Zeynalabdin Qiyami

Zeynalabdin Qiyami (1891, Əhər, Şərqi Azərbaycan ostanı – 1973, Bakı) — hüquqşünas, siyasətçi, fədai, Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü, Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə Ali Məhkəmənin sədri.

Zeynalabdin Qiyami
Azərbaycan Milli Hökumətinin, Ali məhkəməsinin sədri
12 dekabr 1945 – 12 dekabr 1946
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1891
Doğum yeri	Əhər, Əhər şəhristanı, Şərqi Azərbaycan ostanı, İran
Vəfat tarixi	1973
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	II Fəxri Xiyaban
Partiya	Demokrat Partiyası (Qacar) (–1919), İran Tudə Partiyası (1941–1946), Azərbaycan Demokrat Firqəsi (1945–1953)
Fəaliyyəti	siyasətçi
Hərbi xidmət
Döyüşlər	Məşrutə hərəkatı (1911) Xiyabani hərəkatı (1920) 21 Azər hərəkatı (1945)
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məşrutə, Xiyabani və 21 Azər hərəkatlarında iştirak edib. 1920-ci ildə Şeyx Məhəmməd Xiyabani tərəfindən Təbrizdə yaradılmış Milli Hökumətin üzvlərindən biri olub. İran Sosialist Partiyasının, Tudə Partiyasının və Azərbaycan Demokrat Firqəsinin qurucularından biri olub.

Həyatı

İlk illəri

Zeynalabdin Əlinağı oğlu Qiyami 1891-ci ildə Təbrizdə anadan olub.

Məşrutə hərəkatı dövründə Hacı Əli Davafuruş tərəfindən Səttar xana təqdim olunub və fədailərin sırasına qoşulub.Acıçay kənarında və Əmirbağında baş vermiş döyüşlərdə iştirak edib. Daha sonra Səttar xanla birlikdə Tehrana gedən 70 fədaidən biri olub. Baharistanın tutulması ilə nəticələnən döyüşdə iştirak edib. Göstərdiyi şücatə görə Milli İdarə Heyəti tərəfindən "Salar Zəfər" adını alıb.

Məhəmmədəli şah Qacar hakimiyyətdən getdikdən sonra Hüquq və siyasi biliklər məktəbində ali təhsil alıb. Daha sonra Süleyman mirzə İskəndərinin rəhbərlik etdiyi Demokrat Partiyasının Mərkəzi Komitəsinə rəhbərlik edib.

Təbrizdə Bağırxanın büstünün açılış mərasimi, 1946-cı il. Soldan sağa Salamulla Cavid, Zeynalabdin Qiyami, Seyid Cəfər Pişəvəri, Hacı Mirzə Əli Şəbüstəri

1920-ci ildə Təbrizdə başlayan Şeyx Məhəmməd Xiyabani hərəkatına qoşulub. Hərəkatı idarə etmək üçün Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin rəhbərliyi ilə Mirzə Tağı xan Rafət, Zeynalabdin Qiyami və digərlərindən ibarət olan İctimai İdarə Heyəti yaradılıb. 1920-ci il iyunun 24-də Təbrizdə yaradılmış Milli Hökumətin 20 üzvündən biri olub. Xiyabani hərəkatında göstərdiyi şücaətə görə Şeyx Məhəmməd Xiyabani tərəfindən ona "Qiyami" ləqəbi verilib. 1920-ci il sentyabrın 14-də Şeyx Məhəmməd Xiyabani Mehdiqulu xan Hidayət tərəfindən öldürüldü. Bundan sonra onun silahdaşları hökumət qüvvələrinə qarşı müxtəlif bölgələrdə partizan döyüşləri aparıblar. Zeynalabdin Qiyaminin də rəhbərlik etdiyi fədai dəstəsi Əhərdə, Qaradağın dağlıq bölgələrində hökumət qüvvələri ilə vuruşublar. Daha sonra onlarla danışıqlara gedən dövlət nümayəndələri onları tələbi ilə razılaşaraq Xiyabaninin qatili Mehdiqulu xan Hidayəti vəzifəsindən kənarlaşdırıblar.

Soyad qanunundan sonra Təbrizdə baş verən Xiyabani hərəkatından iştirak etdiyi üçün özünə "Qiyami" soyadını götürüb.

1921-ci ildə Süleyman mirzə İskəndərinin dəvəti ilə Sosialist Partiyasını formalaşdırmaq üçün Tehrana dəvət olunub. Burada 41 nəfərlik Mərkəzi Komitəyə seçilib. 1921-ci ildə Ziyaəddin Təbatəbai çevriliş etdikdən sonra Azərbaycana gəlib və burada nəqliyyatla bağlı departamentin yaradılması üçün çalışıb. Lakin bu hökumət dağıldıqdan sonra həbs olunub hərbi məhkəmə tərəfindən kommunist olmaqda və silahlı üsyan qaldırmaqda təqsirləndirilərək ölüm hökmü alıb. Həsən xan Mustovfi əl-Məmalikin səyləri nəticəsində həbsdən azad olunub. 1924-cü il sentyabrın 1-dən etibarən Təbrizdə həftədə 2 dəfə çap olunan Asayiş qəzetini çap etdirib.

1937–1939-cu illərdə İsfahanın bələdiyyə başçısı seçilib. Orada korrupsiyaya və dövlət məmurlarının özbaşınalığına qarşı mübarizə aparıb. Lakin bir müddət sonra istefa verməli olub və Tehrana köçüb. 1941-ci il sentyabrın 29-da Tehranda yaradılmış Tudə Partiyasının qurucularından biri olub.

Azərbaycan Demokrat Hərəkatında

Seyid Cəfər Pişəvəri Zeynalabdin Qiyamiyə ""ni təqdim edərkən

1945-ci ilin sentyabrın 6-da Tudə Partiyasının Azərbaycan təşkilatının əyalət plenumunda qərara alınır ki, partiyanın Azərbaycan təşkilatının üzvləri Azərbaycan Demokrat Firqəsinə keçsinlər. Bunu təmin etmək üçün Sadıq Padeqan, Zeynalabdin Qiyami, Məmməd Hüseyn Burhani, Yədulla Kələntəri və Əbülhəsən Vaqifdən ibarət komissiya yaradılıb.

1945-ci il sentyabrın 14-də Təbrizdə baş tutmuş görüşdə Azərbaycan Demokrat Partiyasının qurulması ilə bağlı Zeynalabdin Qiyaminin də üzv olduğu 14 nəfərlik Təşkilat Komitəsi yaradılıb. 1945-ci il noyabrın 20-də Təbriz Ərk teatrının binasında fəaliyyətə başlamış Azərbaycan Xalq Konqresinin Rəyasət Heyətinə üzv seçilib.^[27] Noyabrın 21-də konqres nümayəndələrindən, seçkiləri bitirib hökuməti yaradana qədər, qərarların icrasını təmin etmək üçün, Milli heyət yaradıldı. Zeynalabdin Qiyami də Milli heyətə seçilən 39 nəfərdən biri olub.^[30] Elə həmin gün Azərbaycan parlamentinə seçkilərin keçirilməsi haqqında qərar qəbul olunur. Seçkilərin keçirilməsi üçün Zeynalabdin Qiyaminin sədrliyi ilə 19 nəfərdən ibarət seçki komissiyasının tərkibi təsdiqlənib. 1945-ci il noyabrın 27-dən dekabrın 2-ə qədər İran tarixində ilk dəfə qadınların da iştirak etdiyi azad seçkilər keçirilib. Keçirilən seçkilər nəticəsində Zeynalabdin Qiyami səs toplayaraq Azərbaycan Milli Məclisinə Təbrizdən nümayəndə seçilib.^[36]

1945-ci il dekabrın 12-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulduqdan sonra, Ali Məhkəmənin sədri təyin olunub. 1946-cı il yanvarın 15-də Azərbaycan Milli Hökumətinin Konstitusiyasının yazılması ilə bağlı 15 nəfərlik komissiya yaradılıb. Bu komissiyaya Zeynalabdin Qiyami də daxil olub. 1946-cı ildə yeni yaradılmış 2 illik siyasi məktəbə rəis təyin olunub.

1946-cı ildə milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün ilə təltif edilib.

1946-cı il dekabrın 5-də Miyanə istiqamətində hücum edən şah qoşunları Qulam Yəhyanın rəhbərlik etdiyi fədailər tərəfindən dayandırıldı. Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən insanlar silahlanmaq və şah qoşununa qarşı mübarizə aparmaq üçün Milli Hökumətə müraciətlər edirdilər. Bundan sonra Mir Cəfər Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Müdafiə Komitəsi quruldu. Komitənin ilk işi Təbrizdə hərbi vəziyyət elan edib, "Babək" adlı könüllü dəstələr qurmaq oldu. Könüllü dəstələrə ilk etapda 600 nəfər üzv oldu. Bundan sonra Pişəvəri yenidən hərbi dəstək üçün Sovet İttifaqına müraciət etdi. Lakin bu istəyi cavabsız qaldı.

1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Əyalət Əncüməni qan tökülməsinin qarşısını almaq məqsədilə Qızılbaş Xalq Qoşunlarına və fədai qüvvələrinə şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərməmək və döyüş meydanlarını tərk etmək haqqında qərar verdi. Elə həmin gündən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar. Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar. Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi. 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Bundan sonra da qırğınlar və talan davam etdi. Minlərlə insan həbs olundu, sürgün edildi. Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.

Milli Hökumətin süqutundan sonra Zeynalabdin Qiyami Bakıya mühacirət edib. Bir müddət Mərdəkanda yaşayıb.Azərbaycan Mərkəzi Sovet Partiya Məktəbində dərs deyib. Bakıda bərpa olunmuş Azərbaycan Demokrat Firqəsində fəaliyyət göstərib. 1953-cü ilin oktyabr ayında Bakıda Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsinə seçilən 15 nəfərdən biri olub.

1973-cü ildə Bakıda vəfat edib və İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.

İstinadlar

1. Mədədi, Sirus. "Qəvamülsəltənə cinayətlərinin tarixçəsi". iranglobal.info (fars). 2011-08-04. İstifadə tarixi: 2024-12-29.
2. Ələkbərli, Faiq. ""Azadistan" dövləti və Mirzə Tağıxan Rəfət". Xalq qəzeti (az.). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2024-12-18.
3. XX əsr Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatında demokratik ideyalar, 1990. səh. 46
4. "زندگینامه: زین‌العابدین قیامی ؛ حاکم کرمانشاه و قزوین، رئیس دیوان عالی کشور". بالاترین (fars). 2022-06-01. İstifadə tarixi: 2025-04-15.
5. Qiyami, Zeynalabdin. Qəvamülsəltənə cinayətlərinin tarixçəsi. I. Berlin: Azərbaycan jurnalı. 1978.
6. Bayramzadə, Səməd. "1920-ci il Təbriz üsyanı". Azərbaycan Ruznaməsi (az.). 2021-04-06. İstifadə tarixi: 2024-12-18.^{[ölü keçid]}
7. Tağıyeva,Rəhimli,Bayramzadə, 2000. səh. 186
8. Əhmədov, 2009. səh. 179
9. Tağıyeva,Rəhimli,Bayramzadə, 2000. səh. 188
10. Pişəvəri, 1946. səh. 29
11. Həsənov, 2004. səh. 33
12. Mədətli, 2017. səh. 253
13. Tağıyeva,Rəhimli,Bayramzadə, 2000. səh. 199
14. Mədətli, Eynulla. "Xiyabani Hərəkatı və Təbrizdə Milli hökumət İran tarixçilərinin gözü ilə". 525-ci qəzet. 2020-05-02. 20–21. İstifadə tarixi: 2024-12-18.
15. Əhmədov, 2009. səh. 187
16. Rza Həmraz — Xatirələr güzgüsündə Zeynalabdin Qiyami
17. Sədrhaşemi, Məhəmməd. İran qəzet və jurnallarının tarixi (fars). II. Kamal İsfahani nəşriyyatı. 1984. 152.
18. Məmmədli, 2009. səh. 181
19. گزند روزگار، نصرالله‌ سيف‌ پورفاطمي‌، نشر شيرازه‌، تهران‌1379، صص‌ 347-346
20. Çeşmazər, 1986. səh. 12
21. Pişəvəri, 1946. səh. 37
22. Həsənli, 2023. səh. 303
23. Həsənli, 1998. səh. 225
24. Həsənli, 2023. səh. 307
25. Həsənli, 2006. səh. 116
26. Həsənli, 2006. səh. 137
27. "Azərbaycan" qəzeti I, 2022. səh. 599
28. Atabaki, 2000. səh. 114
29. Həsənli, 1998. səh. 272
30. "Azərbaycan" qəzeti I, 2022. səh. 607
31. Həsənli, 1998. səh. 273
32. Çeşmazər, 1986. səh. 70
33. Həsənli, 2023. səh. 352
34. Şəmidə, 1961. səh. 139
35. Həsənov, 2004. səh. 139
36. "Azərbaycan" qəzeti I, 2022. səh. 740
37. Образование национального правительства Иранского Азербайджана (PDF) (rus). 6625. Tbilisi: Заря Востока. 1945-12-18. 4.
38. Qasımlı, 2012. səh. 153
39. Məmmədov, Adıgözəl. "Böyük Azərbaycan naminə Əziz Əliyev". visiontv.az (az.). 2024-08-02. İstifadə tarixi: 2024-12-18.
40. Həsənli, 2006. səh. 167
41. Həsənli, 2006. səh. 223
42. Pişəvəri, 1946. səh. 163
43. Həsənli, 2024. səh. 59
44. Qasımlı, 2012. səh. 49
45. Tərtib edən və məsul redaktor: Səməd Bayramzadə. "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 106. ISBN . Archived from the original on 2022-03-09. İstifadə tarixi: 2022-03-10.
46. Çeşmazər, 1986. səh. 114
47. Rəhmanifər, Məhəmməd. "Güney Azərbaycanda Milli Hökumətin süqutundan sonra nələr yaşandı?". Apa.az (az.). 2015-01-04. İstifadə tarixi: 2025-02-06.
48. Həsənli, 2006. səh. 437
49. Həsənli, 2006. səh. 438
50. Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan: tarixi, siyasi və kulturoloji müstəvidə. / S.C.Pişəvəri gənclik illərində (PDF) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. 83. ISBN . 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-02-06.
51. Hasanli, 2006. səh. 366
52. Atabaki, 2000. səh. 172
53. Sultanlı, 2010. səh. 83
54. Rəhimli, 2003. səh. 143
55. Rəhimli, Əkrəm. Pişəvəri S.C. Məqalə və çıxışlarından seçmələr (Təbriz 1945-1946-cı illər) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2016. 415. ISBN .
56. Həsənli, 2006. səh. 441
57. Rossow, 1956. səh. 30
58. Rəhimli, 2003. səh. 149
59. Hasanli, 2006. səh. 370
60. Hasanli, 2006. səh. 373
61. Balayev, 2018. səh. 36
62. Duqlas, Vilyam. Strange lands and friendly people (ingilis). Nyu-York: Harper & Brothers Publishers. 1951. 45.
63. Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162.
64. Həsənli, 2006. səh. 445
65. Həsənli, 2006. səh. 448
66. McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN .
67. Hasanli, 2006. səh. 375
68. Rəhimli, 2003. səh. 155
69. Balayev, 2018. səh. 137
70. Əmirov, 2000. səh. 51
71. Əliqızı, 2001. səh. 24
72. Tudə XIX, 2021. səh. 29
73. Haşimi, 2002. səh. 113
74. Fərzad, 2006. səh. 45
75. Balayev, 2018. səh. 86
76. Çingizoğlu, Ənvər. "Əbdüssəməd mirzə Kambəxş: "Qırmızı şahzadə"". reyting.az. 2020-04-22. İstifadə tarixi: 2024-12-18.

Ədəbiyyat

• Atabaki, Touraj. Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran (ingilis). London: I.B.Tauris. 2000. səh. 288. ISBN .
• "Azərbaycan" qəzeti I. Azərbaycan Demokrat Firqəsi Mərkəzi Komitəsinin orqanı: 1945-1946-cı illər, Təbriz (az.). I. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2022. səh. 928. ISBN .
• Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN .
• Çeşmazər, Mirqasım. Azərbaycan Demokrat Partiyasının yaranması və fəaliyyəti (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1986. səh. 121. Archived from the original on 2023-05-02. İstifadə tarixi: 2024-12-18.
• Əhmədov, Mais. XX Əsrdə Azərbaycanda Milli-Azadlıq Hərəkatı (PDF) (az.). Bakı: ADPU. 2009. səh. 202. 2022-05-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-29.
• Əliqızı, Almaz. Azadlıq və istiqlal poeziyası (PDF) (az.). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2001. səh. 160. ISBN . 2025-01-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-03-14.
• Əmirov, Sabir. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik ədəbiyyatı (1941-1990) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2000. səh. 257. ISBN .
• Hasanli, Jamil. At the Dawn of the Cold War: The Soviet-American Crisis over Iranian Azerbaijan, 1941–1946 (az.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. 2006. səh. 416. ISBN .
• Haşimi, Əbülfəz. Mübarizələrdə keçən ömür (az.). Bakı: Maarif nəşriyyatı. 2002. səh. 136. ISBN .
• Fərzad, Şahruh. فرقه دموکرات آذربایجان از تخلیه‌ی تبریز تا مرگ پیشه‌وری: خاطراتی از شهود عینی به انضمام اسناد منتشر نشده / Azərbaycan Demokrat Firqəsi Təbrizin boşaldılmasından Pişəvərinin ölümünə qədər: Şahidlərin xatirələri, o cümlədən dərc olunmamış sənədlər (fars). Tehran: اوحدی. 2006. səh. 788. ISBN .
• Həsənli, Cəmil. Təbriz - 1946-cı il: Milli Hökumətin zəfər və faciəsi (az.). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2024. səh. 600.
• Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan: Tarixin yol ayrıcında (1939–1945) (az.). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2023. səh. 496. ISBN .
• Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan:Tehran - Bakı - Moskva arasında (PDF) (az.). Bakı: Diplomat nəşriyyatı. 1998. səh. 324. ISBN . 2024-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-18.
• Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN . 2024-12-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-18.
• Həsənov, Həsən. Cənubi Azərbaycanda Milli Demokratik hərəkat (1941-1946-cı illər) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2004. səh. 204.
• Pişəvəri, Seyid Cəfər. Azərbaycan xalqının milli azadlıq yolunda mübarizəsi tarixindən qızıl səhifələr (PDF) (az.). Təbriz: Elmiyyə Mətbəəsi. 1946. səh. 163. 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-29.
• Qasımlı, Aydın. Güney Azərbaycan Türkləri son 100 ildə (PDF) (az.). Bakı: Adiloğlu nəşriyyatı. 2012. səh. 202. 2024-12-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-18.
• Mədətli, Eynulla. Azərbaycan tarixi məsələləri İran tarixşünaslığında: XX əsrin əvvəlləri (az.). Bakı: Turxan NPB. 2017. səh. 288. 2024-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-25.
• Məmmədli, Pərvanə. Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2009. səh. 230.
• Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 2024-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-26.
• Rossow, Robert. "The Battle of Azerbaijan, 1946". Middle East Journal (ingilis). X (1). 1956: 17–32. JSTOR 4322770. 4 February 2022 tarixində arxivləşdirilib.
• Sultanlı, Vaqif. Güney Azərbaycan tarixi siyasi və kulturoloji müstəvidə (məqalələr toplusu) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. səh. 172.
• Şəmidə, Əli. İranda fəhlə və həmkarlar hərəkatı (1941-1946) (az.). Bakı: Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı. 1961. səh. 181.
• Tağıyeva, Şövkət; Rəhimli, Əkrəm; Bayramzadə, Səməd. Güney Azərbaycan (az.). Bakı: Orxan NPM. 2000. səh. 517. 2024-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-18.
• Tudə, Əli. Əli Tudə: Həyatım xatirələrim (PDF) (az.). XIX. Bakı: Azərbaycan Nəşriyyatı. 2021. səh. 320. 2023-06-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-20.
• XX əsr Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatında demokratik ideyalar (1900-1985). Məqalələr məcmuəsi (az.). Bakı: Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutu. 1990. səh. 216.