyev Suleyman Stalski ve Sadasa Hemzet adina mukaflarin laureatidir Resul muxtelif vaxtlarda Dagistan Muxtar SSR nin Ali Sovetinin deputati Dagistan Muxtar SSR Ali Sovetinin sedr muavini SSRI Ali Sovetinin deputati ve uzvu secilmisdir Uzun muddet Dagistan RSFSR ve SSRI yazicilar qurultayinin numayendesi olmusdur 2003 cu ilin sentyabrin 8 de sairin 80 illiyinde Rusiya prezidenti Vladimir Putin ona veten qarsisindaki xususi xidmetlerine gore olkenin en boyuk mukafatini bagislayir Mahacqala ve Moskvanin teatr ve konsert zallarinda hemcinin Sofiya Varsava Berlin Budapest ve basqa medeniyyet merkezlerinin zallarinda Resul Hemzetovun poetik geceleri muveffeqiyyetle qeyd olunur Oz dogma avar xalqinin boyuk oglu olan Resul Hemzetov Dagistan daglarindaki kicik Sada auluna da ve butun yer kuresine de eyni derecede mensubdur Resulun poeziyasi esrin boyuk hadisesi esrin boyuk mocuzesidir Heyatinda en yaddaqalan hadiseler1983 cu ilin payizinda Italiyada butun dunya ictimaiyyetinin diqqetini celb eden bir hadise bas verir Qedim senet poeziya torpagina yer kuresinin her yerinden 300 den artiq sair toplasmisdi Sairlerin beynelxalq gorusu sairler meclisi sairler yarismasi idi Dunyanin en boyuk en gorkemli sairleri istirak eden bu meclisde qelebe celengi kimin basina qoyulacagini hec kim bilmirdi Bu hamini edebi ictimai elece de siyasi hadise idi 60 illik bayramini tezece boyuk tentene ile qeyd etmis Dagistanin megrur oglu Resul Hemzetov da hemin meclise devet olunmusdu O ozu ile buraya dogma avar xalqinin mehebbetini sexavetini necabetini getirmisdi Sairler bir bir cixis etdiler Soz Resul Hemzetova verilende o bir an susur Ele bil ne oxuyacagi yadindan cixmisdi Sonra o ellerini goye qaldirib megrur sesle serini oxuyur Boyuk sovet sairi butun dunyani dusunduren en vacib en humanist bir meseleye sulh emin amanliq seadet meselelerine hesr edilmis seirini inamla qezeble umidle oxuyur O Amerika taleyinde qara bir leke olan Xerosima faciesi ucun qezeble od tutub yanan misralarini atesli toxumlar kimi salonda oturanlarin ureyine sepeleyir Atesli toxumlardan her urekde muharibeye qarsi alovlu qezeb cucerdi boy atdi sulhe emin amanliga inam yaratdi Resul seirini bitirib yerine oturanda butun salon alqislar icinde ayaga durmusdu Hami onu urekden alqislayirdi O bura toplasanlarin hamisinin umid ve arzusunu ifade etmisdi Dunya poeziya yarisinin munsifler heyeti birinci yeri Resul Hemzetova verende ve qelebe celengini onun basina qoyanda salondakilar yene de ayaga durub onu salamladilar Sovet sairleri arasinda yer kuresinin birinci sairi secilmek ilk defe ona qismet oldu Azerbaycana bagliligiResul Hemzetov Dagistan sairi olsa da Dagistanda boyuyub boya basa catsa da Azerbaycana onun xalqina poeziyasina cox bagli olub O ozunun ne qeder mudrik seirlerini Azerbaycana hesr etmisdir Bakiya neftcilere deniz seherimize ve ozu boyuk ustadim deye cagirdigi Semed Vurguna Resul Hemzetov her defe Bakiya gelende ele vagzaldan yaxud hava limanindan masinini birbasa Fexri xiyabana surdurerdi elinde ter cicekler boyuk ustadin mezarina yaxinlasardi Sirli sukut icinde onunla danisib sohbet eder ondan sonra ogulluq borcunu yerine yetirmis senetkar asta yorgun addimlarla mehmanxanaya yollanardi Resulun seirlerinin bir hissesini Azerbaycan diline Tofiq Bayram tercume edib Kitablari